Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan:  Viron KONA

http://www.dituria.se

PASAGJERI I “LUAJTUR” NGA MENDTË E KOKËS

       Shoferi vuri përsëri këmbët në marshe dhe vijoi po me atë shpejtësi, por tashmë po shante dhe po shfrynte kundër të gjithë policëve të rruzullit tokë­sor që e ndalnin pa shkak, që i kërkonin lekë... Shante dhe, me vështrimin te pasqyra, sikur kërkonte që, edhe unë të merrja pjesë në opinionin dhe sharjet e tij ndaj policëve. Por unë, as që doja t‘ia dija se çfarë thoshte ai, veçse vijoja të shkruaja pareshtur.

            Autobusi lëkundej kaq shumë në gropat dhe kthesat e rrugës, saqë dukej sikur do të batohej nga çasti në çast, herë këtu dhe herë atje më tej. “- Të isha nisur më mirë me furgon”, - thosha me vete, duke menduar se furgonët mbusheshin me pasagjerë në dalje të unazës së kryeqytetit dhe i binin direkt nga autostrada, ku rruga ishte e shtruar mirë, e qetë dhe udhëtoje rehatshëm. Ndërkaq, nuk di pse, papritmas, mendjen ma rrëmbeu një personazhi im me emrin Bubulino, i cili “kishte shfaqur dëshirën të shkonte i pari në planetin Mars”, dhe, unë, me qendër këtë personazh kryesor, kisha botuar disa libra. Por, në një bisedë me lexues të vegjël, një vogëlush buçko e faqekuq, me një zë të ëmbël e vështrim të kthjellët e të pafajshëm, më pyeti:

            - Xhaxhi, po pse, vetëm do të shkojë Bubulinoja në planetin Mars? Nuk do të ketë edhe ndonjë shokë tjetër në anijen e tij kozmike?

            Pyetjen e mençur të vogëlushit faqekuq, për disa ditë nuk e hiqja nga mendja. E, teksa autobusi ku kisha hipur, vijonte të lëvizte me shpejtësi dhe duke u lëkundur keqas, befas mendjen ma rrëmbeu përfytyrimi artistik dhe imagjinata për krijimin e një personazhi të ri, që bashkë me Bubulinon do të udhëtonin me anije kozmike për në planetin Mars. Dhe, thuajse si pa kuptuar, nxora disa fije letra të bardha nga çanta, stilolapsin dhe ia fillova të shkruaj. Meqenëse lëkundjet e autobusit ishin të mëdha dhe të shpeshta, u mbështeta fort në këndin e ndenjëses dhe, me gjithë sikletin që ndjeja, nuk e ndalja të shkruarin. Ndërkohë, dëgjoja zërin e lartë dhe të ngjirur të shoferit që shante, shfrynte me zemërim dhe mallkonte herë shoferin e ndonjë makine të vogël pas tij, që i binte pandërprerë burisë sepse donte ta parakalonte, herë ata që i vinin përballë dhe, herë ndonjë kalimtar që kalonte duke vrapuar në anën tjetër të rrugës.

            -Po është rrugë makinash, more hajvan, nuk është rrugë lopësh! - thoshte duke shfryrë dhe i jepte më shumë gaz autobusit.

            Në të vërtetë, ai nuk e kishte zemërimin dhe nervozizmin, as se rruga ishte e keqe, as edhe për trafikun tej mase të rënduar apo për shkeljet e shumta të rregullores së qarkullimit rrugor nga shoferët e kalimtarët. Shkaku që e zemëronte dhe e nervozonte aq shumë, ishte se, në autobusin e tij të madh, ndodhej vetëm një pasagjer, domethënë, vetëm unë. Pra ai e kishte një hall, të cilit kërkonte t‘i gjente një fajtor dhe t‘i zbrazte zemërimin që ndjente.

            - Hë more kafshë, ku shkon? Po ti mor hajvan, kë kërkon të parakalosh? Or derr, ç‘bën, ku vete, mbaj krahun tënd! Ti, ore, pronar i kazanëve të pleh­rave, mos rri në mes të rrugës, se s‘ke për të gjetur flori në ata kazanë të shpifur!

