|
A e dinit se disa ushqime pėrforcojnė nivelin e
zgjuarsisė ndėrsa disa tė tjera janė tė dėmshme pėr trurin tuaj? Ju mund tė
bėheni mė tė zgjuar dhe tė mbroni trurin duke u treguar mė tė kujdesshėm
ndaj ushqimit tė konsumuar.
Ja ushqimet tė cilat dėmtojnė trurin sipas njė
lajmi tė botuar nė revistėn "Readers Digest", tė cilin e transmeton Starti:
Sheqeri: krahas trashimit tė belit tuaj
sheqeri nėse konsumohet sė tepėrmi mund tė ndikojė negativisht tek truri
juaj. Sipas njė studimi tė realizuar nga Universiteti Kalifornisė bėhet e
ditur se minjtė e ushqyer me shurupin me sheqer tė misrit kanė paraqitur njė
ngadalėsim nė tė mėsuar, ėshtė vėnė re humbje kujtese dhe nuk kanė mundur tė
gjejnė drejtimin brenda labirintit. Bashkė me tė, minjtė tė cilėve iu dhanė
edhe acidet omega 3 bashkė me shurupin e misrit nuk paraqitėn tė njėjta
shenja. Specialistėt mendojnė se tek minjtė e ushqyer vetėm me shurup misri
vihet re njė ulje e aktivitetit tė trurit. Gjithashtu u zbulua se disa acidė
yndyrore omega 3 mbrojnė trurin nga efektet negative tė shurupit tė misrit.
Pėr kėtė arsye specialistėt sugjerojnė qėndrimin larg konsumit tė sheqerit
dhe pasurimin e ushqyerjes me arrė, peshk salmon, fasule soje dhe fare
keteni.
Mishi i kuq dhe gjalpi: bazuar nė njė
studim tė publikuar nė revistėn "Annals of Neurology" dhe tė zhvilluar nga
Universiteti i Harvardit theksohet se ushqyerja me yndyra tė ngopura dėmton
funksionet e trurit. Specialistėt diskutuan rreth zakoneve tė ushqyerjes dhe
analizuan funksionet e trurit tė afėrsisht 6 mijė femrave gjatė 4 viteve. Nė
funksionet e trurit tė femrave tė ushqyera me yndyra tė ngopura ėshtė vėnė
re njė ulje dhe rėnie nė testin e kujtesės. Nga ana tjetėr femrat tė cilat
konsumonin yndyra tė pangopura paraqitėn njė performancė mė tė mirė tė
testin e kujtesės. Mos hiqni dorė nga konsumimi i tė gjitha produkteve me
yndyrė, preferoni qumėshtin, kosin, djathin apo produktet shtazore pa
yndyrė. Konsumoni dhe produkte tė pasura me proteina.
Patatinat, picat e tė tjerat: a e
dėmtojnė trurin e fėmijės produktet e gatshme si patatinat, fastfoodet? Nė
vitin 2011 ėshtė zhvilluar njė studim mbi 4 mijė fėmijė dhe ėshtė vėnė re se
fėmijėt tė cilėt ushqeheshin vazhdimisht me produkte tė tilla paraqitėn njė
rėnie tė lehtė tė IQ nė krahasim me fėmijėt qė ushqeheshin nė mėnyrė tė
shėndetshme. Mundėsitė e ushqyerjes sė zgjuar janė shumė tė rėndėsishme nė
procesin e zhvillimit tė trurit. Ju duhet ti jepni fėmijėve pordukte tė
shėndetshme edhe kur ato bėjnė naze dhe zgjedhin ushqimin. Nė vend tė
produkteve tė pėrpunuara, gurabijeve dhe patatinave mund ti jepni feta
djathi apo kos me fruta.
Ēamēakėzi: a e dėmton apo e forcon trurin
tuaj fryrja e tullumbaceve me Ēamēakėz? Gjenden studime tė ndryshme rreth
kėsaj teme. Sipas njė studimi tė publikuar nė revistėn "Quarterly Journal of
Experimental Psychology" bėhet e ditur se pėrtypja e Ēamēakėzit gjatė
mėsimit pėrmendėsh ndikon negativisht nė kujtesėn afatshkurtėr. Specialistėt
gjithashtu mendojnė se Ēamēakėzi ndikon nė humbjen e pėrqendrimit. Ndėrsa
njė studim tjetėr ka treguar se gjendet njė lidhje pozitive nė mes pėrtypjes
sė Ēamēakėzit dhe funksioneve mendore. Tashmė ėshtė nė dorėn tuaj tė mbani
apo jo Ēamēakėz. Siē e shihni edhe studimet paraqesin rezultate tė ndryshme.
Por, mos harroni tė shndėrroni nė zakon aktivitetet e pėrditshme si gjumi i
mjaftueshėm, pirja e ujit dhe lojėrat e kujtesės.
Ushqyerja me pak karbohidrate: minimizimi
i karbohidrateve krahas uljes sė energjisė dhe gjendjes suaj emocionale mund
tė ndikojė dhe nė pakėsimin e fuqisė sė trurit. Universiteti Tufts realizoi
njė studim me mbi 19 femra tė moshės 22-55 vjeēe dhe panė se tek femrat tė
cilat ushqeheshin me pak ose aspak karbohidrate vihej re njė rėnie e
konsiderueshme nė testet e kujtesės. Karbohidratet nuk janė tė dėmshme.
Trupi juaj ka nevojė pėr karbohidrate pėr tė mundėsuar lėndėt djegėse pėr
trurin. Prandaj mos minimizoni karbohidratet dhe bėni zgjidhje tė
shėndetshme si buka me drithėra.
|
