Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

NEXHAT ÇOÇAJ

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

NEEXHAT ÇOÇAJ

            Hyrje

         Nexhat Çoçaj lindi më 2 shkurt 1964 në Gjonaj të Hasit, ku nisi shkollimin fillor, ndërsa e përfundoi në Ferizaj, ku kreu edhe arsimin e mesëm në Ferizaj. Në vitin 1991 kreu Fakultetin Filologjik në Prishtinë, ndërsa nga viti 1994 ndoqi studimet pasuniversitare. Gjatë kohës së studimeve, nisi punën si gazetar, më pas punoi edhe si mësues në shkollën tetëvjeçare dhe në shkollën e mesmen vendlindje.

            Gjatë luftës së UÇK-së, nga marsi i vitit 1998 u inkuadrua në UÇK deri në përfundim të luftës. Për disa vite më pas ishte sekretar i OVL , dega në Has. Që nga viti 2008 punon në Drejtorinë Arsimore në Prizren, ndërsa nga viti 2011 është drejtor i këtij institucioni. Përveç gazetarisë, që nga koha e studimeve merret edhe me krijimtari letrare dhe studime në fushën e etnologjisë.

            Rrugën e krijimtarisë letrare si poet e nisi që në vitet e shkollës fillore, sa ishte nxënës në Ferizaj, ku botoi poezitë e para në vitin 1978/79, ndërsa në vitin 1983, u prezantua në përmbledhjen poetike për fëmijë me titull “U këndojmë dëshmorëve”, për të vazhduar më pas edhe me prozë dhe punime shkencore.

            Më 19 dhjetor 2014, në Qendrën e Studimeve Albanologjike në Tiranë, mbrojti titullin e “Doktorit të Shkencave” me temën “Zonat e ndërmjetme etnografike në Kosovë”.

            Deri më sot ka botuar këta libra:

            - “Kloni” (roman), 1997;

            - “Nuipsi” (roman), 1999;

            - “Bartësit e lirisë” (biografi për Dëshmorin e Kombit, Haxhi Hoti), 2000;

            - “Shpresa” (roman), 2002;

            - Shtigjeve të lirisë (kuis për dëshmorët, katër ribotime, 2004, 2007, 2009 dhe 2011);

            - “Kukurimi” (roman), 2008;

            - “Rrugëtimi” (poezi), 2009;

            - “Lindjet e pavdekshme” (poemë), 2009;

            - “Gjeneralpampersa” (roman), 2010;

            - “Kam takim me vdekjen” (roman), 2010;

            - “Piknik në Pashtrik” (drama për fëmijë), 2011;

            - “Jeta” (roman), 2011;

            - “Lufta për të mbetur njeri” (roman) 2015;

            - “Petriti i shkrepave” (monografi për Heroin e Kombit, Remzi Ademaj), 2011;

            - “Hasi - enciklopedi etnokulturore”, vëll. VI, 2011;

            - “Hasi - enciklopedi etnokulturore”, vëll. V, 2012;

            - “Hasi - enciklopedi etnokulturore”, vëll. IV, 2012;

            - “Hasi - enciklopedi etnokulturore”, vëll. III, 2013;

            - “Hasi - enciklopedi etnokulturore”, vëll. II, 2014;

ËSHTË TERR APO DRITË?!

Zgjohem në mëngjes
Mbështillem me terrin e ditës
Përpiqem të vjell
Gjellën helm të servuar në shtyp.

Në vend të  kafesë
Pi një apaurin 
Që të mos verbohem
Që të mos shurdhohem
Që të bëhem  imun
Ndaj atyre që do t’i takoj
Me gojën e stërmbushur
Me sharje
Për ata që lindën për ne
Për ata që u flijuan për ne.

Por, terri është terr
Dhe me te do të shkojnë në ferr
Të gjithë ata  që vjellin helm 
Për gjakun
Për bajrakun
Është terr apo dritë
Këtë do të na tregojnë fëmijët
Sot apo një tjetër ditë.


 

VOTA 

Kush është  për?
Faleminderit!
Kush është  kundër?
Faleminderit!
Kush  abstenon?
Faleminderit!

Merrni tash shamitë
Dhe vajtoni me lot 
Për këtë që votuat!

 

SHTIGJEVE TE  PASHTRIKUT

Shtigjet e  Pashtrikut 
Hekurosin rrudhat e padrejtësive
Jetës për t’i dhënë ngjyrë

Shtigjet e Pashtrikut
Vullkan i trazuar
Mbështjellë me eshtra 
Që pikojnë gjak
Nëpër stinët e ferrit

Shtigjet e Pashtrikut
Gurët  e djegur 
Dëshmitarë të betejave 
Ku u shurdhuan 
Ninullat e foshnjave në djep
Ku u verbuan krushqit
Në prag të shtëpisë
Dhe mbetën të pagojë 

Shtigjet e Pashtrikut
Me  prush të ndezur flakë
Hekurosin rrudhat e padrejtësisë
Me plagë të prushta
E  eshtra  që kullojnë ende gjak 
Nëpër të cilët po piqet liria.


 

BARTËSVE TË  ZJARRIT

Kur e thanë - bartësve të zjarrit
Pse po bartin zjarrin  në shpinë 
Ata njësoj si Prometheun thanë:
Për ta filluar jetën njerëzimi

Kur u thanë – bartësve të zjarrit
Se mund  të digjen në flakë,
Ata thanë :
Ari merr shkëlqimin vetëm në zjarr

Kur u thanë - bartësve të zjarrit
Zjarri mund t’i lë pa sy,
Ata thanë:
Zjarri i shkrinë kufijtë

Kur u thanë - bartësve të zjarrit
Se zjarri  ua servon arratinë
Ata thanë:
Zjarri e përflakë lirinë lirin.