            Ndërkohë, unë vijoja të shkruaja pareshtur i përfshirë në vrullin e krijimit. Mendimet dhe përfytyrimet artistike merrnin jetë në letër, në formën e fjalive dhe frazave të gjata me një shkrim shumë të keq që, vetëm unë do të isha në gjendja ta kuptoja kur ta shkruaja në kompjuter. Herë – herë, shoferi hidhte nga unë ca vështrime disi të habitura. Më dukej se, indiferentizmi im i pashpjegueshëm ndaj hallit të tij, sikur e nervozonte më shumë, e, mbase, edhe nga ky shkak, ai vijonte t‘i jepte më shumë gaz autobusit të tij që utrinte në rrugët gjithë gropa dhe kthesa të shumta. Por, mua as që më bënte përshtypje se si shante e bërtiste, si shfrynte dhe ulërinte ai, apo dhe sesi e vërtiste autobusin sa andej - këndej si të ishte një anije në det me dallgë. Unë vazhdoja të shkruaja në kushte vërtetë të papërshtatshme, por nuk bëja fajtor askënd, madje, as shoferin i cili, një çast, m‘u duk sikur atë mënyrë të keqe drejtimi të autobusit, e bënte edhe enkas që unë të mos arrija të shkruaja. Me sa dukej, edhe qëndrimi im indiferentë ndaj hallit të tij dhe, këmbëngulja që të shkruaja doemos, për shoferin zemërak, përbënte një enigmë, për të cilën ai ndjente zemërim ngaqë s‘arrinte ta kuptonte dot.

            “- Çfarë shkruan vallë? - më dukej sikur më pyesnin pareshtur sytë e tij.

            Në një stacion, ndali autobusin dhe më tha:

            - Do qëndrojmë vetëm pak minuta. Po shikoj këtej rrotull, mos gjej ndonjë “kokërr”.

            Nuk iu përgjigja, por vazhdova të shkruaj. Drejt autobusit pashë të vinte një vajzë e re me çantë sportive në dorë.

            -Do nisesh tani? - e pyeti ajo shoferin me një zë të ëmbël e të hollë si një cicërimë zogu.

            - Pse, si thua ti zogëz, për disko kam dalë unë? - i ktheu ai përgjigje me zë të rëndë, si t‘ia kishte ajo fajin pse rreth e qark tij s‘kishte asnjë pasagjer tjetër.

            -Ua,si fletë ky! - ia bëri vajza e, megjithatë, hipi në autobus

            Ndërkohë, thuajse ngjitur me autobusin tonë, qëndroi një autobus tjetër me disa pasagjerë brenda. Edhe ai me të njëjtin drejtim, jugun e vendit. Vajza hodhi një vështrim nëpër autobusin bosh ku kisha hipur vetëm unë, dhe, duke menduar se, ai s‘kishte për të lëvizur pa u mbushur, pavarësisht se ç‘thoshte shoferi, ajo shkoi dhe hipi në autobusin tjetër.

            Shoferi m‘u kthye mua si të më kërkonte llogari:

            - Ku shkoi ajo pipiruqja, pse nuk qëndroi këtu?

            - Nuk e di, - iu përgjigja dhe vazhdova të shkruaj.

            Ai hipi në autobus, vuri duar në timon dhe e nisi autobusin me shpejtësi akoma më të madhe, gati marramendëse. Tani makina lëkundej si një varkë në lumë që e shtynë stuhia sa nga njëra anë në anën tjetër. Unë vijoja të shkruaja pa e prishur gjakun. Befas një sirenë policie u ndje pas autobusit dhe motori i kontrollit rrugor i doli përpara.

            - Urdhëro shef, - i tha shoferi dhe formoi një buzëqeshje të shtirë prej servili.

            - Dokumentet, - i tha prerë kontrolli rrugor.

