Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

SHEFIK SHKODRA

          Një ndër krijimtaritë më të lëvruara të letërsisë shqiptare, është edhe POEZIA. Gjini e letërsisë ku bota e brendshme, ndjenjat më sublime, frymëzimi hyjnor...  shprehen përmes shkronjave të cilat krijojnë vargje... vargjet, pastaj, shpalosin mendime, mendimet krijojnë energji, energjia ndez dritat e dijës, rrezet e artë të së cilës i japin ngrohtësi zemrës, mendjes dhe shpirtit, e me këtë, edhe kuptim dhuratës më të shtrenjtë, vetë  jetës.

            Që nga Lekë Matrënga e Pjetër Budi, kjo energji nuk u ndalë asnjëherë së hedhuri farën e dijës, duke e kultivuar atë me dashurinë më të çiltër në shpirtin e pastër e fisnik të popullit shqiptarë. Duke i mposhtur të gjitha sfidat e kohës, kjo frymë e shpirtit të popullit, xixat e saja të arta, si një pishtar i shpresës, u bartën gojë më gojë, mendje më mendje, zemër më zemër... brez pas brezi... nga kokat më të ndritura të kombit si: Naimi, Çajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... për të vazhduar tek Fishta, Konica, Noli, Migjeni... e deri në kohën tonë, duke u kthyer ai pishtarë në flakadan të përhershëm që tashmë nuk ka forcë në botë që mund ta shuaj fuqinë e zjarrit të tij...

            Dua ta falënderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirënjohur, ADEM ZAPLLUZHA, që me përkushtim të jashtëzakonshëm, vizitorëve të kësaj faqeje, por edhe më gjerë, do t’ua prezantoj disa nga poetët më të njohur të kohës sonë, e me këtë, do e plotësoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshëm të letërsisë shqiptare.

(www.sa-kra.ch)

       Përgatiti: Adem ZAPLLUZHA

ANTOLOGJI E POEZISË MODERNE SHQIPE

SHEFIK SHKODRA

            Hyrje

          Është lindur në Desivojcë të Kamenicës. Shkollën fillore e ka kryer në vendlindje, atë të mesmen në Gjilan. Fakultetin Filozofik (Filologjik), në Universitetin e Prishtinës.

            1972 – Në shtator ka filluar të punoj në Gjimnazin e Vitisë, për t’u kthyer pas një kohe në Gjilan.

            1982 – Më 30 gusht – është larguar nga puna si, “i papërshtatshëm ideo-politikisht”.

          1983 – Më 16 maj, është punësuar (me “preferencën” e organeve të atëhershme), në EK – Elektrodistribuimi në Gjilan, Inkasant me normim. Lexoi orët e rrymës elektrike. Inkasoi faturimet e rrymës.

            1990 – Më 16 tetor, me një vendim të drejtorisë së dhunshme serbe e larguan edhe nga ky vend pune. Po këtë vit, bashkë me kolegë të tjerë, për shkak të gjendjes së rëndë ekonomike dhe largimin e punëtorëve shqiptarë nga puna, themeluan Kuvendin e Degës së Shoqatës Humanitare Bamirëse “Nëna Terezë”. Me 27 maj emëruan një grup nga profile të ndryshme për Kryesinë e Degës së kësaj Shoqate për Gjilanin dhe rrethinën.

           1994 – Pas themelimit të  Shkollës së Mesme të Mjekësisë nga qeveria e atëhershme, inkuadrohet për Gjuhë latine ku edhe punoi deri në shtator të vitit 2010, kur “ekspertët” e MASHT e hoqën nga plan-programet këtë gjuhë shkencore të  kësaj shkolle profesionale.

            1996 – U largua me vetiniciativë nga Kryesia e SHHB “N. Terezë”, në Dega në Gjilan.

          1999/2000 – Ishte drejtor në shkollën e Mjekësisë “Asllan Elezi” për një vit, në Qeverinë e Përkohshme të Kosovës.

            2011 – Nga fillimi i këtij viti kalendarik ishte i papunë dhe pa pagesë. Ishin edhe dy vite deri në pensionimin e tij sipas moshës. Në maj të këtij viti (2011), pas shkuarjes në pension të njërit nga punëtorët e D. K. A., shkon në vend të tij, deri në shtator të vitit 2013, kur edhe pensionohet.

