Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
SHERIFE
BERISHA THAĒI
Hyrje
Sherife Berisha Thaēi ėshtė krijuese nga Theranda - ish Suhareka.
Punon dhe vepron si zyrtare nė Gjykatėn Themelore tė Prizrenit
Dega ne Therandė (Suhareke) .
Ėshtė:
Anėtare e Shoqatės pėr Kulturė dhe Art Elena Gjika nė Suharekė
Anėtare e Lidhjes sė Shkrimtarėve tė Kosovės
Anėtare e Lidhjes Ndėrkombėtare tė Shkrimtarėve dhe Artistėve
Shqipėtar Pegasi -Albania, Tiranė.
Me krijimtari letrare ka filluar tė merrem qė nga bankat e
shkollės. Punimet e para tė krijimtarisė sė saj kanė parė dritėn qė nga viti
1970, ku janė botuar nė Revistėn Letrare Jehona dhe nė Gazetėn Flaka
e Vllaznimit, tė cilat aso kohe botoheshin nė Shkup.
Gjithashtu, krijimet e Sherifes kanė parė dritėn edhe nė tė
gjithė rrjetin mediatik dhe revista tė tilla si: Rilindja, Bota e Re,
Zėri i Rinisė, Fjala, Shkėndija, nė Revistėn Pioneri si dhe nė
Revistėn Fidani.
Punime tė saj janė tė botuara nė disa libra tė Antologjisė nė
Tiranė si dhe nė Kosovė. Punime tė botuara ka edhe nė Revistėn Shqiptare -
Pegasiane Horoskopi.
Vlen tė theksohet se nė Gazetėn Bota Sot ka tė botuar
materiale nga masakrat suharekase si dhe gjatė eksodit masiv tė popullatės
kosovare tė kėtij regjioni.
Tė botuara, disa poezi, i ka nė Gazetėn Bota Press dhe poezi
pėr fėmijė nė Revistėn Fidani.
Pjesė nga krijimtaria e saj poezi dhe prozė, ka tė botuar edhe
nė librin me titull Brerore Lirie tė cilin ēdo vit e boton Shoqata pėr
Kulturė dhe Art Elena Gjika nga Suhareka, duke pasqyruar rritjen e
veprimtarisė letrare.
Ka tė botuar librin me poezi me titull "Ngjyra Jete" i cili
ėshtė botuar nė vitin 1999, dhe librin e dytė me poezi Shtigjet e Skuqura,
i cili ėshtė botuar nė Tiranė nė vitin 2012 nė Shtėpinė botuese Marin
Barleti, dhe ėshtė i pėrkthyer nė dy gjuhė nė gjuhėn angleze dhe atė
italiane, ku janė shpalosur vlerat e Universialitetit.
Gjatė veprimtarisė sė saj letrare, ėshtė stimuluar e shpėrblyer
disa herė nė konkurse letrare.
MARTESĖ NĖN HIJE
Jam Lule Vjollcė
Jam bijė kosovare
Jam nė kėrkim tė stinės qė i thonė Pranverė !
Pas humbjes sė shpresave pėr tė mbetur nė Kosovė,
Mu desh tė bėhem nuse nga Durrėsi,
Shumė larg teje
Por
afėr
Nuse pa duvak, pa fustan nusėrie.
Nga derė e shtėpisė dola me petka tė zeza korb
Pėr TY Kosovė,
Pėr bijtė e ashtit tim
Qė ranė pėr TY, e mbetėn mbi dhe.
Ashtu tė pavarrosur i lashė unė,
E nuk pata mundėsi as t`ua mbyllja sytė,
Dhe t`ua pėshpėritja fjalėt:
Flini tė qetė Liria nuk ėshtė larg
Oh
ē`dhembje mbeti nė zemrėn time
Nė ato ditė kur vėrshuan lumenjtė e gjakut e tė lotėve,
Pėr gjithė atė ferr e tmerr,
Qė tė kishte rėnduar trupin tėnd Kosovė.
Ta ktheva shpinėn
Duke tė lėnė TY, mbretėreshė tė robėruar.
Plagėt ti mora me vete dhe i barta brigjeve tė detit.
Duke u dallgėzuar me to, lutesha pėr fatin tėnd dhe timin,
Qė tė mos na ndjekė hija e orėligės.
Lutesha Kosovė - A do tė mė sheh tė vdekur,
Apo do tė tė shoh tė gjallė
Shpresat i kisha gjithherė,
Se njė ditė do tė tė shoh tė lulėzuar.
Sot nė Kosovė vjen erė lirie
E unė lutem :
Merrmė edhe njėherė nė krahėt tu Kosovė
Se mė ke gjak, me ke asht
Se kėtu retė ma ndalin frymėn.
Unė jam kėtu veē si njė hije e natės sė pikėlluar.
