Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

MUSTAFA SPAHIU

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

MUSTAFA SPAHIU

            Hyrje

      Mustafa Spahiu, u lind me 5 prill 1948 në fshatin Muçivërcë të Anamoravës së Gjilanit, Republika e Kosovës. Rrjedh prej një familje zejtare-bujqësore të kamur e fisnike. Katër klasë të shkollës fillore i kreu në vendlindje, tetëvjeçaren në fshatin e afërt Rogoçicë, të mesmen në Prishtinë. E kreu Akademinë pedagogjike - gjuhë dhe letërsi shqipe në Shkup. I ndoqi studimet në Fakultetin filologjik, katedrën e gjuhës e letërsisë shqipe. Vjershën e parë e botoi me 21 mars 1965 në "Flaka për fëmijët tanë" - Shkup.

            Tërë profesionin e gazetarit, publicistit e kaloi në Radio Shkupi - programet në gjuhën shqipe. Për 25 vjet me radhë e drejtoi me sukses të shkëlqyer emisionin më të dëgjuar për fëmijë "Lule më lule". Mbi 14 vjet e drejtoi emisionin letrar të koduar "Tingulli i artë i fjalës".

            Ka marrë shumë shpërblime letrare e mirënjohje nga shumë institucione dhe asociacione të fëmijëve, në shkallë republike dhe jashtë Maqedonisë. Më vitin 2008, programi i Radio Shkupit në gjuhën shqipe ia akordoi mirënjohjen më të lartë për vepër jetësore. Në takimet letrare të organizuara nga Shoqata e artistëve "Pushkin" në Tetovë u nderua me çmim të parë.

            Ka të përkthyera mbi 30 vepra nga gjuhët sllave: kroatishte, boshnjakishte, maqedonishte, serbishte, malazeze dhe nga shqipja në këto gjuhë.

            Është anëtar i dy shoqatave letrare: Shoqata e shkrimtarëve shqiptarë në Maqedoni dhe Shoqata e shkrimtarëve të Maqedonisë. Është anëtar i Klubit të shkrimtarëve "Konstandin Kristoforidhi" të Elbasanit, R. e Shqipërisë. Është qytetar nderi i qytetit të Durrësit dhe Mik i madh i fëmijëve, akorduar nga prefektura e qytetit të Durrësit. 

            Pas 41 vjet shtazh pune është pensionist, krijon, punon, lexon, përkthen, boton dhe jeton në qytetin e Shkupit. Vendlindjen e ka burim të pashtershëm frymëzimi.

Biografi lirike e librave të autorit:

- Buzëqeshjet e okarinave - (1981)

- Ylbere lirie... - (1982)

- Mollëkuqet e blerimit - (1984)

- Fëmijët kalojnë nën ylbere - (1988)

- Nobelistët për fëmijë - (1989)

- Livadhi im - "Moja livada" - (1989)

- Buzëburimi - "Pokraj izvorot" - (1992)

- Sytë që shkrepin fëmijëri - (1994)

- Fëmijët lozin në brerore - (1994)

- ...Më ka marrë malli... - (1995)

- Rregullat e mirësjelljes (Bonton) - (1995)

- Ora që kurdiset nga ëndrrat e fëmijëve - (1996)

- Vallja e okarinave - (1999)

- Kolovajza e ëndrrës sime - (2000)

- Këngët e trishtilit - (2000)

- Sikur t'isha djalë i diellit - (2004)

- Fëmija është bilbil i shtëpisë - (2005)

- Me buzëqeshje ju dal përballë - (2005)

- Fëmijët fshihen në gjelbërim - (2007)

- Era s'ka shtëpi (haiku) - (2007)

- Fermanet e pranverës - (2009)

- Një imazh fshati më mungon - (2011)

- Çka ëndërron dallandyshja – (2011)

- Flamingo (haiku) - (2011)

- Unazë në amforë (haiku me rimë) – (2013)

- Shtëpia me melodi violinash – (2013)

- Vashëza ullinjore fsheh ishullin – (2013)

- Rreze mbi lirikën e zogut – (2015)

- Në ballë të ditës bukuritë – (2015)

- Ni bambus, ni ključ / As bambu, as katinar (haiku kroatisht – shqip) – (Zarë, 2016)

