Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Artan KRYEZIU

ASPEKTET PSIKOLOGJIKE TË LOJËS SË BASKETBOLLIT

      Basketbolli është një lojë emocionale, megjithatë lojtarët zakonisht luajnë nën stres. Trajneri i vëmendshëm dhe i mençur duhet të njohin përceptimet e duhura emocionale te lojtarët. Në këtë drejtim, basketbollistët që posedojnë vetëbesimin dhe besimin në vetë, nuk do të jenë të shqetësuar me telashet e të vetëbesimit.

          Aspektet psikologjike janë procese kyçe për përformancën e basketbollistëve si dhe rreth menaxhimit të lojës së basketbollit, si të atyre profesionist ashtu edhe amator. Basketbollistët profesionist përveç aftësive motorike që kanë, ata vazhdimisht tregojnë nivel të lartë të funksionimit stabil edhe në aspektin psikologjik. Në shumicën e rasteve, gjatë lojës së basketbollit prej 40 minutash, sa zgjatë ajo, në shumë raste aspektet psikologjike reflektojnë tek lojtarët. Për këtë arsye në paraqitjet e tyre kemi dallime për një përformancë të dobët, të mirë dhe një përformancë të shkëlqyeshme. Është karakteristike se ndërmjet këtyre përformancave jo vetëm tek basketbollisti por edhe i tërë skuadra, synon të i arrijë qëllimet për të marrë rezultatin pozitiv ndaj rivalit. Basketbollistët, përveç që janë të fuqishëm për nga aspekti fizik për këtë arsye përformanca e tyre është e lidhur ngushtë edhe me aspektet e ndikimit të elementeve psikologjike. Basketbollistët që kanë dhe aplikojnë teknikë të mirë janë në gjendje të mirë fizike, njëherit kanë përvojë të mjaftueshme, të cilët kanë zhvilluar aftësi të mira gjatë karrierës së tyre dhe kështu, në aspektet psikologjjike, kanë siguri të bollshme për lojë. Mirëpo, kjo më tepër është një aftësi e tyre në të cilën ata ende mund të përmirësohen. Pra, në përgjithësi prefeksionimi i aftësive psikologjike do të ndihmojë që lojtarët, jo vetëm të paraqiten në një lojë apo në disa prej tyre, por do të ndikojnë që në vazhdimësi për të rritur përformancën e tyre për një periudhë më të gjatë gjatë karrierës së tyre.

          Mst: Para lojës

          Para loja gjithnjë është shumë e rëndësishme për ngarkesat, emocionet dhe të papriturat që vijnë tek lojtarët, prandaj për këtë kërkohet të bëhet një përgatitje psikologjike. Për të luajtur mirë, për të i përmbushur dëshirat dhe mundësitë lojtarët, këto karakteristika nuk janë të përbashkëta aq sa ne mendojmë. Në këtë drejtim dëshira për të u treguar dhe për të dhënë rezultatet më të mëdha duhet të ruhet me kujdes, në mënyrë që për momentet e duhura të shfrytëzohen kapacitetet e lojtarëve me qëllim të angazhimit në lojë. Trajnerët të cilët janë të angazhuar duhet të japin kontributin e tyre në aspektin psikologjik me qëllim që këshillat e tyre, të reflektohen tek lojtarët. Këshillat që vijnë nga trajnerët në mas e qetësojnë lojtarin, njëherit e ushqejnë dhe e ndihmojnë për të pasur më shumë vetëbesim dhe vetëdiciplinë. 

          Basketbolli është një lojë emocionale, megjithatë lojtarët zakonisht luajnë nën stres. Trajneri i vëmendshëm dhe i mençur duhet të njohin përceptimet e duhura emocionale te lojtarët. Në këtë drejtim, basketbollistët që posedojnë vetëbesimin dhe besimin në vetë, nuk do të jenë të shqetësuar me telashet e të vetëbesimit. Vetëbesimi nganjëherë i afron lojtaret me agresivitet, që kanë mendje dhe aftësi motorike të avancuar. Mirëpo kjo gjendje mund të jetë vetëm me një grup basketbollistëve. Mirëpo, trajneri mund të luftojnë këtë dukuri që paraqitet, të mos thuhet si kusht, duke hequr friken nga humbja. Kjo dukuri i ka efektet e veta edhe atëherë kur angazhimet bëhen duke përdorur metodën e vlerësimeve të kundërshtarëve. Kjo metodë vlen nëse janë përcjell lojërat e kaluara të kundërshtarit, pastaj edhe duke i përcjell statistikat e lojërave më të mira të kundërshtari. Çdo trajner në masë të madhe mund të theksojnë fuqinë e kundërshtarit atëherë kur ekipi i tij është më i dobët. Në situatat e pafavorshme kur ekipi është në pozitë për të humbur lojën, problemet e trajnerit janë që të angazhohet të ndërtohet besimi, shpresa, dëshira dhe entuziazmi për lojë.

          Basketbollistët, të cilët kanë aftësi të veçantë motorike dhe mendore, gjithherë janë të vendosur që të ketë një nivel me të lartë. Prandaj, shpesh ndodhë që ketë, lojtari dhe ekipi, mund të arrijnë rezultate më të lartë nëpërmjet inkurajimit të tij dhe udhëheqjes së mirë të ekipit, sidomos në momentet më të ndjeshme e të kthesave dinamike që vijnë gjatë zhvillimit të lojës.

