Tė nderuar lexues, do tė isha
mirėnjohės nėse marrė mendimet e juaja tė
drejtpėrdrejta pėr veprat e
Oshos, sepse puna ime varet nga ju, nėse
nuk ka lexues tė interesuar, siē
pohojnė disa shtėpi botuese, ndėrsa tė
kundėrtėn ma thonė
administratorėt e web faqeve; atėherė edhe
mua mė duhet sinqerisht tė
mendohem se a ja vlen ky mund pėr tė
pėrkthyer.
Me nderime, pėrkthyesi: Valdet Fetahu
valdet.f.fetahu@hotmail.com
Vetė mendja ėshtė rrėnjė e
gjitha problemeve. Pėr kėtė arsye sė pari duhet kuptuar se ēka ėshtė mednja,
prej ēfarė materiali ėshtė e ndėrtuar; se a ėshtė ajo diēka, apo vetėm
proces; a ėshtė ajo substanciale, apo ėshtė diēka ngjajshėm me ėndrrėn. Dhe
derisa mos ta mėsoni natyrėn e mendjes, sdo tė jeni nė gjendje ta zgjidhni
asnjė problem tė jetės. Shumė mund tė pėrpiqeni, por provoni ta zgjidhni
edhe vetėm njė problem personal, dhe do tė dėshtoni kjo ėshtė plotėsisht e
sigurtė; pėr arsye se, nė tė vėrtetė, kurrfarė problemi nuk ekziston: vetė
mendja ėshtė problem. Zgjidhja e cilido problem nuk do tė ndihmojė, sepse
rrėnjėt e saj do tė mbesin tė paprekura.
Kjo ėshtė sikur kur drurit
ia prenė degėt, i krasitė gjethet, e nuk e nxjerrė me rrėnjė. Do tė dalin
gjethet e reja, do tė mugullojnė degėt e reja madje edhe mė tė shpeshta se
ato tė vjetrat. Krasitja i ndihmonė drurit tė bėhet mė i dendur. Krejt
derisa nuk e mėson se nė ēmėnyrė ta ērrėnjosėsh, lufta jote do tė jetė e
kotė, ajo ėshtė marrėzi. Do ta shkatėrrosh veten, e jo drurin. Nė atė luftė
kot do ta shpenzosh energjinė, kohėn, jetėn, e druri me kalimin e kohės do
tė bėhet shumė mė i bujshėm, mė i fortė dhe mė i degėzuar. E rezultatet kanė
me tė befasuar: me mund ke punuar dhe je pėrpjekė pėr ta zgjedhur ketė apo
atė problem, ndėrsa problemet veē kanė vazhduar tė rriten, tė shumohen.
Madje edhe nėse e zgjidh njė, dhjetė tė tjerė kanė me zėnė vendin e tij.
Mos u mundo ti zgjidhėsh
problemet personale ato nuk ekzistojnė: vetė mendja ėshtė problem.
Por mendja ėshtė e fshehur nėndhe: pėr kėtė arsye e quaj rrėnjė, ajo
nuk ėshtė e dukshme. Sa herė qė takohesh me problemin, problemi gjithmonė
ėshtė nė sipėrfaqe mund ta shohėsh dhe pėr kėtė arsye mund tė
mashtrohesh.
Kurrė mos e harro, ajo qė
ėshtė e dukshme nuk ėshtė rrėnja; rrėnja gjithmonė mbetet e padukshme,
rrėnja gjithmonė ėshtė e fshehur. Kurrė mos lufto kundėr tė padukshmės se do
tė luftosh kundėr hijės. Do tė shpenzohesh e nė jetėn tėnde sėshtė bėrė
kurrėfarė transformimi; problemi i njėjtė do tė krijohet pėrsėri, dhe
pėrsėri, dhe pėrsėri. Shikoje jetėn tėnde dhe do ta kuptosh se pėr ēka e kam
fjalėn. Unė nuk po flas pėr ndonjė teori mbi mendjen, veēse pėr fakte qė
kanė tė bėjnė me tė. E fakt ėshtė se: mendjen duhet shqyrtuar.
Njerėzit vijnė dhe mė
pyesin: si ta realizoj mendjen e qetėsuar? E unė i pėrgjigjem: Ska diēka
tė ngjashme me mendjen e qetėsuar. Kurrė skam dėgjuar pėr diēka tė tillė.
