...e "Testamenti", ai i shkruar para vdekjes, i
lexuar shumė e shumė kohė mė parė para se tė vijė radha e tė pėrmendet tani
nė kėto momente kur po bėhet edhe njė betejė shkronjash, rreshtash, e
fletėsh, thoshte: "... e shtagėn priftit t'i rrahė tė pafetė... e kokėn
dashit tė luftojė me tė tjerėt... lapsin ēobanit tė mos mėsohet tė
shkruajė... orėn kohės tė matet me tė... unazėn s'pat kujt t'ia japė - e
shiti pėr ta blerė qefinin..." e sot mė komentohet nga koka ime, nga
boshėsia e saj, se athua "Testamenti" ishte autentik, nė mos shkronjėsi apo
ata qė flasin De Jure - pėrpiluesi e kishte me gjithė mend, apo edhe ai
shkrues - pėrpilues nė mos e kishte kokėn e zbrazėt, thjeshtė edhe nuk
kishte kokė fare, apo kishte kokė - por e kishte tė vetėn, e edhe bėri ēfarė
e lexuat edhe ju, shkroi "Testamentin", e nėnshkroi para vdekjes, e ai... ai
lexon kėto rreshta qė mezi po shkruhen, mezi po pėrpilohen e mezi u gjetėn
qė kujt t'u dedikohen, e mezi po munden tė kuptohen edhe nga ata qė u
dedikohen kėto rreshta...
...e Historia, kjo e tanishmja, madhėshtorja,
kjo qė nuk ėshtė e natyrės por qė ėshtė e shoqėrisė, tė paktėn kėshtu e kam
mėsuar nė shkollė, edhe pse kjo shkollė ėshtė bėrė ashtu ēfarė po e shihni
edhe ju e edhe mė tej e komentuar po ashtu nga ju, mundohet tė na e tregojė
se kush, sa, prej kujt... e cilėt janė ata qė e bėnė fajin e fshehėn dorėn,
se njė e njė shumė herė edhe nuk mblidhen, tė na tregojė kėsaj here nuk
mundet edhe nėse don, se nga filloi sherri, nga u nis fitili i kallur i
fesatit, kėtij fesati qė edhe mė nė ēdo anė edhe mė rri i kallur, jo qė tė
bėjė dritė t'u rrėfejė tė humburve nė kohė e hapėsirė pirgun e aterrimit, e
as t'ua tregojė vazhdimin e rrugėtimit atyre tė sapo aterruarve...
...ndėrsa madhėshtorja, kjo e tanishmja, tė
paktėn si tė tillė dėgjova se quhej, thirrej, nė mos edhe ėshtė Ripagėzuar,
sepse njė pagėzim nga ata qė morėn botėn nė sy, apo ia vurėn surin botės,
edhe e kishte marr, pa kontestim, pa hidhėrime, tė paktėn ashtu thuhej nė
pjesėn zyrtare edhe pse ata rreth madhėshtores bėnin poterat e llojit tė vet
e ēonin pluhurat pėrpjetė sikurse nė njė kohė kur ēohej uji nga fontanat e
Gjenevės, e se a ēohet tani mund ta dijnė ata me sy e nė sy, ndėrsa ata
madhėshtorėt, sa shpejt e morėn dhe e fituan kėtė titull janė bėrė pėr t'i
radhitur nė "Testamentin" e pėrpiluesit nė fjalė, "Testament" i cili edhe mė
tej ėshtė prezent, gjallėron, pa na rrėfyer se si i shkon halli, ai mė i
madhi, se ē'u bė me lapsin, atė magjepsin e ndėrtuar nga dy pjesėt e natyrės
sė gjallė e asaj tė vdekur, ē'u bė me shkruesin e shumė gjėrave, dėshmitarin
e vetėm nė mes katėr syve, u fal apo u dhurua nė mėnyrė solemne duke u
pėrqafuar e duke u puthur nė tė dy faqet me atė solemnitetin e paparė e tė
organizuar me pompozitet e me repertuarin pėrplot e me njė potpuri
duartrokitjesh, apo u gjuajt nė mėnyrėn mė tė thjeshtė, mu sikurse ndėrtimi
e pėrbėrja e tij nė stilin: ho, merre, ja pafsh hajrin, ē'u bė me kokėn, atė
boshen edhe pse e kishte destinuar qė t'ia falte trimit tė maleve, atij qė
ia kishte turbulluar ujin ujkut mu nga poshtė, andej nga fundi i lumit, me
orėn kėtė frikacaken qė vetėm ngarend mbushur brekėt pa pasur e pa ja
mbajtur qė tė ndalet e tė paktėn njėherė sagllam ta dėgjojė Sky Radion e
emisionin "Good morning - good night", e shtagėn, krijesėn e krijuar nė
parajsė, atė mjeshtėroren e botės shpirtėrore, shtagėn, e cila shumė e shumė
herė na ka vėnė buzė historisė, kėsaj qė po e pėrjetojmė edhe mė, qė po
gjallėrojmė edhe po mundohemi qė tė gjejmė fillin e gjithė asaj qė edhe mė
tej i mundon ata, por na mundon edhe neve mjeshtėrve tė ēoroditjeve,
vazhduesve, nxėnėsve, apo mė drejtė e mė mirė imitatorėve tė veprave qė
bėjnė historinė, atė shoqėroren, tė merret me tė dhe tė vazhdojė e tė
kėrkojė fajtorin diku larg atje nga lindja e sė pari tė kėrkojė papirusin e
mė vonė edhe ta fajėsojė vet Kinėn qė ua mundėsoi edhe letrėn, kėtė tė
sotmen qė duron e duron e qė edhe mė tė shkruhen e tė krijohen vepra tė
mjeshtėrores, atė qė e filluan nė tė madhėrishmen e me fjalėt: jemi bėrė tė
mėdhenj, e tė vazhdojnė, tė kenė jetė, trashėgim e bardhėsi...
|