Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Leotrim MAVRAJ

       THESARI I JETËS

      Fillimi i çdo aftësie të dijes, qoftë teorike apo praktike, janë idetë dhe mendimet. Këto shkaktojnë imagjinatë, ndërsa imagjinata të drejton te vullneti, dhe vullnetit i nevojitet veprimi, kurse përsëritja e kësaj, herë pas here, bëhet shprehi, prandaj korrektësia e këtyre hapave varet nga korrektësia e ideve dhe mendimeve, po ashtu, prishja e tyre varet nga këto.

            Jeta, gjëja më e çmueshme që posedojmë, dhuratë hyjnore të cilën e kemi marrë pa e kërkuar, pa e zgjedhur vendin apo kohën apo mënyrën e jetës apo llojin, thjesht e kemi dhuratë të cilën duhet ta çmojmë, ta ruajmë dhe ta zhvillojmë brenda kushteve dhe mënyrës në të cilën është krijuar jeta jonë.

            Cili është roli ynë në këtë jetë?

            A kemi ne detyra që duhet të bëjmë apo thjeshtë mund të bëjmë çfarë të duam?

            Nëse ne e kemi dhuratë jetën, a kemi përgjegjësi për të?

            Çka është jeta?

            Pyetjet e lartpërmendura kërkojnë përgjigje të cilat shumë shpesh po i gjejmë në literatura dhe ide të ndryshme nga pikëpamje filozofike apo shkencore, apo të ndonjë spektri tjetër. Përpjekja ime është që Ti, lexues i nderuar, të mendosh pak më thellë ndaj këtyre pyetjeve dhe ta kuptoni seriozitetin e kësaj teme. Pikërisht përgjigjet, apo më thjeshtë, vetëm përpjekja për tu përgjigjur këtyre pyetjeve i jep një lloj gjallërie dhe energjie të freskët shpirtit dhe të jep përshtypjen se ke zbuluar një gjë të re apo ke marrë një njohuri të cilën njerëzit e kanë çdo ditë para syve por nuk e shohin një pjesë dërmuese e tyre. Thjeshtë, ndalu dy minuta dhe lexoi përsëri ngadalë pyetjet dhe mundohu të përgjigjesh. Mos u brengos nëse përgjigjet të duken të pakuptimta apo mendon se nuk ke njohuri, tek e fundi çdo njeri ka çaste në atë pozitë, mirëpo me kohë do të rritet besimi, do të ngritët forca e brendshme dhe bindshmëria në idetë dhe vizionet tua dhe, me punë dhe përpjekje të vazhdueshme, do të arrish në nivelin e dijes ku gjërat kanë kuptimin e tyre, ku asgjë nuk është pa plan, asgjë nuk është e rastësishme, apo më saktë - provojeni vetë.

            Fillimi i çdo aftësie të dijes, qoftë teorike apo praktike, janë idetë dhe mendimet. Këto shkaktojnë imagjinatë, ndërsa imagjinata të drejton te vullneti, dhe vullnetit i nevojitet veprimi, kurse përsëritja e kësaj, herë pas here, bëhet shprehi, prandaj korrektësia e këtyre hapave varet nga korrektësia e ideve dhe mendimeve, po ashtu, prishja e tyre varet nga këto.

            Kur jemi tek dija këtu kemi dije konstruktive dhe destruktive, apo mund të themi se ka dije e cila e rëndon e ngulfat njeriun dhe dije e cila e lartëson dhe e ngrit në shkallë shpirtërore dhe materiale. Në lutje religjioze mund të hasim në lutje të veçanta ku kërkohet mbrojtje nga dija e padobishme dhe furnizimi me dije të dobishme. Një lloj i dijes e cila është prijëse e diturive të cilat e ngritin njeriun në piedestalin e lartë shpirtërorë, e që reflekton edhe në atë material dhe të përgjithshëm, është dija e cila u jep përgjigje pyetjeve të lartpërmendura, dija e cila i jep kuptim jetës, i jep kuptim proceseve dhe ligjshmërive të cilat i përjetojmë çdo çast, njohja e gjithë procesit material dhe shpirtëror, krijimi i tij, proceset, fazat dhe mënyrat e avancimit dhe, mbi të gjitha, njohja e fuqisë krijuese e të gjitha gjërave që njohim dhe që nuk njohim, që dimë dhe nuk dimë, pra njohja e Krijuesit.

            Për të arritur këtë bazë nuk është e nevojshme alarmimi dhe përgjigja përpara pyetjes e cila është: nuk mund ta dijë këtë, apo nuk mund ta bëjë këtë, apo edhe thënie më të rënda që hasim edhe për gjëra më të lehta, por kërkohet një qasje serioze dhe punë e vazhdueshme për të arritur atë e cila të lartëson, e cila të ngrit në një shkallë të lartë.