Mendja kurrė nuk ėshtė e
qetė, jo-mendja ėshtė e qetė. Vetė mendja kurrė smund tė jetė e qetė, e
qetėsuar. Vetė natyra e vėrtetė e mendjes ėshtė me qenė e tendosur, me qenė
konfuze. Mendja kurrė nuk ėshtė e kthjellėt, ajo nuk mund ta ketė
kthjellėsinė sepse sipas natyrės ajo ėshtė kaotike, vransirė. Kthjellėsia
ėshtė e mundur vetėm pa mendje, qetėsia ėshtė e mundur vetėm pa mendje,
heshtja ėshtė e mundur vetėm pa mendje pėr kėtė arsye kurrė mos tento ta
realizosh mendjen e heshtur. Nėse provon, qė nga vetė fillimin do tė nisesh
nė dimensione tė pamundura. Pėr kėtė arsye sė pari duhet ta kuptosh natyrėn
e mendjes, se vetėm atėherė do tė mund tė bėsh diēka.
Nėse shikon mė mirė, kurrė
sdo tė gjesh diēka qė ėshtė mendje. Ajo nuk ėshtė gjėsend, ajo ėshtė
proces; ajo nuk ėshtė gjėsend, ajo ėshtė ngjajshėm me masėn. Ekzistojnė
mendime tė veēante, por ato lėvizin aq shpejtė saqė nuk mund tia shohėsh
distancėn nė mes tyre. Nuk i sheh intervalet sepse nuk je mjaft i vėmendshėm
dhe i zgjuar, kėshtu qė tė nevoitet njė depėrtim mė i thellė. Kur sytė e tu
tė jenė nė gjendje tė shikojnė mė me kujdes, pėrnjėherė do ta vėresh njė
mendim, mandej tjetri, e kėshtu me rradhė por jo edhe mendjen.
Masa e mendimeve,
miliona mendime ta krijojnė pėrshtypjen se mendja ekziston. Ashtu
ėshtė edhe me masėn. Miliona njerėz qėndrojnė nė grumbull; a ekziston ajo qė
ne e quajmė masė? A mund ta gjesh masėn pa personin i cili qėndron aty? Por,
ata janė sė bashku dhe bashkėsia e tyre ta ofron ndjenjėn se diēka si masa
ekziston derisa vetėm individėt ekzistojnė.
Kjo ėshtė e para tė cilėn
mund ta vėrejmi nė lidhje me mendjen. Vėshtro, dhe do ti gjesh mendimet,
por kurrė nuk do tė hasė nė mendje. Edhe kur kjo tė bėhet pėrvojė personale
e jote - jo pėr atė se unė e kam thėnė, jo pėr atė se Tilopa ka kėnduar pėr
atė, kjo nuk do tė ndihmojė. Por nėse kjo bėhet pėrvoja jote, dhe kjo bėhet
fakt i njohjes sate personale, atėherė gjėrat papritmas do tė fillojnė tė
ndryshojnė.
Pasi qė e ke kuptuar
esencėn mė tė vlerėshme mbi mendjen, kjo do tė ndikojė qė shumė gjėra rreth
teje tė ndryshojnė.
Vėshtroje mendjen dhe gjeje
se ku ėshtė ajo, ēka ėshtė ajo. Do ta vėresh se mendimet notojnė dhe se nė
mes tyre ka interval. Dhe nėse gjatė vėshtron, do ta shohės se ka ma shumė
intervale sesa mendime, sepse ēdo mendim ėshtė i ndar nga njėri tjetri; nė
tė vėrtetė, ēdo fjalė ėshtė e ndar nga tjetra. Dhe sa ma thellė qė shkon, do
tė gjesh zbrazėsira gjithnjė e mė tė mėdha. Mendimi noton, mandej shfaqet
zbrazėtia; mandej vjen mendimi tjetėr, pėrsėri zbrazėtia tjetėr pason.
Nėse nuk je i vetėdijshėm,
nuk do tė mund ti shohėsh zbrazėtitė; do tė kapėrcesh nga njėri mendim nė
tjetrin. Nėse bėhesh pėrsosėshėm i vetėdijshėm, do tė zbulohen kilomatra tė
tėra zbrazėtie. Nė ato zbrazėtia ngjanė satori. Nė ato
zbrazėtia e Vėrteta troket nė derėn tėnde. Nė ato zbrazėtia mysafiri vjen.
