|
ZIGMUND FROJDI DHE NDIKIMET E TIJ NĖ TEORITĖ
SEKSUALE SI DHE NĖ LETĖRSI
Frojdi u ulё kёmbёkryq dhe te tregimi Mёsuesja
e Pianos, ku njė grua nė moshė tė avancuar dashurohet marrėzisht me njė
adoleshent, tė cilit i jepte mėsime nė piano, ose te novela Hakmarrja e
Penelopёs, ku ndodhin perversitete tė tilla seksuale, tė cilat vajza
Filomenė i percepton nė mėnyrė dramatike. I tillё ka qenё ndikimi i Frojdit
nė botkuptimin tim shkencor dhe nё veprat e mija. Sa herё kujtoj tė
kaluarėn, para syve mё del biblioteka modeste e tim eti. Tё shumtё ishin
librat qё mbushnin raftet. Midis tyre Tre contributi alla teoria sexsuale
i Zigmund Frojdit, shkruar nё vitin 1905, dhe botuar nё italisht nё vitin
1921. Im at e kishte blerё nё librarinё e Lumo Skendos.
E kisha tё vёshtirё ta kuptoja atё libёr, pasi
jo vetėm njohuritё e mija nё gjuhёn italiane ishin nё hapat e para, por dhe
e pamundur tё kapja thelbin e problemeve. Megjithatё ai hyri nё
subkoshjencёn time pёr tё qёndruar nё pёrgjumje deri nё vitet e fakultetit.
Por asnjё pedagog nuk merrte kurajon tna sqaronte rrolin e madh qё luante
Frojdi dhe psikoanaliza frojdiane nё zbulimin dhe mjekimin e njё sёrё
sёmundjesh, qё lindnin nё thellёsi tё materjes trunore dhe qё
manifestoheshin nё trajtёn e neurozave. Nga ana tjetёr, asgjё nuk mё
pengonte tё kёrkoja e tё thelloja dijet e mija, por ishte e pamundur tё
shtija nё dorё libra tё tij apo tё psikoanalistёve tё tjerё si Fromm, Serain,
Morgan, Jung, Breuer, Maeder, Bahofen, Sharko, Niēe, etj. Frojdi nё kohёn e
tij donte tё provonte se neurozat (dukuri qё ēonin nё disekuilibёr
individual) vinin nga ndrydhja e dёshirёs seksuale, sepse seksi ishte tabu,
dhe sikundёr thotё Cvajgu instiktet nuk lejojnё ti shtypёsh dhe ёshtё e
kotё tё supozosh sikur i shtyp. E shumta mund ti ndrydhёsh duke i kaluar
nga vetёdija nё pavetёdije. Por ato duke ju nёnshtruar kёsaj shmangje tё
rrezikshme, grumbullohen nё thellёsi tё shpirtit dhe duke fermentuar
vazhdimisht, krijojnё shqetёsim nervor, ērregullime dhe sёmundje.Sa herё e
kam takuar neurozёn histerike nё praktikёn mjekёsore.
I joshur nga Frojdi dhe teoritё e tija, duke e
parё histerizmin si pengesё tё jashtme ose tё brendshme, si njё mangёsi nё
plotёsimin e vёrtetё tё kёnaqёsive erotike, qё Silvia V. Finzi e konsideron
patologji tipike femёrore, kёtё aspekt interesant tё jetёs e trajtova nё dy
tregime. Njё fshatare nga rrethi L, rreth njёzetedy vjeēe, prej katёr vitesh
e martuar, shfaqte shenja tё ēuditshme. Ku e kishte bazёn ajo dukuri
neurotike? Tek i shoqi, minatorё nё njё minierё kromi.
Ai vinte rradhё nё shtёpi, i lodhur sa nuk
kishte fuqi tё qёndronte nё kёmbё dhe harronte qё gruaja e priste. Kёshtu
nusja e re e gjeti rrugёn e zgjidhjes, manifestime e shenja neurotike,
tipike pёr klinikёn e histerisё. Ajo mori kurajon, dhe ashtu sikundёr e
pёrshkruan tradhёtinё e gruas Anton Ēehovi te tregimi Hakmarrja e njё
gruaje, iu dha mjekut, duke plotёsuar nevojёn fizike dhe kёnaqёsinё
shpirtёrore.Rasti i dytё ishte njё grua nga Azia e Mesme, qё qёndronte
mbyllur brenda katёr mureve tё apartamentit ku banonte. Ajo ishte e re nё
moshё, ndёrsa i shoqi midis tё pesёdhjetave ose tё gjashtёdhjetave dhe nuk
arrinte tё kuptonte se ēfarё ajo donte, e i trembur kёrkonte ndihmёn e
mjekut. Nё rastin e parё kishim tё bёnim me njё ēift nё moshё deri tridhjetё
vjeē, kur seksi bёhet ēdo natė dhe ēdo mėngjes; kurse nё rastin e dytё,
gruaja ishte nё moshёn qё e kёrkonte bashkimin gjinor dy herё nё ditё,
ndёrsa i shoqi qёndronte midis dy periudhave kohore, kur seksi bёhej sipas
mundёsisё ose Zoti e di se kur. Kёtё aspekt tё jetёs nuk e kam pranuar si
stimulim, por sikundёr thotё Frojdi si sёmundje tё shpirtit, si mё
interesanten, sepse ёshtё mё plastikja nga tё gjitha dhe dёshmon se krizat e
kulmet e saja janё pasojё pёrmbysjesh tё brendёshme dhe duhet tё kenё shkaqe
objektive.Rasputini, fshatari nga Pokrovskoje nё Uralet e largёta, mё
mbёrthente me forcёn e tij hipnotizuese.
Pjesė nga libri "Nėse kam ditur tė guxoj"
|
