Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
MIMOZA
MARKO
Hyrje
Mimoza
Marko ėshtė mėsuese e gjuhės shqipe dhe letėrsisė nė shkollat e mesme tė
qytetit tė Korēės. Ka lindur ne 6 Gusht tė vitit 1959 nė Korēė, ku ka kryer
shkollėn 8-vjeēare dhe shkollėn e mesme tė pėrgjithshme Raqi Qirinxhi.
Arsimin e lartė e ka kryer nė universiteti Aleksandėr Xhuvani nė Elbasan
nė degėn Gjuhė- Letėrsi.
Nė vitet 1982-1992 ka punuar si mėsuese pėr Gjuhė Shqipe dhe
Letėrsi nė shkollėn 8-vjeēare Burimas, tė rrethit Korēė. Nė Janar 1993
Qershor 1993 ka kryer specializimin pranė Universitetit Kombėtar dhe
Kapodhistrik nė degėn Filozofi nė Athinė, Greqi, me temė: Filozofia dhe
Kultura Greke.
Nė vitet 1993-2001 ka punuar sė bashku me familjen nė emigrim,
si shumė bashkatdhetarė tė tjerė. Gjatė kėsaj kohe botoi librat me poezi
Ėndėrr e trazuar dhe U zgjuam tė trembur.
Pas kthimit nė atdhe punoi si mėsuese letėrsie nė Shkollėn e
Mesme tė Pėrgjithshme Plasė, tė rrethit Korēė. Nė vitet shkollore 2004-2008
punoi si psikologe nė pesė shkolla tė mesme tė qytetit tė Korēės. Ne vitet
akademike 2008-2010 punoi si mėsuese letėrsie nė shkollėn e Mesme tė
Pėrgjithshme Themistokli Gėrmenji, Korēė. Nga viti 2010 e nė vazhdim punon
si mėsuese letėrsie nė shkollėn e mesme profesionale. Gjatė vitit akademik
2005-2010 ka punuar si pedagoge e jashtme pranė Universiteti Fan S. Noli
tė qytetit tė Korēės.
Nė vitin 2014 botoi librin e saj tė tretė me poezi dhe
publiēistikė Hapu udhė vlerave. Ka botuar vazhdimisht nė gazeta tė
ndryshme si Shekulli, Telegraf, Korēa etj. poezi dhe publiēistikė.
Ėshtė anėtare e kryesisė tė Klubit tė Shkrimtarėve Bota e Re Korēė.
HIRUSHE
Mos hiq dorė prej ėndrrės
edhe kur rreth teje,
jeta tė jetė zhdukur
dhe tė jetė shndėrruar
ēdo gjė nė hi.
Vishe petkun e dielltė
dhe fluturo mbi kuaj drite,
drejt horizontit tė ylbertė
tė mbushur me lumturi.
Mos hiq dorė prej ėndrrės
edhe kur zhgėnjimi
ta ketė kthyer
karrocėn nė kungull
dhe kuajt nė minj.
Ėndrra do ti ketė marrė
magjisė peng kėpucėn,
qė ta gjejė rrugėn
pėr tu kthyer tek ti.
Mos hiq dorė prej ėndrrės,
pėrderisa vazhdon
tė tė rrahė njė zemėr ne gji.
As toka s'heq dorė prej diellit,
as yjet s'e ndalin lėvizjen
A s'ėshtė vetė jeta mister e ēudi?
KUR HUMB ATDHEUN
Kur humb atdheun
je i mbyturi,
qė vala e nxori ne breg.
Je kthyer ne dhimbje,
ndaj dhimbja s'tė prek.
Kėrkon te gjesh fillin,
por s'po gjen dot shteg.
Radhit kujtimet
i shtrydh dhe i nden,
si sende tė anijes
qė dolėn mbi det.
Me zemrėn bėrė gur
godet e godet,
tė ndezėsh pak zjarr,
tė ndezėsh pak shpresė.
Kėrkon te gjesh veten,
por s'ke ku e sheh.
E gjen nėpėr pellgje
pasqyruar pėrmbys
nėn dritėn e hėnės,
kur dita u ngrys.
I veshur me zhele
hipur mbi njė breg
me sytė nga deti
shpėtimin e pret.
Kur humb atdheun
Ante pa fuqi,
se veē brenda tij
je Zot, je Njeri.
KRIZE BESIMI
Kanė filluar tė bien yje,
njė lloj yjesh tė rrallė,
krijuar prej shpirtra dashnorėsh
e shpirtra heronjsh legjendarė.
Po bien yje ēdo natė
nga shkaku I krizės sė besimit.
Kėputen e mbyten tė mjerė
nė pellgje tė ndyra zhgėnjimi.
Dhe pellgjet formojnė rrathė
si nėntė rrathėt e ferrit
e qielli pa kėta yje,
orakull pėr orėt e tmerrit.
Mos i lini yjet tė mbyten,
kthejini fare nė det,
tė na ndriēojnė udhėn,
nė doni tė ketė jetė.
KALTĖRSI
Ja kėtu buzė detit
do doja te vdisja.
Nė njė ditė tė tillė tė paqtė
do doja te ik.
Nėn ritmin e valėz,
qė mė lag ne breg,
nėn rrezet e arta
te diellit,qė ndrin.
Kėtė kaltėrsi e dua me vete,
kėtė kaltėrsi plot dritė.
Tė mund errėsirėn e pėrtejbotės,
ta marr me vete ne amshim.
Kur tė tė marrė malli pėr mua
eja i dashur nė kėtė breg.
Pulėbardhat do tė bėjnė shoqėri,
nė njėrėn prej tyre
shpirti im do jetė.
Kur tė ngashėrehesh
e tė tė zbresin lotėt
leri te bien nė det.
Unė do tė bėhem valėzė
e do tė vij bregut,
ashtu si dikur tė tė pėrkėdhel.
E di,qė do tė kenė munguar fjalėt,
bisedat tona pa mbarim.
Hesht dhe dėgjoja ritmin valės
me gjuhėn e saj
tė flet shpirti im.
Pastaj ngrihu
e bėj njė shėtitje
kėrko tė mbledhėsh guaska nė det.
Nė njėrėn prej tyre,
nė atė mė tė shndritshmen
do gjesh dashurinė tonė,
tė kthyer ne perlė.
FEMIJEVE TE MIJ
Mė erdhėt nė njė kohė
tepėr tė vėshtirė,
tė shtrenjtėt e mi.
Kur shteti shpėrbėhej
e humbte ēdo ditė.
Kur mungonin ushqimet
e mbahej shume radhė,
kur zogjtė u bėnė plumba
e lodra gjeje rrallė.
Kur dielli nuk ngrohte
e bari qe tharė,
kur pishat ēlironin ankth
e lulet u bėnė plagė.
Kur lumenjtė u kripėn,
se shiu u bė lot,
kur dėgjohej ngado
fjala eksod.
Mė erdhėt nė njė kohė
tepėr tė vėshtirė,
por ju prisja
me shumė kėnaqėsi e dėshirė,
se jeta ėshtė e fuqishme
nė njė shpirt tė ri,
sado qė ta vrasėsh,
ajo lind sėrish.
Ndaj ju ishit me fat
tė shtrenjtėt e mi,
se ju priste kėtej
njė det me dashuri.
Dhe e kuptuat vendin tuaj
nė kėtė jetė qysh herėt,
se s'lindėt pėr skllevėr,
por lindėt pėr mbretėr.
Nė mundin tonė,
nė ēdo sakrificė
mėsuat vlerat e jetės
e udhėn plotė dritė.
|