|
"Ti,HALIM, që s'di këndim,
Je ministër për arsim"
FAN NOLI
Kur po vij para jush me këtë tregim (enkas, për "Ditën e
Mësuesit"), më përqaset një skenë nga Estrada e Fierit, kur Artisti i
Popullit, Luftar Paja, në rolin e vartësit nga kryetari, shkëmben ca batuta
plot humor, si:
Kryetari: - Do të heq se je pa shkollë dhe je i
paaftë.
Vartësi që është sekretar; -Nuk më heq dot!
Këto batuta mbushur me atë humorin që ka në
majë të hundës, LUFTARI, arrijnë në një përplasje, hundë për hundë dhe,
përfundimisht, ndodhi çudia: -I paafti bëhet kryetar dhe i "afti" bëhet
vartës i tij. Humori arrin apogjeun, kur "ipaafti" kapërdiset si maçoku në
thekër mbi kolltuk dhe lëshon ulërimën: -E, të thaaaaaashë?!!!
Natyrisht, ç'shkruaj i referohej kohës së
Mbretit Zog, por, në e bie si referencë, e bëj qëllimisht. Se unë shtroj
pyetjen: - A shpëtuam nga paaftësia? E shtroj si pyetje dhe po vet
përgjigjem:- Nuk shpëtuam as në kohën e diktaturës (kur bën fjalë dhe
tregimi im) dhe, sa për sot, militantizmi ka vrarë të aftin dhe jo vetëm nuk
ka ndryshuar ai varianti i "estradës", por ka arritur në apogjeun e saj. Sa
për"kripën me karar" mbi gjellë, arriti në postdemokraci që Ministër
shëndetësie të bëhet një zetorist!!!
* * *
Idenë për të vlerësuar dikë, në është i aftë apo i paaftë, them
që e kam arritur, kur mbarova shkollën e mesme. Në shkollën e mesme, kur nuk
më mungonte gjykimi (epo, në kufijtë e moshës,se nuk isha gjeni), shikoja se
sa të aftë ishin mësuesit e mi. Me sa përkushtim punonin dhe, kur thuhet
sot, që të gjithë, në unison: i thoshin tolerancës zero. Nuk bënin lëshime
dhe, ndërsa reflektonin modelin që duhet të ndiqnim, kurrë, tek asnjëri prej
tyre, nuk pashë fyesin e iks nxënësi: lëshimin apo dobësinë qoftë dhe për
iks apo ypsilon. Më kujtohet mirë, që kur filluam vitin e parë, qemë 5
paralele dhe"bryma" e kërkesave "vrau" dy prej tyre. Kjo "lloj bryme" qe
kosë e rëndë dhe nuk lejonte "firo mediokre". Ne përgatiteshim për mësues
(është fjala për ish- Normalen e Elbasanit) dhe mund të humbisje vitin qoftë
dhe në ato lëndë që quhen si të djathta: në vizatim, në fizkulturë, në
muzikë e të tjera.
* * *
Kur mbarova të mesmen, unë u emërova mësues në 7-vjeçare. Këtu,
së pari, u mësova me paaftësinë. Drejtori qe me 7-vjeçare dhe vazhdonte, pa
shkëputje nga puna, të mesmen. Por ishte komunist. Sidoqoftë, kur thonë:
kije inat, por jepi hakun: as qe i bezdisshëm dhe as kapërdisej. Për tri
vjet punova me të dhe,ndërsa unë kisha filluar të jepja provime me
korespodencë në Universitet, drejtori u diplomua. Unë u transferova pas tri
vjetësh dhe, kur kisha hyrë në vitin e gjashtë të punës, aty nga viti 1965,
befas takoi një ish-bash-shok shkolle, nga ata që, qysh në vit të parë, e
"vrau" ajo"bryma" që nuk falte. Ky, "therori" që "vrau bryma", më kujtohet
që mbeti në gjashtë lëndë dhe e përjashtuan nga shkolla e konvikti. Kur e
përjashtuan, mendoja se do kishte përfunduar a bujk, a blegtor,se qe nga një
fshat i largët.
Sidoqoftë, ne kishim ngrënë bukë një vit bashkë dhe,sado që e "vrau bryma",
ishte shok për të cilin kisha mall.
E pashë dhe, tek po e përqafoja me mall, vura re
që "lopët e dhëntë" po i ruaja unë, se, kur thotë MIGJENI" ...ikarnacioni i
veshjes: shkarpa", po "shkarpat" i kisha veshur unë dhe jo ky: me kostum, me
kollare dhe me një çantë meshini në duar.
-Ou, - bëra unë, po ku je? Ku bëhesh?
- Jam drejtor i shkollës...
-Drejtor shkolle, - përsërita si mëdyshas, - po
ke ndonjë nga ata që njoh unë? - pyeta.
-Kam, - më tha, - kam Mithatin.
-Ou, -ngazëlleva unë. Po si ia çon MITHATI?
-Aha, - tha. Nuk bëhet dot njeri Mithati, por
dhe mësues është i dobët!!!
-Ore, po ç'më prashit kot. Mua më flet për
MITHATIN! Po para MITHATIT zë skuqem unë (pa modesti të rreme: kam qenë
nxënës i mirë).
