Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Hydajet BYTYÇI

NEVOJA PËR VETËNJOHJE

(pjesa e parë)

      Thjesht, si me pranga jemi të lidhur për gjërat e rrejshme, me të cilat nuk do të ngopemi kurrë. Jeta jonë është përplot pakënaqësi e palumturi, por ne pozojmë si më të lumturit... Me një fjalë, jemi njerëz në garë të pafund në planin e zhvillimit ekonomik, në ngritjen e standardit dhe krijimin e komoditeteve fizike.

Të gjithëve na vë në lëvizje shpirti

Është interesant të marrim në shqyrtim të vërtetën, të cilën fare rrallë e kemi parasysh, se shpirti lëviz trupin e gjallë, kurse trupi i gjallë – botën. Kurse ne krejt në vazhdimësi brengosemi për trupin, kurse mund të kemi fare pak njohuri apo të mos kemi fare njohuri për shpirtin, i cili e vë në lëvizje. E dihet se pa shpirt trupi është i palëvizshëm, i vdekur. I tërë njerëzimi, që mund të jetë rreth 6 miliardë, që në këtë çast do të shndërrohej në diçka statike dhe të vdekur, sikur të mos ishte lëvizja shpirtërore që i mban në lëvizje e që i vë në lëvizje rishtas nga çasti në çast.

Sa bëjmë për shpirtin?

Por, siç dihet, civilizimi ynë bashkëkohor është tejet i preokupuar me krijimin e komoditeteve materiale, të cilat shërbejnë për trupin material, dhe mund të sillet konstatimi, që është konstatim i përgjithshëm dhe jo vetëm yni, se për shpirtin bëjmë fare pak apo aspak gjatë gjithë historisë sonë. Krejt ajo që u desh të bëhet për shpirtin iu la në dispozicion religjioneve “të mëdha”, respektivisht religjioneve tashmë të grupuara mirë e të fortifikuara, nëse mund të shprehemi kështu – krishterimit, islamizmit, budizmit, judaizmit – të cilat me kohë degjeneruan në religjione “zyrtare”, dhe për to lirisht mund të thuhet se merren me çdo gjë tjetër, përveçse me atë që do të duhej të ishte fundamentale për veprimtarinë e tyre – ngritjen shpirtërore të njeriut paralelisht me zhvillimin e tij material.

Religjionet – një botë dogmash që shkaktojnë tension

Ato (religjionet e lartcekura), mendoj se lirisht do të mund të thoshim, janë shndërruar në “shoqëri” fanatike, që kryekëput u ngjajnë partive të sotme politike. Dhe kanunet e veta, dogmat e kultivuara me fanatizëm, i kanë absolutizuar në atë masë saqë, pa zgjedhur mjete e metoda, i imponojnë në mënyrën më të paskrupullt e më makiaveliste, ndaj çdo gjë që bie ndesh me to, trajtohet si diçka jo e mirë, madje-madje edhe armiqësore, edhe pse kjo më tepër kamuflohet dhe nuk shprehet, por nënkuptohet dhe realisht ekziston. Gjatë historisë, siç dimë, jo pak luftëra u bënë dhe jo pak viktima ranë pikërisht të yshtura nga këto të ashtuquajtura religjione “të mëdha”. Edhe sot e kësaj dite, një botë e tërë tensionesh shpirtërore shkaktohen pikërisht nga këto religjione, nga “të vërtetat” e tyre fanatike, që i kanë shndërruar në dogma ogurzeza, të cilat ia imponojnë njerëzimit me sa forcë që kanë.

Zhvillimi tej mase i aspektit material

Sot aspekti material i jetës së njeriut ka shkuar aq larg në zhvillimin e vet. Çdo aktivitet fizik e punë e rëndë lehtësohet nga përdorimi i teknikës, që zëvendëson aktivitetin fizik të njeriut. Njerëzit bëjnë çdo gjë që ta zhvillojnë këtë segment të jetës. Investojnë në veshmbathje e pudrosje, investojnë në ushqime të majme, ndërtojnë shtëpi të mëdha, shumëkatëshe të larta, blejnë makina të shtrenjta, vetura tejet komode, lavatriçe për petka, lavatriçe për enë, televizorë ekranesh të mëdha, kompjuterë të sofistikuar etj.