            Jeton i lirë dhe herë pas here merret me veprimtarinë letrare e publicistike

            Me letërsi është marrë herët si nxënës. Kryesisht me poezi, por edhe me të tjera. Vjershën e parë e botoi më në “Jeta e re”, 1966. Shkruan edhe eseistikë e publicistikë.

            Librat e tij të botuar janë: “Albania e Konicës – Pergamenë shqiptare” (studim) – Rilinda, Prishtinë 1995; “Demoniane” (rrëfejza satirike të kohës), botim i autorit, Gjilan, 2001.“Shtjella” (poezi), bot. Era – Prishtinë 2006; “Erëverë” (poezi), bot. Era – Prishtinë; “Qëndresa në mbrojtjen e Shqipërisë Verilindore dhe Lam Hasan Shahiqi”, (monografi), Era – Prishtinë, 2014. Ka mjaft botime të tjera me bashkautorë.

 JEHONA E STINËVE

E rigjete herbariumin palë nën fletën oker

të lënë kujtesë për mbështetje në nënkrese

për pak kohë deri në vjeshtën e kuqërremtë

ende ftonjtë e verdhë në rremb s’janë pjekë!

Vështirë të rikujtosh të plotë atë barë njomësie!

Ecim deri te liqeni i qetë me emër melankolik

faqja e tij e mbushur “pasqyra të thyera” ari

ndryshon fytyra prej atij gjethit të blertë n’degë,

janë lëshuar kurpnaja* mbi stome reshin gjethe

Jehona nga pylli gris velin e thurur të soditjeve!

Qiellit egër me peshë përlajnë retë njëra-tjetrën 

dita dy orë duket e shkurtër si niset rruga e re,

lehtë ikin zogjtë dikah përtej vijës horizontale

s’di a kthehen më të njëjtë së largu në këto vise?!

Ajo ushtimë shurdhësie vjen grykës së gjerë!

E kuptoj i nderuar shkundjen pluhur ndër mote –

shtatorë-tetorët i mbledhin të gjitha të lashtat,

pak trishtueshëm ngjyra dhe simfonitë e erës,

shikues të rinj tashmë ulen në karrige të vjetra!

Dashurinë s’e harron shpirti – gacë e mbuluar n’hi!

Ah vjeshta! e dashur me sokake e dritare pa perde

e gumzhimë zërash shtigjeve t’imazhit në fëmijëri,

ji krenar me dhimbje-gëzimet e gërvishtura jeshile

tash e sheh veten përmendësh me një trastë në krah!

Pranverë e verë botëra me ndjellje të pamposhtura!

E gjithmonë të rrinte në mend autoportreti pa rëndësi,

doje një kohë ta nxirrje e ta shihje si s’e njohe kurrë

po një tjetër fletë fërfëllimë të përshkoi gjithë përbri

era të merrte si pré të hidhte pa të pyetur kush di ku!

Qëndisma mjeshtërie shtroheshin dhe mbi këneta!         

MASHTRIME POETIKE

Çdo  herë kur doje t’i kallxoje letrat pa hile

sytë t’i merrte drita imagjinare nën ndërdije

ta ndërronte velin e ligësive me hije të shenjtë –

dehja mbetej nga ai delir moshe si diç ekzotike,

Thasë letrash mbushje për kantanjerë irritimesh! 

Pa shtruar tryezën e të pagatuar doje ushqim

si përrua shiu e këndoje këngën – bukë pa pjekë

urishëm e pak kohë ruaje për lojëra pagane n’bjeshkë

dhe ti n’ekstazë rinore kaliroje atin me kraht fluror,               

Pa e parë aq të rëndë atë barrë që kanoste mbi kokë!

Po prej here në herë unaza të mbeti fort ndryrë

krejt në atë guacë loje e përseritshme në vargoj

dhe kot, nuk u takove me bashkudhëtarin kurrë

as s’ke mundur t’i thuash se të ka bërë hile në jetë!

Nuk beson se është fryma e jote kudo qytetit?!

