Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Dr. Milazim KRASNIQI

RULET RUS PËR ALI PASHËN

Dramë në shtatë pamje

Dramën  e dr. Milazim Krasniqit, “Rulet rus për Ali Pashën”, mund ta shkarkoni falas në sektorin:

„Literaturë“ 

PAMJA E PARË

AUTORI

Aktorët që luajnë në pamjen e parë, Aliun, Hija I dhe Hija II, gjenden në skenë, por ulur dhe rrinë si të ngrirë.

Vetëm Zoti e di saktësisht se si janë mpleksur ngjarjet që sollën tragjedinë. Drama ime është krejtësisht imagjinare. E tërë kjo dramë është vetëm material gjuhësor. Mos kërkoni mesazhe historike! Këtu vetëm loja e aktorëve është e vërtetë.

Në fund ju do ta ndieni se jeni edhe më të pasur me dilema. Por mos i hudhni ato si buletën që e keni blerë për pesë euro. Ruajini këto dilema, sepse ju ndihmojnë të gjeni më lehtë  udhën e kthimit në shtëpinë tuaj. Të kthimit në vetvete.        

Autori largohet nga skena. Ngrihen aktorët.

ALIU

Punët po përzihen përditë e më keq në Stamboll

Që kur u mbajt ai kongresi i mallkuar i Vjenës.

Porta e lartë ka nda mendjen për luftë kundra nesh.

KOSTA

Luftës me luftë do t’i përgjigjemi, o pashai im,

Dhe sulltan Mahmutin do ta ndjekim deri në Stamboll

Me zemrat tona që nuk e njohin për sundimtare frikën.

ALIU

Të lumtë goja o bir e të lumtë krahu, se ma ngrohe shpirtin,

Me fjalë burri që i kanë hije një kryekomandanti.

KOSTA

Sulltan Mahmutit duhet t’i japim një mësim të mirë,

Ta godasim në strofkullën e tij në Stamboll

Me një selam që ai do të dijë ta lexojë si një libër të hapur.

ALIU

Fol o bir e t’i japim dum kësaj pune fisnike

Se sado që jam plakur, zemra ma do trimëirinë

Dhe nuk dua të mbetem prapa as në hakmarrje ndaj armiqve të mi.

KOSTA

Ka ardhur koha që të qëroni një hesap të vjetër me Syrjanë

Se ka bërë tradhti dhe na e ka kthyer shpinën

E po han çorbën që i ka gatitur me djallëzi sulltani.

ALIU

Syrjaja e meriton t’ia pres gabzherrin si një berri

Se më ka tradhtuar dhe më ka futur thikën në shpinë.

Ai i ka treguar sulltanit shumën e fitime të mia

Dhe ma ka shtuar barrën që duhet ta paguaj,

Duke më shtrënguar lakun rreth qafe si një gjarpër të zi.

Me zë edhe më të lartë.

Syrjai i ka dëshmuar sulltanit për gjyqet që bëj

Duke i thënë se i bëj krye më vete, e jo sipas ligjit

Dhe i ka dhënë ca shembuj të shëmtuar.

Syrjai më ka denoncuar për argëtimet që bëjmë në Janinë

Me vajza e me gra të reja, e me djem dylbera,

Dhe i ka thënë sulltanit se kjo duhet të ndalohet,

Se është kundër Portës e është kundër dinit.

Ah, Syrja qeni, sa shumë më ka bërë dëm

Dhe ma ka prishur terezinë këtu në vatrën time,

Ku bëj çfarë dua të bëj e jo çfarë thonë se duhet  bërë. 

Me emocione.

Sa do ta doja vërtet që ta shiha me sytë kokërdhokë

E me veshët paluar si një qen i ngordhur!

KOSTA

Ashtu është pashai im, dhe nuk ka shteg tjetër,

Veç hakmarrjes sonë ndaj Syrja tradhtarit!

ALIU

Dyshimtar.

Por, kam drojë se sulltan Mahmuti do të tërbohej krejt

Për mikun e vet të zemrës e për shërbëtorin besnik,

E do të më rrethonte me ushtritë e tij Janinën kreshnike.    

 KOSTA   

Nuk e besoj se i hyn asaj pune sulltani, o pashai im,

Me gjithë dertet që i kanë dalë në Anadoll e në Arabi.

Ai nuk ka kohë të mirret me Janinën,

Ku puna do t’i kërkonte shumë mund e shumë trimëri.

E nxit.