Shoferi ia zgjati.

            - I ke të qepura, të kopsitura të gjitha, për t‘i çuar në Këshillin e Europës, - deshi të bëj humor shoferi.

            - Ec ngadalë dhe lëri dënglat! - e këshilloi polici dhe i ktheu dokumentet.

            Shoferi vuri përsëri këmbët në marshe dhe vijoi po me atë shpejtësi, por tashmë po shante dhe po shfrynte kundër të gjithë policëve të rruzullit tokë­sor që e ndalnin pa shkak, që i kërkonin lekë... Shante dhe, me vështrimin te pasqyra, sikur kërkonte që, edhe unë të merrja pjesë në opinionin dhe sharjet e tij ndaj policëve. Por unë, as që doja t‘ia dija se çfarë thoshte ai, veçse vijoja të shkruaja pareshtur. Mendimet më vërshonin në kokë njëri pas tjetrit dhe, e dija që, çaste të tillë nuk më vinin gjithnjë. Ato duheshin hedhur me shpejtësi në letër, sepse, po të përfshihesha në bisedë me shoferin zemërak, ato mendime, mbase do të më fshiheshin krejt nga kujtesa. Të paktën, këtë, e kisha provuar disa herë gjatë krijimtarisë sime...

            Mbërritëm në stacionin e plepave të Durrësit. Shoferi e mbajti përsëri autobusin dhe nisi të thërrasë për pasagjer, duke ardhur vërdallë. Vente, vinte, thërriste, shfrynte se ajo ditë ishte ditë e mallkuar, se s‘kishte asnjë “kokërr” pasagjeri, se…Ndërkohë, sesi kthehu kokën dhe pa nga unë. Në ato çaste, kisha pushuar së shkruari dhe po qëndroja i zhytur në heshtjen time, si pas një pune të mundimshme.

            Shoferi, sikur harroi hallin e tij dhe, me një kureshtje akoma më të madhe, m‘u afruar dhe më tha:

            - Shef, të të bëj një pyetje?

            - Bëje, - iu përgjigja qetësisht.

            - Kur autobusi ecte në rrugën gjithë gropa dhe kthesa të shumta dhe lëkundej sa andej    – këndej, ti, nuk ndalje së shkruari. Po tani që autobusi ka  ndaluar, përse nuk po shkruan!? – toni i zërit të tij ishte si të më kërkonte llogari.

            E pashë në sy dhe vetëm sa vura buzën në gaz. Ç‘ti thosha!

            Ti shpjegoja atë thënien e Plehanovit se “Njeriu, njeriut, ia jep mendimet e veta me fjalë, ndërsa me art njerëzit i japin njëri-tjetrit ndjenjat e veta”, apo t‘i thosha se, arti, më shumë sesa mund të tregohet, ai ndjehet! Mbase edhe mund t‘i shpjegoja diçka, por në ato çaste nuk pata dëshirë të bëja shpjegime për mendimin dhe imagjinatën krijuese, kështu që, nuk i dhashë ndonjë përgjigje por u zhyta përsëri në heshtjen time.

            Ai u tërhoq disa hapa dhe tundi kokën si i habitur. Mua m‘u duk sikur tha me vete: “Edhe ky pasagjer që më ra në pjesë sot, qenka i luajtur nga mendtë e kokës!” Dhe, duke thërritur për pasagjerë të tjerë, ai vente dhe vinte përqark autobusit, por herë – herë, hidhte nga unë vështrime zhbiruese. Madje, po më dukej sikur tashmë, vëmendjen e tij nuk e zinin më pasagjerët që duhej të gjente, por qëndrim im, që atij i dukej krejt i çuditshëm dhe enigmatik. Mbase, - thashë me vete, - ai po mendon se i vetmi pasagjer që kishte marrë, jo vetëm që s‘ishte mirë nga mendja, por edhe paratë nuk do t‘ia paguante.

            Dhe, mua m‘u bë se, me këtë dyshim, ai iu afrua autobusit.

