A nuk ėshtė e vėrtetė se dhe atėherė
kur je ndier mė e bukur se kurrė, po tė kishe mundėsi, do tė kishe ndėrruar
sė paku diēka nga pamja jote? Sdo tė ishte keq, apo jo, sikur tė ishe pakėz
mė e gjatė e me trup mė tė hajthėm, gjoks mė tė ngritur, vithe mė tė
kėrcyera, lėkurė mė tė pastėr, buzė mė tė fryra, dhėmbė mė tė shndritshėm,
hundė mė tė vogėl, gishtėrinj mė tė hollė, flokė mė tė bindur... uf! Pa
merak, nuk je vetėm. Rrethuar nga imazhe trupash tė gatuar nė perfeksion, tė
kudohasur ashtu me shumicė nė revista, programe televizive, sfilata a skena,
ėshtė e lehtė tė zaptohesh nga pasiguritė e shtysat pėr tu pėrmirėsuar.
Ah, misteri i mistikės femėrore! Sado
mirė, ka edhe mė mirė! Fare lehtė mund ta gjesh veten tė pėrfshirė gjithė
kėrshėri nė vorbullėn e klasifikimeve tė femrės - me mish e kocka si ti mė
tė bukur tė tė gjitha kohėrave apo mė seksi tė vitit, duke thėnė me vete e
mirė ėshtė dreqi e duke ėndėrruar eh sikur, sikur tė isha edhe unė ashtu,
me besimin se do tė kishe mė tepėr fat, sukses e dashuri e se do tė ishe mė
e lumtur. Po, po, pikėrisht si atėherė kur ke menduar se njė model i ri
flokėsh, njė dietė a krem do tė ta ndryshonte rrjedhėn e gjėrave.
Nė rregull, jemi fajtore qė besojmė
te miti i transformimit, por fajin e ka kultura bashkėkohore, qė e
karakterizon rolin gjinor tė femrės me pritmėni e kėrkesa kontradiktore. Nga
njėra anė, pritet tė jemi fizikisht tėrheqėse, pasive, tė pėrkujdesura, tė
dhimbsura deri nė vetėmohim e, nga ana tjetėr, na duhet tė jemi
inteligjente, tė suksesshme, tė pavarura dhe me besim e kėrkesė tė lartė
ndaj vetes. Nė kėtė kontekst, ne ndahemi pikėrisht nga mėnyra qė kemi
zgjedhur pėr tiu pėrgjigjur kėtyre pritmėnive.
Njė pjesė pranon realitetin e kufijtė
e vetes e ecėn pėrpara, duke i vėnė deri nė bindje mė pak peshė pamjes e
duke zbatuar ligjet e kompensimit. Shumė mirė, pėr sa kohė qė kjo zgjedhje
nuk ēon nė paragjykime, ndjenja negative a armiqėsie pėr ato qė janė ndryshe
nga vetja.
Njė pjesė tjetėr pėrpiqet tė tė bėjė
ētė mundė pėr tu pėrmirėsuar, nė disa raste me sukses e pa pasoja e nė tė
tjera me kosto nė cilėsinė e jetės, pasi sasia e kohės, energjisė dhe parave
tė shpenzuara i pakėsojnė hapėsirat pėr tu zhvilluar nė aspekte tė tjera tė
identitetit. Kėto tė dytat duket se udhėhiqen nga parimi: la e mė la
(lexo: lart), rrugė tė mesme ska. E nėse janė tė lumtura me veten, ca mė
shumė jam unė pėr to.
Tė tjerat, qė i brendėsojnė
pritmėnitė dhe besojnė se mund ti pėrmbushin kėrkesat kontradiktore tė
shoqėrisė, bėjnė pjesė nė grupin qė besojnė tė miti i superfemrės. Janė
pikėrisht kėto qė zhvillojnė e pėrjetojnė njė imazh tė varfėr trupor,
shoqėruar me ndjenja turpi e papėrshtatshmėrie, qė ēojnė ku mė shumė e ku mė
pak nė shqetėsime emocionale, vetėvlerėsim tė ulėt, dieta, ankth, depresion,
frenim seksual dhe ērregullime tė ngrėni. Nė pamundėsi pėr tė ndarė nevojat
dhe dėshirat personale nga ato qė shfaq media, tė afėrmit apo tė tjerėt
pėrreth, ato e gjejnė veten duke jetuar pėr ditėn kur do tė ngjajnė mė mirė,
nė vend qė tė jetojnė tė tashmen.