-Aha, - shpotiti ai, - ti i pretë drutë me
sëpatën e VASIL KAMAMIT (DREJTORIT TONË TË MREKULLUESHËM që, jo vetëm në
gjykimin tim, ishte NJERIU INSTITUCION), por nuk di një gjë fare të vogël:
-Unë jam komunist! Sa më tha kështu kafja m'u kthye në farmak, jo se qe bërë
komunist, se komunistë të ndershëm ka patur plot, por ky qe "firo" dhe
kështu e sosi. Dhe ky, i paafti, jo vetëm bëri hop në detyrë, aq sa, një
ditë prej ditësh, sosi më lart, në hierarkinë shtetërore. Mua, pothuaj, nuk
m'u nda dhe,kur ai mbulonte në linjë partie arsimin në rreth, tha, pasi
dëgjoi një "rebelimin tim" në një konferencë për arsimin: - Mos ia vini re
Papit (kështu më thërresin të gjithë ata që më njohin), se PAPIT i ka mbetur
ora me"kohën e VASIL KAMAMIT!!!". E keqja qe, se ky, "i paafti", i aftë, nuk
qe i vetëm. Inspektorja e kuadrit në një rreth nga më të mëdhenjtë e vendit,
siç ishte Fieri, kur po lexonte një listë dekorimesh, tha:" Të dekoruarit po
i lexoj sipas " a n a l f a b e t i t"!!! Por kjo ishte gruaja e shokut
IKS!!! Kjo qe aq e paaftë, sa, kur m'u desh një vërtetim, me dorën e saj,
fjalën "Fier" që ka katër gërma, jo vetëm e nxori me pesë gërma, por katër
gërma gabim: fjeRë!!! Fillonte me f të vogël, në vend i, j, në mes me R të
madhe dhe një ë, si një vërtetim autentik prej analfabeteje. Kur e shihje që
pozonte në "presidium" të një veprimtarie, ishe t'ia merrje me kuje. Mund të
vazhdoja dhe me të tjerë shembuj paaftësie, por nuk dua që të bëhem i
mërzitshëm.
Pse e kam titulluar tregimin tim "Ndjesë Vezirit!". Veziri ka
qenë një ish- nxënësi im, mesviteve '70-të. Qe djalë shumë i zgjuar dhe atë
vit, kur bëhet fjalë në tregim, po mbaronte klasën e tetë. Nga ky nxënës që
ishte aq i zgjuar dhe që nuk e vinte fare ujët në zjarr për të mësuar, unë
mora një "leksion pedagogjik" që nuk e kam marrë nga asnjë prej pedagogëve
të mi, në shkollë të mesme e të lartë. Kam punuar me përkushtim dhe kam qenë
shumë kërkues.
Sado që nga të gjithë ata që e njohin punën
time, më vlerësojnë si një mësues të mirë, megjithatë nga përvoja kam
mësuar: njeriu plaket duke nxënë. Unë i kisha kaluar njëzet vjet në punë,
kur kisha Vezirin nxënës, por ky dhe vetëm ky, më dha le "leksionin" më të
bukur. Kjo ndodhi saj zgjuarsisë, por dhe të guximit të tij. Pohoj duke u
skuqur se kam patur vesin e ndëshkimit fizik për nxënësit. Do qe e
pandershme nga ana ime, po ta fshihja këtë ves. Por këtë "ves" ma preu
Veziri. Dhe ja se si: E ngrita në dërrasë. Fol, o gur! Fol, o mur! Tap fare.
Sikur vinte nga pylli.
Dhe unë "fap", një fllackë. Për herë të parë, në
aq e aq vjet punë, kurrë nuk më ka ndodhur që të më kthej fjalën ndonjë
nxënës. Po Veziri guxoi dhe më tha:
-Pse më qëllon?
-Se jotmotër mbaroi me dhjeta dhe ti rrezikon të
mbetesh në klasë!
- Me dhjeta mbaroi dhe po punon në blogun 10-të,
- ma priti flakë për flakë.
Tani pëllëmba ime u kthye në bumerang për mua
dhe, jo vetëm u kthjella, por u pendova thellë.
Veziri qe aq i zgjuar, sa ta merrte fjalën nga
goja, po, kur pa që e motra mbaroi me dhjeta dhe mbeti në kazëm, i kish bërë
mirë llogaritë. Familja e tyre qe me "hije" në biografi: një xhaxhai i tij
qe pushkatuar nga partia dhe kjo qe arsyeja që ua kish varur mësimeve. Sado
që Vezirit atë ditë nuk i thashë dot: -Më fal, në thellësi të shpirtit u
ligështova.
Që atë ditë, kurrë nuk ndëshkova një nxënës që
nuk mësonte.
"Vezirët" e kësaj kaste, qenë pjekur para kohe
dhe e dinin mirë:perspektivën e tyre.
* * *
Por duke sjell këtë tregim, unë shtroj pyetjen: - A kemi
shpëtuar nga të paaftët? Në përgjigje të kësaj pyetjeje, është për të ardhur
keq që paaftësia po bën mu. Drejtues shkollash, militantë partish dhe ca më
keq: mësues e drejtues me diploma të vjedhura. Ky skalion të paaftësh bën
paradë mu para syve tanë dhe nuk ka se ku të vejë më keq. Më kujtohet një
nga PROFESORËT E NDERUAR TË NORMALES që thoshte: "Në do që t'i vësh kazmën
një vendi, kualifiko njerëz të paaftë!". Dhe unë pyes: -Vallë e dinë
qeveritarët tanë, këtë postulatë me vlerë? Sikur nuk ma ha buza atë lloj
kulaçi. Emërime partiake e nepotike i bjerrin vlerat dhe riciklojnë
paaftësinë, duke i bërë një dëm të madh vendit. A nuk duhet shtruar para të
gjithëve ajo pyetja tronditëse MIGJENIANE: "Deri kur kështu ma?!!!"
Tiranë, 5 mars 2019
|