Kur u thanë - bartësve të zjarrit
Të pendohen për përhapjen e flakës
Ata thanë:
“Jo” edhe sikur të digjeshim në të.


 

PJETËR  BOGDANIT 

Në kishëza të Hasit
M’u bë se e pashë Bogdanin
“Të veshur me diell
Të mbathur me hënë”
Duke i kërkuar hasjanët
E përflakur nëpër botë
Me gunë të gjatë krahëve
Shtrëngonte hartën e gurit
Kur u bind se kot lexonte
Vendet s’i gjente
Ashtu si ia donte zemra
Filloi të villte vrer të zi futë
Dhe ashtu i sëmurë
U nis për në Prishtinë
Me hartën e gurit
Mbështjellë nën gu(r)në 
Tash pas treqind vite
Të dëshmojë për çelbjen
E gurit  të megjës në Pashtrik

 

HASI

flaka
në zemër të Prushnikut
që s’mungoi mbi kokë
ta  shaloi  guximin
ta shndërroi terrin në dritë 

jetëvdekja
roje në shtigjet e përgjakura
kaliti  gatimet e barutit
e përhapi kushtrimin

djersa e botës
derdhej shpatijeve tua
për të gjetur shtegun
e plagëve për shërim

Has i thatë
të quan ata që s’ta panë
thikën në kurrizin tënd
të larë me gjak
gjatë  gjithë  kohës
sa ishte roje  flake
e bjeshkëve të Dukagjinit


 

PLAGA

Kur e fola fjalën e parë
e thash të plagosur
dhe i plagosur u rrita

Kur i mësova shkronjat 
i lexova të plagosura
dhe për plagë shkrova

Kur u rrita
e mësova diagnozën e plagëve
dhe me plagë u ushqeva

Kur  flas për plagën
ajo merr ndëshkim
dhe zbehet para syve të mi
e jo si në mote-si në fëmijëri
ajo sot kurohet me dinjitet
më nuk është plagë 
se tani është shtet

 

LAKIMI I EMRAVE

Nëpër  shpatijet e Pashtrikut
Lakohen emrat e bartësve të lirisë

Sa herë që  zbresin  maleve 
Të ngarkuar me zjarr
E ruajnë  të paprekshme
Mbaresën  - tarë

Pas  kushtrimit
Emri kurbet(ç)arë
U shndërrua  në luftëtarë
Nga  qytetarë në atdhetarë
Nga luftëtarë në çlirimtarë 

Nën tingujt  e krismave
Lakimi i emrave i thyen rregullat
Dhe na jep emra të rinj 
Me kuptim  pavdekësie 
Nga  emrat  dashuri  (për) atdhe
Del emri  dëshmor
Nga  emri robëri 
Lind emri liri
Që për ta lakuar edhe më tej
Duhet përgjegjësi!~


 

MALLKIMI 

Ai që flet kundër gjakut të vet
Dhe mohon sakrificën e të rënëve
Ju thaftë goja e foltë veç me gishta
Dhe ata mos i bëfshin punë

Ai që e sheh ardhmërinë
Të ngritur me  shpifje 
Ju shterrtë syri i djathtë e me të majtin
Mos e paftë kurrë pjellën e vet

Ai që i shton jatak të pabesit
Që ia zë pritën gjakut të vet
Mos i leftë  as djalë as çikë në vatër
E ju mbushtë oborri me thera

Ai që nënshkruan marrëveshje 
Me sunduesin e gjakut të vet
Ju thaftë ajo dorë 
E tjetra mos i bëftë punë as ujë me pi

Ai që hedhë  valle  me djallin
Për ta ushqyer unin e injorancës
Mos e bëftë asnjë hap për gëzime
Veç për kob marrtë udhë


 

KRUMA

Si në legjenda tingëlloi historia jote
Para se të lidhej për guri 
Lundra e ëndrrave të Kosovës

Prefektura e Kosovës –djep i trimërisë
Për konviktorët e përndjekur
Për planet  e përhapjes së dritës
Për  shoqërinë  “Shkëlzeni”
Që  dhembjet dhe plagët shëroheshin
Me tinguj të melodive malësorçe
Për  Dërrasat e teatrit të Krumës 
Që Kosova nisi marshutën në ty

Për pesë vite  prefekturë
Ti Krumë  Kosovës  sa i shërbeve
Në secilën ditë  
Vetëm fitoret i numërove

Pas  77 vitesh jetë me gur në shpinë
Vaji i Kosovës sërish 
Ta gjeti  derën Kërmë 
Dhe ta mbushi shtëpinë 
Dhe ti as pas kaq shumë kohe 
Nuk kishe ndryshuar
Bujarinë dhe mikpritjen

Trashëgim  nga  Prefektuar 
Prapë u sakrifikove 
Baraz me Kosovës 
Dhe ti u bombardove
Dhe arat tua u mboll me mina
Dhe varret tua u mbushën me trima

Para 77 vitesh ti Kosovën e përfaqësove
Në  çdo skaj të Shqipërisë
Tash në fund të shekullit
jatak i Shtabit të UÇK-së

Ti Krumë e trimave 
Që e  shoqërove  Kosovën
Në  çdo hapërim 
Ti do të mbetesh për mua 
Prefektuara e parë e vendit tim