Duke dėgjuar emisionin nė
Radion-Kosova e lirė me titull: Letra nga burgu! redaktorja dhe folėsja
e emisionit atė natė ma vrau gjumin! Andaj mendova qė edhe titullin e kėtij
shkrimi ta pagėzoj: Eh, moj bijė, sonte ma vrave gjumin!...
Gėzon fakti qė bijtė e
popullit shqiptarė, sot janė kryelartė pėr gjithė atė qė kanė bėrė nė
shėrbim tė atdheut. Tė paktėn duhet tė jemi krenar me atė qė i kemi dhėnė
vendit dhe popullit tonė tė shumėvuajtur tė vetėdijshėm sė aspiratat tona
nuk janė realizuar nė tėrėsi, por pa mėdyshje se punė pėr tė arritur atje ku
aspiron populli ynė, sigurisht se do tė vazhdojė mė tutje rruga jonė nga
brezi qė po na pason.
Fatkeqėsisht, ne po ia
bartim kėtė barrė gjeneratės qė do tė na pasoi, ndonėse kjo barrė ėshtė ca
mė e lehtėsuar, prapė se prapė do punė shumė serioze, kėmbėngulje dhe
pėrkushtim! Ėshtė krenari tė jesh ballėlartė dhe pikėrisht kjo na ka mbajtur
gjallė, na ka ushqyer dhe na ka dhėnė shtytje qė tė veprojmė edhe mė tej e
mė denjėsisht nė shėrbim tė atdheut tonė tė dashur.
Bijtė tanė, duke kaluar vite tė
tėra nė pėr burgje e kazamate tė pushtuesit serb, ata kanė lėnė atje rinin e
tyre, kanė lėnė atje shėndetin e tyre, gjymtyrėt dhe jetėn e tyre si dėshmi
e njė pėrpjekje tė gjatė historike pėr liri tė shqiptarisė. Ata ikėn me
ndjenjėn dhe pėrkushtimin e tyre pėr ne, ata lanė amanetin qė rruga pėr tė
cilėn u sakrifikuan tė bėhen njė ditė realitet. Ata e munden robėrinė i
munden muret erė myku, i munden ditėt e vetmisė, triumfuan dinjitetshėm mbi
tė zezėn robėri, nuk u ankuan as edhe njė herė pėr vuajtjet e tyre, nuk u
qanė kurrė pėr pozitėn nė tė cilėn gjenden, madje as sot!, nuk u zmbrapsen
kurrė nga qėllimi i tyre final, ani pse kjo iu kushtoi edhe me jetė... ish
tė dėnuarit politik, ishin si njė trup, stoik dhe tė ēeliktė tė pa epur e tė
pa mposhtur, ata lanė nėnat, nuset, motrat me duar nė gji, ata munguan nė
sofrėn e gėzimit qė pėr vitet tė tėra u shtrua pa praninė e tyre. Tė gjitha
kėto me tė vetmin qėllim: Pėr lirinė dhe bashkimin e tokave tona, pėr bėrjen
e shtetit tonė, pėr tė jetuar tė lirė edhe ne si gjithė tė tjerėt- as gjė mė
shumė!
Jeta e burgut, nuk ishte
kopsht me lule, brenda mureve tė larta e me gjemba teli pėrmbi, ku gardianėt
serbė tė mbanin nėn tytat e armėve, bėri qė ata tė ndiheshin edhe mė tė
fortė, pra thėnia se njeriu nė vėshtirėsi njeh peshėn dhe fuqinė e vet,
vėrtetė ishte e saktė. Nė burgjet serbe e ish Jugosllave, nėnat tona na e
sillnin ushqimin dhe bukėn mė shumė tė larė me lot sesa me ujė. Vuajtjet e
nėnave tona hallemėdha ne i pėrjetonim sė bashku, madje mė shumė nga tė
tjerėt, brengat e rėnda tė familjeve tona i ndanim sė bashku me shokė, bukėn
qė nėnat, motrat dhe nuset tona na e gatuanin mė shumė me lot se sa me ujė,
ne i ndanim sė bashku... dhe kjo na bėri mė tė fortė, mė unikė, me tė
pėrkushtuar. Sa mė shumė qė ushtrohej dhuna mbi ne, aq mė shumė forcohej
bindja jonė nė tė drejtėn e popullit tonė pėr tė jetuar tė lirė. Ky ideal na
mbajti gjallė dhe na bėri qė rrugėtimi ynė tė finalizohet me lindjen e
djemve tė Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės. Tė burgosurit politikė nuk u
ankuan kurrė pėr tė gjitha ato tė liga qė pushtuesi na i solli, ata vetėm
vepruan duke e pėrgatitur brezin e ri qė njė ditė me pushtuesin ti qėrojmė
hesapet edhe pėr mes grykėhollės- dhe ajo ditė u bė realitet, grykėholla e
Ushtrisė Ēlirimtare tė Kosovės e tha fjalėn e vet dje pėr ta thėnė edhe mė
fuqishėm nesėr!...
