Nxėnėsi:
Osho, pse rruga jote quhet Rrugė e Reve tė Bardha?
Osho:
Dikush e pyeti Budėn nė prag tė vdekjes: Kur Buda vdes, ku
shkon vallė, do tė ekzistojė, apo thjesht zhduket nė asgjėsi?
E kjo nuk ėshtė pyetje e re; kjo ėshtė njė nga mė tė
vjetrat, shumėherė e pėrsėritur dhe e pyetur.
Thuhet se Buda ėshtė pėrgjigjur: Do tė zhdukem, siē zhduket
reja e bardhė.
Edhe nė kėtė mėngjes kishte re tė bardha nė qiell. Tashi
sjanė mė. Ku kanė shkuar? Nga kanė ardhur? Si lindin dhe si shpėrbėhen
pėrsėri?
Reja e bardhė ėshtė fshehtėsi vjen, shkon, tė tillė e ka
esencėn.
Kjo ėshtė arsyeja e parė shkaku i sė cilės rrugėn time e
quaj Rrugė tė Reve tė Bardha.
Por, ekzistojnė edhe shumė arsye dhe do tė ishte mirė qė ti
pėrmeditojmė.
Reja e bardhė jeton pa rrėnjė, reja ėshtė dukuri e
parrėnjosur, e pambjellė, apo, edhe mė mirė, dukuri e mbjellė nė asgjė. Por:
megjithatė ekziston.
Tėrėsia e jetės e ngjashme ėshtė me renė e bardhė pa
kurrnjė rrėnjė, pa kurrnjė shkakėsi, pa kurrnjė shkak suprem, ajo ekziston.
Ajo ekziston si fshehtėsi.
Dhe vėrtet, reja e bardhė hėpėrhė nuk ka rrugė. Ajo pluskon,
lundron. Asgjė nuk mbėrrin, nuk ka pikėsynim, ska fat tė cilin duhet
pėrmbushur, ska fund. Renė e bardhė nuk mund ta pengoni, shkaku se ēkado qė
ajo tė arrijė, pikėrisht ai ka qenė qėllimi.
Po qe se keni qėllim, ju me kėtė vetvetes ia parapėrcaktoni
pengimin. Sa mė shumė mendja tė jetė e pushtuar me qėllimin, aq mė tepėr
ėshtė e mbushur nervozė, agoni, frustracion meqė, njėherė kur vetes i vini
qėllim, keni fiksuar fatin tuaj.
A shihni, tėrėsia nuk di pėr fat. Tėrėsia nuk shkon askah;
nė tė nuk ka cak, nuk ka qėllim.
Pra, njėherė kur vetes ia caktoni qėllimin, ju keni
organizuar kryengritje kundėr tėrėsisė sė jetės mbajeni mend kėtė! dhe
do tė jeni tė mundur. Kundėr tėrėsisė nuk mund tė fitoni.
Jeta juaj ėshtė ashtu e brishtė - nuk mund tė luftoni, nuk
mund tė fitoni; ėshtė e pamundur tė imagjinohet sesi njė individ mund tė
korrė fitore mbi tė tėrėn. Dhe, po qe se tėrėsia e jetės ėshtė plotėsisht pa
qėllim, sakaq ju, nė anėn tjetėr, keni qėllim, atėherė vetveten e keni
gjykuar me humbje.
Reja e bardhė lundron kahdo qė era ta shpie ajo nuk
kundėrvihet, ajo nuk lufton. Reja e bardhė nuk ėshtė pushtues, e megjithatė
ngadhėnjen mbi ēdo gjė. Nuk mund ta pėrvetėsoni, nuk mund ta mposhtni. Ajo
nuk ka mendje tė cilėn do ta pėrvetėsonit, dhe mu shkaku i kėsaj nuk mund ta
mundni.
Kurdo qė tė ngjiteni pas qėllimit, cakut, fatit, kuptimit,
kurdo qė tju pushtojė marrėzia e arritjes sė diēkahi, lajmėrohen problemet.
Dhe do tė jeni tė shkatėrruar me fund kjo ėshtė plotėsisht e sigurt.
Disfata juaj ndodhet nė vetė natyrėn e Jetės Vetė Pėr Veten.
