Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
SHAIP
EMĖRLLAHU
Hyrje
U lind mė 13 prill 1962, nė Trebosh, Tetovė. Fakultetin
Filologjik, Degėn Gjuhė dhe Letėrsi Shqipe e mbaroi nė Universitetin e
Prishtinės. Magjistroi nė letėrsi nė Universitetin e Tiranės, nė temėn
Struktura e poezisė sė Azem Shkrelit. Ėshtė doktorantė i Letėrsisė nė
Tiranė. Ai, ėshtė mėsimdhėnės nė Universitetin e Tetovės.
Botoi vėllimet me poezi Pagėzimi i viteve
(1994), Projekti i thyer (1997), Vdekja e paktė (2001). Mė vitin 2001,
Akademia Orient - Oksident e Bukureshtit ia botoi nė gjuhėn shqipe dhe
rumune vėllimin me poezi Vdekja e paktė / Putina moarte. Nė vitin 2004,
PEN-i kroat dhe Shoqata e Shkrimtarėve Kroatė ia botoi vėllimin dygjuhėsh
kroatisht/shqip, me titull Poezi. Nė vitin 2004, sh.b.Feniks nga Shkupi
ia botoi nė gjuhėn maqedone librin me poezi tė zgjedhura Dvorski son. Nė
vitin 2000, nė bashkautorėsi botoi librin me dėshmi tė masakrave nė Kosovė
...edhe ne dėshmojmė / We Witness, sh.b. Ditėt e Naimit
(shqip-anglisht). Nė vitin 2009, shtėpia botuese italiane La stanca del
poeta 57, ia botoi vėllimin me poezi Stracci di vita, ndėrkaq, po atė
vit i botohet nė gjuhėn angleze libri poetik Lifes Rags. Mė 2014, i
botohet nė gjuhėn frenge librin me poezi "Les Albanian marathon". Nė Japoni,
Junpa books ia boton poezinė nė njė libėr me titull "Duet of Roads" (dialog
poetik -Taro Aizu). Ndėrkaq, sivjet nė Taivan i botohet nė gjuhėn kineze
(mandarin) dhe nė ate angleze libri Lifes Rags. Cikle poetike tė tij
janė botuar edhe nė gjuhėn spanjolle, hebraike, suedeze, arabe, rumune,
ukrainase, induse, turke, polake, bullgare, boshnjake, maqedonase etj.
Poezia e tij ėshtė pėrfshirė nė disa antologji ndėrkombėtare. Ka marrė pjesė
nė festivale poetike ndėrkombėtare dhe ata vendore.
Ėshtė lauruar me ēmime letrare kombėtare dhe
ndėrkombėtare, si; ēmimin letrar pėr kreativitet Naji Naaman, nė Liban,
2003, ēmimin letrar Ali Ben Ghadem, tė Festivalit Ndėrkombėtar tė Poezisė
nė Tunis, 2003, ēmimin letrar Lyra e liqenit, nė Festivalin e Poezisė nė
Pogradec (2003) dhe ēmimin letrar Skampini nė Festivalin e Poezisė Lulet
e Verės, 2002, Elbasan, (Shqipėri), ēmimin letrar tė Radio Ulqinit nė
Festivalin e Poezisė Kalimera poetike, nė Mal tė Zi (2001), etj.
Ministria e Kulturės e Republikės sė Bullgarisė
i ndan Mirėnjohjen e lartė "GRAMOTA" pėr ngritjen e urave tė komunikimit tė
kulturės shqiptare dhe asaj bullgare. Nė Greqi, nderohet pėr punėn e tij
shumvjeēare pėr promovimin e letėrsisė, kulturės dhe artit nga UNESKO - Dega
e Pirreut dhe merr gjithashtu Medaljonin e praruar nė ar "Aleksandri i
Madh".
Ka punuar gazetar nė mediumet elektronike dhe tė
shkruara, brenda dhe jashtė vendit. Nė Berlin e themelon dhe punon
kryeredaktor i Radiotelevizionit "Zėri i Shqiptarėve". Pėr disa vite ka
punuar redaktor i Rubrikės sė Kulturės nė tė pėrditshmen Flaka.