Unė dua tė jem atje ku bukės i thonė bukė e ujit ujė.
Unė dua lirshėm tė frymoj aty ku qesha dhe qava njėkohėsisht.
Unė dua tė jem nė mesin e njerėzve tė ashtit tim
Mė merr nė krahėt Tu Kosovė Gjaku im,
Kėnga ime, Lulja ime, Dielli im Kosovė.
28 NĖNTORI
Sot buzėqesh me krenari
Anė e kėnd ke pamjen ndryshe
Petku festiv sa mirė tė rri
Qėndron krahė-hapur si Dallėndyshe
S`jam dallėndyshe jam Shqiponjė
Kėtu kam zgjedhur mė tė bukurin vend
Shqiptaria mė thėrrasin Zonjė
N`Flamurin e Vlorės, e kam Folenė
Nuk jam veē shtizė e pėlhurė
Nė mua ka vlerė tė vėrtetė
Jam i fuqishėm Flamur
Pėr mua njerėzit, kanė dhėnė jetė
Nė kėtė vend veē shkėmb e gur
Nė shqiptarinė me plisa t`bardhė
Marigona mė vuri n`Flamur
Qė tė jem gjithmonė krenar
I shtrenjti ynė - Simbol Kombėtar
U ngrite lartė mė 28 Nėntor - 1912-tė
E ne s`do ndalemi gjer n`piedestal
Gjer sa t`arrijmė Nėntorin e Tretė
PENA IME NUK FLE
Edhe atėherė kur akrepat e orės bashkohen
Pena ime nuk fle
Ajo lėviz mbi ēarēafin e bardhė
Kėrkon lirimin e pėllumbave nga prangat
Edhe kur bie shi me rrebesh
Ajo kėrkon njė grusht Diell
Pėrmbushjen e ėndrrave fėmijėrore
Bashke me zėrin e ėmbėl tė bilbilit.
Edhe atėherė kur toka u qullos me tė kuq
Ajo kėrkonte tė mos mė pėrgjakej Dielli
Tė shpėrlahet acari dhe shiu
Nė djepin e dashurisė tė rritėt kėnga e zogjve
Edhe atėherė kur ēdo gjė ėshtė nė gjumė
Zogj ėt, fėmijėt, lum
Pena ime nuk fle
Ajo kėrkon lirinė dhe dashurinė
Ato marrin hov
dhe rriten ne djepin e vargut tim
Pena ime nuk fle
Ajo kėrkon lirinė dhe dashurinė
ASAJ
Udhėtoi nėpėr kohė kotėsish
Jeta ia ngufati gėzimet
Pranverėn e kishte tė leckosur
E diellin tė ngrirė nė akullnajė
Sa herė iu gremis zemra
Durimin e shndėrroi nė lule
Duke pėrkundur ninulla
Me zė ardhmėrie e pėrjetėsie
Puna e saj hijeshoi ēdo gjė
Edhe lindjet edhe vdekjet
I bėri tė lumtura e krenare
Ajo diti tė qeshė diti tė qajė
Diti tė kėndojė diti tė vajtojė
Nėpėr secilėn dallgė jete
Breg u bė e valėt i qetėsoi
Me amėsinė fisnikėrinė bujarinė
Trimėrinė dashurinė shkėlqesinė
I dha dritė syrit tik-take zemrės
Ngrohje shpirtit tė njerėzimit
Ajo ishte dhe mbeti sypatrembur
Si Teuta Nora Shota Xheva
Duke ecė krah pėr krah me Diellin
Pėrherė solli tė gjelbėruara pranverat
Ajo ishte ėshtė e do tė jetė
Emėr i skalitur thellė nė zemra
Ajo ishte ėshtė e do tė jetė ...
