|
Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
MUSA
JUPOLLI
Hyrje
Musa Jupolli lindi mė 7 qershor 1955 nė fshatin Alban (Shajkoc), Podujevė.
Kreu studimet Letėrsi Shqiptare nė Universitetin e Prishtinės.
Nga viti 1984 jeton nė Paris. Ėshtė themelues i Shoqatės
"ALBAKOS", e para shoqatė shqiptare nė FIDH.
Mė 1985 takohet me I. Rugova nė Paris dhe bisedon pėr ēėshtjen e
njohjes ndėrkombėtare tė luftės pėr pavarėsinė e Kosovės.
Takimi me Kadare-n daton nga viti1987 nė Paris!
Mė 1989 antar i Byrosė nė Koferencėn e Helsinkut
(Kleber-Sorbonne).
Mė 1990 me Antoine Garapon (profesor magjistrature nė studimet e
larta nė Paris) dhe me Olivier Mongin (filozof dhe drejtor i Revistės
ESPRIT) themelojnė Komitetin e Kosovės.
Mbanė shumė takime dhe konferenca nė Francė, Belgjikė, Itali,
Danimarkė e gjetiu pėr ēėshtjen e Kosovės dhe kulturės shqiptare.
Takohet tri herė me Jacues Chirac, ish kryetar i Francės.
Nė vitin 1999 kthehet pėr herė tė parė nė Kosovė dhe ishte
musafir i Bernard Kouchner me tė cilin njihet qė nga viti 1988.
Ka botuar shumė artikuj dhe intervista nė shtypin shqiptar dhe
francez.
Ėshtė nėnkryetar i LIDHJES SĖ KRIJUESĖVE SHQIPTARĖ NĖ MERGATĖ.
Mė 1994 ėshtė iniciues i librit "ēėshtja e Kosovės" I. Rugova
(Fayard) nė Paris.
Botime:
Mė 2001 botoi librin "Le gardien de chevaux" (Michalon) nė
Paris.
Mė 2002 nxjerr njė cikėl tė poezive nė "Voix d'Encre".
Mė 2008 botoi romanin "Sytė e tu kanė ngjyrėn e tė gjitha
luleve" (Faik Konica) Prishtinė.
Mė 2009 botoi librin DITAR (Faik Konica) Prishtinė.
Mė 2010 botoi romanin "99 " (Faik Konica) Prishtinė.
Mė 2011 botoi "Kosovė p(R)ozė e gjatė... (poezi ) (Faik Konica )
Prishtinė.
Mė 2012 botoi "Poemė n' Udhėtim" (poezi) Rugova Art Prishtinė.
Mė 2014 botoi "Tokė Arbėrore" (Musa Jupolli&Mentor Thaqi),
Prishtinė.
Mė 2014 botoi «Vargje n'Udhėtim» (Musa Jupolli&Mentor
Thaēi),Prishtinė.
Mė 2015 botoi "Elion e Afroditė" (roman), Faik Konica,
Prishtinė.
Mė 2015 botoi "Ēamėria- n'vargje t'mia", Faik Konca, Prishtinė.
Mė 2016 botoi "...me Kadarenė" , Faik Konica, Prishtinė.
Botime tjera: I pranishėm n' Atologjitė:
2012 -Trinomi i Lirisė: "Monolog me Poetin dhe unė" (Jusuf
Gėrvallės) Jeta e Re, Prishtinė.
2012 -Antologjia e Dhembjes Poetike: "Poet" (Ali Podrimjes)
Rugova Art, Prishtinė.
2012 -Antologji "Dhembje e Bukur": "Ali Podrimjes" Ministria e
Diasporės, Prishtinė.
2012 - Bekim Nė Bekimin: "Jetė nė lexim" (Bekim Fehmiut)"
"Prishtina Press",
Prishtinė.
2012 - Pesė Degė Trungun Thėrrasin... "Cikėl tė poezive", Marin
Barleti, Tiranė.