Reja e bardhė nuk ka ku tė shkojė. Ajo thjesht lėviz, lėviz
gjithkah. Tė gjitha pėrmasat i takojnė asaj, tė gjitha kahjet po ashtu.
Kurrgjė nuk refuzon, jetėn e pranon nė totalitetin e saj.
Pėr kėtė dhe e quaj rrugėn time Rrugė e Reve tė Bardha.
Retė e bardha nuk kanė rrugė tė veten ato lundrojnė nėpėr
qiell.
Rrugė do tė thotė - tė arrish diku. Porse, rruga e Reve tė
Bardha do tė thotė rrugė pa rrugė, shteg pa shteg. Rruga e Reve tė Bardha
ėshtė lėvizshmėri pa mendje tė fiksuar, apo mė preciz udhėtim pa mendje.
Kėtė duhet ta kuptoni, shkaku se qėllimi koincidon me
mendjen. Prandaj dhe nuk mund ta imagjinoni sesi ėshtė ajo tė jetosh pa
qėllim, shkaku se mendja nuk mund tė jetojė pa qėllime.
Kurse njerėzit janė aq absurdė ata madje vijnė tek unė dhe
mė pyesin: Ēka ėshtė qėllimi i meditimit? Meditimi nuk mund tė ketė
kurrfarė qėllimi, shkaku se kuptimi themelor i meditimit ėshtė gjendja mbi
mendjen, gjendje e jomendjes ku vetėm jeni, por nuk shkoni askund, ku
vetėm ekzistenca, vetėm tė jesh ėshtė qėllimi.
Qėllimi ėshtė kėtu dhe tash. Kurdo qė rruga
ėshtė diku gjetiu, mendja fillon tė udhėtojė. Atėherė mendja fillon tė
mendojė, atėherė mendja e nis procesin. Po qe se ardhmėria ėshtė aty,
atėherė mendja mund tė lėvizė, atėherė mendja ka kursin e vet, atėherė
mendja ka hapėsirė tė lirė pėr marrėzitė e veta.
Me qėllimin vjen ardhmėria, me ardhmėrinė vjen koha.
Reja e bardhė pezullon nė qiell, e pakohė sepse nuk ka
ardhmėri, dhe ska mendje nė vete. Ajo ėshtė aty. Ajo ėshtė tash. Ēdo moment
ėshtė pėrjetėsi e plotė.
Por, mendja nuk mund tė jetojė pa qėllime, prandaj mendja
gjithmonė i krijon dofarė qėllimesh. Po qe se qėllimet e rėndomta, tė
pėrditshme e kanė humbur kuptimin, atėherė qėllimet shpirtėrore bėhen
interesante. Po qe paraja bėhet e padobishme, atėherė meditimi bėhet i
dobishėm. Po qe se kjo botė e garimit, e konkurrencės, e politikės dhe
rivalitetit bėhet e pakuptimtė, pėrnjėherėsh e ashtuquajtura bota tjetėr e
garimit tė ri, e religjionit, e suksesit bėhet plot me kuptim. Pra, mendja
ėshtė gjithnjė nė kėrkim tė kuptimit tė ri, tė qėllimit tė caktuar.
Kurse pėr mua, ėshtė e frymėzuar (spirituale) vetėm ajo
mendje e cila nuk ka qėllim. Por, kjo nėnkupton se mendja mė nuk ėshtė
mendje fare. Mendoni pėr veten vetėm si pėr renė e bardhė, me jomendjen.
Nė Tibet meditojnė, - murgjit rrinė mbi kodrina, vetmitarė,
nė vetmi tė plotė, duke medituar pėr retė e bardha qė lundrojnė nėpėr
qiell; meditojnė pa pushim dhe, pak nga pak, qenia e tyre tretet. Atėherė
ata bėhen re tė bardha vetmitarė, lart, nė majė tė kodrinės. Nuk ka mendje
vetėm-je aty. Ekziston vetėm kėnaqėsia e tė jetuarit, kremtimi i ēastit,
gėzimi, ekstaza e gjithėpranishme.
