Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Xhevahir CIRONGU

NËPËR BRIGJET  E KUJTESËS

Librin me poezi të autorit Adem Zaplluzha, "Nëpër brigjet e kujtesës"  mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

(E falënderojmë përzemërsisht autorin)

            Poeti që shtegton brigjeve të kujtesës

            Duke udhëtuar nëpër fushën e gjerë të krijimtarisë së poetit kosovar, tashmë i mirënjohur dhe i lexuar si në rrafshin gjeografik në të gjitha trevat shqipfolëse; Kosovë, Shqipëri, Maqedoni, Mali i Zi, por ai ka bërë që me poezinë e magnetizuar që i buron nga shpirti të mirëpritet dhe të respektohet edhe në vendet e tjera të Ballkanit, por e në disa shtete të Evropës. Madje, edhe i përkthyer në gjuhët retrospektive në ato vende ku poezia e tij është mirëpritur e lexuar nga lexuesi që e ndjen me shpirt vargun poetik. Vetë poeti nuk kënaqet për ç’ka ka shkruar. Ai merr penën e ulet mbi fletët e bardha duke ‘’mbjellë’’ farën e vargut të poezisë. Poezia e Ademit të ngroh kur e lexon atë. Ajo ka ndjeshmëri, të jep frymëmarrje, ka vlagun e shpirtit të vetë poetit; dhe si e tillë ajo hyn si valët e padukshme kozmike për te lexuesi. Kohët e fundit u botua edhe një libër me përmbledhje nga gjithë autorët e kudondodhur,të cilët ata kanë  sjellë vlerësimet e tyre në këndvështrime të ndryshme vlerësuese rreth poezive të poetit kosovar Adem Zaplluzha. Libri me titull aq domethënës ‘’Kosmogania e një poeti Kosovar’’, është një dëshmi reale dhe si e tillë nuk do komente, sepse poeti ka ngritur ‘’mbretërinë’’ e tij krijuese letrare me filtrin e punës së vargut poetik. Si rrjedhojë e kësaj, ai  rend si një ‘’Marathonomak’’ duke botuar deri tashmë mbi 130 tituj libra me poezi. Kush është ai poet kaq prodhimtar e cilësor që ka botuar një gamë titujsh librash me poezi !? Askush. Poeti Adem Zaplluzha, jo vetëm në Kosovë, Shqipëri, por ai tashmë është i njohur dhe i  botuar edhe nëpër Evropë e gjetkë  në mediat e shkruar e atë elektronike. E bëmë këtë parantezë, sepse poeti është në lëvizje të vazhdueshme, dhe si i tillë  sjell për lexuesin e poezisë një libër befasues, me vargje të gdhendura nëpër brigjet e kujtesës së tj. Edhe titulli ‘’ Nëpër brigjet e kujtesës’’ të zgjon vetë kujtesën e ndjenjat e të çon diku larg për të rrokur brigjet e reja të asaj kujtese, që është në rritje dritëjete. Autori e ka ndarë në tre nëntituj këtë vëllim të ri me poezi. Cikli i parë ‘’Një daulle e vjetër’’, e dyta ‘’Edhe pas ikjes së yjeve’’, e treta ‘’ Dryni i heshtjes’’.  Pavarësisht nga nënndarja,ata kanë një lidhje organike me njëra- tjetrën, të cilat formatizojnë në një të vetme tërësinë e trungut të  këtij vëllimi.

            ‘’Respekti është gjë e mrekullueshme: Bën që ajo është e shkëlqyeshme te të tjerët, të na takojë edhe neve’’. VOLTERI!    

            Duke marrë shkas edhe nga kjo thënie e Volterit, pra, poezia e Adem Zaplluzhës, tashmë është bërë  pjesë shpirtërore e të gjithëve.

            Për ta ndjerë vargun poetik, por edhe të ulesh brigjeve të atdheut, të dashurosh malet, lumenjtë ,njerëzit, të afërmit që prehen të qetë në jetëgjatësinë e pavdekësisë nën dhe, poeti e shpreh me dhimbje, por e me krenari dashurinë për njerëzit e vendlindjen. Ky mesazh plot dritë na jepet në gjithë koloritin e poezive të librit që mban titullin ‘’Nëpër brigjet e kujtesës’’.

