Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
SHAIP
BLLACA
Hyrje
Shaip Bllaca U lind mė 05. 05. 1954 nė fshatin Cernicė tė Komunės sė
Gjilanit. Rrjedh nga njė familje qė e ka dashur dhe e do arsimin.
Atdhedashurinė e ka pasur nė zemėr e shpirt.
Shkollimin fillor e ka kryer nė vendlindje, shkollimin e mesėm e
ka kryer nė Gjilan, e shkollimin superior pėr edukator nė Shkup, ndėrsa mė
pas punėsohet nė njė shkollė fillore, ku punon afro njė dekadė. Meqė atėbotė
ishte e lehtė tė mbetesh pa punė, me etiketime e diferencime,... kjo i ndodh
edhe atij pėr njė vit, e mė pas gjen punė nė Rilindje, ku punon afro njė
dekadė tjetėr. Edhe kėtu futen masat e dhunshme, ku sėrish mbetet pa punė...
Nė kėto vite tė vėshtira pėr vendin, okupatori serb mbylli dyert e shkollave
pėr nxėnėsit shqiptarė dhe e ndaloi financimin pėr tė gjithė punėtoret
arsimorė. Atėherė formohet Kėshilli Republikan i Financimit nė Prishtinė, me
seli edhe nė Gjilan, e Shaipi punoi aty gjer nė fillimin e bombardimeve tė
NATO-s... Pas ēlirimit, nga viti 2001 punėsohet nė KK tė Gjilanit, ku punon
edhe afėr njė dekadė dhe sėrish pushteti e lė pa punė si nė kohėn... Mė nuk
interesohet te punėsohet pėr shkak tė moshės, prandaj vazhdon tė shkruaj.
Ai qė nga fėmijėria e kishte pasion leximin. Nga cikli i ulėt i
fillores filloi tė shkruajė vjersha pėr fėmijė, meqė kishte talent dhe ishte
i pranishėm me vjersha nėpėr programet e ndryshme shkollore, revistat
letrare pėr fėmijė e tė rritur, qė botoheshin nė Kosovė. Ka marrė pjesė
nėpėr shumė manifestime poetike nė Kosovė e Shqipėri..., duke u shpėrblyer
edhe me mirėnjohje tė shumta. Ishte pjesėmarrės i shumė konkurseve
letrare...
Shaip Bllaca ėshtė i pėrfshirė nė shumė antologji brenda e
jashtė vendit me poezitė e tij. Shumica e poezive tė tij nga viti 1968 e
tutje janė tė shkruara me pika loti e dhembjeje...
Ėshtė i martuar dhe ka pesė fėmijė
Jeton e punon nė vendlindjen e vet.
Librat e botuara tė autorit:
-Edhe mua mė thonė i vogėl (Poezi pėr fėmijė)
-Jeta ime (Poezi)
-Mirėmėngjes jeta ime (Poezi)
-Njė pikė loti nė vargjet e mia (Poezi)
-Biseda me shpirtin (Poezi)...
TRI SHKRONJA ,,PSE
Pse lindėm me vaje!
Pse Nenat tona qajnė,
Shohin fėmijėn kur lindė,
Pse qan Nėna.!
Pse fėmija qanė kur lindė!
Vetėm Nėnat dhembjet ia dinė,
Pse Nėnave tona te ju dalin ,,Lotėt?
Lotėt e dhembjes i ka!
Pse Nėnat qajnė fėmijėt?
Ēdo lėndim tė fėmijės,
E ndjejnė te shpirti i tyre,
Dhembjen me fėmijė ndajnė.
Tė gjitha Nėnat duan gėzim,
E ndjejnė nė zemėr ēdo lėndim,
Lėndimin e kujt? Tė fėmijės
Po, tė fėmijės sė saj.
Pse Nėnat tė qajnė?
Po, qajnė prej gėzimi!
Shohim ,, Lotėt e tyre,
Janė ,, Lot skamje - mjerimi!
Pse krenohemi me numrin e lindjeve!
Kemi kaq banorė,
Me ndihmėn e Zotit; Kush i lindi?
Nėnat tona qė ju dalin ,, Lot.
Pse, a thua vallė fėmijėt sjanė tė njėjtė,
Tė njėjtė para Nėnės natyrė,
Pse, kush po i dallon,
Ata qė kanė sofrat plotė!
Pyes: Pse Nėnave tė ju dalin ,, Lot
Ah, njė Nėnė me zemėr tė lėnduar,
Nga ofshamat e tyre,
Bukėn qė ngrėnė nga duart e tyre,
Perėndia do ti mallkoi!
Pse, tri shkronja ,, PSE lindem ? !
Pse Nėnat mallkojnė?
Tė gjitha Nėnat ndoshta JO,
Njė pjesė bukur e madhe PO.
NJERZIT E MIRĖ
Duhet gėzohemi o njerėz
Qė ka ende njerėz tė mirė,
Nga furtuna te mėdha
E shtyjmė edhe ndonjė ditė.
Shumė janė dhėnė njerėzit
Vetėm pas pasurisė materiale,
Spo mendojnė pas vetes
Tė lėnė njė vepėr tė mirė.
Te pasurit nuk po ngopen
Pėr veten tė kenė me bollėk,
Thoshin dikur te menēurit
Kot rriten e bėheni si plep!
