Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
SHEFQET
DINAJ
Hyrje
Shefqet Dinaj u lind nė Skivjan afėr Gjakovės, mė 16.09.1969 dhe rrjedh nga
njė familje tradicionale dhe patriotike. Shkollėn fillore e kreu nė
vendlindje, ndėrsa shkollėn e mesme teknike nė Gjakovė. Po nė Gjakovė mbaroi
SHLP, dega gjuhė dhe letėrsi shqipe, histori gjeografi dhe mėsim klasor, me
sukses tė dalluar. Pastaj u regjistrua nė Fakultetin filologjik tė
Universitetit tė Prishtinės dhe kreu studimet nė Letėrsi dhe gjuhė shqipe,
si dhe nė Fakultetin filozofik ku mbaroi studimet nė histori.
Nė Universitetin e Prishtinės vazhdoi edhe studimet
postdiplomike nė letėrsi dhe mori titullin Ma sci. pėr shkencat filologjike
dhe nė histori ku mori titullin Ma sci pėr shkencat historike. Aktualisht
vazhdon studimet e doktoraturės nė Shkencat historike nė Q.S.A. Tiranė.
Njė kohė ishte arsimtar nė Shkollėn fillore Ukshin Miftari nė
vendlindje, nė Skivjan dhe nė Shkollėn fillore Fan Noli nė Dujakė afėr
Gjakovės. Gjatė kohės sė luftės, nė vitin 1999, ishte njėri ndėr
themeluesit, mėsimdhėnės si dhe drejtor i Gjimnazit Ylberi nė Shijak tė
Shqipėrisė. Mė vonė, nė vitet shkollore 2004-2008, ka punuar profesor nė
Gjimnazin Hajdar Dushinė Gjakovė dhe Rogovė tė Hasit, pastaj nga viti
2009 nė Shkollėn e mesme profesionale Gjon Nikollė Kazazi nė Gjakovė dhe
nė Shkollėn e mesme teknike Nexhmedin Nixha nė Gjakovė. Aktualisht ėshtė
profesor i gjuhės shqipe dhe letėrsisė nė Gjimnazin Hajdar Dushi nė
Gjakovė si dhe ligjėrues nė Universitetin e Gjakovės Fehmi Agani nė
Fakultetin e Filologjik si dhe nė Universitetin e Prishtinės Hasan
Prishtina, Fakulteti Filologjik po ashtu nė Gjakovė.
Shefqet Dinaj merret edhe me aktivitete tė ndryshme kulturore,
artistike e letrare si dhe skulpturė. Ėshtė anėtar i Klubit letrar Gjon
Nikollė Kazazi tė Gjakovės, sekretar i pėrgjithshėm QKPSHA Gjakova nė
Gjakovė, kryetar i Pegasi Albania (Dega nė Gjakovė), Sekretar i
pėrgjithshėmi LSHPA Pegasi Kosova dhe kryetar i Lidhjes sė Historianėve tė
Kosovės Ali Hadri (Dega nė Gjakovė). Me shkrime letrare ėshtė marrė si
nxėnės, por u dallua nė kohėn kur ishte student sepse botoi shumė shkrime,
studime dhe punime tė tjera me rėndėsi nė shtypin e kohės.
Artikujt e tij zgjuan interesim tek lexuesit dhe u dalluan pėr
tematikėn e trajtuar. Shkrimet e ndryshme nga lėmi i letėrsisė, historisė sė
letėrsisė dhe nga historia e historiografia e jonė kanė njė nivel tė duhur
dhe janė interesante pėr mėnyrėn dhe aktualitetin e trajtimeve. Po ashtu
deri tash ka marrė pjesė me skulpturat e tij nė tri ekspozita kolektive nė
Gjakovė, njė nė Tiranė dhe njė nė Prishtinė me rastin e 100 vjetorit tė
shtetit shqiptar. Shefqet Dinaj ėshtė edhe poet dhe poezia e tij ėshtė njė
qelizė e suksesshme, e cila e plotėson dhe vė nė funksionim trungun e tij
prej krijuesi. Duhet potencuar se disa shkrime tė kėtij krijuesi janė
pėrkthyer edhe nė gjuhė tė huaja. Edhe poezia ėshtė e pėrkthyer po ashtu nė
gjuhėn angleze, italiane, franceze, gjermane, rumune etj...
