Poleni
Poleni ėshtė pluhur i luleve. Pėrmes polenit,
bimėt nė lulet e veta, e bėjnė procesin e fekondimit- prei asaj mashkullore,
nė femėrore. Kokrrat e polenit, tek lulet e bimėve, e kryejnė procesin e
formimit tė fryteve.
Lulet e bimėve qė i bartin nė veti kokrrat e
polenit, ngjyrat i kanė tė lloj-llojshme. Secila bimė i ka ngjyrat e
pėrshtatura sipas lules sė vet. Ka ngjyra tė kuqe, tė zezė, tė verdh, tė
kaltėr tė mbylltė etj. Llogaritet tė jenė mbi 10 lloje tė ngjyrave.
Secila kokėrr e polenit e ka shijen e veēantė -
ka shije tė ėmbėl por edhe tė ithtė, djegės, pak tė tharbtė e edhe tė
njelmėt.
Kokrrat e polenit, qė ėshtė shumė interesant,
pėrmbajnė nė veti shume lloje tė aromave, edhe atė, deri nė 150 lloje!
Poleni ėshtė maja e mjaltit. Falė tij, mjalti
bėhet mė i shijshėm.
Vetėm me polen prodhohet qumėshti i amės, me tė
cilin ushqehet ama (nėna e bletėve) dhe larvat e bletės.
Ajo ēka ėshtė mė e rėndėsishmja pėr ne, ėshtė se
poleni ka veti shėruese, ėshtė i ushqyeshėm dhe, po ashtu, ka efekte tė
mira pėr kozmetik.
Si ta pėrdorim polenin?
Poleni ėshtė i terur (nė forma tė kokrrave tė
terura) dhe ngjyrat i ka tė shumėllojshme . Kėtė produkt mund ta pėrdorim,
pothuajse gati gjithkund: nė mjaltė (pėrzihet mjalti dhe poleni nga e cila
krijohet njė shije tė veēantė), nė gjella ushqimore, nė supė, nė ēajė, nė
qumėsht etj., me rėndėsi ėshtė qė secili tė bėhet mjek i vetvetes, pra ta
pėrdorė si ėshtė mė sė miri pėr tė. Unė (autori i kėtyre rreshtave) e
pėrdori polenin ashtu si ėshtė - tė terur, nė forma tė kokrrave. Pėr mua
ėshtė mjaft i shijshėm dhe, ēka ėshtė mė rendėsi, polenin kur merret nė
kėtė formė ėshtė mė i shėndoshė.
Ēka pėrmban nė veti poleni dhe sa ėshtė i
dobishėm pėr shėndetin?
Poleni pėrmban: vitamina, minerale, flavonoide
etj. Tė gjitha kėto komponentė janė tejet tė rėndėsishme pėr organizmin e
njeriut.
Karbohidratet e polenit kanė shumė lloje tė
sheqernave tė pemėve si dhe njė sasi tė celulozės e tė pektinės. Tė gjitha
kėto substanca njeriut ia ndihmojnė ose ia lehtėsojnė jashtėqitjen, sepse nė
zorrėn e trashė i zhvillojnė bakteret e dobishme.
Proteinat dhe aminoacidet janė shumė tė
rėndėsishme, nė radhė tė parė pėr bletėt, e pastaj pėr njeriun. Organizmi i
njeriut nuk prodhon aminoacide dhe pėrmes polenit ne mundemi ta kompensojmė
kėtė mungesė.
Enzime dhe yndyrat e polenit i ndihmojnė
qelizave qė tė zhvillohen mė mirė.
Vitaminat i ndihmojnė sistemit imun.
Mineralet i ndihmojnė funksionimit tė mirė tė
sistemit nervor dhe zhvillimit te eshtrave, dhėmbėve dhe rruazave tė gjakut.
Flavonidet janė materie tė rralla nė ushqime
tjera dhe askund nuk gjinden si nė polen. Kėto materie ushqyese i ndihmojnė
shumė atyre qė kanė problemė me prostatėn, tumor ose kancer,
arteriosklerozės e kolesterinė.
Sa duhet tė hamė polen?
10-15 gr nė ditėm, kurse fėmijėt banė tė
pėrdorin gjysmėn e kėsaj sasia (6-7gr).
Dylli i bletėve
Dylli ėshtė njė produkt i rėndėsishėm pėr
bletarinė, pėr industrinė, pėr kozmetikėn si dhe pėr ėmbėlsira. Ka do lloje
tė sheqerkave qė bėhen me dyllin e bletėve. Ka shumė industri farmaceutike
qė e pėrdorin kėtė produkt pėr prodhimin e pomadave dhe kremrave tė ndryshme
etj., kurse bletarėve u duhet pėr tė prodhuar qirinj si dhe pėr tė prodhuar
baza tė hojeve.
Dylli i bletėve mund tė hahet edhe me mjaltė.
Shumė blerės e parapėlqejnė mjaltin me dyllė. Mjaltė me vojshtinė - i thotė
populli ose mjaltė me hoje.
Propolisi
Propolisi ėshtė drejtpėrsėdrejti materie
dezinfektuese por edhe shėruese. Propolisi ka substanca mbrojtėse pėr
organizmin e njeriut tė cilat i ndihmojnė lėkurės qė tė rigjenerohet.
Propolisi i ka rreth 200 lloje tė substancave dhe tė alkoolit.