Nga sa mė sipėr, mėsimi ėshtė i
thjeshtė: Duaje veten nėse do tė tė duan. Nėse do tė jesh e lumtur me veten
e tė ndihesh mirė, duhet tė krijosh dhe mbash qėndrime tė shėndetshme mbi
imazhin tėnd trupor. Ėshtė
provuar tanimė se ato ndėr ne, qė janė tė ndėrgjegjshme mbi mesazhet
socio-kulturore rreth bukurisė, janė mė tė mbrojtura nga pasojat e mundshme
negative tė tyre. Ato janė mė tė afta pėr ti rezistuar tundimit pėr
konformizėm, mė pozitive nė vlerėsimin e tė tjerėve e mė fleksibėl nė
pėrcaktimin e bukurisė. Ato gjithashtu zotėrojė aftėsi mė tė mira
pėrshtatjeje e pėrballimi tė konflikteve nė njė sėrė fushash tė jetės,
pėrfshirė ato tė roleve gjinore, pasi kanė fuqi tė brendshme, qė vjen si
rrjedhojė e njė vetėvlerėsimi mė tė lartė dhe pėrballimi mė tė mirė tė
stresit.
Jam e bindjes se ajo ēka e pėrcakton
vetėvlerėsimin ėshtė pėrshtypja e pėrgjithshme mbi veten, pra mendimi pėr
veten nė tėrėsi e jo si shumė pjesėsh. Tė ndjerėt e plotėsuar dhe e
shėndetshme ėshtė rrjedhojė e ndjenjave pozitive rreth asaj ēfarė pėrfaqėson
dhe e njė kėndvėshtrimi tė peshuar rreth botės.
Sigurisht qė shpesh ne pėrballemi me
sfidėn pėr tu ngritur mbi veten, pėr tė mos qenė gjykues mbi trupin,
vendimet e veprimet tona e nė po tė njėjtėn kohė, pėr tė mos qenė shumė
gjykues ndaj miqve apo tė panjohurve. Nė fund tė fundit, gjykimet tona mbi
tė tjerėt janė pasqyrim i gjykimit qė kemi mbi veten. E megjithėse ato janė
dritare pėr shpirtin, ndoshta ėshtė mė mirė tė mos ndalemi me aq, por tė
shkojmė pėrtej asaj qė shikojmė. Ndaj nėse imazhi yt mbi paraqitjen vuan nga
analiza e tepėrt dhe vetėvlerėsimi i ulėt, mos harro se pamja ėshtė vetėm
njė pjesė e vogėl e ekuacionit. Peshimi i drejtė i aspekteve tė vetes nė
gjithė dimensionet jetėsore familje, punė, kohė e lirė, miqėsi e dashuri
mund tė jetė njė mėnyrė mė e frytshme pėr tė mos harruar thelbin: plotėsimin
e vėrtetė, jo vetėm tė nevojave tė trupit, por edhe tė shpirtit.
Bukuria ėshtė kombinimi i shumė
cilėsive qė i falin kėnaqėsi shqisave e mendjes. Personaliteti, humori,
mirėsia janė nė njė masė tė madhe ato qė tė bėjnė tė bukur nė sytė e tė
tjerėve. Sekreti i tė qenit e bukur ėshtė tė ndjerit e bukur, andaj ndihu
mirė mė veten e lėre mirėsinė tėnde tė rrezatojė.
Pa e zgjatur mė shumė, tė uroj pranim
tė gėzuar tė bukurisė sė brendshme (e tė jashtme) dhe kėnaqėsi nė kėtė
proces zbulimi tė vetes. Dhe njė gjė tė fundit: nė pėrrallė nuk fitoi beteja
me pasqyrėn.
Autorja ėshtė magjistėr
nė Psikologji Klinike dhe Kėshillim
|