Ndërsa, vrasja e Syrjasë do të mund ta trembte fort

E të jetonte  natë  ditë në ankth e në frikë

Se shigjetat e hidhërimit tënd mund ta gjenin edhe atë një ditë.

ALIU

Zemra ma do të heq qafe Syrja tradhtarin, se vdekjen hak e ka.

Por, nuk e di, kam një parandjenjë të keqe kësaj here.

KOSTA

Përkulet me nderim.

Nuk ka asnjë arsye për parandjenja të këqia pashai im!

Sulltani kësaj radhe do të pësojë disfatë me trup,

E nuk do të ketë kush ta ndihmojë, o pashai ynë i madh,

Ngase Fuqitë e mëdha tashmë kanë arritur paqen

Dhe nuk ndahen disa pro e disa kundra sulltanit,

Po të gjitha janë në një gojë dhe janë kundra tij,

Vetëm presin çastin e duhur që t’ia dredhin qafën si një qeni.

ALIU

Çfarë thonë gazetat e reja që kanë ardhur nga Vjena?

KOSTA

Gazetat thonë se  paqja po mbahet fort nga Fuqitë e Mëdha

Dhe ato po forcojnë përditë ushtritë e veta,

Me armatime të reja e me  metodat të reja lufte,

Me të cilat do ta hedhin në humnerë Perandorinë

Por, presin një çast të përshtatshëm.

ALIU

Po mua a do të më pranojnë si trashëgimtar

Në këtë pjesë të Rumelisë, kur të dëbojnë sulltanin?

KOSTA

Kjo gjë vetëkuptohet pashai im i shtrenjtë!

Dhe janë vetë shërbimet e juaja që do të jenë provë

Se ju e keni merituar trashëgimin e kësaj mbretërie

Si ka pasë thënë para disa vitesh vetë gjeneral Ushakovi,

Kur luftuar bashkë kundër francezëve.

ALIU

Europa di ta dredh e ta zhdredh sipas qejfit të vet!

KOSTA

Por kësaj here nuk do të kenë derman,

Sepse fitorja jonë ndaj sulltanit do ta vulosë edhe vullnetin e tyre.

ALIU

Premtime kam gjithandej, vërtet.

KOSTA  

Prandaj, nuk duhet të humbim kohë, pashai im!

ALIU

Thua se është më mirë të sulmojnë ne të parët?

KOSTA

Goditja e parë mund të jetë nëna e fitores

Sepse e huton sulltanin dhe e vë përballë mosbesimit

Ndaj Fuqive të Mëdha.

Ndërsa, ato do ta shikojnë vëngër e nuk do ta luajnë veshin,

Veçse do të nxisin kryengritjet edhe në Rumani e në Arabi  

Dhe ashtu sulltani do të jetë në mes të darëve të forta,

Dhe humbës i madh në këtë fitore tonën të madhe.

ALIU

Hair!

KOSTA

Të nisim dy trima pa humbur kohë për në Stamboll,

Dhe t’ia presin gabzherrin Syrja tradhtarit,

Pashai im, ky do të jetë një mësim edhe për vetë sulltanin.

Aliu endet nëpër sallon i menduar. 

ALIU

Po nëse sulltani tërbohet dhe më shpall fermanli

Atëherë si mund t’i shmangem goditjes së hidhërimit të tij?

KOSTA

Pasha, kemi dhe shtatë mijë ushtarë nën armë të gatitur

Dhe municione sa për një luftë fort të gjatë,

Kemi dhe ndihmat që na vijnë nga kleftët aleatë

Që mezi presin të hidhen në luftë kundër sulltanit,

Kemi dhe ndihmat e carit, ndonëse të fshehta kësaj here.

Pothuajse reciton.

Pra kemi ndihma nga të katër anët, të hapta dhe të fshehta

Dhe sulltani do të provojë një disfatë të paparë,

Nëse guxon e na mësyn nga mendjelehtësia.     

ALIU

Thua se na ndihmojnë kleftët, dhe armë na vijnë nga Rusia?

KOSTA

Mos e ke aspak dert këtë punë, o pashai im i ndritur

Se zari të ka zgjedhur që të jesh prijësi ynë i madh

Me kurorat e fitoreve do të jesh i stolisur,

Dhe Rusia do të jetë në krahun tend

Se gjë më të urryer për Rusinë se sa sulltani nuk ka.

ALIU

Të lumtë goja e të lumtë krahu, biri im!

Këto fjalë ma shërojnë plagën që kam në zemër

Nga shigjetat e helmuara të sulltanëve nëpër vite,

Ndonëse një parandjenjë e keqe po më ndjek si qen.

