Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Muharrem BLAKAJ

THESARET E HUMBURA

Romanin e M. Blakajt,  “Thesaret e humbura”, mund ta shkarkoni falas në sektorin:

 „Literaturë“ 

            Në qytezën e huaj vazhdonte të binte shi. Ky mot i lig i kishte përcjell gjatë gjithë rrugës. Vende-vende kishte pasur mjegull të dendur që i kishte fshehur konturet e kullave bashkë me frëngjitë e tyre të rrezikshme. Për kullat e shqiptarëve kishte lexuar. Ishte hera e parë që ndodhej përballë tyre. Ndoshta nga moti i lig, kullat i dukeshin edhe më të rrezikshme! Në pamje të jashtme dukeshin të qeta, madhështore dhe krenare, kurse në brendi, prapa frëngjive të errëta sigurisht se fshiheshin tytat e pushkëve.

            Makina lëvizte ngadalë duke u tundur, pasi rrotat futeshin nëpër pellgjet e mbushura me ujë. Edhe pse e dinte se edhe kjo qytezë e humbur ishte pjesë e Mbretërisë Serbo Kroate- Sllovene, prapë se prapë, Van Joviq e kishte të vështirë ta emëronte ndryshe, përveçse e huaj. Pas emërimit të tij në këtë qytezë provinciale, kishte qenë i shtrënguar që të ndiqte një seminar parapërgatitorë në lidhje me vendasit, dhe kulturën e tyre. Gjatë asaj kohe, jo njëherë, kishte dëgjuar se këta njerëz kishin karakteristika të tjera. Veshjet e larmishme, plisat e bardhë, gjuha e tyre që… nuk përngjante me asnjë nga gjuhët e buta e të kapshme evropiane, gjuhë e egër, e vrazhdë dhe e frikshme, disi si gjuhët e demoduara nomade të fiseve mongole, kineze apo dreqi e di se çfarë! Zakonet e tyre, të lidhura me vese e karakteristika të veçanta, jashtë çdo rregulle regjionale që nuk kishin asnjë ngjashmëri me rregulla kodike të popujve të civilizuar. Për mikun, edhe i huaj qoftë ai, mjaftonte të ishte paqësorë, shqiptarët ishin zemërgjerë dhe të sinqertë, kurse për armiqtë e tyre ishin të ashpër e këmbëngulës. Edhe pse jetojnë në bashkësi fisnore, të ndarë në tri religjione, kur të vijë puna për atdheun e tyre, janë gati të shuhen me gjithë çfarë kanë! Zakonet e tyre sikur kanë ngjashmëri me fiset Glenfruine, të cilët ngatërresat ndërmjet tyre i zgjedhin me dyluftim, kurse shqiptarët, ngatërresat në mes tyre i zgjedhin me ligjet e tyre të gjakmarrjes, duke bërë vrasje mizore. Këto parime të trashëguara nga të parët, ata ua mësojnë brezave; gjak për gjak, dhe gjakmarrja vazhdon me vite e decenie. Viktima ruhet me xhelozi deri sa të bije në kurthe, dhe ekzekutohet. Vrasjet bëhen me paramendim e gjakftohtësi të jashtëzakonshme!... prandaj, larg çdo kontakti me ta! Kështu i kishin thënë!

            Stili i ndërtimit të shtëpive të tyre prej guri, të tipit ,kullë’ karakterizohet me një lloj fortifikate familjare, që shërben jo vetëm për t’u mbrojtur, por edhe për ,ngujim’ për ata që kishin radhën për të dhënë gjak. Pastaj armët? Edhe pse pushteti i kishte çarmatosur, çdo ditë vriteshin me armë zjarri dhe kapeshin në kontrabandë me to. Thuhej se armët i prodhonin vet duke filluar nga baroti e deri të fishekët. Ishte e pabesueshme por, gjithsesi e rrezikshme.

            Misioni i tij nuk kishte karakter luftarak por, thjeshtë hulumtues. Në fillim kishte menduar se duhej të ishte sa më kooperativë me vendasit, me ndihmën e të cilëve do të binte në gjurmët e lashtësisë, por kjo gjë ishte e pamundur. Prandaj, duhej të përdoreshin skicat e punuara më parë nga ekspertët e arkeologjisë. Në ndihmë do t’u vinin një grup njerëzish të besuar që do t’i caktonte naçallniku, si dhe skuadra ushtarësh, të cilët do t’i mbronin nga çdo e papritur.

            Thuhej se qeveria kishte bërë shpenzime marramendëse për t’i shpërngulur shqiptarët nga tokat e Serbisë së Vjetër. Kjo taktikë e shpërnguljes së shqiptarëve zinte fill para dy shekujsh, gjatë një marrëveshje sekrete në mes arqipeshkvit Visk Zmajeviqit dhe Venedikut, për t’u zvarritur e shpërndarë më marrëveshje e elaborate tinëzare edhe me shumë shtete të tjera, deri në ditët e sotme. Për pastrimin e këtyre zonave merreshin shumë dijetarë. Po thuaj se të gjithë ishin në një mendje se vetëm terrori, vrasjet, dhuna dhe përzëniet e vazhdueshme do të bënin të mundur pastrimin e tokave serbe nga elementët jo serb. Kishte pasur edhe nga ata dijetarë që kishin preferuar që popullsinë jo sllave ta fusnin në qendër të tokave serbe dhe t’i shpërndanin në mes popullsisë vendase. Kështu do t’i vihej kapak njëherë e përgjithmonë elementit jo sllav në Ballkan. Edhe të huajt, jo që nuk do të kundërshtonin këtë planprojekt ambicioz por, ata do të ishin aleatët besnik, dhe do të merrnin pjesë drejtë për së drejti në zbatimin e tij. Kundërshtarët e kësaj ideje ishin kategorik që një gjë e tillë nuk duhej të ndodhte kurrsesi. Ata kishin frikë se kjo metodë do të ishte surrogat, që do ta dëmtonte rëndë pastërtinë e popullit hyjnorë serb.

            Pjesë nga romani “Thesaret e humbura”