            Bëra gati paratë, dhe, duke menduar se e qetësoja, sapo ai vuri duart në timon, i zgjata paratë.

            - Urdhëro, merri paratë, - i thashë.

            - Pse, do zbresësh këtu? - më pyeti ai me ton nervoz.

            - Jo, po, gjithsesi, thashë të t‘i paguaja paratë. Njëlloj është, si këtu dhe si atje ku do të zbresë.

            Ai më pa përsëri me habi dhe, pas këtij veprimi tim, disi të nxituar, m‘u duk sikur e përforcoi më tej dyshimin se, unë me të vërtetë nuk isha në rregull nga trutë e kokës.

            - S’ka përse t‘i marrë tani paratë, kur të mbërrijmë m`i jep, - më tha me zë disi më të butë, por në ato pak çaste, mua m‘u duk sikur ai i tha vetes se, ky njeri me të meta mendore, mund të mos ia jepte paratë kur të zbriste. Dhe, mbase për këtë shkak, ai, thuajse m`i rrëmbeu paratë nga dora dhe i futi në xhep. Nisi ta ngiste përsëri me shpejtësi autobusin dhe, tek e shihja ndonjëherë në pasqyrë, ai dukej plotësisht i bindur se, i vetmi pasagjer që i kishte rënë në pjesë atë ditë, ishte një i luajtur nga mendtë e kokës.

            Ndërkohë autobusi mbërriti në qytetin për ku isha nisur. Isha në kohë, dhe, thashë të pija një kafe që të mblidhja pakëz veten nga tronditjet e autobusit dhe kthesat e shumta të rrugës. Pas kafes, u nisa në sallën, ku më prisnin për të zhvilluar një bisedë për letërsinë. Lexuesit më pritën mirë dhe më bënë shumë pyetje interesante. Gjatë bisedës, njëri nga lexuesit më pyeti, se çfarë mendoja për sekretin e artit të të shkruarit. U mendova një çast dhe, u bëra gati të tregoja historinë e atij shkencëtarit të madh, që, duke lëvizur në qytet, i zhytur në mendimet e tij shkencore, befas i kishte “trokitur” në mendje ideja për zgjidhjen e një problemi të vështirë shkencor. Në ato çaste, me vete kishte vetëm shkumës, por as edhe një fije letër. Befas, përpara syve iu shfaq një tabelë e zezë dhe, ai, u drejtua tek ajo. I zhytur në zgjidhjen e problemit, as që e ndjeu se tabela nisi të lëvizte dhe, atëherë, ai u sul pas saj duke vazhduar të shkruajë. Tabela largohej me shpejtësi, por edhe ai vraponte duke mos e ndalur të shkruarin. Një çast, kur ishte djersitur dhe kapitur nga lodhja e atij vrapimi, për fat tabela qëndroi. Vetëm atëherë, ai pa se, kishte shkruar duke vrapuar pas shpinës së një karroce, e cila në ato çaste kishte mbërritur në stacion. Aty, siç ishte, ndërsa karroca mbushej me pasagjerë të tjerë, ai e përfundoi të gjithë zgjidhjen e problemit.

            Pra, mund t‘ua tregoja këtë histori lexuesve, por, duke menduar se ajo ishte e njohur, vendosa që të jem origjinal dhe, nisa t‘u tregoja për idenë dhe mendimin artistik që më kishte pushtuar papritmas, gjatë atij udhëtimi me autobus, me atë shofer zemërak. M‘u duk se, ajo ngjarje ishte një përgjigje e mirë për t‘u shpjeguar lexuesve adoleshentë që dëshirojnë të shkruajnë, se, kudo që të ndodhen dhe, në çfarëdo rrethane, kur t‘u vijë një mendim apo një ide në kokë, duhet ta kapin fort, ta hedhin në letër, që të mos e harrojnë. Përndryshe, mendimi që vjen papritmas, është si zogu që ke kapur. Po e lëshove, ai fluturon drejt hapësirës së pafund qiellore dhe, nuk e kap dot më.