Njė ndėr krijimtaritė mė tė
lėvruara tė letėrsisė shqiptare, ėshtė edhe POEZIA. Gjini e letėrsisė ku
bota e brendshme, ndjenjat mė sublime, frymėzimi hyjnor... shprehen
pėrmes shkronjave tė cilat krijojnė vargje... vargjet, pastaj, shpalosin
mendime, mendimet krijojnė energji, energjia ndez dritat e dijės, rrezet e
artė tė sė cilės i japin ngrohtėsi zemrės, mendjes dhe shpirtit, e me kėtė,
edhe kuptim dhuratės mė tė shtrenjtė, vetė jetės.
Qė nga Lekė Matrėnga e Pjetėr Budi, kjo energji nuk u ndalė asnjėherė sė
hedhuri farėn e dijės, duke e kultivuar atė me dashurinė mė tė ēiltėr nė
shpirtin e pastėr e fisnik tė popullit shqiptarė. Duke i mposhtur tė gjitha
sfidat e kohės, kjo frymė e shpirtit tė popullit, xixat e saja tė arta, si
njė pishtar i shpresės, u bartėn gojė mė gojė, mendje mė mendje, zemėr mė
zemėr... brez pas brezi... nga kokat mė tė ndritura tė kombit si: Naimi,
Ēajupi, Mjeda, Asdreni, Shiroka... pėr tė vazhduar tek Fishta, Konica, Noli,
Migjeni... e deri nė kohėn tonė, duke u kthyer ai pishtarė nė flakadan tė
pėrhershėm qė tashmė nuk ka forcė nė botė qė mund ta shuaj fuqinė e zjarrit
tė tij...
Dua ta falėnderoj nga zemra mikun tim dhe poetin e mirėnjohur,
ADEM ZAPLLUZHA,
qė me pėrkushtim tė jashtėzakonshėm, vizitorėve tė kėsaj faqeje, por edhe mė
gjerė, do tua prezantoj disa nga poetėt mė tė njohur tė kohės sonė, e me
kėtė, do e plotėsoj e pasuroj edhe mozaikun e mrekullueshėm tė letėrsisė
shqiptare.
(www.sa-kra.ch)
Pėrgatiti:
Adem ZAPLLUZHA
ANTOLOGJI E POEZISĖ MODERNE SHQIPE
SKĖNDER
RUSI
Hyrje
Skėnder
Rusi u lind mė 1952 nė Korēė dhe ka mbaruar studimet e larta pėr
gjuhė-letėrsi. Nė vitin 1984 ėshtė diplomuar pėr dramaturgji dhe nė vitin
1998 pėr drejtues biblioteke nė Kajro. Qė prej vitit 1992 vazhdon tė jetė
drejtor i bibliotekės Thimi Mitko, Korēė.
Ka botuar 8 libra me poezi dhe dy nga dramat e tij janė vėnė nė
skenė nga trupa e teatrit A. Z. Ēajupi. Krijime tė tija janė pėrfshirė
nėpėr antologjitė e disa vende tė Evropės si nė Gjermani, Zvicėr, Maqedoni,
Kosovė, Greqi etj. Prej 12 vjetėsh ėshtė kryetar i Klubit tė Shkrimtarėve
Bota e Re nė Korēė. Prej 7 vjetėsh organizon dhe drejton aktivitetin mė tė
madh kulturor nė Korēė: Netėt korēare tė poezisė" me poetė tė ftuar nga
Kosova, Greqia, Maqedonia, Turqia, Bullgaria, Rumania, Italia etj
Librat e botuar: "I njomė ishte bari", poezi 1975, "Pashė njė
mall", poezi 1982, "Dikush hyri mes nesh", poezi1987, "Dhe vjen njė moshė",
poezi 1999, "Net marrėzish", poezi 2002, "Simfonia e takave", poezi 2003,
"Si gjithmonė seē bėn ca gjėra", lirikė dashurie, 2004, "Gruaja mėkatare",
poezi 2005, "Ēditė e bukur pėr tė vdekur", poezi 2005, e shumė tė tjerė tė
pėrkthyera...
KAPITENI I ANIJES
Dhe vjen njė ēast kur mua mė vjen keq,
Qė kaq tė lodhur sot ju po mė gjeni!
Po bėhen shumė dete
qė unė dot si ndjek,
U mplak kapiteni!
Rrethuar jam me ujėra tė mbetura,
Anije si kjo mė sdo tė gjeni!
Brenda saj jam unė
me dashuritė e vdekura,
U lodh kapiteni!
Unė e di qė duhet tė vdes me tė,
Nė fund tė detit bashkė do tė jemi!
Ndaleni kėtė anije qė po mbytet pranė jush,
Jam kapiteni!
Dhe vjen njė ēast kur mua mė vjen keq,
Qė me kėtė anije mė nuk do tė jem!
Unė i dhashė asaj lavdinė
qė pėrgjithmonė ta ketė!
Ajo mė dha vdekjen
qė pėrgjithmonė ta kem!
Djall o kapiten!
NJĖ KĖNGĖ E DĖSHPĖRUAR
Sot jam ai qė sdua tė jem,
Pėrfytyroni njė pyll me asnjė ketėr!
Jua kisha harruar edhe emrat njerėzve,
Ose nuk mė pėlqente tiu thėrrisja
nė emėr!