Pėr
kėtė, edhe e quaj rrugėn time Rrugė e Reve tė Bardha. Dhe dua tė ju them
qė edhe ju tė bėheni re tė bardha qė lundrojnė nėpėr qiell; them lundrojnė
e jo lėvizin, shkaku qė tė mos lėvizni kah pika e caktuar por vetėm
lundroni kudo qė era tju shpie. Mor kudo qė tė hasni, aty ėshtė qėllimi, se
qėllimi nuk ėshtė diēka qė kryhet diku, njėfarė fundi i vijės. Qėllimi ėshtė
secili moment.
Pėr mua, tė gjithė ju jeni siddhasi, tė gjithė jeni
tė pėrndritur. Tė gjithė ju kėtu jeni tė pėrsosur nė mėnyrėn mė tė lartė tė
mundshme, mu si Buda, apo Mahaviri, apo Krishna. Nuk ka asgjė tė cilėn akoma
do tė duhej ta realizonit. Nė realitet, mu nė kėtė moment ēdo gjė ėshtė nė
dispozicionin tuaj vetėm se ju nuk jeni mjaft tė zgjuar.
Nuk jeni tė zgjuar shkaku se mendja juaj ėshtė diku nė
ardhmėri ju nuk jeni tash, dhe nuk jeni kėtu. Ju nuk jeni tė vetėdijshėm
se ēka juve ju ndodhė pikėrisht nė kėtė moment.
Dhe kjo ka ndodhur gjithnjė dhe pėrgjithmonė. Nėpėr miliona
jetė ju ka ndodhur e njėta gjė. Nė secilin moment keni qenė Budė. As pėr njė
sekondė tė vetme kjo nuk mund tė jetė e humbur. Kjo nuk mund tė jetė e
humbur e tillė ėshtė natyra e vetė jetės, kėshtu gjėrat qėndrojnė. Ju kėtė
nuk mund ta humbni.
Por, ju nuk jeni tė zgjuar. Nė tė vėrtetė, ju tė tillė as qė
mund tė jeni shkaku se qėllimi ėshtė aty diku, edhe diēka duhet arritur.
Prandaj edhe ėshtė krijuar barriera dhe pėr kėtė arsye ajo qė ėshtė duket
sikur ėshtė e humbur pėrgjithmonė.
Kurdo qė kėtė ta zbuloni, kurdo qė kėtė ta realizoni, kurdo
qė vėrtet tė bėheni tė vetėdijshėm pėr kėtė, sekreti mė i lartėsuar e qenies
suaj ėshtė zbuluar se ēdonjėri ėshtė pėrsosshmėrisht i pėrsosur. Kjo ėshtė
ajo qė ne (hindusėt) e mendojmė kur themi se ēdonjėri ėshtė Brahman
ēdonjėri ėshtė shpirt, shpirt suprem, ēdonjėri ėshtė Hyjni. Tat twam
asi ti je ai!
Jo qė ju ai duhet tė bėheni, pasi qė nėse ju ai duhet tė
bėheni, kjo vetėm do tė thotė se ju ai nuk jeni. Nėse ju ai nuk jeni
pėrgjithmonė, si atėherė mund tė bėheni? Fara bėhet dru vetėm shkaku se fara
pėrgjithmonė ėshtė dru. Guri nuk mund tė bėhet dru. Fara e vogėl bėhet dru i
madh mu shkaku se ajo gjithmonė ka qenė AI!
Pra, ēėshtja nuk ėshtė te ekzistimi, veēse te zbulimi. Nė
njėrin moment fara ėshtė e zbuluar si farė, skaq nė momentin tjetėr si dru.
Kjo ėshtė ekskluzivisht ēėshtje e zbulimit. Dhe po qe se nė tėrė kėtė
thellėsisht mund tė depėrtoni, fara ėshtė dru - qė tani!
Mistikėt tibetas, apo mjeshtrit e zenit, apo dervishėt sufi,
gjithmonė kanė folur pėr retė e bardha. Retė e bardha shpeshherė e kanė
prekur qenien e brendshme njerėzore. Siē duket kemi realizuar kontakt tejet
tė thellė me to.
Meditoni pėr to dhe nė atė rast shumė gjėra do tju
sqarohen.
Jeta nuk guxon tė merret si problem. Njėherė po filluat tė
mendoni nė kėtė mėnyrė jeni tė humbur. Njėherė po menduat se jeta ėshtė
problem, kurrė nuk keni pėr ta zgjidhur.