FJALA ENDE S’KA LINDUR

Pahitësja e fjalës së qetë –  rrëzëllinë n’unazë

Në magnet fjale kërkon dendësi për çdo poezi, se –

Fjala nuk përlloçet është e dukshme – merli –

Metri s’jep flatra pa u bërë hi e katarzë, vjen

Fjala e vërtetë çurgut gufues s’rri e pikëlluar

Dhe palcës me prani – kaherë dëshmitare, gjuha –

Ngrihet fjalisë me masat shpresëlënëse agimtare

Epsheve të gjakut – poezia ka për t’u kënduar, as –

Fjala e vërtetë vastake s’ka lind smirë dyshimi

Diell’i poezisë – mirakand – fjalë, kremte synuese

Dhe as kënaqet ndjesia në motive shurdhuese, pak –

Zjarrit të zemrës, theket në prush frymëzimi, kapton –

Fjala e vërtetë – mëdyshas – të merr për dore

Fjala kryeengjulli i perëndishëm, shenjtërilindur

Nervurë, pyll’i fjalës – lulëzuar bisk i thinjur, dhe –

Pasqyra nxjerr fshehtësi – djersët derdhen prore.

RRUGËS ME RRËSKUN

Ftuar e kam vetminë – qëndronte hapaderë

Këmbët deri në gjunjë frikshëm i kam përvjelur

Në shtatë vargmale mbi gjarpër s’kam shkelur

Fatlum ishujt e rrugës kurrë si kam përmjerrë

Fillimi i udhëtimit – sytha të yllit të lulëzuar, cyt –

Ndjenja të çuara peshë bredharake në hapësira, që –

Humbasin veten e panjohur – ç’më kaplon lebetira

Zgjedh agun mëngjesor... të ëndrrës së trilluar, pres

Dhe përpij thirrjen joshëse, trinia rrugëve zgjuar

Besnikëria e një shprehie ngrit botëra të rrënuara

Në botën e pashpjeguar fillon orëve të harruara, peng

Më ngushëllon (kënga) udhë’s nefritit kam kaluar

Ndjek qent’e blerimit nga zhuritja e verdhë, kob –

Rruga s’më kapit – zemër vetmitare më trillon, dhe –

Etshëm: ata vetëm fshihen, pas ylbereve hapëron

Dy moshave duke lyp fëmijërinë – shtigjeve derdhë

DHE VJEN E VËRTETA

Vjen e vërteta dhe gjithçka thuhen t’panumërta

Rruga me mbishkrim, rrokulliset drejt poezisë, se –

Pak përjetësi nga zjarri – magjepsur prej alkimisë;

Detarit mbi piramidë i doli sërish e kundërta, po –

Vjen e vërteta... jepu mistere ngatërrestarëve

Akordi i rrugës dëgjohet – glisandë bubullon! –

- Poezinë do ta shkruajmë të gjithë – kush të don (?)

Memento! Poezia gjakun ua turbullon harrestarëve

Veçse brenda: kush nuhaste për natën tjetër, jetime;

Ngjyrë e blertë nëpërdrishet e mendjes trashëguar, rri –,

“Se kënga nuk shkruhet ajo jetohet”, duke kënduar

Largvajtëse – mëngjesi i odeonit të vjetër, zbret –

Rrëpirësina e shurdhër, s’do ketë shumë oshënarë

Nën rrënjën e këngës fshihen vargjet sytha mbi gurë

Optacioni që të cfilit në dolli – penda xixë unurë, etje –

Tokë e zjarri i prillit të lutjeve – jargavanëbardhë

PËRGATITJA E KËNGËS

Në pirgjet e fjalëve sqaro buzëqeshjen e shfrenisë

Këto vargje me gjakun biblik janë shkruar, dhe –

O, orë të fëmijërisë – tako në fjalinë e shëruar

Me dokrra s’ngjitësh botës së kavalkadënisë

Poeti për shpikjen e fjalës bëhet rapir i përhershëm

Kredhet pas ngjyrës së yjve dhe në gazrash moçale’