Disa mė duken tmerrėsisht tė vegjėl,
Akoma mė tė vegjėl mė duken
tė mėdhenjtė!
Unė njė herė bėhem dimėr me ta,
Njė herė vjeshtė!
Seē mban kėtu brenda kjo kokėza ime,
Lumė qė rrjedh e kėrkon detin!
Sot ndjehem i vetėm,pėrtej ēdo vetmie,
As dorėn nuk e dhashė tė ma prekin!
Ėshtė dita qė unė i kam braktisur tė gjithė,
Nė kėtė qytet me sharlatanė tepėr!
Tani do tė shkoj tė gjej dashuritė,
Nė atė pyll ku ska asnjė ketėr!
DY GJYSMA EMRI
Me gjysmėn e emrit tė thėrrasin tani,
Unė me tė vjetrin tė thėrras prapė!
Ti kokėn kthen nga zėri im,
Siē bėje dikur kur ishe vajzė!
Dy gjysma emri ke pėr ēudi,
Mė thuaj, kush stė pėlqen mė tepėr?
Me njėrėn gjysmė unė futem tek ti,
(Asnjė shyn dot me gjysmėn tjetėr!)
Paēka se ato qėndrojnė bashkė,
Siē rri e diela me ēdo tė shtunė!
Erdhi njė kohė kur sje mė vajzė,
Po koka tė kthehet gjithnjė nga unė!
ĒAST SURREAL
Tė dy jemi ulur pėrballė
edhe heshtim,
Dy kafe po ftohen
e spo i pi asnjėri!
Vjedhurazi ia hedhim sytė
njeri-tjetrit,
Ti sje kėtu e tėra,
unė sjam kėtu i tėri!
Unė ende se marr vesh
nėse jemi vėrtet,
Apo e gjithė kjo,
nga truri im ka dalė!?
Nėse ėshtė i vėrtetė ose jo
ky mėngjes,
Apo ne tė dy jemi surrealė!?
Tė dy jemi ulur pėrballė
edhe heshtim,
Ti si murgeshė,
unė si murg!
Kurrė skemi ikur mė larg
njeri-tjetrit,
Sesa nė kėtė mėngjes absurd!
GRATĖ E POETĖVE
Gjithnjė tė plagosura
kėto gratė e poetėve! (Nė librat e tyre
gjen aq shumė tė dashura!) I torturon mendimi
qė vazhdon tė ketė ende, Ballo tė tilla absurde,
me maska! Gjithnjė Arkimede
kėto gratė e poetėve! Kėrkojnė enigma
nėpėr germa etruske! I tremb humnera
e ndonjė dashurie tė djeshme! I tmerron rėnoja
e ndonjė tradhtie tė mundshme!
Gjithnjė tė pagabuara
kėto gratė e poetėve! (Megjithatė, nuk japin dot,
asnjė lloj dėnimi!) Eurekat e tyre
sia tregojnė asnjė tjetre, I vuajnė vetė pasojat
e ēdo dimri! Gjithnjė tė dashuruara
kėto gratė e poetėve! Paēka se i sheh aq rrallė
nėpėr iniciale! O
po ato janė
fillimi i ēdo vjershe, Dhe fundi i ēdo marrėzie
tė madhe!
PUTHJA E GABUAR
Gjithnjė i druhesha,
ia kam pasur frikėn, Kėtij ēasti kur mes nesh
do tė vinte puthja! Kolombi rrezikoi,
por gjeti Amerikėn, Ndėrsa mua anija
mė mbeti nėpėr ujėra! Mė ndodhi ajo
qė i trembesha prej kohėsh, Ti zgjodhe faqet
pėr tė mė puthur, Po unė su lidha me ty
pėr tė tė pasur motėr, As jam yt vėlla,
qė tė kishte humbur!
Pėr tė ardhur tek ti
braktisa Jupiterin, Ku kisha rreth vetes
njė mijė e njė vajza, Por asnjėra prej tyre
nuk mė desh si ti, Asnjėra,
buzėt,
nuk mi vuri te faqja! A sshkojmė edhe njė herė
brenda njohjes sonė, Nėn bliret qė i quanim
mediokėr! Se ndoshta mund tė mos jetė
edhe aq vonė, Pėr ta kuptuar qė sje ime motėr!
DASHURIA
Njė ditė e ndjeva se mė mungonte dashuria,
Kish dalė prej meje,
Ishte arratisur!
E pyeta veten,
ajo mblodhi supet,
-Gjej tjetėr-mė tha-kjo tė ka ikur!
U nisa i dėshpėruar pėr tek sheshi i brengave,
Dhe rrugės takova njė njeri gri!
-Dashuria ka vdekur-mė tha,
-Se ke marrė vesh?!
As kufomėn e saj se gjen dot tani!
Mė tej takova njė tė marrė,
Qė pllakat e trotuarit i numėronte me zė!
-Dashurinė-mė tha-e kam parė nė varr,
Atje do ta gjeni atė!
Mė nė fund mė doli pėrpara njė fėmijė,
Ndoshta,fare kot atė e pyeta.
-E kam parė nė qiell-mė tha ai,
Atje ku rrinė dashuritė e vėrteta !
Po ti,merre timen,mė tha pastaj,
Mua mė jep prapė Zoti Krisht!
Qė atėhere shpirtin e atij fėmije unė kam,
Dhe dashurinė e tij,
natyrisht.
|