|
Shumė njerėz pas ndonjė shoku tė pėrjetuar
papritmas e zotėrojnė njė gjuhė tė huaj.
Shkencėtarėt e Universitetit Cambride (Kambrigj)
e kanė dokumentuar njė fenomen tė dyshimtė.
Ka njerėz qė pas njė shoku fizik ose psikik, nė
moment, e kanė zotėruar njė gjuhė tė huaj, tė cilėn kurrė nė jetė nuk e kanė
mėsuar. Pra, njė fenomen i ēuditshėm qė zbuluesit e quajnė xenoglosie (ksenolozi)
e qė deri mė tani ishte i pasqaruar. Mendohet se kjo ka njė lidhshmėri me tė
mbajturit mend nga jeta e mėparshme (reinkarnimi), e cila pas njė shoku
tronditės, paraqitet dhe zgjohet nė vetėdijen tonė.
Zbuluesit e Universitetit Cambridge deri tani
kanė zbuluar mbi 15 veta me dukuri tė tilla. Derisa ėshtė bėrė sqarim i
sigurt, shkencėtarėt janė ndier tė habitur dhe kanė bėrė eksperimente me
kujdes tė madh.
Mė poshtė po sjellim disa shembuj:
1. Mėsuesja amerikane e fėmijėve parashkollor,
qė quhej Virgjinia Bridgy nga Allabama, pas njė ndeshjeje tė rėndė
komunikacioni, qėndron tri ditė nė koma. Pasi daljes nga ajo gjendje, sapo u
zgjua, nė moment fillon tė flasė njė gjuhė tė huaj - kinezishten. Njė gjuhė,
tė cilėn jo vetėm se kurrė nuk e kishte mėsuar, por rrallė ndonjėherė edhe e
kishte dėgjuar. Studiuesit e vėrtetojnė se e zotėron njė dialekt tė Pekingut.
Ajo thotė se nuk ka askėnd tė afėrt nga Kina e as qė ka qenė ndonjėherė nė
kinė gjatė jetės sė vet.
2. Punėtorja e Bankės Skoceze, Cymithia Mcreeler
nga Glasgowi, nė gjumė pėrjeton njė sulm jo tė lehtė. Pasi tė zgjohet prej
asaj gjendjeje tė komes, ajo fillon tė flasė njė gjuhė tė panjohur, nė njė
dialekt tjetėr. Mė vonė vėrtetohet se ajo fliste gjuhėn holandeze. Zonja
Cymithia pranon se kurrė nė jetė nuk e ka mėsuar kėtė gjuhė dhe as qė ka
pasur kontakte me holandezė. Kjo fshehtėsi i ngarkohet shkencėtarėve si
detyrė me pėrgjegjėsi pėr ta zbuluar - vėrtetuar kėtė fenomen.
3. Amvisės amerikane, Doloros nga Oklahama, nė
njė ndeshje automobilistike, i vdesin dy fėmijėt bonjak. Nga lajmi tragjik
ajo pėrjeton shok tė rėndė nga i cili nuk u zgjua me ditė tė tėra. Kur doli
nga ajo gjendje kllapie, dhe kur u kthye nė realitet, ajo filloi tė flasė
njė gjuhė tė panjohur qė nuk arrinte ta kuptonte askush. Nė spital qėllon
njė mjek skandinav i cili arrin ta kuptoj se Doloros fliste gjuhėn suedeze.
Ėshtė po ashtu e ēuditshme se si zonja Doloros e fliste kėtė gjuhė tė cilėn
kurrė mė parė nuk e kishte mėsuar.
4. Nė Luftėn e Dytė Botėrore, njė pilot
norvegjez, plagoset rėndė. Ėshtė njė prej dėshmive mė tė vjetra.
Norvegjezi i plagosur pasi zgjohet nga koma,
papritmas e zotėronte njė gjuhė tė huaj qė kurrė nė jetė nuk e kishte
mėsuar. Kjo gjuhė, nė kėtė moment, ishte gjuha e kundėrshtarit -
gjermanishtja. Pasi qė e zotėronte gjermanishte perfekt kundėrshtarėt
mendojnė se ėshtė ushtar i tyre dhe e mjekojnė me sukses. Ky ushtar
norvegjez lirohet dhe bėhet temė interesante pėr shkencėtarėt. Profesoresha
e Universitetit Cambridge, dr. Sofie Scott, e cila me vite tė tėra studion
fenomenet e xenoglsisė ka thėnė: Deri tani nuk kemi vėrtetuar nė mėnyrė
shkencore kėtė fenomen. Sipas mendimit tonė mund tė jetė ende njė udhėkryq i
mėparshėm.
|