2012- Njė Shekull Dritė 100 poetė 100 poezi , ADA, Tiranė ....
2013- Libri "Prekja e Pikėllimit", Poezi Adem Berisha Poet,
Prishtinė.
2013 - "Flakadani i Lirisė" Besianė *50 autor 100 Poezi
kushtuar Zahir Pajazitit.
2014 - "Puhizė pėrmbi Koshare" Salih Ēekaj i Dardanisė , «Faik
Konica», Prishtinė.
2015 - "Antologji pėr ēlirimtarėt": I. Kodra&A. Fazliu,
Prishtinė.
2015 - "Fjala e Dhembjes", Antologji poetike pėr Azem Shkrelin,
« Rugova Art », Prishtinė.
2015 - "Marsi i Pėrflakur» Antologji poetike kushtuar Ismet
Qorraj-t "Klubi i Poezisė" Tiranė.
2015 - "Promenadė Mėrgimtare" Prishtinė, Botuse: LKSHM!
AT' DHÉ GJERGJ FISHTA !
Tokė hap thesarin e Fishtės
Ta gjejmė gjuhėn e ėmbėl tė shqipes !
Gjergj Kastrioti ,
Ky emėr i Madh ,
Pastaj Gjergj Fishta ,
Ky emėr i tridhjetegjashtė shkronjave ,
Tė shkrira nė Biblėn Shqiptare !
Lahuta e Malcis
Kėtė Lahutė... babai im
E mbolli nė kopshtin e shtėpisė ,
Lexohej natėn ,
N' fusha e n' male recitohej ,
Shqipėrinė Lahuta ... kėrkonte ,
At Gjergj Fishta Atdhé thėrriste !
Zadrime e nderuar ,
N' Histori e pa harruar ,
Yt bir shpirt lirie ,
Shkodra jo rastėsisht
Fotografi Kombėtare
Nė zemėr mban Fishtėn tonė !
E Popullit !
Tha At Fishta !
Mori e lexoj ,
E Kėndoi ,
Gjuha shqype
Me gjuhė t' veten rrnoft Shqynia!
Zgjohu me kėtė zė tė bukur populli im !
E M N E S Ė
Nėnė elegante n' Apostrof
N' kujtesė tė emėrores nėnė e engjėll
Dy zemra dy shpirtra njė lindje !
Rrumbullaksim estetika n' plotėsim,
Magjepse ekspresive n' pikturė ,
Madhėshti nga natyrė e krijuar !
S' ka laps, as makinė shkrimi,
As mendje njeriu, qė t' shprehet
As n' letėr me germa tė shkruhet,
Nuk ka filozofi as pikėsim ,
N' veprėn Hyjnore n' lindje t' nėnės !
Nėna errėsirėn e shndėrron n' dritė ,
Ideale shend' e verė t' ardhmėrisė ,
Tokė e Qiell Hėnė e Diell ,
N' shprehje n' sy melodi poetike ,
Elegante n' Apostrof nėna n' lindje !
S' ka interpretim, s' ka pėrkthim ,
Nuk ka gjuhė, art a teknikė s' ka,
Qė mund ta formulojė krijesėn e
_________________t' folmes
L I N D J E !
O AFRODITĖ E MALĖSISĖ SIME !
O Afroditė e kujtesės , banore e pėrhershme e Malėsisė !
Engjėllushė nė takimet e mia para dhe pas lindjes sė Diellit!
Nė zemrėn time ke mbirė gjithė dashurinė , o engjėllushja ime!
S' mund tė ma kopjoj askush shtojzovallen, se vetėm njė ėshtė !
Nė syrin tėnd jetė e agoni janė mbėshtjellė nė njė magji !
Buzėqeshja jote Eros si valė flamuri n' puhinė e shpirtit tim !
Ndjenja ime merr flakėrim dhe shpirtin mė ndezė o shpirti im !