Ėshtė themelues dhe drejtor i Festivalit
Ndėrkombėtar tė Poezisė Ditėt e Naimit.
MOLLĖT E TETOVĖS
nėpėr koncerte shekujsh
i krasiste e ujiste Tetova
Mollėt e veta
si kokė kripe
tė vjen tė pėlcasėsh
kur i sheh tutje
si i grin dhėmbi i keq
fundja
hėngrėn aq
sa tu mpihen dhėmbė
UDHA E SHQIPĖRISĖ
Sadudin Gjurės
ndiqte diellin e udhės
qenēe i dukej
jeta e falė
ngutej tė linte
ēkishte pėr tė lėnė
ikte
diellin e udhės
e kishte njė pėllėmbė
bora
i shtrihej nė ėndrrėn
e shprishur
ecja
e dėgjonte lartėsive
LULEPLUMBASH ĒELTE QIELLI
dy violina jete
para nesh u thyen nga plumbi
e tingullin ia vodhėm
e jeta
jeta e bukur ishte mbi Tetovė
ishte zoti vet
natėn te frėngjia mė ftonte
kur luleplumbash ēelte qielli
njerėzve ēsylirie u jepte
sylirie qė i qorruam vetė
RILINDI PAS FITORES
Azem Shkrelit
kthesave tė ashtit tė historisė
shtatvargjesh sogjonte shpėrndarė
njėrendi
nė psalmin Kosovė
i fjalshėm feniks rilindi
etshėm pas fitores
vdekjen e vet tė bukur
ilirisht ta tallė
fitorja
hise e atij
qė di tė rilindet A.P.
KUR DUKJA SHEMBĖLLEN VALLĖZIMIN E YLLIT
lajmi i rėndė pėr Poezinė, pėr shqiptarėt
vdiq POETI
kur tėrmet ju merr shpirti
e thehen leqet nga kjo idhtėsi ikjepoeti
ēelni njė poezi,
me zė
Poeti do ta ndijė oshėtimėn e saj
meteorshi do tė shfaqet
nė hapsirėn e meskalimit
Lamtumirėn duhet thėnė
kur mungon
te shendi i poezisė,
(nė Lodeve)
orėve tė mbrame na pėrgatit pėr kumtin
pėr vdekje poetike
Lamtumirėn duhet thėnė
kur zbret mbrėmjejeta
poeti ikėn larg
ku dukja e shembėllen yllin
dhe vallėzon
me Lumin
Lamtumirė!
TROJA E KALIT
me thikat kafshuar
zgjerohet gjeografia e trokut
tė kalit tė Trojės
pėlcet
e sta kap ajo e vockla mendje
si e hamė karemin
kur hijet na e veshin trupin
pashė e mė pashė me Trojėn e kalit
e na bėhet mė e bardhė se bora
shkuma e gojės
tavolinat na i mbushė
askush sia turbullon koklės sė qejfit
ēna mbet nga Troja
pėrveē kalit
me hingėllimėn e hiles
MARATONA SHQIPTARE
Tiranėn
mė parė se
maratonisti spartan
Athinėn
do ta shkeli atė ditė
kur lajmin e rėnies
sė Mesjetės sė ngelur
do ta shpie
vdekjen maratone do ta sfidojė
etja e madhe pėr tė soditur
kurorėn aq tė pritur
tek lėshohet pas
mbi visin tim
sa vjen e provokohet
nė kėtė krah
Maratona shqiptare
BREZI IM
ende pa tė pushuar
tambli tė tė rrjedhė,
qimet e flokėve
filluan tė tė zbardhen
ēfat paske
o Brezi im?!
KAH PO SHKOJMĖ
bishti i natės
mbeti pėr ēerdhe buklash
gjethi i mėngjesit
plasi me zor
kah tash?!
UDHA E DRENICĖS
viktimave tė Masakrės sė Drenicės
gjithmonė
kur jetės vendos
ti japėsh vertikalen tėnde
i bie udhės sė Drenicės
ecja
ėshtė lapidare
Arbėria preket
edhe pas vdekjes
|