Filozofia mendon nė kėso terminesh; mu pėr kėtė filozofia
gabon. Nuk ka filozofi tė mirė. Nuk mund tė ketė. Tė gjitha filozofitė janė
tė gabuara. Tė filozofuarit ėshtė i gabueshėm shkaku se hapi i parė dhe i
fundit nė tė filozofuar ėshtė se: Jeta ėshtė problem. E po qe se kėshtu
mendoni, atėherė nuk ka zgjidhje pėr kėtė.
Jeta nuk ėshtė problem, por fshehtėsi. Kėshtu
frymėzueshmėria (spiritualiteti) e kupton dhe e pėrjeton jetėn.
Kurse reja e bardhė ėshtė mė e fshehta nga tė gjitha
dukuritė, befasisht duket, befasisht zhduket. A keni menduar ndonjėherė mos
retė e bardha janė simotrat tona - nuk kanė emėr, nuk kanė formė? Mandej,
edhe nė njė pjesėz sekonde se kanė formėn e njėjtė; ato janė ndryshim i
pandėrprerė, ekzistencė, lundrim ngjashėm me lumin.
Ju mund tia jepni formėn resė, por ajo do tė jetė vetėm
projekcion juaji. Reja ska formė; ėshtė e paformė, apo, ėshtė nė formėsim
tė pandėrprerė baticė dhe zbaticė, valė. E tillė ėshtė edhe vetė jeta. Tė
gjitha format janė tė vetėprojektuara.
Nė kėtė jetė veten e quani mashkull, kurse vetėm njė jetė
para kėsaj veten e keni quajtur femėr. Nė kėtė jetė jeni bardhokan, nė
tjetrėn jeni zezak. Nė kėtė moment jeni inteligjent, kurse njė moment mė
vonė silleni si torollaku mė i madh. Nė kėtė moment jeni tė qetė, kurse nė
momentin vijues jeni i krisur, i egėr, agresivist.
A keni, vallė, ju formė apo jeni nė ndryshim tė amshueshėm?
Ju jeni vala, reja. A keni, vallė, emėr, ndonjė identitet? A mund ta quani
veten kėshtu apo ashtu? Njė momet thoni se jeni ky, por po nė tė njėjtin
moment e kuptoni se jeni edhe ai.
Ju i thoni dikujt: Tė dua, por po nė tė njėjtin moment e
ndieni se urrejtja ka zėnė vend nė ju. I thoni dikujt se e keni mik, por po
nė tė njėjtin moment armiku zgėrdheshet prapa skenės, duke pritur pesė
minutat e tij. Ngandonjėherė thoni se jeni tejet tė lumtur, e atėherė,
pėrnjėherėsh, nė tė njėtėn sekondė, lumturia zhduket dhe bėheni tė palumtur.
Ju nuk keni identitet. Po qe se kėtė e kuptoni, bėheni re pa
formė, pa emėr. Dhe atėherė fillon lundrimi.
Pėr mua, jeta e resė sė bardhė ėshtė jetė sanijasini
e atij qė ka vetėmohuar.
Jeta e tė zotit tė shtėpisė ėshtė parapėrcaktueshmėri,
rutinė. Kjo ėshtė gjė e vdekur, skemė. Aty ėshtė emri, aty ėshtė forma. I
zoti i shtėpisė lėviz nėpėr binarė tė posaēėm. E tėrė kjo ngjan nė binarėt e
hekurudhės nėpėr tė cilėt lėviz treni; ekziston qėllimi, pikėsynimi ku duhet
arritur.
Kurse sanijasini ėshtė si reja qė lundron nėpėr qiell ska
binarė tė hekurt, nuk ka shtigje tė trasuara, ska identitet. Ai nuk ėshtė
askush, ndaj jeton me jo-mendjen, jetėn e jo-qenies jeton si tė mos ishte.
Nėse mund ta jetoni jetėn si tė mos ishit fare, si tė mos
ekzistonit, atėherė dijeni se jeni nė kėtė rrugė.
Sa mė tepėr qė jeni, aq mė shumė sėmundje do tė ketė. Sa mė
pak tė jeni, shėndeti ėshtė mė shumė. Sa mė pak tė jeni, mė pak peshė ka. Sa
mė pak qė tė jeni, pėr aq mė tepėr e mė tepėr do tė jeni hyjnorė dhe tė
bekuar.