Diell edhe Hėnė marrin ngjyrėn e dashurisė nė ne tė dy!
Tė lutem zemėr qė mė jep pėrkėdhelje nė ngrohtėsi e dehje!
Nė folenė tonė melodi afsh e dashuri e mėndafshta bukuri!
O e bukura e dheut, ujėvarė e pashterrshme mė je ti !
Si polen e luleve pranverore ndritė e shkėlqen n' bukuri !
O Afroditė ! Lozonjarja ime , gushė e buzė mjalti i vendlindjes time !
Nuk ka zė as fuqi qė ka thirrje aq tė fuqishme si unė pėr TY !
Ti dhe vetėm ti mė je dritė e mė bėnė krenar si Lisi i shtėpisė !
Engjėllushė , dhuruar nga Hyji vetė, pėr mua o e bukura Afroditė !
Kur Dielli n' Lindja Afro-Dita hijeshon Atdheun tim !
PRISHTINA IME
Prishtina na lindi nė emėr tė gjeografisė
n' literaturėn e ndaluar shekuj me radhė
aktorė e komedianė nė skenė fshehurazi
poeti unė n' aromė jete me shpresė thash
Ulissysse nė rikthim ėshtė
Prishtina ime ,
Veē me lot do tė krijohej njė lum , lumi ynė
Lumin na e shkelėn, shkelėn mbi lotėt tanė
Pranvera mė nuk vjen, edhe zogjtė qajnė
pėr muzikėn tėnde lum-loti i kryeqytetit tim
Prishtina ime ,
Aty nė kopshtin tėnd njė vashė e bukur
Zonjė qytetare, elegante, pamje Hyjnore
nė shpirt mban ėndrrėn tėnde tė bukur
nė qiellin e kaltėr shpresa e humbur
Prishtina ime ,
Lum-loti im kush ta zėri frymėn
Pema ka mbet nė vetmi e vetme ėshtė
dhe ka frikė se tė gjitha shoqet ja kanė pre
Poema ime, lumi e pema qajnė me lotėt e mi !
ĒAMĖRI SHPIRTI IM
Natyra ėshtė e natyrshme ,
tė tillė e krijoi Hyi Ēamėrinė
Seē Poet mė thonė
nga dhé qė mė lindi
At - Mėmė
Gjysh e Babagjysh
Gjergjin stėrgjysh
n' udhėtim- n' udhėzim
kujtesė nė pemurina
kopshte nė vallėzim
fletė virgjėre
Lisi metaforė qė flet
Himni melodi
Lirika ime nė Liri
Vepėr aty je , ĖSHTĖ
bėra timen kohė tė Historisė
vargjet e mia zgjim
njėsim shikim
Ēamėri shpirti im !
EU POET TĖ VRAFTĖ REJA
(Nė mungesė tė ngjyrės, pėrdora gjakun tim)
Nė mungesė tė letrės
Me penėn time shkrova mbi trupin tim !
Eu poet,
Eu poet tė vraftė reja
Qė nuk ma le Penėn Shtizė-Flamur
Nami t' marrtė qė ma fshive Himnin
Thefsh qafėn qė ma derdhe helmin nė gotė
Gladiatorėt e dehur,
dehje e vdekshme
Nė pėrurim njė plagė mė shumė
Fjalėn ma vrave nė egzod tė popullit tim
Po sot me atė gjuhė t' huaj Cezar erdhi nė pushtet
Eu poet t' marrtė djalli
Pa dėgjomė o i mallkuar:
Po unė e gjeta Lahutėn n' Dhé tė shtėpisė sė vjetėr
N' dedikim shkrova :
Tokė hap thesarin e Fishtės
Ta gjejmė gjuhėn e bukur tė shqipes
Me gjakun e Penės qė mė rridhte
Penėn e vura Shtizė - Flamur
Me aty tė kėndohet Himni ynė !
|