            Fillimisht duhet të nisemi nga burimi i filozofive më të vjetra dhe realisht shumë të përsosura... por preferohet të lexohen me kujdes dhe interes të veçantë edhe librat religjioz, të cilët ke mundësi t'i gjesh sot shumë lehtë, si në formatin e shtypur klasik (material),  po ashtu edhe në versionin elektronik. Pas leximit dhe studimit të çdo fragmenti të tyre pa u ngutur, apo nxituar, atëherë të fillohet me literaturë nga shkencat e spektrit psikik dhe shëndetësor. Literatura psikologjike dhe literatura bazë e mjekësisë i jep njeriut një kuptim të mirë të zhvillimit dhe manifestimit të çdo efekti fizik trupor apo psikik në aspektin material, duke kaluar nga ajo shpirtërore, njohja bazë e filozofive shkencore të kohës moderne si dhe shkencat e metafizikës, hipnozës, ndërdijes dhe filozofitë e mëdha sociale të cilat pushtuan njerëzimin në kuadër të etiketimit politik në shekullin e kaluar.

            Zgjedha e titujve le të mbetet në orientimin e vet lexuesit ndërsa kategoritë janë mjaftë të nevojshme që të përcillen për arsye të kuptimit të tyre. Dhe pas periudhës së marrjes së njohurive bazike shpirtërore, manifestimet e ndryshme psikologjike-trupore dhe atyre sociale, vjen shkalla e zbatueshmërisë së tyre. Shkalla më e ulët e njeriut të ditur është ajo e pazbatueshmërisë së asaj diturie ndërsa shkalla më e lartë e njeriut të ditur është zbatueshmëria e diturisë të cilën e ka marrë, dhe mu këtu qëndron njeriu i cili tashmë, dituritë bazë të marra nga udhëzimet e lartshënuara, të filloj t'i kombinojë, t'i krahasoj dhe t'i zbatojë në praktikë dhe t'i ndjej rezultatet e këtij avancimi. Fillimisht, pas njohurive që merr njeriu, rezultatet do të jenë të aspektit psikologjik: qetësia, vetëkontrolli, aftësia analitike, dhe aftësia e shpjegimit të dukurive me të cilat përballet ai apo shoqëria. Pastaj do të vinë rezultatet në aspektin shpirtëror, ku hynë pastrimi i energjisë shpirtërore nga papastërtitë dhe padituritë dhe lirimi i asaj energjie në dritë, në horizontin e të mundshmes, dhe personi i tillë do të jetë pa pik dyshimi i suksesshëm në aspektin material (nëse ai do) si dhe në botën shpirtërore do të jetë i ngritur në shkallë të lartë.

            Ne kemi ardhur në këtë jetë, jo si fillim, por si vazhdim i një procesi të mëparshëm, mirëpo, gjithsesi të krijuar më herët nga një forcë e pakufishme, nga një dituri e pamatshme me mundësi të pafundme. Çdo gjë që ne e shohim, që ndiejmë apo prekim, si dhe shumë gjëra që ekzistojnë për ne, por që nuk jemi në dijeni për to, që të gjitha janë të krijuara për ne dhe për nevojat tona, pra të gjinisë njerëzore. Çdo gjë, edhe bimët edhe kafshët edhe gazrat, planetët, si dhe gjithçka që dimë, është krijuar nga e njëjta forcë që na ka krijuar edhe ne. Mirëpo ne kemi barrë më të rëndë se çdo krijesë tjetër, sepse ne jemi të vetëdijshëm dhe me vetëdijen tonë ne jemi të obliguar qe të njohim vetveten dhe atë që na krijoi, forcën krijuese, dijen e pakufishme apo ta përkufizojmë më mirë të madhin Zot. Ne, meqë kemi vetëdije, mund t'i ndryshojmë raportet me natyrën për dallim të kafshëve apo të bimëve, apo krijesave tjera, sepse ne jemi të vetëdijshëm dhe mund të bëjmë atë që na e thotë mendja jonë. Nuk brengosemi se a është në harmoni ajo gjë qe e bëjmë, mirëpo mendja na e thotë që është e mirë për ne apo e keqe...  këtu ka një filozofi tjetër, sepse krijimi nuk përfshin vetëm ato që përmendëm, por dhe shumë gjëra të tjera e në këto gjëra bëjnë pjesë edhe ligjet apo rregullat. Çdo gjë ka një rregull përmes të cilës vepron dhe zhvillohet, dhe pikërisht këto rregulla janë ato që u krijuan në harmoni me gjendjen dhe kushtet tona të përkryera për ne. Tani, nëse mendja jonë tenton të vepron në kundërshtim me këto rregulla, atëherë dëmtohet i tërë procesi i asaj fushe energjie (njeriu), sepse shkon në jo harmoni me ligjet e krijuara për të. Ta marrim një shembull: Mushkëritë janë të krijuara për të na mundësuar kryerjen e procesit të frymëmarrjes, për të ushqyer qelizat e trupit me oksigjen, pra energji. Ligji është se ato funksionojnë me një përbërje të caktuar gazrash që ka një ndryshim jashtëzakonisht të vogël plus - minus në vende të caktuara (Azot 78%, Oksigjen 21%, Argon 1%, CO2 0.03%, etj), dhe përderisa ne me vetëdije i shfrytëzojmë mushkëritë tona, në parim me këtë ligj, çdo gjë do të shkoj në rregull, mirëpo nëse ne dalim jashtë këtij ligji, p.sh. përdorim duhan, atëherë këto gazra do të zëvendësohen me një sasi të konsiderueshme të 4 mijë lëndëve të dëmshme, prej nikotine dhe monoksidi i karbonit, e deri te katranet, substancat me përbërje benzopireni, kobalti radioaktiv, pra, në këtë rast pasoja do të kenë mushkëritë në veçanti dhe i gjithë organizmi i njeriu në përgjithësi, shkatërrim i qelizave trupore, afekte dhe varësi psikike si dhe dëm i jashtëzakonshëm i shëndetit shpirtëror.

