Poeti i madh shqiptar
Azem Shkreli nė njė vjershė tė shkurtėr thotė: Nėse do tė takoheshim me
veten sy mė sy, a do tė ishim pėrqafuar apo do tė ishim pėshty. Kjo
poezi shumė mirė na e bėnė me dije se, nėse dėshirojmė tė jemi vetja e jonė
kudo dhe me gjithkėnd qė jemi, ai apo ajo qė vėrtet jemi, sė pari duhet tė
takohemi me veten sy mė sy, tė ballafaqohemi dhe ti qėrojmė hesapet me
veten.
Ka shumė njerėz qė frikohen ta
shfaqin veten e tyre nė publikė dhe mė lehtė e kanė tė jetojnė nėn maskėn e
dikujt tjetėr. Arsyet mund tė jenė nga mė tė ndryshmet, ndonjė gabim nė tė
kaluarėn, i juaji apo i dikujt nga familja e juaj, tendenca pėr ta imituar
dikė tjetėr ngase dėshironi tė bėheni si ai apo ajo, dhe shumė arsye tjera.
Oscar Wilde, poet dhe shkrimtar
irlandez, thotė: Bėhu vetvetja; ngase gjithė tė tjerėt tashmė janė tė
zėnė. Tė jeni vetvetja do tė thotė ta festoni veten, si individė, tė
mėsoheni ta shprehni veten, ti jepni jetės diēka ēfarėdo qoftė tė vlefshme
nga vetja, tė jeni tė lumtur me atė ēka jeni. Pėr disa, tė jesh vetja do tė
thotė tė mėsosh ta duash veten, pėr tjerėt tė mos e fsheh se kush je.
Kėto ditė nė njė show
televiziv britanik, njė grua 47 vjeē me emrin Suzan Bojl, mė sė miri dėshmoi
se sa vlen tė jesh vetvetja. Ajo i la pa tekst, i bėri tė pranoj paneli
vlerėsues se ishin cinik dhe me ketė edhe gjithė publiku. Nė dukje, njė grua
amvise, fshatare, me pamje jo edhe aq tėrheqėse, flokė natyrale pa ndonjė
kujdes tė veēantė, tregoi mė sė miri, vetėm pėr 1 minutė e tetė sekonda se
sa jemi gjithė ne cinik dhe tė padrejtė nė gjykimet tona ndaj vetes dhe tė
tjerėve.
Njė proverb tjetėr thotė Mos e
gjykoni pėrmbajtjen e librit bazuar nė kopertinėn e tij.
Nė librin Si ta zhvillojmė vet
besimin dhe tė ndikojmė te njerėzit me fjalime publike Dale Carnegie thotė:
Kurrė mė parė s'ka ekzistuar njeri i tillė, dhe kurrė s'ka me ekzistuar
mė; kėshtu duhet tė mendoj pėr vete secili njeri. Secili njeri ėshtė
njė jetė e re, individualitet i ri. Duhet qė nė vete tė kėrkoj xixėn e
individualitetit pėrmes sė cilit dallohet nga gjithė tė tjerėt dhe tė
pėrpiqet qė sa mė fuqishėm ta flakėroj. Shoqėria dhe rrethi pėrpiqen ta
fikin pa vetėdije, duke u pėrpjekur qė tė gjithėve tė na vendosin nė kallėp
tė njėjtė, por unė ju them: mos lejoni qė ajo tė shuhet; ajo ėshtė e drejtė
e vetme e juaja pėr veēanti.
Nė botė nuk ekziston asnjė qenie e
ngjashme me ju. Me milionė njerėz i kanė nga dy sy, gojėn dhe hundėn, por
askush nuk ėshtė i ngjashėm me ju, askush nuk i ka karakteristikat
plotėsisht tė njėjta, sjelljen e njėjtė dhe strukturėn e njėjtė shpirtėrore.
Njė numėr i pakėt i njerėzve do tė shprehen ashtu si dhe ju kur tė flitni
natyrshėm. Me fjalė tė tjera, ju e keni individualitetin tuaj, dhe pėr
gojėtar kjo ėshtė karakteristikė mė se e rėndėsishme. Ruajeni! Ēmoni atė!
Pėrsosni! Ajo ėshtė xixa qė fjalimit tuaj do t'i jep forcė dhe bindshmėri. Ajo
ėshtė e drejta juaj e vetme e vėrtetė pėr tė qenė tė veēantė. Mos
lejoni tė vendoset nė kallėp dhe me kėtė ta humbni individualitetin tuaj.