Nė ato zbrazėtia Zoti konkretizohet, apo quje si tė duash. E kur vetėdija
ėshtė e plotė, atėherė mbete vetėm zbrazėtia e pakufishme e hiēit.
Njėjtė ėshtė edhe me retė:
retė lėvizin dhe mund tė bėhen aq tė dendura sa qė mbulojnė tėrė qiellin dhe
mos ta shohėsh. Ėshtė zhdukur kaltėrsia e pafundme, derisa ti je i mbuluar
me re. Shiko atėherė, njė re ėshtė zhdukur, e reja tjetėr nuk ka hyrė nė
fushėn tėnde tė vėshtrimit pėrnjėherė shkėlqen kaltėrsia e pafundme
qiellore.
Njėjtė ngjanė edhe nė ty:
ti je kaltėrsi e pafundme qiellore, e mendimet janė sikur retė tė cilat
pluskojnė pėrreth teje, ndieje kėtė. Por zbrazėtitė ekzistojnė, qielli
ekziston. Nėse e pėrjeton shkėlqimin e qiellit, kjo ėshtė satori,
e nėse bėhesh si qielli, kjo ėshtė samadhi. Procesi i cili
ēonė nga satori deri tek samadhi pėrbėhet nga
depėrtimi i thellė i mendjes, asgjė tjetėr.
E para: mendja nuk
ekziston si entitet, ekzistojnė vetėm mendimet.
E dyta: mendimet
ekzistojnė tė ndara prej teje, ato nuk janė pjesė e natyrės sate, ato vijnė
e shkojnė ti mbetesh, ti ia del. Ti je sikur qielli: kurrė nuk vjenė, dhe
kurrė nuk shkonė, gjithmonė je kėtu. Retė shkojnė e vijnė, ato janė fenomen
momental, ato nuk janė tė pėrherėshme madje edhe nese pėrpiqesh tė kapesh
pėr njė mendim, sdo tė mund ta mbash gjatė, ai do tė ikė, ai ka lindjen dhe
vdekjen e vet. Mendimet nuk janė tujat, ato nuk tė pėrkasin ty. Ato vijnė si
vizitorė, mysafir, por nuk janė nikoqire.
Vėshtroj mė thellė, dhe
atėherė do tė bėhesh nikoqir, e mendimet mysafire. Dhe si mysafire ato do tė
jenė tė mrekullushme, por nėse krejtėsisht harron se je sundimtar, atėherė
ato do tė bėhen sundimtare, e ti do tė jesh nė amulli. Pikėrisht ky ėshtė
ferri. Kur je ti i zoti i shtėpisė, shtpėja tė pėrketė ty edhe nėse
mysafirėt dojnė tė sundojnė. Pranoj, ke kujdes me to, por mos u identifiko
me to, nė tė kundėrtėn, ato do tė bėhen sundimtare.
Mendja bėhet problem sepse
plotėsisht identifikohet me mendimet, kėshtu qė krejtėsisht ke harruar nė
intervalin dhe se ato janė vizitore. Kurrė mos e harro atė qė mbetet, ajo
ėshtė natyra jote, Tao yt. Gjithmon orientoje vėmendjen kah
ajo qė nuk vjen kurrė dhe nuk shkon kurrė, e cili ėshtė sikur qielli.
Ndryshoje geshtalt: mos e kthe vėmendjen nga vizitorėt, qėndro
si sundimtar i rrėnjosur; vizitorėt do tė vijnė e do tė shkojnė.
Natyrisht, ka mysafir tė
mirė dhe tė kėqij, por nuk duhet tė brengosesh pėr kėtė. Nikoqiri i mirė do
tė sillet me tė gjithė mysafirėt mirė, nuk do tė bėjė dallime. Nikoqiri i
mirė ėshtė nikoqir i mirė, do tė vijnė mendimet e kėqija, ai ndaj tyre
sillet si me mendimet e mira. Atij nuk i intereson se ēfarė janė mendimet.
Ēka ke arritė ti qė ke bėrė
dalllimin nė mes mendimeve tė kėqija dhe tė mira? Mendimet e mira i ke
afruar afėr vetes, e tė kėqijat i ke hedhė. Heret a vonė do tė jesh i
identifikuar me mendime tė mira; mendimet e mira do tė bėhen nikoqire. E ēdo
mendim i cili bėhet sundimtar krijon mjerim pėr shkak se ai nuk ėshtė i
zoti shtėpisė; mendimi thotė se kjo ėshtė pronė e tij, e ti me tė
identifikohesh. Identifikimi ėshtė sėmundje.
