|
Prolog
Nga tė menēmit, gjithmonė ke se ē'mėson. I madhi AT GJERGJ
FISHTA, edhe kur kėndoi me vargje pėr "Lahutėn e Malcis", thotė: "... ah,
atje nuk kemi kanė, por ashtu na kanė thanė", Tjetri ėshtė po njė i madh:
ėshtė KADAREJA. Ky thotė:" ...njė autor mund t'i rikthehet njė shkrimi tė
tij dhe mund ta rishkruajė edhe ndryshe".
Tė dy, kėta tė mėdhenj, po shfrytėzoj dhe unė, kur do tregoj
pėr "ROBIN HUDIN" nga KOSOVA.
* * *
Siē kuptohet, kam shkruar po pėr tė ,por me njė titull
tjetėr. Pra, nuk jam dėshmitar okular pėr kėtė, ROBIN HUDIN nga KOSOVA, por
asnjė presje nuk i heq asaj qė do lexoni.
Ngjarja ėshtė e vėrtetė dhe nuk ka ndodhur nė Shqipėri, por
nė njė trevė tė KOSOVĖS, mes viteve '30-tė tė shekullit tė shkuar. Ky qė unė
e quaj ROBIN HUD, nuk ėshtė askush tjetėr, por ISUF JEAHIQI.
Isufi ish bėrė tmerr pėr pushtuesėt serbė. Kish dalė
"kaēak", sulmonte, i bastiste, sidomos tė pasurit dhe, ē'rrėmbente prej
tyre, ua dhuronte tė varfėrve. Xhandarmėria serbe, dhe as i pari i trevės nė
pushtet, nuk hante bukėn thatė: ngaqė nuk arrinte qė ta vinte nė pranga,
kish taksur njė "qese tė madhe me florinj" kush e njoftonte dhe, ca mė shumė
ta kapte". Por ISUFIN e mbronte bash nahija ku ai sulmonte mbi karvanet
serbe dhe qe e pamundur.
Nuk e kishin kapur dot, ama emri i tij lakohej nė gjithė
nahijen dhe, sa pėr kundėrshtarėt e tij, qe ca mė keq. U dridheshin jo vetėm
gjunjėt, por edhe gjuha. Sulmonte ku s'e prisnin dhe mezalla s'e binte nė
dorė. E ndryshonte vendin, sot kėtu e nesėr diku gjetkė, sa dukej sikur
ishte kudo.
* * *
Ishte dita e Bajramit dhe ISUFI kishte ra drejt e nė
vorreza, me nderue tė parėt e vetė qė prehen atje. Por gjithmonė "tebdil",
se e njihte rrezikun. I ka ba ato "adetet" dhe, kur po bėn me u largue, kur
po ndjen dy sėrbė qė po i mshojnė zanit nė guhėn e tyne. Por Isufi e dinė
bash si ata atė gjuhė, dhe pa shih, ēka po i ndjejnė veshėt: -Vuk, - ka fol
njani-tjetrit: -Sot kėta kosovarėt e mutit e kanė atė festėn e tyne. A po
shlohemi vetit dhe po ua bėjmė nga njė mut tė madh bash mu ke vorret.
-Kuku, - ka ba me vete ISUFI dhe mendon me i heq qafe, por
ndaloi nji grimė e po ban sehir.
U shluan, qebesa, boll mirė dhe, pasi lidhėn pantollat, kanė
thanė me nji za: -Oh ju baftė mirė pėr kėtė ditė feste, se ma mirė se sa
muti jonė kund s'kini me gjetė... E, brraf ka ba "tebdili" me dy "shoki" nė
duar dhe u ka bėrtit: -Ku doni, burra? Jam ISUFI. Sa ka thanė: -Jam ISUFI,
janė ba bash shafran dhe po dridheshin.
Asht afrue me dy "shokit" nė duar dhe si me lshue njė
"britmė lufte": -Ēfarė thatė dhe ēfarė kini ndye? Alltitė tė dyve nė kokė
dhe i ka vre se si po dridheshin. E prapė: -Ēfarė ndytė, o majka tu ibem"*.
Ata veē dridheshin dhe tuj u mbyt nė lot, i flasin nė gjuhėn e tyne, por
ISUFI: -Kthehuni dhe haheni!!! -Aman... dhe i ranė nė gjunjė.
I vuri tė dy, me "shokit" mbi kokė, bash atje ku u shluan
rehat. Eh, kasavet i madh vallah... dhe nuk mbarohej muti.
Duket ka qenė pranverė dhe aty afėr dikush nga familjarėt ka
mbjellė pėr sevap ca qepė e hudra dhe njani i paska thanė: -A po marrė dy
qepė e hudhna? Dhe me "qepė" e hudhna; secili, more jaran, e ka mbarue
"racionin e vet".
E, ju baftė mirė, -i ka urue ISUFI. Bajagi patėt me
hangėr... Dhe nuk i vrau.
Epilog
Kėtė histori ma ka treguar BACĖ HASAN MAKA qė kishte pėr
grua kushėrirėn e "ROBIN HUDIT". Kjo familje erdhi nė fshatin Petovė tė
Fierit dhe qenė jo vetėm komshitė tanė, por gati si njė familje. Kėta erdhėn
nė vitin 1947 dhe qenė boshnjakė. Por aty njoha dhe familjarėt e ISUFIT
alias ROBIN HUDIT qė ishin vendosur nė fshatin Hamil tė FIERIT. JO vetėm
kaq, njėri nga djemtė e familjarėve tė ISUFIT, u pagėzua me emrin ISUF dhe u
bė ekonomist. Baban e Isuftit tė dytė, Lutfiun, e njihja mirė dhe qe kryetar
i kėshillit tė fshatit Hamil. Isufi, sado mė i ri nga unė, ėshtė dashmir
imi. Tregimi lindi krejt rastėsisht: me BACĖ HASANIN po flisnim pėr njė
person me karakter tė dobėt dhe Bacė HASANI mė tha: -Aj, nuk hahet as me
qepė dhe as me hudra! Kur kėrkova tė ma shterte kėtė thėnie, mė tregoi
gjithė historinė qė unė e solla pėr ju. Shpesh i jam referuar tė folmes sė
Bacė Hasanit.
* majak tu jebem-sharje nga nėna.
Tiranė, 18 janar 2024
|