Nė vazhdim, ja disa kėshilla pėr tu
bėrė vetja e juaj:
1. Mos e humbni veten kur
jeni nė shoqėri me njerėzit tjerė. Mos u bėni dikush tjetėr vetėm pėr ti
pėlqyer shoqėrisė.
2. Mos mendoni se duke qenė vetja, ju
nuk mund tė ndryshoni veten. Krenohuni me veten tuaj dhe sa herė ju ofrohet
rast pėr tu pėrmirėsuar, bėjeni kėtė.
3. Sigurohu qė veten tuaj
tė ia paraqet gjithė njerėzve vazhdimisht. Nėse ndjeni se pėr shkak tė
ndonjė gabimi qė keni bėrė duhet tė bėheni mė sekret, atėherė nuk jeni vetja
e juaj. Ky gabim kurdoherė do tė del nė skenė dhe do tė humbni edhe mė shumė
duke e paraqitur veten tuaj si dikush tjetėr. Nuk mund tė jesh vetja jote,
nėse nuk ballafaqohesh sė pari me veten.
4. E vėrtetė ėshtė qė tė jesh vetja
jote, nuk ėshtė gjithnjė mirė. Paramendoni njė njeri i neveritshėm tė jetė
pėrherė vetja e vet dhe tė mos ndryshoj asgjė. Por pa e kuptuar se kush je
dhe pa u vetėdijesuar pėr gabimet tuaja, ju e humbni veten tuaj. Gaboni, por
jini tė vetėdijshėm pėr gabim, kjo ėshtė mėnyra mė e mirė pėr tė korrigjuar
gabimet, pėr tu pėrmirėsuar dhe tu bėrė vetja juaj mė e mirė.
5. Asnjė njeri nuk ėshtė i pėrsosur.
Nėse ju keni pėr shembull puērra, nuk do tė thotė se nuk duhet tė brengoseni
aspak pėr kėtė dhe tė thoni mua smė pengon puērra ngase dua tė jem vetja
ime, prandaj nuk do tė bėj asgjė pėr ta mjekuar, por tentoni qė ta
korrigjoni, mjekoni kėtė. Njėjtė vlen edhe pėr shprehi tė kėqija. Shumė
njerėz nė dėshpėrim thonė unė jam ky ose kjo qė jam, duke e identifikuar
veten me shprehi tė veta tė kėqija. Jo, tė jesh vetja jote, do tė thotė ta
pranosh veten tėnde dhe tė pėrpiqesh tė ndryshosh pėr tė mirė ēka varet nga
ti.
6. Asnjėherė nuk do tė thotė qė tė
jesh vetja jote, duhet qė tė krahasosh veten me tė tjerėt. Asnjėherė nuk
duhet tė tallesh me njerėz qė nuk janė si ti. Ēdo krahasim yt me njerėz
tjerė, tė bėnė ty ta nėnēmosh veten tėnde.
7. Nėse keni shprehi qė ju ndihmon
tė gjeni ngushėllim nė diēka qė ju bėnė ti shmangeni problemeve dhe
pėrgjegjėsive qė keni, si alkooli, ose ndonjė lojė, interneti, televizioni
etj, vetėdijesohuni pėr kėtė shprehi dhe sa mė parė ndaluni dhe pėrballuni
me pasigurinė tuaj.
8. Bėhuni tė sinqertė, tė hapur,
gjejeni veten tuaj, kujdesuni pėr veten tuaj, relaksohuni, mos u brengosni
pėr diēka qė nuk varet nga ju e sidomos nga ajo si ju perceptojnė njerėzit
tjerė.
9. Tė jesh vetja jote, nuk tė bėnė
njeri vetjak.
Nuk mund ta pėrfundoj shkrimin pa e
pėrmendur edhe njė thėnie tė poetit tė famshėm irlandez, Oskar Wilde; Tė
jesh vetjak nuk ėshtė tė jetosh si dėshiron ti, por tė kėrkosh qė tė tjerėt
tė jetojnė ashtu si dėshiron ti. Prandaj, nėse nuk je vetja jote, ti
nuk mund ti kupton tė tjerėt, qė edhe ata janė njerėz si ti, dhe ky
moskuptim tė bėn tė jesh vetjak, madje dhe tė kėrkosh edhe nga tė tjerėt tė
mos jenė ata qė janė.
Dhe pėr fund, shikoni videon se si
zonja Suzan Bojl, duke qenė vetja e vet, arriti tia ndryshoj mendjen
publikut dhe panelit vlerėsues.
http://www.youtube.com/watch?v=RxPZh4AnWyk
|