Deri tani ka botuar kėto vepra:
Vėshtrime historiografike shekulli XIX XX (botoi Lidhja e
Historianėve tė Kosovės, Ali Hadri, Prishtinė, 2009); Skivjani
historiku dhe trashėgimia kulturore (Lidhja e Historianėve tė Kosovės Ali
Hadri, Prishtinė, 2010); Tematika, diskursi, personazhet dhe modeli i
shkrimit nė vepėr letrare (Shoqata e intelektualėve Jakova, Gjakovė,
2011); Aksioni i mbledhjes sė armėve nė Dukagjin, 1955/56, koautor me
Napulon Zeqiri (Shtėpia botuese LULU, SHBA, 2011); Lotėt e ashtit
(shqip-anglisht-italisht, Klubi letrar Gjon Nikollė Kazazi, Gjakovė,
2013); Enigma (shqip-gjermanisht-frangjisht, Klubi letrar Gjon Nikollė
Kazazi, Gjakovė, 2014); Foleja e shpirtit (shqip-rumanisht, Bukuresht 2015)
ėshtė libri i tij i shtatė.
Shefqet M. Dinaj jeton nė vendlindje dhe deri tani ka marrė
pjesė me punimet e tij shkencore nė shumė konferenca te nivelit kombėtar dhe
ndėrkombėtarė si nė Tiranė, Shkup, Prishtinė etj. Ėshtė fitues i titullit
prestigjioz Anėtar nderi i LNPSHA Pegasi Albania pėr vitin 2011. Akademia
alternative e LNPSHA Pegasi Albania e shpall fitues i titullit te lartė
Historian i vitit 2012 i LNPSHA Pegasi Kosova, Pegasi Albania.
Po ashtu ėshtė fitues i titullit tė lartė: Poet i vitit 2013
pėr Kosovė i LNPSHA Pegasi Albania. Fitues i titullit tė lartė: Vėllimi
poetik lirik pėr Kosovė i LNPSHA Pegasi Albania-Kosova. Fitues i Ēmimit
tė parė pėr poezinė mė tė mirė nė manifestimin letrar Nė rrugėtim me
Yllka Domin dhėnė nga QKPSHA Gjakova, Gjakovė 2015. Ėshtė pėrfaqėsuar
edhe nė librin me kritika: Lexime tė poezisė, botuar nga Ndėrmarrja
shėrbyese Jeta e re , Prishtinė, 2013 tė Halil Haxhosajt; nė librin Nė
rrugėtim me Yllka Domin, botuar nga QKPSHA-Gjakova, Gjakovė, 2013; nė
librin Rrugėtimi i pėrjetėsimit tė Ali Ibėr Nezaj nė bronz, botuar nga
Shoqata e Intelektualeve Jakova, Gjakovė,2013 tė Halit Nezajt,nė
antologjinė poetike Korsi e hapur 3 (LNPSHA Pegasi-Albania,Tiranė, 2014);
nė antologjinė poetike Altari I Pegasit (LNPSHA Pegasi-Albania, Tiranė,
2014); nė Enicklopedia e Shkrimtarėve Shqiptarė (Akademia Alternative
Pegasiane, nė botim); nė antologjinė poetike Muzgu, Tiranė, 2014, nė
antologjitė poetike kushtuar dėshmorėve Ilaz Kodra dhe Antigona Fazliu,
Prishtinė 2015: nė antologjinė poetike kushtuar dėshmorit Sejdi Kralani,
Prishtinė 2015, Nė antologjitė Malli poetik, Prishtinė 2014, 2015 dhe 2016
et
BOTĖ E VOGĖL PĖR SHPIRTIN TĖND
Akordova telat e harpės
pranė burimit tė Drinit tė Bardhė.
Cila je vashė qė flirton
me buzėqeshjen tėnde flakė?!
O botė e vogėl nė shpirtin tėnd tė madh,
theu, bėhu copė e grimė,
nė grimcėn tėnde kristalore
tė ngjizet gjaku dhe loti im!
Hapat e tu tė lehtė vajzėror
trokasin, vrasin zemrėn time,
harlisur nė fushat e gjelbėra
Ti o melodi e ėndėrrimit tė ri.
Pėrse mė buzėqesh?
Pse sillesh vėrdallė?
Bota sa e vogėl
pėr dashurinė tonė tė parė!
Dua tė tė kem pranė
ēdo sekondė tė shoh,
bota ėshtė e vogėl
pėr folenė e shpirtit tonė!
DERI KUR?
Deri kur?
Ti lutem Ujėvarės
tė freskojė
shpirtin tim tė ndezur.
Deri kur?
Tė kėrkoj nga Ujėvara,
Tė mė ledhatojė
me ujė flokėt e saj.
Deri kur?
Ti Ujėvarė lozonjare,
shtegton madhėshtore
drejt detit kaltėrosh.
Deri kur?
I vetmuar pres
tė freskohem
nė gjolin tėnd.
Deri kur?
Do mė lagėsh
me ujėlotėt e shkumėzuar
tė kroit tėnd Ujėvarė ...
BUZĖ LIQERIT
Freski drithėruese nė muzg tė parė
dy engjėj vėshtronin
vallėzimin e lehtė
tė liqenit kaltėrosh.
Nė kupėn qiellore
vezullonte njė yll,
lakmonte dehjen
e dy shpirtrave tė lumtur.