Nė vizitat familjare, qė na
bėheshin, ne as edhe njė herė nuk u ligėshtuam, nuk u qamė, nuk u zbrazėm...
Tė dėnuarit politik mbajtėn tė fshehura thellė nė gjirin e vet, vuajtjet e
tyre vetėm e vetėm, qė nėnat dhe baballarėt tė mos i rėndonin edhe mė. Ata,
dolėn prej andej me nder dhe tė pathyer, kryelartė e krenar, dolėn edhe mė
tė fortė se ēkishin hyrė, kėtė nderė ata ia falėn atdheut tonė tė dashur me
gjithė shpirt e pa paragjykime.
Shumė prej tyre nuk dolėn
tė gjallė nga ato burgje, si: Gjon Serreēi, Osman Bunjaku, Sadik Rama, Ajet
Gėrguri, Hilmi Zariqi, Omer Muhaxheri, Fazli Graiqevci, Zija Shemsiu,
Xhemaili Berisha, Abedin Bala, Besnik Restelica e shumė tė tjerė deri te
masakra mė makabre nė Burgun e Dubravės nė maj tė vitit 1999 qė pushtuesi
fashist Serb e ushtroi mbi tė burgosurit shqiptarė!
A smė thotė dikush, kush u
pėrkul para varreve tė tyre dje e sot, kush i kujtoi sinqerisht ata, kush
pyeti pėr ta dje e sot, kush u kujdes pėr fėmijėt e tyre, pėr sistemimin e
tyre, kush u kujdes pėr statusin e tyre nė kėtė shoqėri pėr tė cilėn ata
dhanė kaq shumė?...
Mė kujtohet, sikur sot; kur
letrat qė shkruanim pėr tė dashurit tanė tė familjes, para se ato ti
mbyllnim i lexonim edhe njė herė mė zė, dhe ndonjėri nga shokėt shtonte edhe
ndonjė fjalė, ndonjė pėrshėndetje, ndonjė brengė tė pa thėnė, dhe po njėjtė,
kur letra merrnim nga tė dashurit tanė, po ashtu i lexonim mė zė para
shokėve pėr tė lehtėsuar sa do pak peshėn e gurit tė vendlindjes qė na
rėndonte nė zemėr, pėr ta dėgjuar pėrshėndetjen e ngrohtė tė nėnave,
baballarėve, motrave, nuseve dhe fėmijėve tanė!...
Ata rezistuan dhe nuk u
dhanė para qindra torturave tė tmerrshme qė UDB-ja ushtronte mbi ta,
qėndruan e nuk u dhanė kur ua shkulnin mishin me darė, dhe shokėt nuk i
jepnin, ata mposhtėn frikėn dhe egėrsinė e hetuesve, ata mposhtėn muret e
ftohta, qelitė e errta, betonin e ftohet dhe grilat e panumėrta.
Fatkeqėsisht, nė mesin e hetuesve, kishte edhe bastardė shqipfolės.
Duke dėgjuar emisionin
tuaj, e respektuara redaksi e Radio-Kosovės sė lirė, derisa po lexonit
letrat e Afrim Zhitisė qė i kishte shkruar nga burgu famėkeq Zabela tė
Pozharevcit me dorėn e vet, mu duk sikur po dėgjoja zėrin e Afrimit, kur na
i lexonte letrat para se ti fusnim ato nė pliko, dhe ndjenja ime u bė njėsh
me atė kohė tė largėt dhe njėkohėsisht tė afėrt. Atė natė e kalova me
Afrimin, atje... sė bashku me kujtesėn dhe ndjenjėn time pėrvėluese pėr
shokėt, Afrimin, Fadilin e shumė shokė tė tjerė... qė kishim lėnė vite tė
tėra rinie atje. Atė natė mbi kurrizin e kujtesės, shalova kujtimet e mia
deri nė mėngjes!...
Atė natė, lexuesja e letrave tė Afrimit, ma vrau gjumin!
Natyrisht, ajo vranė gjumin e atyre qė tėrė jetėn e vet nuk kanė fjetur, kur
ka qenė nė pyetje interesi i atdheut, pėr tė tjerėt qė gjumin nuk kanė vrarė
kurrė- kjo nuk vlen, nga se ata i ka vrarė gjumi me kohė! O kohė nė ikje, o
kohė kujtimesh tė ėmbla, kur letrat nisnim nga burgu pėr nėnat tona tė
mėdha, duke ju shkruar: Prindėr tė dashur, motra, vėllezėr, nuse dhe ju
fėmijė tanė tė vegjėl- ne jemi mirė e tė fortė!. Nga se po na mbanė buka
shqiptare sė bashku me aromėn e atdheut qė po na e sillni nga Kosova- e
zhuritur pėr njė copė liri- iu duam shumė dhe mbahuni tė fortė!... A ka
diēka mė humane se tė kujtosh e tė nderosh tė gjithė tė pėrvuajturit, tė
gjithė ata qė dhanė aq shumė pėr liri tė vendit dhe njėkohėsisht, a ka diēka
mė tė ligė se tė injorosh gjithė kėtė pėrkushtim tė bijve tė atdheut?...
1. 8. 2008
|