Propolisi pėrdoret nė industri farmaceutike,
pėrgjithėsisht pėr dezinfektime, por edhe si krem etj.
Nė kohėrat e hershme, propolisin ėshtė pėrdorur
edhe pėr balsamimin e mumieve. Kėtė sistem, popujt e lashtė, me siguri e
kanė huazuar nga pėrvoja e bletėve, pas edhe bletėt, viktimėn e tyre (miun
apo ndonjė brejtės tjetėr) e balsamojnė brenda nė koshere.
Qumėshti i amės (zhelle rojall)
Ky produkt mė sė shumti i nevojitet vet bletėve,
pasi ėma ushqehet vetėm me kėtė qumėsht. Po ashtu, edhe larvat gjatė
zhvillimit tė tyre, kanė nevojė pėr tė. Qumėshti pėrdoret edhe pėr ushqim tė
njeriut... mund tė pėrzihet me mjaltė dhe ka efekte shėruese pėr shumė
probleme tė njeriut.
Ka bletar qė e prodhojnė kėtė produkt dhe e
shesin nė treg.
Helmi i bletės
Ēdo bletė e vjetėr e prodhon kėtė helm pėr tu
vetėmbrojtur. Ky prodhim ėshtė i rėndėsishėm, nė veēanti pėr farmacinė por
dhe pėr mjekėsin popullore ose tė ndonjė natyre tė ngjashme. Njė thumbim i
bletės liron rreth 1.5 volt rrymė. Helmi i bletės ėshtė i pasur me substanca
tė shumta dhe me minerale. P.sh.: histamin, dopanin, noradrenalin,
fosfolipide, feromone, molitin, procamin, apamin etj.
Helmi i bletės ėshtė shumė i dobishėm pėr
reumatizėm, pėr tension tė lartė, pėr rregullimin e rruazave tė gjakut,
pėrmirėsimin e tyre, pėr zemrėn, aneminė (pagjakėsinė), dhimbjen e kokės
etj, etj.
Mjekėsia alternative, por edhe ajo klasike, e
praktikon me sukses kėtė mjekimin tek shumė pacientė. Kėtė metodė mund ta
praktikoj secili person qė ka dėshirė ta mėsoj kėtė mjekėsi popullore shumė
tė vjetėr por dhe shumė efikase. Ēdo bletar i mirė e njeh kėtė lloj mjekimi.
Si pėrdoret thumbimi si terapi?
Bletėt qė janė jashtė koshares, kapen pėr
flatra, dhe nė kėtė moment, vetė bleta reagon pėr tė thumbuar, pra thumbon.
Thumbin duhet mbajtur nė lėkurė afro njė minutė, deri sa tė lirohet helmi i
bletės tėrėsisht nga thumbi. Terapitė e kėtij mjekimi bėhen varėsisht prei
llojit tė sėmundjes - sa ma e rėndė qė ėshtė sėmundja, aq mė shpesh duhet tė
bėhet terapia.
Terapitė me thumbim tė bletės unė i kam bėrė
sipas nevojės dhe mundėsisė sė pacientit. P. sh., thumbimin e kamė pėrdor
pėr dhimbjen e nyejve tė kėmbėve dhe shpinės, nga tri thumbime nė vendin e
dhimbjes, me nga 3 seanca nė javė edhe atė, fillimisht, vetėm njė muaj, por
pandėrprerė, e pastaj nė bazė tė dėshirės sė pacientit, sepse pacienti vet
do ta kėrkoj thumbimin e bletės, pasi bindet pėr rėndėsinė e kėsaj terapie
kaq tė mirė.
Terapitė e tilla bėhen jo vetėm te sėmundjet e
rėnda, por edhe te sėmundjet e lehta... edhe nga dėshira e individit pėr
ruajtjen e shėndetit.
Alergjia nga helmi dhe poleni
Alergjinė e vėrtet mund ta ketė njė person nė
njėmijė vetė. Kėta njerėz janė tė pafat, pasi njė thumbim i bletės ose i
grerėzės, mjafton qė gjuha dhe gjaku tė trashet brenda njė kohe shumė tė
shkurtė. Duhet urgjentisht tė merret serum kundėr kėtij helmi, pasi i
prekuri rrezikohet seriozisht pėr jetė - vetėm nga njė thumbim!
Alergjia e lehtė mund ta atakoj shumėkėnd, por
ėshtė e kalueshme dhe pa rrezik pėr jetė. Kjo manifestohet me tė kruar tė
trupit dhe tė skuqurit e fytyrės. Nė tė vėrtet duhet tė kemi durim, sepse
ėshtė e kalueshme dhe nuk ėshtė mirė tė bėhet ndonjė lloj paniku.
Poleni krijon alergji shumė rrallė. Manifestohet
me teshtitje dhe kjo ėshtė fazė e lehtė, kurse ka edhe individ tė atillė qė
iu duhet trajtim mjekėsor.
Alergjia shėrohet me tė njėjtin helm; ku
pacienti duet tė jetė shumė i interesuar pėr ta bėrė kėtė terapi. Bletarėt
profesionist e thumbojnė pacientin nė thembrėn e kėmbesė, ku lėkura ėshtė mė
e trash dhe helmi stacionohet me dozė tė vogėl, nga ku pastaj, gradualisht
gjaku fillon tė imunizohet, por ka edhe shumė metoda tė tjera.
|