|
"Pėllumbat prej rrufeve" tė Adem Zaplluzhės
Nuk ėshtė fare e lehtė qė tė flasėsh pėr njė
poet si Adem Zaplluzha. Kjo vėshtirėsi sikur e rrit kurbėn e vetė, kur vjen
fjala pėr mua qė, si poet, jam krejt i ndryshėm me tė. Unė, "primitiv" i
shkollės sė vjetėr poetike tė poezisė me rimė dhe ai,evropian dhe
kontemporan nė gjithė krijimtarinė e tij poetike. Unė aq besnik nė rimė,sa
zor se gjen qoftė dhe nė njė strofė tė gati dhjetėmijė poezive tė mia, qė
vargjet tė mos kenė rimėn AB/AB ose AA/BB/, kurse Zaplluzha nė njėqind e
gjashtėdhjetė e njė libra tė tij, veē me poezi moderne dhe krejtėsisht
cilėsore ku mesazhet janė tė mezikpashme nga lexuesi. Pra, nėse do tė
shprehem pak mė shkoqur, mund tė them: pėr lexuesin tim poezitė qė shkruaj
janė si aperitiv dhe relaksim dhe kaq. Pra, unė shkruaj qė poezia tė vejė
tek lexuesi, kurse Zaplluzha ėshtė i asaj shkolle poetike qė kėrkon njė
lexues tė kultivuar dhe i bėn apel lexuesit qė tė shkojė tek ai. Tė kėsaj
shkolle, ka plot poetė qė edhe i kanė dhėnė njė frymėmarrje mė tė bukur
poezisė. Nė Shqipėri, tė tillė janė Moikom Zeqo, Petraq Risto, Fatmir Terziu
dhe, tek pėrmend vetėm disa syresh, dua t'ju them se nuk jam kritik dhe nuk
marrė pėrsipėr tė bėjė anamnezėn e gjithė kėsaj shkolle tė bukur poetike, ku
ZAPLUZHA ka njė vend tė veēantė, veē citova sa pėr njė analogji dhe aq.
* *
*
Nėse mė shihni qė po tentoj qė tė shkruaj pėr
librin e njėqind e gjashtėdhjetė e njė tė ZAPLLUZHĖS, duhet ta dini qė e
bėj pėr disa arsye.
Sė pari, jo vetėm mė ēudit prodhimtaria e tij
poetike, por mė mahnit. Nuk jam nga ai soj qė besoj fort nė atė "thėnien qė
sasia bėn cilėsi", por, sidoqoftė, shkruaj me mendje tė kthjellėt:
ZAPLLUZHA ėshtė poet qė sjell poezi cilėsore dhe me mesazhe tė mėdha.
Sė dyti, i hyra kėsaj pune dhe pėr njė arsye
tjetėr qė ėshtė dhe mė e bukur. Tek shfletoja ndonjė ese time tė vjetėr,
vėrejta, mes tjerash, njė ese pėr "Mėkatet" e Fishtės. E shikova pak
"vertikalisht " shkrimin tim dhe tek njė nga "mėkatet" lexova: Fishta i
shkruan At Donatit:"... nė 12 ditė, po vetėm nė 12 ditė kam shkrue 1200
vargje 11-rrokėsh dhe 7-rrokėsh, bashkė me"arietet" e tjera dhe, tė tana
kėto vargje janė me rimė. Kam parasysh Metastasion, i cili nė 18 ditė ka
shkrue melodramėn e tij me 1500 vargje. Pra,- thotė Fishta,- kam arrit
rekord nė poezinė tonė.
E lexova kėtė dhe thashė:- E si mos shkruash pėr njė rekord
tė ri, qė pėr bukuri, u thye po brenda poezisė mbarėshqiptare qė tash e
mban POETI ADEM ZAPLLUZHA qė pėr 5 ditė shkruan njė libėr tė tėrė...
Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha Pėllumbat prej
rrufeve
DUA TĖ FLE SI FOSHNJA
Nė flokėt e saja tė mėndafshta
Era i prek telat e kitarės
Ti jeton nė kujtesėn time
Mė lėr tė qetė
Pėr asgjė mos mė zgjo sonte
Dua tė fle me ėndrrėn tende
Mes mureve tė mykura
Pėrjetoj vallen e myshqeve
Kur fytyra e pasqyrės ēdo pranverė
Buzėqesh si flutura mbi altar
Tė thashė mė lėr rehat
Dua tė fle si foshnja
Nė ėndrrėn tėnde tė virgjėr
Mos mi prek fluturat e plagosura
Mė lėr tė fle nė kujtesėn e ėndrrės
LEJLEKĖT VEĒ KANĖ FILLUAR SHTEGTIMET
Dy zogj prej argjile
Nė njė vazo me dhembje
Kėndojnė nė sqepin e ditės
Era frynė nga lugu i Drinit tė Bardhė
Lejlekėt veē filluan shtegtimet
Mes pemėve paska mbetur
Njė shtėrg i moshuar
Oxhaku me pamje surrealiste
Dhembshurisht i pėrcjell fluturimet
Kjo dyndje zogjsh sdo pushoj kurrė
Mbrėmė i mbylla tė gjitha dritaret
Jugu i ēmendur
Mbi njė kavak tė moshuar
Luan njė melodi me shumė harqe
Perėndimi shikon fundosjen e anijeve
Nė mol nuk i kanė kyēur fanarėt
Drita e diellit duket e zbehtė
Nga majat e maleve
Si patriarkėt e moshuar zbresin delet
Etja lėpinė kripėn e mbetur tė stinės
SA HERĖ QĖ LĖKUNDEJ RRĖNJA E TOKĖS
Nė mua rritet njė rrap
Degėt e tė cilit pėrfundimisht shtrihen
Deri te baladat e lashta
Shtrihen edhe pėrtej rrėnjėve tė tokės
Ju kam thėnė dhe tė gjithė e dini
Unė jam rrapi dhe poeti
Qė kėndojmė pėr atdheun
Kėndojmė pėr tė mos i harruar sinorėt
Me kujtohen tėrmetet por rrapit
Nuk iu dridheshin qerpikėt
Sa herė qė lėkundej rrėnja e tokės
Ai stoikisht i duronte dhembjet
Tundej si dallgėt e tėrbuara te detit
Ndonjėherė qante si fanari
Por sėrish i rikthehej rrėnjėve tė veta
Dhe kėnaqej duke kėnduar me poetin
NĖ MUA RRITET SHPENDI I SHENJTĖ
Sikur tė ishte ashtu
Siē pohoni ju
Bota do tė dukej shumė e varfėr
Pėr njė pasion
Pėr njė pėllumb prej rrufeve
Unė e di se nė sytė e tua tė gėshtenjta
Mbinė trėndafilat e egra
Dhe i prekin telat e fjetura tė kitarės
Mbinė puthjet e zogjve
Kur ēelin mjegullat vezė tė kuqe
Asnjeri prej jush asnjėherė
Nuk deshėt tė kuptoni
Se pasioni im i ngjan asaj tė erės
Kokėfortėsia e juaj
Mė bėri tė jem njė tjetėr njeri
Mos harroni si njerėzit
I dua pėllumbat
I dua edhe fluturimet e pakushtėzuara
Qe u shėmbėllejnė
Rrufeve tė zjarrta
Si nė atdheun tim
Nė mua rritet shpendi i shenjtė
Nga ky gur i stralltė
Gjithmonė kanė lindur
Dhe vdekur pėllumbat prej zjarri
Siē kanė lindur dhe vdekur perėnditė
Ottawė, 6 korrik 2017
|
