Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Shahbaze VISHAJ - GRAJÇEVC

PËRBALLË  HIJES   SË  MOLLËS

Librin e autorit Adem Zaplluzha, "Përballë hijes së mollës" mund ta shkarkoni falas në sektorin

„Literaturë“

(E falënderojmë përzemërsisht autorin)

         VARGJE KUPTIMPLOTA DHE MBRESËLËNËSE

         “Përballë hijes së mollës” Adem Zaplluzha, Shtëpia Botuese “Trend”, Prishtinë, 2016.

         Dekada e dekada emri i Adem Zaplluzhës është i pranishëm në periodikun letrar. Vargje të shumta që u ofron lexuesve me tema e motive të ndryshme s’ka se si ata të mos i bëjë për vete, pavarësisht shtresave që u takojnë. Se vërtetë ky poet është shumë i pranishëm në letrat shqipe dëshmojnë veprat e shumta letrare, numri i të cilave tashmë ka arritur në 130, i cili titullohet “Përballë hijes së mollës”, ku janë sistemuar 53 poezi. Nga viti 2000 e deri më tani 2015 autori i ka shkruar 175.000 vargje, gjithsej 9.400 poezi, pra kjo flet qartë se ky autor është shumë frytdhënës në krijimin e poezive. Poezitë e këtij vëllimi janë sistemuar në tri cikle të cilat brenda vetës përbëjnë mozaik mendimesh e ndjenjash të autorit, (pikëpamje poetike), duke mos u munguar as ato filozofike. Autori Zaplluzha me përkushtim të veçantë vështron realitetin jetësor të popullit, në kohë dhe rrethana të ndryshme, e që është nxitje për t’i shprehur ato në vargje duke ia bërë me dije lexuesit mospajtimin e tij me fatin e gjendjen e mjerueshme të popullit. Edhe cikli i parë i këtij vëllimi “Kur i dëgjuam të trokiturat” përbëhet nga poezi që shprehin dhembjen, gjendjen e rendë ekzistenciale të shtresës së varfër të popullit të cilët nuk mund të gjejnë derë të hapur për një të nesërme më të mirë, kur atyre sot u mungon edhe kafshata e bukës. Pra gjendje kjo që duhet të trokas në ndërgjegjen e atyre që janë në krye të vendit e që janë përgjegjësit kryesorë për situatën e këtillë. Ky cikël nis me poezinë “Bijtë më të denjë të Kosovës”, e cila ka 20 strofë (një lloj poeme), vargjet e së cilës tingëllojnë dhembshëm në mendje e zemër të çdo lexuesi. Kështu godasin edhe vargjet:

         “S’ka mbetur më njeri të na trokas nëpër dyer të mbyllura

         po largohen edhe lejlekët e fundit

         dënesin si kalama

         drynat prej dylli kush po i mbyll me leckat e vuajtjes

         veshtë e ofshamave prej gjëme

         oiii të mjerët na…”

         Pra është kjo tablo reale e popullit që ka mbet nën mëshirën e atyre të pamëshirë që s’qajnë kokën për shtëpitë e boshatisura, për dënesjen e skamjen e popullit të tij. Se mjerimi e ka gojën e madhe dhe të përpinë në çdo çast jete, është dëshmia më e fuqishme kur mijëra qytetarë të Kosovës nga fshatra e qytete të saj nisen për në stacionin e dhembjes duke kërkuar hapërim me shpresën se rruga për në vendet e Evropës për ta është një dritë jeshile për jetën. Ndërsa ana tjetër e braktisjes së vendit është shqetësim parësor i poetit i cili me nota mjaft prekëse poetizon:

         “Bijtë më të denjë të Kosovës ofshajnë nën dhe

         kujt po ia lini atdheun

         s’po mbetet kush në këto troje

         që të mbjell zambakë mbi varre

         që t’ia mbyll një ditë sytë e përlotur të kësaj toke…” (fq 11).

         Me tej në këtë cikël autori flet për të sotmen jetime se në flakën e përditshmërisë po digjen faturat e një kohe tjetër; për syrgjynosjen e suflerit në teatrin e qytetit; për lehjen e fundit të qenit në stele, të cilën e kishte ndërprerë zëri shurdhues i plumbit; për trenin e çmendur në stacionin e të cilit nusen gjatë lindjes e kishin mbuluar me gazeta e foshnjën e bekuan me pikëllim, te poezia “ Po kush nuk derdhi lot atë natë”.