          Mst: Në gjysmën e lojës

          Trajneri i ekipit ka një planifikim të caktuar për procedurat që duhet të ndjek në mes të pjesës së parë. Kjo duhet të jetë themel në zhvillimin e pjesës së parë të lojës dhe në interes të korrigjimeve e të metave që e kanë përcjell  gjatë pjesën së parë të ndeshjes, por me qëllim që në pjesën e dytë të mundësohet shtimi i efikasitetit dhe i organizimit më të mirë të lojtarëve. Në këtë veprim, askush tjetër përveç ekipit dhe anëtarëve të shtabit teknik, nuk duhet të jetë i “përzier” gjatë gjysmës së lojës. Në këtë periudhë të meslojës kërkohet që basketbollistët duhet menjëherë të shtrihen për të pushuar dhe të relaksohen.

          Është e rëndësishme që të gjithë lojtarët të jenë të gatshëm që në këtë interval të kohës për pesë apo gjashtë minuta për të e relaksuar trupin. Trajneri apo asistentët e tij duhet të angazhohen që basketbollistët t`i përkrahin dhe të iu japin kurajo sa më shumë pa marrë parasysh rezultatin. Duhet t`i ndihmojnë që t'i pastrojnë “djersitjet”.  Gjysëmëloja është një periudhë shumë e mirë e pushimit. Nganjëherë, trajneri mund të jetë jashtë strategjisë për të e diskutuar gjysmën e lojën së parë. Kjo është si rezultat i rrjedhës së lojës dhe të presioneve që mund të i ketë nga pronarët apo nga ndonjëri nga aksionarët e klubit. Por kjo nuk guxon të reflektohet në masë derisa trajneri i është i përkushtuar, pasi që me përmirësimin e rezultateve mund të eliminohen edhe “presionet” që mund të vijnë. Pas periudhës së relaksimit “pauzës”, trajneri tek lojtarët mund të ndikojnë t`i pakësojë gabimet, me këtë t'i shtojnë përparimet me qëllim të fitojnë sigurinë për lojën që ka mbetur.

          Gjithashtu, trajneri duhet të shpjegojë planin për lojën e mbetur. Kur ai kërkon që basketbollisti të mbajë në mendje shumë gjera, mund të dëmtojë atë për arsye se, gjatë lojës, lojtari ka nevojë për kurajo dhe ta ketë besimin nga ana e trajnerit. Të kemi parasysh se basketbolli është një loje e bukur ku gjithherë luhet për argëtim dhe relaksim. Shumë herë trajneri përfundon interesat e ekipit dhe harron qëllimin se për çka është duke udhëhequr. Ai gjithherë duhet të jetë i zjarrtë për të mirat që sjellë ekipi i tij gjatë lojës. Në qoftë se ekipi është i përbërë nga lojtarët që kanë interes për ekipin e zemrës, ata bëjnë një punë më të mirë edhe pa qenë të shtytur shumë nga trajneri i tyre.

          Mst: Pas lojës

          Po që sa ekipi në ndeshje e luanë një lojë të mirë, por që e ka humbur, kjo është rast  me ndjenja të përziera. Ndërsa, në lojën tjetër, lojtarët në terrenin sportiv kanë luajtur dobët dhe e fitojnë ndeshjen, kjo tregon se ata janë me fat dhe duhet të e kenë parasysh që të mos jenë shumë krenar me fitoren e tyre që kanë arritur në saje të fatit të tyre e të gabimeve të rivalit. Po qe se njëri nga basketbollistët, menjëherë pas ndeshjes, kritikohet shumë për humbjen që është shkaktuar, është diçka e mirë për të. Por lojtarit duhet t`i jepet kohë më të gjatë për të menduar se ku mund të mbulohen gjërat, ku duhet bërë korrigjimet, në përqendrimin,  zhvillimin e konceptit të kolektivitetit apo individualitetit, varësisht se cilit kalibër i përket lojtari. Duhet pasur parasysh se a e merr përgjegjësitë lojtari, apo ka rol tjetër në ekip. Kjo mënyrë e komunikimit dhe e ndikimit të aspekteve psikologjike për lojtarët, mundëson që në ditët e ardhshme të bëhen ndryshime të dukshme pozitive si për lojtarin ashtu edhe për ekipin në përgjithësi.

          Mst: Përfundim

          Në këtë punim kemi shtjelluar temën mbi ndikimin e aspekteve psikologjike të lojës së basketbollit. Për ta trajtuar këtë temë më ka shtyrë kërkesa, pasi që për këto trajtime nevojat janë të mëdha dhe gjithnjë aktuale, si dhe arsye për të u marrë me këtë problematikë. Shumë pak ekspert merren më këto çështje, sa të rëndësishme dhe aq të nevojshme, sidomos ndikimi i aspekteve psikologjike në lëmin e basketbollit. Kjo temë është një kontribut i vogël por me peshë të madhe që sado pak do të ju ndihmojë trajnerëve të basketbollit, specialistëve të sporteve e pedagogëve të edukimit sportiv dhe vetë lojtarëve të cilat janë të angazhuar në basketbollit.

          (Autori është kandidat i Mr. Sci. në Kulturë Fizike në Universiteti Shtetëror të Tetovës dhe njohës i çështjeve të basketbollit)