Ky shkrim ka pėr qėllim tiu servojė disa kėshilla nė dukje tė parė tė
thjeshta por qė iu ndihmojnė pėr tė marrė kontrollin mbi jetėn tuaj duke i
mėsuar tiparet e njerėzve negativė.
Vetėm atėherė kur tkeni arritur ti identifikoni shpejt personat negativė
si dhe kur tė arrini pėr ti shmangur ata nė mėnyrė tė qetė, do tia dilni
tė qėndroni vetė pozitiv.
Tė gjithėve iu ka ndodhur shpesh herė qė tė jeni nė humor tė mirė dhe
papritmas tė ndjeheni sikur dikush ua vodhi energjinė pozitive dhe
disponimin tuaj. Me siguri mund tė keni takuar dikė qė ka njė art tė
vėshtirė komunikimi dhe i cili ua ka mjegulluar gjendjen tuaj shpirtėrore.
Ne tė gjithė kemi ditėt tona tė kėqija, mirėpo tek disa njerėz errėsira
negative megjithatė mund tė jetė e pėrhershme.
Nė qoftė se dikush mė shumė se disa ditė nė javė ėshtė i tillė atėherė ėshtė
fjala pėr njė lloj toksik (helmues) tė personalitetit.
Tė tillėt janė cinikėt, kritikėt e pėrhershėm, intrigantėt, ata tė cilėt
gjithmonė kanė botėkuptime negative ndaj tė tjerėve, ata qė pretendojnė
gjithmonė ti nėnēmojnė tė tjerėt etj.
Prapa kėtyre vetive fshihen padyshim ērregullime tė personalitetit.
Nėse ju keni njė qėndrim miqėsor ndaj njerėzve dhe krejtėsisht perceptim
tjetėr nga ta, kjo do tua bėjė mė tė vėshtirė njohjen e menjėhershme tė
njerėzve toksikė nė jetėn tuaj. Sepse ju niseni nga vetvetja. Por nė qoftė
se ju njėherė e pėrgjithmonė mėsoni se si tė njihni ata, atėherė ju mund ti
identifikoni shumė mė lehtė pretendimet negative tė tyre.
Zemėrimi i shpeshtė, tė folurit pėr tė tjerėt pas shpine dhe tė kritikuarit
e pėrhershėm janė karakteristikat kryesore tė njė personaliteti toksik.
Njerėzit e tillė kolerikė ndonjėherė kanė nevojė pėr shumė ndihmė, por nuk
ėshtė roli juaj tė bėheni kurban i tyre, sepse nė kontakt tė vazhdueshėm me
ta, ju do tė tėrhiqeni patjetėr nė spiralen e negativitetit. Mos e lejoni
kėtė!
Ju ka rastisur me siguri tė keni nė rrethin tuaj njerėz qė e shohin vetėm
anėn e errėt tek secili e tek ēdo gjė. Ata tipa me dashje apo pa dashje
tentojnė tė tė tėrheqin edhe ty nė trishtimin e tyre. Ata i shohin gabimet e
tė tjerėve sikur akte tė pafalshme dhe e kanė tė vėshtirė qė ti akceptojnė
ato. Kėta njerėz me kalimin e kohės flasin me kėnaqėsi dhe mburrje pėr
trishtimin e tyre. Kjo mėnyrė e jetės iu bėhet ushqim shpirti.
Kujdes njerėzit qė merren me thashetheme, ata janė tė mbushur pėrplot zili.
Nganjėherė mund tė duken thashethemet interesante dhe tiu bėjnė kurioz
mirėpo nėse ua bėni vetė hyzmetin do ta keni tė vėshtirė pėr tu shmangur
nga to dhe nga njerėzit e tillė. Thashethemet janė bazamenti i zhgėnjimit
dhe dėshtimit. Me njė fjalė vetėm e keni fėlliqur veten tuaj dhe e keni
dėrguar nė moēalin e turpit.
Paramendoni njerėzit pėrreth jush dhe analizoni kriteret e sipėrpėrmendura.
Bėjeni njė listė tė personave toksikė nė jetėn tuaj duke filluar nga
anėtarėt e familjes, shoqėria, kolegėt e punės, fqinjėt etj.

Mundohuni qė njerėzit ti akceptoni ashtu siē janė. Personat toksikė janė
vėrtet helmues pėr ju vetėm nė qoftė se ushtrojnė ndikim negativ nė ju. Ju
mund tė rrini me persona negativė, kjo nuk do tė thotė qė edhe ju vetė jeni
negativ ose qė me ju diēka nuk ėshtė nė rregull. Pranoj ata ashtu siē janė
por mos lejo tė ndikohesh nga ata.
Ndjeni mėshirė pėr ta. Nėse ata p.sh. flasin vetėm versionet e tyre
negative, ndihmoni ata pėr tė parė mundėsitė dhe jo vetėm disavantazhet
pafund.
Mos u mundoni pėr ti ndryshuar njerėzit. Mos harroni se kjo ėshtė e
vėshtirė madje thuajse e pamundur, ju mund tė ndryshoni vėshtirė njė person
tjetėr, por veten tuaj po.
Prandaj ju nuk duhet ta shkatėrroni veten duke menduar se ju jeni pėrgjegjės
pėr ti ndryshuar/ pėrmirėsuar ata. Ju mundeni vetėm vetveten ta mbroni nga
negativiteti i tyre. Ata e kanė shpėtimin vetėm tek psikoterapeutėt me
pėrvojė.