Shënoj nesër lum’ të gjitha grafitet e përndara,

fotot rrugëve si rastësi e pa rëndësi për hyrje,

çpengoj peizazhet mos ka plasa dhune e ankthe,

le të fluturojnë tiktaket kudo qofshin të vizatuara.

Ruaje atë ritëm dhe hapat e kërcënuar ndër zalle!

SHTËPIA E ORËVE

Të gjithë poetët kanë nga një ngarkesë si samari

s’është aq banale, malli ua djeg gjysmën e thirrjeve,

sa herë i ndjekin si bishat e çartura deri te bregu

 nuk largohen mësa nga dashuria përreth njerëzve!

Ndoshta edhe kur do të ringjallet dridhja e telit

për një jetë të qetë që ne nuk do ta trashigojmë,

shqetësime kemi mbledhur kahdo-kudo rreth vetit 

më shumë pësherëtimat ishin frymëmarrja jonë!

Si dehje n’areolë lehtë pranojnë brenga gjithëfare

dhe i lëpijnë e i lirojnë lotët për shërim të helmeve

kur zemrat e nënave bymehen e ritmi në çast prishet

e lajnë trupin ngadale në prroje ngusht Orët e malit!

Secili ka një yll në kupë të qiellit dhe i rri përmbi

verës, vjeshtës a dimrit netëve t’errta e të kthjellta

sytë i dërgon atje që ta sheh të Bukurën e dheut

e ta sjellë një pjesë të asaj bote në tokën tonë!

QËNDRESË E PËRBALLIME

S’të ka shkuar ndër mend për arat e palëruara

Qet bërlykeshin kur ua theu zgjedhën tjetër kush

Mëzati shqelmonte ende pa provuar barrën e t’atit

E ti meditoje nën hije, a do të jetë krejt kjo e vërtetë

Një këngë është kënduar e joshë shpëtimin e qenies!

Ka ditë më ka marrë malli për verën që po ikë

S’të dukej se stinët ndërrojnë me lule në ballë

Fëmijëri e rini të djegura s’e zë kurrë fluturën

Të gjithë i mendonin qershitë e freskëta në degë

Po krejt u shënua si argëtim i netëve të vona!

Ka ditë si sot s’të vjen njësoj nxehtësia e trupit

I largon petkat moti të vjetruara xhepat shqyer

“Ani, ta rrjedhin mërzinë e moshës n’përshkim!”

Ishte ngushllimi i njërës nga mendjelehtat e kohës

dhimbja e vuajtja janë më të adhuruarat s’t’i merr askush!

Ka ditë kur i njehësoje robëritë e vevetes n’tespih

I çove të fala edhe të paharrueshmes mikes n’largësi

E i rrëfeje atë që të kujtohej nga ajo pasdite e blertë

Ende kur trupi të kullonte qumshtë nëne për rritë

Dikë në mesin tonë e treti dheu i kësaj toke si hiç!

E ka ditë s’e vëren marrëzinë përreth këmbëve sillet

Duke të injoruar nëpër kalim gjuhën e fëlliqtë

Kur të lënë si gjënë e gjetur mbi harresë pluhuri –

Ndonjë panlaver kur i fryn hundët si zotëriu mistik

E shkurtër është koha për ditarët e të gjallëve?!

Aq shumë ditë ka nëpër kalim me të gjitha ndodhitë

Gjithaq shtigje qarqe e rrugica shumë larg vetvetes ishe

E s’i ngjajnë kësaj të sotmes jo me aq ves e kënaqësi

Ndonjë lugat a i ardhur kozmosit vidhte duaj drithi

E do ndryshimin e rrethit por jo dhe të shpirtit të vet!

Ka ditë e netë tash përrallat e hershme si të vërteta

Po na i tymosin para hundëve magjitë magjistarët

Veç pa dënime po sillen nëpër konaqet e dashurive –

dikush vetë krijon rrapllima në sokake e sheshe qyteti!

E me gjithë ngarkesat i marrim krejt si do dorëzanë!

Nuk e di si m’u kujtua fletorja e vjetër varë mbi derë

Para pesë dhjetsheve nëpër mote ishte zverdhë

sikur kishin humbur kuptimin dhe fjalët n’radhë

shkrimi shkarravinë e rastit krejt n’oksidim ka mbet’

Shenja ishte vërejtur për dëshmi – paqe e liri doje!