Gurdhijeff zakonisht ka
thėnė se gjithmon duhet vetėm njė gjė: tė mos identifikohesh me atė qė shkon
e vjen. Do tė vijė mėngjesi, mandej mbrėmja vjen e shkon, do tė vijė edhe
nata, e mandej pėrsėri mėngjesi. Ti mbetesh: jo si ti, sepse edhe ajo
gjithshtu ėshtė mendim por si vetėdije e pastėr; jo si emri yt, sepse edhe
ajo ėshtė mendim. Vetėm si vetėdije e pastėr, pa emėr, pa formė; vetėm si
pastėrti, vetėm si paformėsi, vetėm si paemėrtim, vetėm si fenomen i vėrtetė
i qenies sė vetėdijshme vetėm nė kėtė mėnyrė do tė mbetesh i qėndrueshėm.
Nėse identifikohesh, do tė
bėhesh mendje. Nėse identifikohesh, do tė bėhesh trup. Nėse identifikohesh,
do tė bėhesh emėr dhe formė atė qė hindusėt e quajnė: namarupa,
emėr dhe formė atėherė i zoti i shtėpisė nuk ėshtė mė. Atėherė e
harronė amshimin, dhe momentalja tė bėhet kryesore. Momentalja
ėshtė bota; amshimi ėshtė Zoti.
Ky ėshtė fakti i dytė e
rėndėsishme qė duhet ta arrishė, qė ti tė bėhsh zot shtėpie, e mendimet tė
jenė mysafire.
Nėse fillon tė vėshtrosh,
sė shpejti do tė bėhesh i vetėdijshėm faktorit tė tretė. E treta ėshtė se
mendimet janė ardhacake, bezdisės tė jashtėm. Asnjė
mendim nuk ėshtė i yti. Ato gjithmon vijnė nga jasht, ti je vetėm
urė. Zogjėt hyjnė nė njė derė, e nė tjetrėn dalin: pikėrisht kėshtu mendimet
hynė dhe dalin nga ty.
Ti konsideron se mendimet
janė tuat. E jo veē kjo, ti madje lufton pėr to dhe pohon: Ai ėshtė mendimi
im, kjo ėshtė e vėrtetė. Ti debaton, diskuton, pėrlahesh pėr to, mundohesh
ta dėshmosh: Ky ėshtė mendimi im. Asnjė mendim nuk ėshtė i yti, asnjė
mendim nuk ėshtė origjinal tė gjitha mendimet janė tė huazuara. Tė gjitha
ato janė nga dora e dytė sepse me miliona njerėz para teje i kanė pasur ato
mendime. Madje mendimet janė shumė mė jashtė teje sesa gjėsendet.
Njėherė fizikanti i madh
Eddington kishte thėnė se sa ma thellė qė shkenca depėrton nė materie,
gjithnjė e mė tepėr zbulon se materie ėshtė mendim. Kjo ndoshta ėshtė ashtu,
unė nuk jam fizikant, edhe Eddington me siguri ka tė drejtė kur thotė se kur
vėshtron mė thellė gjithnjė e mė qartė do ta shohėsh se materia ėshtė
mendim. Por, dua tė ta them tė kundėrtėn: sa ma thellė qė depėrton nė vete,
mendimet gjithnjė e mė tepėr do tė duken si materie. Nė tė vėrtet, kėto janė
dy aspekte tė tė njėjtit fenomen: mendimi ėshtė materie, materia ėshtė
mendim.
Kur them se mendimi
ėshtė materie, ēka unė me kėtė nėnkuptoj? Unė konsideroj se mendimin
personal mund ta hedhėsh si gjėsendin. Kokėn e dikujtė mund ta gjuajsh me
mendime sikur qė e bėn me gjėsend. Dikė me mendime mund ta vrasėsh, sikur ta
bėsh kėtė me thikė. Mund ta japėsh mendimin tėndė si dhuratė, apo si
infektim. Mendimet janė materie, ato kanė fuqi, por ato nuk tė pėrkasin ty.
Ato vijnė tek ti, qėndrojnė njė kohė, dhe mandej tė braktisinė. I gjithė
universi ėshtė i mbushur me mendime dhe materie. Materia ėshtė vetėm pjesė
fizike e mendimit, e mendimet janė pjesė mendore e materies.
Pjesė nga Libri Tantra - kuptueshmėri supreme
|