Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 3 - Ngutje

Shkruan: Kim MEHMETI

 http://kmehmeti.com

  NGUTJE

Shkruaja me zjarrminė e atij qė ende nuk e kishte kuptuar se jeta nuk matet me orė, me ditė, muaj, vite, dekada e shekuj, por me atė qė bėn, se ēdo gjė nė ne e kundėrshton mėnyrėn se si jeton, por mė nė fund tė gjithė i nėnshtrohen asaj, se ne nė tė vėrtetė as qė kemi kohė tė jetojmė, por vetėm sa tė kuptojmė se atė e bėjnė tė gjatė shpresat. E si ta kuptoja kėtė nė vitet kur shkruaja nė makinė shkrimi, e cila nuk kishte ekran me orė nė tė, siē ka kompjuteri, e ku pandėrprerė sheh sa ngutshėm rrjedh ajo qė ne e quajmė “kohė”, qė shkruhet vetėm me katėr shkronja, me aq sa edhe fjala “jetė” dhe me dy mė pak sa fjalėt “vdekje” dhe “lindje”.

           

            Shpesh mė bėhet se pėr asgjė nuk kam kohė, se ēdo ditė e kaloj nė njė ngutje tė pafundme, se ēdo javė e pėrcjell me ndjenjėn se ajo nuk ka pasur shtatė ditė, por mė pak se aq, se pas gjithė asaj ngutjeje nuk kam arritur askund. Apo edhe tė filloj tė dyshoj mos vallė mė janė ngatėrruar ditėt. Por, gabim nuk ka: aty ėshtė edhe dita kur duhet ta dorėzoj shkrimin e javės pėr gazetėn “Koha Ditore”, aty janė edhe ditėt e tjera tė mbushura me obligimet pėr tė cilat mė paguajnė, si edhe ato qė i harxhoj me gazetarė qė kėrkojnė ndonjė deklaratė, apo intervistė. Ka kohė qė unė vazhdoj tė pyetem se kush m’i vjedh ditėt, kush m’i shkurton javėt e i bėn ato tė mė zgjasin vetėm shtatė orė, kush m’i grabit muajt qė mė ngjasojnė sa njė ditė e vetme. Dhe duke menduar pėr kėtė, drejtoj shikimin nga ekrani televiziv dhe pėrnjėherė ndėrmendem se ka orė tė tėra qė jam kthyer nė shtėpi, por aty nuk i shoh as fėmijėt, as gruan. Mė shoqėrojnė vetėm zėrat qė vijnė nga ekrani televiziv ku debatuesit acarohen, i pėrfshin njė entuziazėm i paparė, i barabartė me atė tė politikanėve qė i mbrojnė, apo i kritikojnė. Duke dėgjuar britmat e debatuesve, unė pėrnjėherė e kuptoj se ajo ėshtė e mbrėmja e sė enjtes, nata kur thuajse nė tė gjitha TV-tė e Shqipėrisė debatohet nė tema tė ndryshme, por me debatuesit e njėjtė.  Dhe pėrnjėherė nuk mendoj mė pėr kohėn qė mė kalon aq shpejt, as pėr tekstin qė mė pret ta shkruaj, por hamendem se vallė ka ende shikues qė mund tė jenė aq tė pamėshirshėm ndaj kohės qė u takon, e atė ta harxhojnė duke dėgjuar debate tė tilla. Pėrgjigjen e kėsaj pyetje ma jep im bir, i cili, kur e pyes si e ka kaluar ditėn, mė lutet qė tė mos e shqetėsoj pėrderisa me vėmendje dėgjon ata qė ofrojnė zgjidhje pėr “krizat politike shqiptare”, e tė cilėt njė natė mė parė, nė njė studio tjetėr, debatonin pėr “shumimin e lepujve”.