‘’Një nga një po më lënë njerëzit

Një mëngjes herët,

Më iku babai pa u përshëndetur!

Po largohen edhe zogjtë mërgimtarë

Vetëm atdheu

Më përshëndet si një nuse besnike’’...,

            Poeti fal gjithë dashurinë e tij të brishtë ndaj prindërve. Ai e ndjen dhimbjen e largimit të  tyre në çdo sekondë të jetës së tij. Dhimbje në shpirt për babën e nënën zemërbardhë. Zemra e poetit ‘’flet’’ në çdo çast, saqë e përshkruan edhe me këto vargje, ndryshe s’ka se si të ndodhë ndryshe. Nëpërmjet vargut ai shëron plagët e shpirtit, largon atë dhimbje e mall që i zhurit shpirtin, edhe pse kanë kohë që janë larguar nga kjo jetë. Pra, në vargjet e poezisë, Ademi ka gjetur qetësinë shpirtërore, por edhe shpresën për jetën. Si rrjedhojë e kësaj kujtese, poeti flet me njerëzit, mbjell dashuri në zemrën e tij , por edhe tek të tjerët. Ai na jep mesazhe të qarta në gjithë vëllimin e paraqitur me këtë sigël buçet poezish: Gjithmonë për poetin dhe lexuesin e vargut të poezisë do çelin bisqe lastarë lumturie.

‘’Dikur më vonë papritmas

Më la edhe nëna,

Edhe ajo iku diku pa u përshëndetur!

Më mbetën vetëm degët e gështenjave,

Dhe hija e një molle të vjetër

Që rritet në shpirtin e atdheut

Ju thashë se një nga një po më lënë njerëzit’’...,

            Poeti ngre shumë pikëpyetje me veten e tij, por  këto  s’janë vetëm pronë e tija, ata janë pjesë edhe e njerëzve të tjerë, të të gjithë shoqërisë njerëzore. Në poezinë me titull ‘’ Edhe perënditë zgjohen nga letargjia’’, duket hapur kjo thirrje e brendshme e poetit që na drejtohet me kaq zell për të nesërmen, për atë dashuri të shkrira në një të vetme me trupin e natyrës së atdheut. Ai flet pa pushim me anën e vargut të shkruar, e s’ndalet, por mendon vetëm për të nesërmen më të mirë, që ky rrugëtim të pikëtakohet  në brigjet e kujtesës së djeshme e të ardhshme, të rrezatojë si drita e diellit pranveror në çdo zemër njerëzore. Ai fluturon mes malesh me borë, kuvendon me rrjedhën e burimeve,prek degët e plepit e të lisave nëpër monopate e korije, dëgjon këngën e bilbilave në degët e pemëve, por edhe tingullin e çiftelisë e të lahutës në gryka malesh, aty në ato gryka që janë zhvilluar beteja historike për të mbrojtur vatrat tona stërgjyshore, për të mbrojtur atdheun e lirinë nga pushtuesit.

            Dashuritë ecin si një e marrë e s’ndalen brigjeve të atdheut,nëpër dallgët e detit Adriatik e Jonian,nga Mitrovica, Presheva, dhe ndalin te kënga e Grykës së Kaçanikut. Pra,vargu ka edhe karakter historik e metaforike. Dhe, poeti Adem Zaplluzha e shpreh kështu me këto vargje në poezinë të titulluar ‘’Edhe perënditë zgjohen nga letargjia’’...

            Pjesë nga parathënia e librit "Nëpër brigjet e kujtesës"

Durrës, shkurt 2015

Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha"Nëpër brigjet e kujtesës"

NËPËR ZGËRBONJA LISASH FRYNË VERIU

Është koha e shirave...,

Nëpër zgërbonja lisash frynë veriu,

Pemët e lënduara qajnë me ngashërim

Kjo vjeshtë e sivjetme paska ngecur në baltë.

Ethet e drurëve kurrsesi s’pushojnë

Si mjegullat rënkojnë metaforat,

Ky shi i kaltër i stinës

Sa shumë po i përngjan shpirtit të Jonit!