            Shembuj të ngjashëm mund ta hasim në shumë aspekte si: duhani, alkooli, droga të ndryshme, e qe të gjitha këto janë thyerje e ligjshmërive materiale, mirëpo të njëjtin efekt e kanë edhe ato shpirtërore dhe si të tilla i kemi: zilinë, mendjemadhësinë, dashakeqësinë etj. Që të gjitha këto e kanë në ne po të njëjtin efekt sikurse në nivelin material, sepse ne jemi, sa material po aq edhe jo material, kemi një trup që ushqehemi, vishemi, punojmë, kemi një mëndje që logjikojmë, mendojmë, mësojmë dhe shpirtin i cili është energji që u jep jetë dy të mëparshmëve dhe që të dyja janë në varësi të tij dhe qëndrimit të tij, i cili realisht jemi ne.

            Pra, pasi jemi këtu ku jemi, si krijesë apo si dhuratë, me të gjitha këto të mira të krijuara për ne, nuk është e rrugës që dhuratën ta keqpërdorim, se në të kundërtën do t'i bartim pasojat siç e cekëm më lartë, mirëpo ne kemi detyra dhe përgjegjësi që duhet t'i bartim si qenie të vetëdijshme që jemi. Nuk do të hyjë në sqarimin e tyre për shkak se është temë jashtëzakonisht e gjerë, mirëpo do t'i njihni vet pas punës që do të bëni me vetveten në të ardhmen. Do t'i përmendi vetëm detyrat kryesore që ka çdo njëri dhe që është edhe baza e diturive: njohja e vetvetes (kush je ti, nga ke ardhur, cila është forca jote, ku je tani dhe ku do të jesh në të ardhmen); njohja e krijuesit (cilësitë e krijuesit, kush është krijuesi, si funksionon procesi i krijimit); njohja e jetës (procesi i quajtur jetë, cila është baza e këtij procesi, ku fillon dhe ku mbaron ky proces). Njohja e këtyre fushave është bazament i diturive, pastaj do të hyni në fushën e pakufishme të dijes e cila do t'i shpërndanë rrezet e saja në të gjitha aspektet.

            Të kemi kujdes, çdo njeri që hynë në rrugën e dijes, në rrugën e dritës, duhet qe të jetë i harmonizuar me të gjitha krijesat, me ligjet e krijimit të cilat i prekem në pika shumë të shkurtra dhe vetëm në atë mënyrë mund të arrihet drita. Ndërsa pengesa më e madhe e kësaj rruge, e cila nuk e lë udhëtarin e saj të vazhdojë më tutje, është thyerja e rregullave të jetës. Çdo shkelje e ligjshmërisë është plagë dhe vetëm një plagë mund të shkaktojë vdekjen. Prandaj shumë kujdes në këtë aspekt, sepse një punë e madhe mund të stagnoj dhe të vyshket si pema e zhvilluar dhe e rritur me trëndafila të bukur dhe aromë këndellëse, që rrënja e saj ndeshet në një papastërti dhe e gjithë ajo bukuri vyshket dhe shndërrohet në një dushk të tharë dhe të pahijshëm.

            I nderuari lexues, kjo është një temë jashtëzakonisht e gjerë, sepse është bazë, dhe çdo bazë është fillim i njëmijë e një temave tjera dhe kështu kemi një pafundësi, mirëpo ta njohim bazën, ta njohim esencën dhe të depërtojmë në pafundësinë e jetës me një mendje të logjikshme, me një shpirt aq të gjerë sa gjithësia të jetë e vogël.

            Nëse nuk punon shumë dhe nuk përballesh me vështirësi gjatë kërkimit të famës, kurrë nuk do të shijosh nderin dhe qetësinë kur ta arrish fitoren.

            E vërteta u shfaqet vetëm njerëzve mendjehollë, të cilët e përdorin mendjen për të parë pasojat e asaj çështjeje me të cilën ballafaqohen.

            Deti i kënaqësive mund ta mbysë pronarin e vet, kurse notuesi frikësohet t’i hapë sytë nën ujë.

            Nëse e ke mendjen te çliruar nga mashtrimi i tekeve dhe dëshirave, atëherë asaj i kthehet pushteti. Nëse shkon sipas qejfeve dhe epsheve, e rrezikon jetën. Nëse sheh ndonjë vepër të ndaluar, dije se këtu fillon një luftë dhe ti duhet të mbrohesh, nëse e bënë këtë atëherë ti je i siguruar nga pasojat e saj.

Me kënaqësi dhe respekt për të gjithë ju vizitor të dijës,

Leotrimi