            Mė nė fund ēohem, shkoj nė dhomėn time tė punės, e mbyll derėn dhe shtegtoj nė botėn time qė ka kufij tė caktuar, tė pakalueshėm pėr anėtarėt e tjerė tė familjes. Me ēka, jam aty, por i padukshėm dhe i largėt pėr tė tjerėt, po aq sa edhe ata nga unė, sa edhe familjarėt tjerė qė janė mbyllur nė dhomat e veta, e me tė cilėt na ndan nga njė mur nė mes, por nė tė vėrtetė jemi tė largėt aq sa edhe botėt nė tė cilat jetojmė. E unė ulem pranė tavolinės sime me po tė njėjtėn ndjenjė qė nuk mė shkėputet, se ne tė pestit, qė jetojmė nėn atė kulm, gjithnjė e mė rrallė komunikojmė mes vete, gjithnjė e mė rrallė qeshemi apo ankohemi. Mbase shkaku se ne edhe nuk jetojmė me atė qė kemi pranė, por me botėn qė na ofrojnė kufjet nė vesh apo ekrani televiziv dhe ai i kompjuterit. Pra, tė gjithė ne, banorėt e asaj shtėpie, e jetojmė vetminė tonė tė shoqėruar nga zhurma dhe pamjet tė cilat na vijnė nga larg, qė mund t’i kontrollojmė me telekomandė apo me tastierėn e kompjuterit, ne jetojmė tė shoqėruar nga zhurma dhe pamjet qė na mėsojnė tė ndahemi edhe nga njerėzit mė tė afėrt qė kemi, duke na ushqyer me iluzionin se e kemi mposhtur vetmin dhe se jemi tė vetėmjaftueshėm. Zhurmė dhe pamje qė na pamundėsojnė tė kėnaqemi me atė qė jemi dhe atė qė kemi dhe qė na ēojnė tė lakmojmė tjetėrsimin tonė. E me ēka, vetmia bėhet edhe mė shkatėrrimtare, ajo na mposht, na bėnė t’i ngjajmė njeriut qė ka dhunti, qė ka dėshirė pėr tė jetuar, por pa vetėdije, tė gjitha i ka flijuar dhe ėshtė bėrė murg i pėrjetshėm i mbyllur nė Manastirin e  Teknologjisė.

 

 