Melankoli zėrash,
romancė rinore,
puthje afshore
atje buzė liqenit.
NĖN LISIN QARR
Binte shi mbi tokėn e etur
rrėshqasin currilėt si djersėt nė ballė,
nėn Qarrin e vjetėr rėnduar nga motet
dy shpirtra luanin mallin dashuror.
Nė degėn e varur tė Lisit plak
kėndonte hareshėm njė Kanarinė,
melodi e saj pėrzier flakė
rėnkime, ofshamė, lutje, pėrqafim.
Shiu tėrbohet mbi tokė tė lagur
pajton Lisin e shkrehur nė vaj,
currilėt rrėshqasin mbi ballin e njomur
ėmbėlsisht pėrkėdhelur nga vajzėri e saj.
Papritur nė qiell vezullon njė yll
lakmon dehjen e shpirtėrave nėn Qarr,
oh, sa tė lumtur ishim sot
shiu lagte trupin e saj... !
TUNDIMI
Fryma jote
tundonte valėt e shpirtit tim
lodronim, putheshim
pasqyruar mbi valėt e liqenit.
Sytė e mi
lexonin ndjenjėn tėnde,
thyenin heshtjen e kallur
atje buzė liqenit.
Melankoli shpirti,
zjarr i pashuar,
ledhatim fytyrash,
prekje buzėsh ...
Me vite prita puthjen e atyre syve
shtangur nė heshtjen e hijes tėnde,
pritja e gjatė mė ndezi buzėn
tundimi rrėmbeu afshin tonė!
DĖSHIROJ
Dėshiroj tė ngjitemi
nė Kėshtjellėn e dashurisė,
tė sodisim sė bashku
valėt e detit.
Nė sytė e tu magjepsės
tė shoh si lozin vallen
dielli dhe hėna!...
Tė shtrihemi mbi bedena,
qiellin tė kundrojmė
tė ndiej aromėn e shpirtit tėnd
qarkulluar nė damarėt e mi.
Tė arkitekturojmė
ujėvarėn e Niagarės,
me lotėt e tu
tė freskojmė
afshin tim tė ndezur.
Tė tė prek butėsisht
buzėn e pėrvėluar,
dėshmitarė tė jenė
pėllumbat e bardhė...
NĖ SYTĖ E TU
Nė sytė e tu
shikoj si lozin hareshėm
dielli dhe hėna
vallen e dashurisė hyjnore.
Nė sytė e tu
dėgjoj kėngėn e pulėbardhės
qė fluturon e lirė
mbi shkumėzimin e detit.
Nė sytė e tu
mėsoj mrekullitė e shpirtit
qė puthen hareshėm
me valėt e zemrės.
Nė sytė e tu
ndiej zjarrin e tėrbuar
qė shkrin acarin
e frymės sime.
Nė sytė e tu
prek dehjen epshore
tė dy trupave tė lakuriqėsuar
lagur nga lot shiu!
Nė sytė e tu...
MĖ MBYTI HESHTJA JOTE
I ngulfatur nga heshtja jote
vij vėrdallė duke mėrmėritur...
Pyes veten:
Vallė pse bota nuk shembet,
e unė tė ndryhem
nėn gėrmadhat
e mėrisė tėnde ?!
Apo ndoshta kozmosi ka faj
qė retė e zeza tėrbohen,
mbėshtjellin dashurinė
qė kishim dikur.
Ah dikur ... !
Ti vazhdon me zemrėn kryeneēe,
unė gishtat thyej, skam ēbėj.
E dashur, ende bota sillet e
heshtja jote nė zemėr mė ther!
EJA!
Tik-taku i orės thyen heshtjen,
melodi njėtrajtėshe,
zymtėsi,
pritje!...
Eja tė lutem me erėn e malit!
Kapėrce kurorat e luleshtrydheve,
shkrije vesėn e netėve me hėnė
Kalėro meteorėt e kėshtjellės sė shpirtit.
Eja!
Tė pres me puthjen e petaleve tė luleve,
tė avullojmė me epshet e mallit,
tė ndėrtojmė barkėn e dashurisė,
tė numėrojmė yjet e varguar.
Eja!
Tė ngjitemi nė lartėsitė e qiellit,
tė shkrihemi nė vullkanin e ndjenjave,
tė puthim buzėqeshjet
nėn pikėllimin e shiut tė ujėvarės.
Eja!...
PRITJE NĖ PEIZAZHIN MAGJIK
Unė tė pres,
ndjej trokitjen e zemrės
se si rreh
nga malli ynė dashuror.
Ti vonon,
ndjej frymėmarrjen
e ngulitur thellė
nė damarėt e mi.
Ti po vjen,
ta dėgjoj hapėrimin
nė peisazhin tim magjik
me puthje syri tė prek!
Ti erdhe,
ta dėgjoj zėrin
orkestruar hareshėm
me zhurmėvalėt e detit!
|