Të arriturat tona materiale – krenaria jonë e vetme

Po zhvillimi shpirtëror i njeriut, ç’ u bë? Mbeti në nivelet shumë të ulëta dhe nuk arriti të kultivohet në përmasat e dëshirueshme. E tërë krenaria jonë mbeti të matet me të arriturat në aspektin material. Në ne, në qenien tonë të brendshme, në thellësitë e qenies sonë, mbeti bisha e egër, e gatshme për të ngritur kokë e për t’u ashpërsuar pas çdo situate, e cila hedh një guralec sado të vogël drejt kafazit të egos sonë, ku ndodhet e strukur bisha, e cila di të na shtyjë për çdo ditë të biem në shtatë mëkatet e vdekjes... Dhe ne dimë të jemi krenarë, sepse të tillë na bën bisha që mbajmë në vete. Ajo është krenare, ndaj edhe ne na bën krenarë. Dimë të jemi të hidhëruar, sepse në ne hidhërohet bisha jonë, të cilën nuk kemi arritur kurrë ta zbusim sa duhet. Dimë të jemi grykës, sepse grykëse është bisha jonë që kemi në thellësitë tona. Dimë të jemi epshorë, sepse epshore e kemi bishën që prehet në thellësitë e qenies sonë... 

Për këtë jemi këtu ku jemi

Prandaj, sot, shkaku i tëra këtyre që thamë, i këtij zhvillimi material marramendës, pa zhvillimin e duhur paralel shpirtëror jemi këtu ku jemi. Prandaj:

-    duke ngrënë tëra të mirat e mundshme, në mënyrën më egoiste, majmëria është bërë sëmundje e shekullit XX e vazhdon të jetë e tillë edhe në shekullin tonë; 

-         janë shtuar ilaçet, janë shumëfishuar sëmundjet;

-         është shtuar malli, është pakësuar qetësia;

-         janë zvogëluar mundimet, është pakësuar lumturia;

-         janë shtuar njohuritë, janë pakësuar miqtë;

-         shtohet pasuria, humb vlera jonë;

-         jemi mësuar të nxitojmë, por kemi harruar të jemi të durueshëm;

-    jetojmë në shtëpi të mëdha, familjet i kemi gjithnjë e më të vogla...

              T’i përkushtohemi rritës së brendshme dhe t’i kultivojmë vlerat e shpirtit

Numri i kontradiksioneve të këtilla është i madh, ashtu siç është i madh dallimi në zhvillimin material dhe në atë shpirtëror të njeriut. Derisa ky dallim nuk do të neutralizohet, duke iu përkushtuar rritës sonë të brendshme, kultivimit të vlerave të shpirtit, kjo gjendje-absurd e jetës sonë do të zgjasë. Sepse njeriu është i lidhur vetëm me problemet dhe nevojat e jetës shtazore: ngrënie, fjetje, shumëzim – s’ka njohuri mbi principet e jetës transcendentale – duke “shikuar” e ecur si i verbri, i cili së frikti do të bie në greminë.

Jetojmë të lidhur në pranga

Të çmendur jemi pas gjërave të përkohshme

Thjesht, si me pranga jemi të lidhur për gjërat e rrejshme, me të cilat nuk do të ngopemi kurrë. Jeta jonë është përplot pakënaqësi e palumturi, por ne pozojmë si më të lumturit... Me një fjalë, jemi njerëz në garë të pafund në planin e zhvillimit ekonomik, në ngritjen e standardit dhe krijimin e komoditeteve fizike. Prandaj s’ka qetësi në shoqërinë bashkëkohore. Që të gjithë janë të hutuar me çështjen e fitimit e të harxhimit, por në fund do të jemi të varur nga mëshira e nënës natyrë. Të çmendur jemi pas gjërave të përkohshme, të marrosur.

Sheh njeriu i gjorë se i ka vdekur babai, nëna, i afërmi, s’mendon se do të vdesë edhe vetë... siç thuhet në interpretimet e Shkencës mbi vetënjohjen të Shrimad-it. Jeta ngjan si në mjetin publik të udhëtimit, si në kupe të trenit. Takojmë disa miq të panjohur, rrimë me ta dhe përkohësisht bëhemi anëtarë të trenit të njëjtë, por pas një kohe ndahemi për të mos u takuar kurrë më... 

Vazhdon...