         Cikli i dytë – “Përballë hijes së mollës” ngërthen në vete vargje të spikatura, ku lexuesi do të njihet me gjithë atë që na rrethon, e përjeton në  periudha të ndryshme kohore e që të rrëqethin mishtë e trupit ato përjetime.

Kështu flasin vargjet në vijim:

         “Mbi qepenat e shekullit të kaluar

         buzëqeshin afishet e të gjitha llojeve

         pasqyrat e modifikuara

         premtojnë punësim marramendës… për të vazhduar më tej me vargjet me të cilat mbyllet poezia si:

         “Edhe nëpër muret e  mëhallëve

         askush s’guxon me i lënduar afishet

         po qe se e zënë duke fshirë pluhurin

         shtatë ditë e net lajnë lesh në kurrizin e tij”, te  poezia “I mbulonte të gjitha fasadat e mureve”.

         Ndërkaq vargjet e mëposhtme:

         “Siç e vodhën zjarrin e shenjtë

         dhe hirin prej nesh

         po ashtu na vodhën edhe kryqin

         si dhe ritet tona pagane

         vodhën çdo gjë që patën nevojë…” e cytin autorin që ai të shpalos te lexuesi gjërat tona të çmueshme e të lashta që na i morën (vodhën) të tjerët, kur kishin nevojë, edhe pse denbabaden ishin tonat. Se trishtimi nuk i përket kësaj gjenerate dhe asaj të së nesërmes e paraqesin vargjet si më poshtë:

          “Janë fëmijët e yjeve që fluturojnë nëpër qiej

         të tillët s’ndalen në asnjë liman

         ata në çdo kohë i tejkalojnë kufijtë e mundësisë, te poezia “Tjetër pasnesër”, ku sipas autorit ecja e tyre e tejkalon shpejtësinë e dritës dhe këta nuk i mbyllin sytë para së vërtetës...

Poezi nga libri i autorit Adem Zaplluzha "Përballë hijes së mollës"

BIJTË MË TË DENJË TË KOSOVËS

Do i zgjas duart

Përtej asaj ëndrre të pa ëndërruar

Të cilën kurrë nuk e pashë

Dashuria nuk është gur i murrmë

Që mund të bartet në shpirt

Por një flutur tejet delikate

Fëmijët po na ikin

Po e lënë atdheun në duar të askujt

Patëm edhe kohëra më të liga

Por nuk pat forcë

Që mund të na shkulte shpirtin

Dhe rrënjët tona

2.

Mbase po ikin

Për një krodhe buke të mykur

Që ofrojnë nëpër kampet e mjerimit

Kurse fushat tona

Dhe nuset 

Po i lëmë të shkreta

E po shndërrohen në djerrinë

Kah po fluturojnë

Lejlekët e verbër të atdheut tim

Në cilin stacion të dhembjes

Do të ndalen

Ta shuajnë etjen e ndezur

Dhe mallin e pashuar për atdheun

I cili plandoset nëpër këtë lëndinë

3.

Oiii për ku janë nisur lejlekët

Po e kapërcejnë edhe këtë udhë

Po i lënë varret e përlotura

Gjëmën e të cilëve ndjejnë

Thellë

I ndjejnë lotët

Në shpirtin e nakatosur

I ndjejnë edhe shirat

Tok me kalorësit e nëntokës

S’ka mbetur më njeri

Të na trokas nëpër dyert e mbyllura

Po largohen edhe lejlekët e fundit

Dënesin si kalama

Drynat prej dylli

Kush po i mbyll me leckat e vuajtjes

Veshtë e ofshamave prej gjëme

Oiii të mjerët na

4.

Mbase edhe nënat

Paskan filluar

T’i marrin udhët e dynjanë në sy

Çfarë të bëjnë të mjerat

Kush do ua mbylli sytë

Djemve të rinj

Kur shndërrohen

Në zogj të kristaltë prej qirinjve

5.

Një pemë e vjetër

Dhe e fishkur

Aq shumë qau mbrëmë

Qau si nënat me ngashërim

Ende mbi gardhin e djegur

Po dënes po ashtu një shami e zezë

Edhe pemët nëpër kopshtet

E mbetura në duar të askujt

Filluan sërish të qajnë

Me lot pemësh

Gjethet e venitura

Po çelin disa lloje lulesh

Prej pikëllimeve të verdha