DHIMBJA E VITEVE SHQIPTARE
Vitet e akullta me zemrat prush
Pritje tė gjata me dhembje plotė
Shikime tė trishtuara
Sa fjalė tė pathėna
Sa ndjenja tė zjarrta u pėrtypėn nė shpirt
Nga shtypja qė ishte pėrditshmėri
Trupi tė pėrshkohet nga tė dridhurat
Frymėmarrja ndryshon ritmin
Dėshira tė parealizuara
Ėndrra tė fjetura mbi detin plotė dallgė
Tek populli i pėrvuajtur, po rriten akullnajat nė zemėr
Dhe presin qė nė njė ditė plotė Diell
Ta Luajnė vallen e Shotės
T`i dėgjojmė kėngėt e parėnduara ndėr vite
Tė shndrit Ylli i Lirisė, kudo nė Troje tė Shqiptarisė
Bashkė me Shqipen dhe krenarinė e lavdishme tė Historisė
FLAKADANĖT E LIRISĖ
(Kushtuar vėllezėrve Gėrvalla e Haxhi Zekes)
Gurgullimė e Lumit
Zhurmshėm kalon nėpėr Dubovik
Kėrkon frymėn e kėngės sate me kitarė
Duke pėshpėritur njė lutje tė moēme
Kanjushat e verdha
Se ndalėn fluturimin
Mbi Dubovikun e lodhur nga malli
Me zjarrin qė po i djeg pėr t`bijtė
Janari i acartė
Nė njė skaj tė Shtuttgardit
Nuk mundi t`i ngrijė telat e kitarės
Kur pishtarėt nga Perėndimi
Frymojnė zjarr Atdhetarizmi
LIRIA I SHKRUANTE NE BALLE
(Kushtuar dr. Ibrahim Rugovės)
Kaloi shtigje, dete e oqeane
Pėr tė takuar miqtė e vjetėr
Edhe pėrtej Atlantikut
Iu deshtė ta shpalos amanetin e hershėm
Bashkė me veprėn e Pjetėr Bogdanit
Pėr tė gjetur rrugėn e dritės
U bė i njohur nė botė
Paqėsori qė bashkimin e kishte ideal
I buzėqeshur pėrherė
Me shallin rreth qafės
Stoikisht
Prite tė lind dielli
Pėr tė ngrohur shumė zemra
Mu nė bregun e Dardanisė
Amanetin pėr Liri
Nė histori
I gjallė do mbetesh
Nė Flamurin Dardan
Padyshim
Pėr brezat e rinj
TI DRITARE E JETES
(Adem Jasharit)
Nė ditėn me diell - kur tė njoha TY ishe mjekėr
zi
ndėrgjegje e zgjuar e njė populli
Me shtatin prej
Drangoji
Tė quanin Anteu e Maleve
Nė ditėn kur flisja me Ty- pėrgjigjet i merrja me
krisma
Krismat jehuan pėrtej
Atlantikut
Lėshonte rreze drite mbi Tokėn
Tėnde
E Ti, me avuj dashurie e ngrohje Atė !
Toka Jote e mbjellė me
plumba
E larė me lot e gjak
pėllumbash
Qė ranė pėr ta shpėrlarė tmerrin e
zisė
Pėr t`mos vdekur kurrė, nga faqja e historisė
Ti - Blerim pranvere nė tokėn e
pėrgjakur,
Nė ditėn e vdekjes Sate Toka mblodhi
shi
Nga pesha e dhembjes gurėt
pėlcasin
E dhembja lėshonte valle trishtimi
Bacė, Amaneti Yt, u
pėrmbush,
Ti gardhiqe nuk doje, ndaj e kishe zemrėn
prush.
Rreze Drite qė qanė errėsirėn ishe
TI
Ti Dritare e Jetės lėshon rreze nė ēdo shtėpi
HEROIN S
(Gjevė LLadrovcit)
Ty bijė malėsore - Hėna tė kotej nė ballė
Kur grykėholla vringėllonte nė Malet e Kosovės
E shndėrruar nė kullė pikėllimi,
Si Shota me Azemin - Ti Gjevė me Fehmiun
I bėtė ballė zjarrit pėr ēlirimin e Kosovės
Krah pėr krah me UĒK-ne e cila i ngjante detit te pafund
Atėherė, kur Lehonat thyenin grilat me lindjet
Dhe foshnjat lundronin detit tė jetės
Dhembja lėshonte valle trishtimi
Ju - erdhėt nga perėndimi, latė luksin e jetės
Pėr tė mbetur figurė e luftės dhe rezistencės.
Sot,
Lapidari flet pėr virtytet Tuaja tė larta
Djajtė qė kafshonin pėr vdekje
Tė lanė TY pėrherė nė kujtimin tonė
Qė nė tė sotmen dhe tė ardhmen
Ti mbetesh e pavdekshme Heroine e gjalle
LERMANI NJĖ DRITARE HAPUR
(Dėshmorėve)
Pasi qė tashmė po prehem
Nė damarėt e tokės sė Atdheut
Ma leni njė dritare hapur
Ti bashkėngjitėm dritė-hėnės
Ta pėrcjell rreze-diellin si ngroh mbi vendin tim
T`i ndjej klithjet e fėmijėve
Ta ndjej cicėrimėn e zogjve
Tė shijoj aromėn e luleve
Gjelbėrimin e natyrės dhe aromėn e Lirisė
Nė stinėt e reja tė ardhmėrisė
Ta shuaj dashurinė me Ju gjaku im
Qė jeni mrekulli e planetėve
Dhe hyjni e kontinenteve
Pasi qė tashmė po prehem
Nė damarėt e Tokės sė Atdheut
Ma leni njė dritare hapur
Sepse po ndjej mall pėr ju
Lėrmani njė dritare hapur
Dua ta shijoj aromėn e Lirisė sė pritur me shekuj
Ju lutem lėrmani njė dritare hapur !!!
|