Mund të dal hair vërtet, po mund të më del edhe sherr,

Në rast se nuk na ndihmojnë miqtë tanë në të gjitha anët.

KOSTA

Ndihma do të vijë nga të katër anët,

Se të gjithë janë mërzitur me këtë Perandori

Që ia ka zënë frymën Europës dhe Azisë bashkë.

ALIU

Përhumbshëm.

Vetëm ta kujtosh është një peshë e madhe që të zë frymën.

KOSTA

A t’i nisim trimat tanë sonte për Stamboll 

E t’ia japim sulltanit atë ferman që t’i dhemb në brinjë?

ALIU

Gati në panik. Shikon hutueshëm Kostën, pastaj mer qëndrim pothuajse gatitu.

Hajr qoftë!

M’i thirr këtu djemtë që t’u them një fjalë!

KOSTA

Menjëherë, pasha! Menjëherë!

Kosta del me nxitim. Pas disa çastesh futen në skenë dhe i afrohen Aliut Hija I dhe Hija II. Aliu ua bën me dorë që të afrohen sa më afër. Flet me zë më të ulët , si për të shmangur një përgjim. 

ALIU

Patetik.

Bijtë e mi do të niseni për në Stambollin e largët

Të më bëheni si zogj me krahë o bijtë e mi,

E t’i shkoni fshehtas në shtëpi Syrjasë, si hije

E t’i hyni brenda nga ai nuk e pret as ëndrrën, bijtë e mi,

Dhe t’i thoni se ka selam prej meje, Aliut,

E t’ia shqyeni gabzherin me thikë të helmuar, o bijtë e mi,

Sa t’i del shpirti para syve tuaj, si një berri të therur,

E mandej merrni udhët e fshehta, e kthehuni në shtëpi

Dhe të më vini shëndosh, si kokra e mollës kur piqet në vjeshtë,

E baba juve do t’iu mbathë e t’u vesh si zotni

E do t’u bëj bimbash ku t’ua dojë shpirti,

E do të bëni çfarë të doni me djem të ri e me vajza të virgjëra,

Sa të doni djem e sa të doni vajza të reja do të kini,

E do të keni çifligje e pasuri sa t’u kënaqet shpirti.  

Ngre pak zërin. Urdhëron.

Vetëm duhet që atij Syrjasë t’ia preni gabzherin me thikë

E ta lini të ftohur në divan si një qen të ngordhur,

Se Syrjaja më ka tradhtuar, o bijtë e mi,

Dhe ai që tradhton e ka hak një vdekje me turp

Juve baba ju pastë!

Deri sa Aliu flet, Hija I dhe Hija II, rrinë të përkulur para tij me nderime.

HIJA I

Ngre kokën pak.

Po nisemi, o baba, menjëherë e shpejt si era e veriut

Dhe fjalën tënde dy s’e bëjmë kurrë.

Më parë vdesim se ta lëmë punën përgjysmë

Dhe jeta jonë nuk vlen as sa një gogësimë jotja,

O i shtrenjti  baba jonë.

Gërmuqet në shenjë të thellë nderimi para Aliut  dhe fillon e qan më ngulç.

HIJA II

Edhe ai duke qarë.

Gabzherin e Syrjajsë do ta pres me dorën time

Dhe do ta kthej përmbys që t’i shkojë shpirti në ferr

Atij qafiri që na e ka hidhëruar babën tonë.

ALIU

Ju pastë baba ju pastë, o bijtë e mi,

Se ju kam në vend të Myftarit e në vend të Veliut,

Dhe do t’iu shpërblejë me çka nuk e mendoni,

Vetëm gabzherin t’ia preni atij tradhtari

Që më ka spiunuar te sulltani e më ka marrë në qafë

Mua të shkretin në këtë pleqëri, o djem,

Duan  të më lënë si jetim në strehë të botës.

Qan edhe ai e ngashërimë. Të qarat e dy të të tjerëve bëhen edhe më të forta. Duke u munduar ta marrin veten, përqafohen me Aliun.

KOSTA

E tash ejani të gatiteni në magaze e të niseni që me natë.

E përshëndet Aliun me temena. Po me atë mënyrë përkuljeje përshëndesin edhe dy të tjerët. Pastaj dalin nga skena, duke ecur së prapthi, me trup të përkulur e me fytyrë përballë Aliut.

        Pjesë nga drama "Rulet rus për Ali Pashën"