            Dhe pėrderisa e ndez kompjuterin qė tė kontrolloj postėn elektronike dhe pėrderisa ai i “zgjon” nga gjumi tė gjitha programet e veta, unė gjithnjė e mė bindshėm e ndiej se nė atė shtėpi ėshtė mbyllur fort dera e komunikimit mes nesh, se nga dita nė ditė, gjithnjė e mė pak kemi ēka t’i rrėfejmė njėri-tjetrit. Nė dhomėn time tė punės nuk kam vetėm kompjuterin dhe raftet me libra. Aty ėshtė vendosur edhe njė pjesė e sė kaluarės sime dhe e familjes qė mė rriti dhe mė drejtoi rrugės sė plakjes. Pra, aty kam makinėn e vjetėr tė shkrimit, disa enė tė bakėrta, nė tė cilat dikur gatuante nėna ime, gramafonin e vjetėr qė me aq mburrje e solla para shumė dekadash nga Gjermania, si edhe qindra pllaka gramafoni tė blera anembanė botės. Mbi tavolinėn e punės kam vėnė edhe telefonin fiks familjar, i cili tani mė askujt nuk i shėrben, sepse qė moti nuk ia kemi dėgjuar cingėrimėn dhe askush nuk na kėrkon mė nė atė numėr. Unė edhe nuk besoj se ndonjė nga tė afėrmit, apo miqtė tanė, ende e mban mend numrin e tij. Andaj, shpeshherė, pėr t’u bindur se nuk i ėshtė ndryshkur zilja, e formoj numrin e tij nė celulari qė kam dhe e dėgjoj cingėrimėn qė mė bėhet si e ardhur nga thellėsitė e njė kohe tjetėr, si jehonė e gėzimit tė largėt kur shtėpia jonė e dikurshme u lidh me botėn dhe kur prindėrit e mi, mė nė fund, mund tė bisedonin me motrat e tyre qė i kishim larg nė Turqi. Dhe mė bėhet se e shoh babin si i rrotullon ngadalė numrat, pastaj si kujdesshėm e afron kufjen pranė veshit dhe pret ta dėgjojė zėrin e pėrmallimit tė vet. Ndėrkohė, pėrderisa ndėrmend ditėt e largėta kur jetonim, gėzoheshim dhe hidhėroheshim mė ngadalė se tani, pėrderisa ndėrmend javėt qė kishin shtatė ditė tė plota dhe ditėt mateshin me orė qė kishin gjashtėdhjetė minuta komunikim me vetveten dhe njerėzit qė mė donin dhe i doja, shikoj kah fotografitė e radhitura pranė makinės sė shkrimit. Nga aty mė shikojnė sytė e atyre qė i pata pranė vetes, e qė nuk do t’i kem kurrė mė. Dhe sa herė qė i shoh ato fotografi, mė rėndon ndjenja e humbėsit tė madh, e atij qė ka pėrjetuar humbje pas tė cilėve nuk do mund t’i gėzohet asnjė fitoreje nė jetė. Tė radhitura pranė makinės me tė cilėn dikur shkruaja, ato fotografi ngėrthejnė nė vetvete edhe fjalėt qė kurrė nuk u thanė dhe qė nuk ia dola t’i shkruaj as nė letėr, as nė ekranin e kompjuterit. Mbase, them nė vetvete, njeriu njė ditė do tė shpikė edhe teknikėn qė e njeh gjuhėn e ndjesive dhe ato do mund t’i rrėfejmė me njė fjalor tjetėr, jo si shkrim qė lexohet, po si diēka qė e ndien. Por edhe atėherė, vazhdoj ta bind vetveten, jeta e njeriut do tė mbetet njė shkollė e bezdisshme, ku pandėrprerė do tė mėsojmė tė njėjtėn urtėsi, por nga ligjėrues tė ndryshėm: se jetėn duhet ta ushqesh me atė qė ėndėrron tė tė ndodhė, e duhet ta jetosh me atė qė tė ka ndodhur.  Pra, pandėrprerė tė luftosh tė arrish atė qė dėshiron ta kesh e do tė jesh, por tė mėsohesh tė kėnaqesh e tė jetosh i tillė siē je dhe me atė qė ke. Dhe mbase, i them vetvetes si mėsuesi qė nuk arrin ta mėsojė gjė nxėnėsin e vetėm qė ka, ne jetojmė nė kohė tė cilat ta pamundėsojnė ta kuptosh kėtė urtėsi, kohė nė tė cilat rrėnohet vlera e asaj qė ke dhe asaj qė je, sepse gjithmonė je i pėrballur me trysninė tė bėhesh si tė tjerėt dhe tė bindesh se nuk vlen gjė nėse nuk ke atė qė kanė ata. Me ēka e harron vetveten, i harron ata qė ke pranė, bėhesh i pandjeshėm ndaj buzėqeshjes sė tė tjerėve dhe ndaj lotit nė sy tė huaj.

            Kompjuteri im e ka pėrfunduar procesin e “ringjalljes” sė programeve tė veta. Nuk kam si tė ik: tekstin pėr tė premten duhet shkruar. Dhe pėrderisa shikoj shkronjat qė duhet tė ndėrthurin fjalėt dhe fjalitė, filloj t’i rikujtoj ditėt kur askush nuk porosiste shkrime nga unė, por unė i shkruaja dhe thuajse tė gjitha gazetat mezi prisnin ato t’i botonin. Pra i shkruaja me zjarrminė e atij qė ende nuk e kishte kuptuar se jeta nuk matet me orė, me ditė, muaj, vite, dekada e shekuj, por me atė qė bėn, se ēdo gjė nė ne e kundėrshton mėnyrėn se si jeton, por mė nė fund tė gjithė i nėnshtrohen asaj, se ne nė tė vėrtetė as qė kemi kohė tė jetojmė, por vetėm sa tė kuptojmė se atė e bėjnė tė gjatė shpresat. E si ta kuptoja kėtė nė vitet kur shkruaja nė makinė shkrimi, e cila nuk kishte ekran me orė nė tė, siē ka kompjuteri, e ku pandėrprerė sheh sa ngutshėm rrjedh ajo qė ne e quajmė “kohė”, qė shkruhet vetėm me katėr shkronja, me aq sa edhe fjala “jetė” dhe me dy mė pak sa fjalėt “vdekje” dhe “lindje”.