Kur po them se jeta nuk ėshtė problem, por fshehtėsi, unė nė
tė vėrtetė me kėtė them se jetėn nuk mund ta zgjidhni, por me jetėn mund tė
jeni.
Problemi ėshtė diēka qė intelektualisht duhet tė zgjidhet;
por, madje edhe sikur ta zgjidhni, kurrgjė me kėtė nuk mund tė arrihet.
Ndoshta nga e tėrė ajo mund tė nxirrni krejt pak dituri, por jo edhe
ekstazė, jo edhe gėzime.
Fshehtėsia ėshtė diēka, se mund tė jeni. Ju mund tė jeni njė
me fshehtėsinė tė tretur. Atėherė lajmėrohet ekstaza e vėrtetė, edhe
lumturia atėherė ju ndodh ajo qė ėshtė supreme gėzimi mė i lartėsuar.
Frymėzueshmėria e merr jetėn si fshehtėsi tė tė gjitha
fshehtėsive. E ēka ju me fshehtėsinė mund tė bėni? Ju kurrgjė me fshehtėsinė
nuk mund tė bėni, por pėr kėtė mund tė bėni diēka me vetveten mund tė
bėheni mė misteriozė. E atėherė e ngjashmja me tė ngjashmen mund tė takohet,
atėherė e njėjta me tė njėtėn takohen.
Shikojeni atė qė ėshtė misterioze nė jetė. Ēkado qė tė
shikoni retė e bardha, yjtė nė natė, lulet aromėdehėse, lumin ēkado qė
tė shikoni, orientojini sytė tuaj kah misterioziteti. Dhe kudo qė ta gjeni
fshehtėsinė e caktuar, meditoni pėr tė.
Kurse meditim do tė thotė: shkrihuni para asaj fshehtėsie,
asgjėsohuni para saj, zdisheni zemrėn. Mos jini mė, dhe lejojeni fshehtėsinė
tė jetė ashtu totale qė tė mund tju absorbojė nė vete.
Dhe, befas dyert e reja hapen, perceptimi i ri ėshtė
arritur. Befasisht, bota e rėndomtė e ndasisė avullohet, dhe bota tjetėrfare,
plotėsisht tjetėrfare e unitetit hapet para jush. Ēdo gjė humb kufijtė e
vet; secili ėshtė me secilin, i pandarė, unik.
Por, kjo mund tė bėhet vetėm nėse ju bėni diēka me veten. Po
qe se doni ta zgjidhni problemin, duhet tė bėni diēka me tė. Duhet ta gjeni
ēelėsin, ndonjė fije. Ndoshta domosdo duhet tė shkoni edhe nė laborator;
duhet tė bėni diēka. Nėse megjithatė e takoni fshehtėsinė, nė atė rast duhet
tė bėni diēka me veten, e jo me problemet turlifare.
Para fshehtėsisė ne jemi plotėsisht tė pafuqishėm. Prandaj
edhe e quajmė fshehtėsinė problem shkaku se para problemeve veprojmė
potencialisht, fuqishėm, forcėrisht, me problemet gjithnjė e kemi ndjenjėn
se gjėrat e caktuara i kemi nė shuplakė. Para misterit jemi skajshmėrisht tė
pafuqishėm, nuk mund tė bėjmė asgjė me tė. Me fshehtėsitė takojmė vdekjen,
me fshehtėsitė nuk mund tė manipulojmė.
Dhe mu pėr kėtė arsye... meqė intelekti njerėzor mė shumė
zhvillohet pėrmes matematikores dhe logjikės, mundėsia pėr ekstazė ėshtė
gjithnjė mė e vogėl e mė e vogėl. Edhe pėr poezi, po ashtu. Edhe pėr bukuri.
Jeta ėshtė bėrė faktuale, dhe jo simbolike.
Kur po them se rruga ime ėshtė Rrugė e Reve tė Bardha, kjo
ėshtė vetėm simbol. Reja e bardhė nė kėtė nuk ėshtė pėrdorur si fakt veēse
si simbol poetik, si paralajmėrim i shkrirjes sė thellė tė qenies nė tė
mistershmen dhe tė mrekullueshmen.
Pjesė nga libri RRUGA IME, RRUGĖ E REVE TĖ BARDHA
|