Ėshtė e vėrtet,duhet ditur gjithė
Mos u bėni te keq-bėhuni te mirė,
Matja e njeriut sėshtė pasuria
Me mė vlerė ketė jetė: Ėshtė ,,DITURIA.
NĖNA
Nė tė gjithė shekujt, moj nėnat tona,
Keni qenė e jeni, burim i jetėve tona,
Brezat vijnė e shkojnė, ju nėnat tona,
Mundin tuaj pėr ne, brezat pėrkujtojnė.
Ju Nėnat shqiptare, tė mirat Nėna,
Keni qenė tė arta, me duar tė argjendta,
Ju Nėnat shqiptare, na rritėt me shumė mundime,
Nga brendėsia e zemrės, shkruan zemra ime.
Me ndihmėn e Perėndisė, ju Nėna na lindėt,
U rritėm me qumėsht...bukė misri Kosove,
Ju nėnat shqiptare, na rritėt me mundime,
Ju na edukuat, qysh nė fėmijėri,
Tė jetojmė me nder nga djersa e ballit,
Duke nderuar mė shumė dijetarin.
Ju nėnat tona na mėsuat,
Tė nderojmė mikun, mbajtjen e besės,
Tė duam arsimin, ta duam kulturėn,
Mbi tė gjitha atdheun tė duam.
Fjalė mė e bukur, se fjala ,,Nėnė ''
Sikur Dielli qė lindė e shndrinė si Hėnė,
Ska zė e emėr mė tė bukur se fjala ,,Nėnė '',
Sikur bilbili ne degė, nė tokė ėshtė fjala ,,Nenė''.
Gjithnjė do tju kujtojmė me mall e dashuri,
Duhet ditur tė gjithė, para emrit ,, Nėnė ''
Domosdo na duhet tė pėrulemi
Sepse ne gjithmonė jemi fėmijė.
ME FLAMUR TĖ SHQIPES
Nesėr do tė vi,
Atė tokė tė vizitoi,
Unė biri yt,
Po digjem me mall.
Ndryshe me mėsove,
Nėna ime e dashur,
Ėndėrruam pėr ty,
Shqipėria ime e shenjėt.
Kaloi njė shekull,
E, sa do tė shkojnė,
A do ti bashkojmė tokat,
Tė parėt qe i kanė lėnė.
Ismail Qemajl Bej,
Nė Vlorėn heroike,
Erdhi Isa Boletini,
Nga Kosova kreshnike.
Besėn qė tė dhamė,
Sdo tė shkelim kurrė,
Nė Vlorė tė bashkuar,
O sot o kurrė.
Njė shekull jete shkuan,
Tė ndarė nga Evropa,
Po, shumė i copėtuan,
Kėto trojet tona.
Me flamur nė Krujė,
Epoka e Skėnderit,
Vazhdoi nė Vlorė,
Nga Ismail Qemajl Beu.
Nė Kosovėn e Isės,
U ngritėn bijtė e vendit,
Nga Bacė Adem Jashari,
Me Agim Ramadanin.
Kruja e priti Skėnderin,
Vlora Ismail Qemajl Beun,
Prekazi Adem Jasharin,
Zhegra e Gjilanit,
Agim Ramadanin.
Kėta kolos tė shqipes,
Qė kishin shumė shokė,
Populli nė trojet e veta,
Kurrė sdo ti harroi.
SYT SHOHIN
Ngado qė shkova, pash shumė tė pikėlluar,
Si te vendi im Kosova, mė shumė askund,
Askund slotova!
Kur shoh vendin tim, sa shumė heronj,
varre
Lotėt nuk mė ndalen, pėr kėtė Kosovė!
Foleja ime, vendi im i shtrenjtė ,
Kujt po i zėnė rrugėn, populli im i vuajtur!
Kur tė shikosh vendin, pas luftės sė fundit,
A thua kėshtu sakrifikuam, populli pėr tė vuajtur!
Pėr festa po vijnė, nė Kosovė mėrgata,
Sa gjallėri ėshtė jeta, pėr kėto festa,
Djersa e kurbetēinjve , mbijetojmė shumė familje,
Gėzojnė shumė engjėj, pėr festa e Gėzime.
Nga kėto tė shkruara, urojmė kurbetēinjtė ,
Kudo qė i kemi nėpėr botė, - ,,Zoti i Bekoftė .
KĖNGA E VALLJA
Kėnga ėshtė ushqim,
Ushqim pėr shpirtin,
Kėndon edhe atėherė,
Kur nuk tė kėndohen
Nganjėherė i shtrėnguar,
Qė tė mos kėndoni,
Kėnga del nga zemra,
Me lot e me vajė.
Kur jam nė vetmi,
Kėndoi e vallėzoi,
Ēdo lėndim tė shpirtit,
Me kėngė e kaloi.
Kėnga e vallja,
Janė ushqim pėr mua,
Sikur buka e kripa,
Poezitė i shkruaj.
Kėngėt e mia,
Askush si dėgjon,
Ėshtė zemra ime,
Qė kėndon pa zė.
Kėndo moj zemėr,
Zemėr e lėnduar,
Vetėm kėnga jote,
Ajo mė shėron mua.
|