Mėso tė bėhesh shurdhmemec. Nėse nuk u pėlqen ajo qė dikush thotė,
mundohuni tė nxirrni vetėm pjesėt pozitive dhe konstruktive tė bisedės. Nėse
bashkėbiseduesi juaj nuk pushon sė foluri keq, qėndroni tė qetė
me heshtjen
tuaj ai/ ajo do ta kuptojė nė kėtė mėnyrė qė ju nuk dėshironi pėr tė folur
pėr kėto ēėshtje.
Nėse e shihni qė mund tė keni ndikim i thuani qė nuk ndjeheni mirė me biseda
tė tilla.
Ndrysho temėn e bisedės. Pasi qė kėta persona tentojnė ēdo herė pėr ta
kthyer bisedėn nė negative, ju duhet tė gjeni diēka tė re pėr tė biseduar.
Pėrqendrohuni nė gjetjen e njė zgjidhje pėr problemin dhe pėr ti parė gjėrat
pozitivisht.
Nėse personi ėshtė i zemėruar shumė, atėherė lėre vetėm dhe jepi hapėsirė
pėr tu qetėsuar.
Nėse e keni tė vėshtirė pėr tu marrė me negativitetin e kėtyre njerėzve,
atėherė ndoshta ėshtė koha pėr tė reduktuar kėto ndėrveprime nė mėnyrė tė
prerė. Pra kur nuk mund tė ndryshoni mėnyrėn se si njerėzit sillen, mund tė
tėrhiqeni vetė.
Nėse ju e inicioni ndarjen me kėtė persona shikoni se ēpo ndodh nė vijim.
Nėse ai person nuk kontakton me ju, do tė kuptoni se lidhja nuk ishte e
rėndėsishme pėr tė qė nga fillimi.
Nėse ai/ ajo iu pyet se ēka nuk ėshtė nė rregull, atėherė duhet tė jeni tė
sinqertė me tė. Thuaj: Nuk mė pėlqen se si ndihem mė pas.
Nė ēoftė se dikush me negativitetin e tij/ e saj me tė vėrtetė e komprometon
shėndetin tuaj mendor duhet pėrfunduar interakcionin me tė.
Filloni tė mendoni pėr nevojat dhe dėshirat tuaja, pėr atė qė ėshtė mė e
rėndėsishme pėr ju, se ēfarė doni nga jeta, se ku e shihni veten nė tė
ardhmen.
Shkruaj planet tuaja afatshkurtra dhe afatgjata nė njė fletė. Vareni atė nė
njė vend ku ēdo ditė do ta shihni. Kjo do tju ndihmojė shumė qė ta arrini
cakun e dėshiruar. Shumė njerėz kalojnė jetėn duke thėnė: Prindėrit e mi
donin qė unė tė bėhem kėshtu, kėshtu qė unė e bėra kėshtu ose Burri im ka
kėrkuar kėtė, kėshtu qė neve na ndodhi kjo.
A thua jeta juaj ėshtė vendosur nga dikush tjetėr? A ėshtė zgjedhje tė
jetoni me pasojat? Ju dhe vetėm ju jeni timonieri i jetės suaj. Mos t ju
shėrbejnė njerėzit tjerė dhe preferencat e tyre si njė justifikim. Pėr tė
thėnė: Unė do tė isha i/e lumtur nėse ... ėshtė vetėm njė mėnyrė tjetėr pėr
tė thėnė, ėshtė vėrtet vetėm njė justifikim. Ėshtė e vėrtetė se ndonjėherė
ju duhet tė bėni kompromis por kompromisi i tillė nuk e udhėheq jetėn tuaj.
Rrini me njerėzit tė cilėt mund tu ndihmojnė pėr tė zhvilluar njė trup dhe
mėndje tė shėndoshė.
Gjej njerėz tė cilėt janė optimistė, me humor tė mirė dhe tė lumtur. Sa mė
shumė kohė qė ju kaloni me njerėzit e tillė aq mė tė lumtur ju do ta ndjeni
veten.
Nėse ėshtė e nevojshme, ndėrrojeni edhe vendin e punės nė qoftė se jeni tė
rrethuar nga njerėz negativė.
Fillojeni njė kapitull tė ri me njerėzit qė iu ngrisin dhe jo me ata qė ju
tėrheqin teposhtė.
Merrni shembuj frymėzues nga njerėzit pozitivė nė jetėn tuaj nė mėnyrė qė
edhe ju tė ndiqni rrugėn e tyre.
Qėndroni optimistė, jepni komplimente kur dikush meriton, mbajeni kontaktin
me sy dashamirėsie dhe buzėqeshje.
Gjeni ēdo ditė njė shkak pėr tė cilin ju jeni mirėnjohės. Falėnderojuni
Zotit pėr tė mirat qė ai u ka dhuruar.
Kėrkoni tė mirat e jetės, tė mirat nė ju
mos i lejoni njerėzit negativė tė
abuzojnė me ndjenjat tuaja.
Dr. Valbona Hysenaj Miftari ėshtė kryemjeke pranė Departamentit tė Varėsisė
nė Klinikėn Psikiatrike nė Brugg tė Zvicrės, qendėr kjo akademike e
Universitetit Shtetėror tė Cyrihut.
|