Dëgjo Erëverë për ditarin e rënkimeve pa kapakë

nëpër borë e shi, e shpirti në dhëmbë që s’ka dalë

edhe kujtimi për largimin e hidhur të vjen i mirë

kur as gjumin gjumë s’e kishe shti në sy aq rehat

mos harro të reshurat e t’et mbi kokë e shpinë!

gjëmë e lotë pas kthesës në përcjellje s’dua t’i ndiej më

s’ishte krejt dobësi Erëverë! Klima ish’ e tillë atëbotë

veç kënga e shënuar ishte e ruajtur përvuajtë me dashuri!

KUJTIME E MALLËNGJIME

Sa shumë i shtrije duart për përqafime të reja

mëngjesi i hershëm tajiste kaltërsi pëllumbi

ngjyra s’ishte e errët as dritë – mesi si oazë –

vegla e mjeshtërisë mjaftueshëm vetë fliste

në nisje vrull deri te skuta që s’ishte pa ende

Me një copë blerimi në mes zemre ngjitë

i shihshe retë kah migrojnë në largësi

atje ikte syri sikur i bartte kraharori im

e sikur ua kishe varë zullumin në qafë

gjymtyrë të pangopura në ecje pa cak

si delet me kambana e me nga një shenjë

leqet e këmbëve zbath si mbi prush kallë

pika shiu rigonin shtigjeve gjurmë pluhuri

për ta zbutur ashpërsinë e trojeve të thepisura –

prapë e dashur është kënga dhe kur s’të lanë

në konakun e vetmisë të bëjnë trenat pikti

kështu kur nis rrugët e shpejta lakadredha

sërish i përshëndet thneglat në të purpurtë

ngjyrat verore stolisin hark qiellor ylberi

sa shum kallte e digjte si eshka muret e thata

fjala të vë me gaz në buzë kur je vetmitar

s’e di diçka me vlerë sikur ta vjedhin në kllapi

s’i kam treguar askujt në jetë as për frikën

që më silleshin gogolët netëve fëmijërore

si njeri i madh i pjekur para mocanikëve

dhe u rrëfeje padashur rrugën e kalldërmeve

si kishin ngjarë ndjekjet muhagjire me vaj

si netëve mesjetare çuditshëm sillej rrota n’kthesë

                           ***

Sa gjatë e dashuroje kolovajzën e drunjt me afsh  

Aty te ajo dega tash e tharë mbeti një copë jete

me gjithë frikën nga i padijshmi Bregut Tufakut

nuk harrohet nga ai horr deri në frymën e fundit

pastaj si në rrëshqitje me pahir kah dritat e natës

tevona i krehje jelat e mbetura gëmushave fjolla

në ikje skajeve qarshisë shënojnë orët do hapa

si do grafite në çdo mur shtëpie në kënde rruge

ende gjenden lojërat e kliçkave dhe shtagave

birat rreth diellor dhe cirri ku bie topthi i drunjtë

rrëmisht vringëllonin e përziheshin në ndërrime

guxhari mbetej me topthin e ngurtë krejt djersë

si në lëmën e gjerë kur mblidhej drithi dikur

hidhej n’erë rrotull e kuajt rreth mullarit shkumë

ndahej kokërra nga mështjellësit me aq lëkura

qërohej mëllefi krejt fije-fije nga mundi e krrusja

e i merrshe ngryk gjithë kafshët e gjalla si n’faj

kuajt, delet, dhitë, thitë, qentë e macet lëpise

vetëm për t’ua mbyllë gojën sa herë do gojtarëve

të mos hingëllinte, blegërinte, virrte, miaullinte, ciaste

për një gaz rasti të dikujt që shtëpia guduliste

jo padashtas fikësoje mendjen në të nesërmen –

a thua jemi rreshtuar njëri pas tjetrit të gjithë?

aq kohë u tret si dacit gjumash që i ikë në ëndërr

pije ujë të kthjelltë krejt një lumë si në zhuritje

pije e pije o kurrë etjen pa e shuar sa e gjatë nata

mbi shkallët flurore që ngriteshe kur doje vetë

prapë krejt botën mund ta shihje e ta përshëndesje!