Me një veshkë dhe gjysmë mëlçie kërkon në male

Ik poezia nga bloza – sorkadhja vekron tmerrshëm

Mjegullat e hirta – fjala e kulluar si nuri, jehon

Ave! Fatakeqi, â s’mund të bëhet fare poet, gof –

Paçka se bëhet – mllef e ngërç – propiletë vet

Fjala ishte themeluar nxjerr palcë guri, e – flakë

Kjason pastaj nga stinët tona me vetëtima mbuluar

Mjegullat zhdaraviten barqeve të grave t’ngrohta, dhe –

Kështu dehemi me dashuri dhe verëra të ftohta, esëll

Tmerrit të paemër si frikëm, poet i shfrenuar, amen! –

TË QENMET E FJALËS

Dita zbret mes hapësirës – zbardhë në një brerore

Gjaku i turbulluar nga buka e hirtë do pahitet në det

Kalërimi mbi Pegas, masën e largësisë në sukore

Portës së mjeshtrisë nën bisturi fjala artë troket,

Troket përherë përjetë – kjo vashë e hasretit

Trëndafili i soditjes – gjenin e ka në zemër, e pak

Minuta ka pranvera thellë në fund të detit, dhe –

Virgjire e paprekshme provuar hepohet në themër

Djegia e tabanëve niset të ndërtoi një qytet, për te,

Bebëzat e majit po diellojnë – dhembjet kurorë

I shkallmuar pas fjalës këtu e pesëdhjetë vjetë, rrësk,

Dhe mbi kodrën e Diellit me një trishtil në dorë

ENIGMË E LASH

Enigmë e lashtë ende e vogël në lashtësi

Rrufe ç’po troket në dritaret e kokës sime, dhe –

Që është sokëlluar idhët – po përsillen kujtime

Një lule e zjarrit po e mbanë në fshehtësi, larg –

Për dritën e perëndisë në frut po shndërrohen

Para veshit të blerimit – përjetësojnë të vërtetën

- Poet, thirri ndërgjegjës, pse çan kokë tërë jetën

Vargjet e tua në një mijë lule mund të shartohen

Enigmë e lashtë vjeshtore ndalu në dorën e shtrirë

- Me fytyrë kah lindja ndërrohen veç lulediejtë

Me lecka qielli e ylli i gjakut tim ndizen krejtë, me –

Zgjimin e këngës nervi pi trajtat e fjalës së ngirë

Dielli është metaforë që s’mund të ndriçohet, se –

Zemrës së huaj zemra ime rrëmujës s’grafullohet

FLAKA E KUJTIMEVE

Flaka e kujtimeve mbështetur nga kohë e shkuar

Turr po merr llava – e guximshme deri në buzë

Meteorët e dashurisë monedhat e veta në shpuzë

Parzmi i stacionit zgjidhet pa shifra, mbajtur në duar

Trenat e shpejtë vinë para çiftit – mallin duke rritur

Fosilet e puthjeve brenda nisin për t’u përtëri, pas –

Klithjeve vringëllon thurja – kacavjerrë në kaltëri

Gjethet kthehen ta thithin helmin – gjatë duke pritur

Flakën e kujtimeve si mbrojtje kam për ta gjet, e –

Thëllëzat e trukshme fshehur janë luzmës së motit

Ave! Për akuarelet e qëndisura do t’i lutem Zotit!

Mos t’i harroi shtrezet – rininë gjëkundi tretë, ajur –

Si tigër i uritur, përherë bën kërdinë trishtimi, dhe –

Vështrimet lëshojnë xixa reve të kuqrremta, agvi

Engjëllushat me ruspa më përhiren gurra të cemta

Në prill ose maj kërkoj mbrojtje – nyje përforcimi.

FJALA – PLAGË KRENARE

- Vetvetes: sharje!

Fjala e dëlirë, hapësirat tona, dy drejtime, se –

Fshehurazi ajo këndon këngën e dashurisë së urtë

Dielli plot tutje-tehu; – vendin se ndërrojnë trutë

Në vendin e mbrojtjes ndodhin dhe përdëllime

Fjala ringjallë – pëlhurat mavi – ëndërrat qiellore

E ardhmja është begati – pranverë e amshuar, sharje

O! Fjala dhe zjarri botën kanë për ta paralajmëruar

Që në burimet e këngës antitezat përtërihen prore

Veprimi nën kore në të guximshmet krahasime

Ndoshta më shiton fjala në lëmshin e gjithësisë

Gjëllimi i panumërt më nxjerr cok prej errësisë –

Fjala bëhet mëkatare për të vetëdijshmet qëllime

Ijet e fjalës me serafe stërpikur – kallinjarta, dhe –

Siringat kumbuese me klima të reja buzëqeshin

Ejani në zemrën e fjalës – ekstazat shira reshin, që

Përsëri i bie fyellit të korrikut – këngë korrtarflakta.