Ulur mbi kujtimet e mollëve

Njerëzit nga frika i shpikin perënditë,

Përrenjtë s’ndalen duke vërshuar

S’ndalen as vërshimet e mendimet të liga.

Një njeri si një deve e thinjur

Kalon nëpër urat e thyera të qytetit

E shiu i çmendur nuk din të ndalet

Nëpër ullukët e kujtesës rrjedhin mendimet

FLOKËZAT E SHPRISHURA TË BORËS

Si statujat e mermerta

Qëndroj përballë kësaj furtune;

Një pasqyre e madhe prej uji

Bisedon me flokët thinjura të shirave.

Pandalshëm rrjedhin lumenjtë e kujtimeve,

Nëpër sythat e degëve të thyera

Veç ka zënë vend shtreza e acartë

Ky dimër i mbrapshtë herët filloi sivjet.

Nga jugu po fryn veriu ogurzi 

Po mërdhinë gjymtyrët e drurëve,

Këpucët në grevë urie

Nuk hanë s’flenë as nuk pinë.

Mbi çatitë e rënduara nga skamja

Me rrëmbim po reshin ,

Flokëzat e shprishura të dëborës

Era e tërbuar po i kafshon kallkanët.

Shitësit e gazetave kot bredhin rrugëve

Pjalmi i të ligave si sëmundja pjalmon,

Një borë e kuqe si para pesë dekadave

Edhe sivjet po i mbulon çatitë e skamjes.

MBRËMË ISHA MES DY ZJARREVE

Çdo e keqe po më zë ndër këtë kapelë

Këmisha ime e shqyer!

Po i përngjan flamujve të grisur

Të atdheut tim

Po i përngjan zërit të mallkimit.

Mbrëmë isha mes dy zjarreve

Njëra ta kallte datën,

Kurse tjetra çmallej me çmendin e etjes

Ngjante me skamjen në lagjen e evgjitëve.

Te varret e vjetra të qytetit

Si në ndonjë ëndërr të lashtë,

Po dëgjohen zërat e qyqeve

Dënesin edhe drurët gjetherënës

Si në kohërat e luftërave po dënesin rrënjët.

Vonë kuptova se zërat e njerëzve

Përzihen me ato të lukunive.

Befasisht ndjeva

Se sa të hidhura

Qenkan lotët e qenve endacakë.

Kur përmallshëm vajtojnë,

Jetën e tyre qençe rrugëve të qytetit.

PËRHERË I PËRNGJAJE UJIT

Të thashë njëherë se befas erdhe

Por, edhe më befasisht u largove! 

Përherë i përngjaje ujit,

Kurse duart e tua të lëngëta

Po e përqafojnë erën.

Ishte ditë ose natë e sertë

Ti as nuk qaje

As nuk këndoje serenatat e tua.

Zëri yt i ngjante zërit të shiut

Kurse ti e tëra

I ngjaje gjymtyrëve të ajrit.

Që të dy së bashku ishim

Në teatrin e mallkimit antik,

Ti këndoje në korin e mjellmave.

Kurse unë në prapavijë

E mbaja ison e trishtimit.

Dhe kurrë më nuk e dëgjuam

Zërin e kambanës

Kisha ishte shndërruar në shëtitore.

Kurse njerëzit në statuja të mermerta

Qanin si shirat e vjeshtës së qytetit tim!

MË KUJTOHET KY RRAP I VJETËR

Të gjitha këto mure të lagshta

Kanë nga një emër asnjanës në pasqyrë.

Dora ime e lodhur,

Sonte po i përngjan statujave të teatrit antik.

Një shi i çmendur po i lag

Trishtueshëm po i lag muret e rrënuara,

Disa hije gladiatorësh me cerber

Na presin te portat e pasme të Ferrit.

Jashtë mendjes sonë i dëgjojmë zërat e erës

Na kujtohet kur ky rrap i vjetër;

Dimrave të acarta fshihej pas drurëve

Dhe përherë e përkundte djepin tonë të thyer.

Bora s’ishte e bardhë në kohërat e hershme,

As që na kujtohet se çfarë ngjyre kishte?!

Por e dimë që ishte e acartë

I ngjante kallkanëve,

Të çative tona të rrënuara.