|
"Ka shumė gjėra nė botė qė unė nuk i di, por kurrė nuk shkruaj
pėr gjėra qė nuk di"
LEO FILIPE (poet spanjoll)
Tė tri rrėfenjat qė sjell pėr lexuesit, i kam
vjel nga tė njohur tė mi nga Gjirokastra. Pothuaj se i kam sjell si nė
ligjėratė tė drejtė.
Neim Peshkėpia qe zooteknik nė fermėn tonė.
Specialist i zoti dhe njeri shumė i edukuar. Jo vetėm i rrinte punės mbi
kokė, por saj punės (qe me "hije" nė biografi), kish bėrė emėr nė gjithė
fermėn "Ēlirimi", njė nga mė tė mėdhatė nė vendin tonė. Njė mbasdite, tek
shkoja nė klubin e vetėm qė kish fshati, i them: - Hajde tė jap njė kafe se
i "fituar" je si gjirokastrit. Sfidės time miqėsore, ia ktheu po me shpoti:
- Do vij, - tha, - dhe mos tė vij keq pėr
pagesėn, se, ndėrsa ti do paguash paratė, unė do tė "darovis" me njė
rrėfenjė qė mban vulėn e Gjirokastrės.
U futėm brenda dhe, ndėrsa prisnim tė bėheshin
kafetė, miku im filloi:
- Ashtu ėshtė, siē thuaj ti, pėr ne,
gjirokastritėt dhe dėgjoje tani rrėfenjėn time.
- Qenė tre veta. Qė tė tre nga vende tė ndryshme
dhe unė po i pėrmend ashtu siē ma kanė rrėfyer.
Njėri qe ēek, tjetri ēifut dhe i fundit
gjirokastrit. Vunė bas me njė copė bukė tė madhe (tė tri porcionet u bukės
qenė njėlloj) dhe thanė: - Kjo ėshtė copa e bukės. Pėrballė dhe tri porcione
djathi tė barabartė. Kush do mbaroi porcionin e bukės, me sa mė pak djathė?
I pari filloi ēeku, preu njė fetė djathė sa mund
tė shikohej vetėm me lupė dhe iu fut bukės sė thatė. Kur e mbaroi, - tha, -
aha s'ka mė pak se kaq!!!
I erdhi radha ēifutit. Ky e futi porcionin e
djathit nė njė gotė me ujė dhe ngjyente nė shėllirė.
U vura poshtė, - bėrtiti i gėzuar ēifuti, - dhe "kopjime" nuk
ka, - iu drejtua gjirokastritit.
Gjirokastriti nuk e prishi fare terezinė.
I nguli pirunin porcionit tė djathit dhe, tek ia
tregonte diellit, e "ngjyente" copėn e bukės nė "hije"!!!
Natyrisht, e pėrqafova mikun tim, Neim
Peshkėpia, pėr kėtė rrėfenjė kaq tė sinqertė e tė bukur.
Kur punoja nė Drejtorinė Arsimore nė Fier (unė
mbuloja gjuhė-letėrsinė), kisha njė koleg gjirokastrit, Skėnder Karagjozi
(mbulonte biologjinė) qė ishte shumė bujar, por, nga ana tjetėr, e kishte
shumė qejf djathin. Kur uleshim pėr ndonjė "gosti" tė vogėl, i thosha: - Mos
mė rri afėr, se mė ha djathin.
Skėnderi jo vetėm kishte humor, por qe dhe
bujar. Po unė, sikur i bija cylės me njė vrimė, i mblidhja tė tė tėrė
gjiroksatritė nė njė thes.
Relativisht,- mė tha njė ditė Skėnderi, - ke tė
drejtė. Njė burrė i thoshte tė shoqes: - Grua, bėmė gati bukėn e drekės se
do iki nė punė. Dhe e shoqja: - Mirė bukėn, por halli ėshtė pėr gjellė.
Tė thashė pėr bukėn, - ia preu i shoqi. Merrte
bukėn me vete dhe, kur vinte kohė e drekės, shkonte nė pazar. Afrohej tek
kioska me ullinj:
- Kafshonte njė copė bukė dhe i drejtohej
shitėsit: - I ka zėnė kripa kėta a jo? Mė tej, provonte djathin (nė ishte
dhie a lope), por gjithmonė duke kafshuar njė copė bukė dhe i dilte tej
matanė.
* *
*
Me tė ndjerin, Arshi Ganaj, qemė jo vetėm
kolegė, por gati miq. Qe mė i madh se unė dhe kishte qenė partizan. Me tė
ndjerin, mė kish njohur miku im, Zenel Sallata qė e kish patur Arshinin
kujdestar konvikti nė Teknikumin Bujqėsor tė Fierit. Arshin Ganaj qe njeri
qelibar nga shpirti dhe pak fatkeq: i binte tė kujdesej pėr dy vėllezėr
invalidė dhe ky detyrim qė e kreu askush si ai, bėri qė tė martohej paksa
vonė. Gjithmonė shkėmbenim kafe me tė dhe kurrė as unė dhe as Zeneli nuk e
linim qė tė paguante. Njė ditė vere e takuam me vajzėn (e kishte tė vetme)
dhe, meqė vajza sapo kishte mbaruar klasėn e shtatė, na ftoi pėr tė na
qerasur.
U ulėm qė tė katėr: tė tre morėm nga njė kafe e
arnaxhatė, kurse e bija njė akullore. Kur erdhi kamerieri, Arshini futi
dorėn nė xhep, por, nė atė ēast, e bija iu var mbi vesh dhe diēka i tha.
Natyrisht, as unė dhe as Zeneli (tė mė falė se dhe Zeneli ka shkuar nė
amshim), nuk u bėmė kurioz se ēfarė i tha e bija nė vesh. Por, Arshi Ganaj,
kish shpirtin e pastėr si tė njė fėmije. Ku dinte qė tė mbante tė fshehtat
mes miqėsh?
E dini seē mė tha, - tregoi duke qeshur. Mė tha:
- Babi, bėj sikur kėrkon nėpėr xhepa, qė t'i paguajnė kėta!!!
Unė e Zeneli u shkulėm sė qeshuri dhe, tek u
ndamė me mikun tonė tė mirė, e pėrqafuam dhe mė ngrohtė.
Tiranė, 27 tetor 2016
|
