|
Tri raste të kujtimit spontan të jetës së mëparshme, të
cilët as skeptikët më të mëdhenj nuk mundën t’i vënë në dyshim dhe u bënë
objekt hulumtimi i shumë grupeve shkencore.
Sukula Gupta, atë kohë vashëz 18 vjeçare nga
fshati bengaloperëndimor Kampa, në vitin 1995 filloi të përkundte jastëkun
e vet dhe të thërriste Minu. Kur e pyetën se kush ishte ajo Minu, Sukla u
përgjigj: “Vashëza ime”.
Gjatë këtyre tri vjetëve, vashëza shpesh i
fliste familjes për burrin e saj, për vazhëzën dhe për jetën që e kishte
kaluar së bashku. Pohonte se është quajtur Mana dhe se burri i saj ende
jeton me vajzën dhe Minu, si dhe me vjehrrin e saj Ktheten e Karunin në
qytetin Bhatpara, larg tyre 17 km, dhe atë në pjesën e qytetit të quajtur
Rathal.
Sukla i luti që ta qonin gjer në Rathal, por jo,
familja e saj nuk kishte dëgjuar për atë vend. Sukla u tha se ajo ka për t’u
treguar rrugën. Më në fund, babai i saj vërtetoi se Rathali vërtet
ekzistonte dhe se atje vërtetë jetuaka dikush me emrin Ktheta. Dhe siç
treguan kërkimet, Ktheta kishte renë që quhej Mana. Ajo kishte vdekur para
disa vitesh dhe kishte lënë pas vetes vajzën e vogël me emrin Minu.
I njihte të gjithë
Në verën e vitit 1995 Sukla erdhi me familje në
Rathal. Ua tregoi rrugën gjer te shtëpia e (ndoshta) vjehrrit të saj dhe i
identifikoi të gjithë ata njerëz për të cilët fliste me vite. Ishte
jashtëzakonisht çudishkaktuese, sidomos kur vjehrrin e vet, të cilin të
gjithë e quanin Kutu, e quajti me emrin e vërtetë Karun. Madje as fqinjët me
të afërm nuk ai dinin atë emër.
Sukla njohu shumë objeket të shtëpisë dhe gjeti
arkën me rrobat dhe lojërat e Manës. Hulumtimet shtesë për këtë rast në të
dy familjet treguan se nuk mund të bëhej fjalë për kurrfarë mashtrimi.
Rasti i Suklës është një ndër qindra rastet e
shënuara në materialet e Jan Stivensonit, profesor universiteti në Virgjinia,
i cili mëse njëzet e pesë vjet merret me rastet e kujtimit të fëmijëve për
jetërat e mëparshme...
I ngjashëm është rasti edhe me Kumkum Vernën.
Kumkum Verna, e lindur më 1955, kur e kishte
lëshuar fshatin e saj në Bahara, larg rreth 40 km nga Darhangu në
Bangladeshin e sotëm. Kur kishte tri vjet e gjysmë, filloi të fliste për
jetën e mëparme. Kinse kishte banuar në Urdu Bazar, një pjesë e qytetit
Darbhang dhe se ishte e martuar për një farkëtar. Djali i Kumkumit, Masri
Lat, po ashtu u bë farkëtar dhe i fali një nip me emrin Guri Dhankar.
Kumkumi insistonte se gjatë një konflikti me të renë, ishte e helmuar.
Më quanin Sunari
Kur fliste për jetën e vet të mëparme, Kumkumi
shpesh kërkonte: “Më quani Sunari”, që do të thotë “e bukur”. Babai i
vajzës, mjek me profesion, dëshironte të vinte gjer tek e vërteta, dhe më
1959, në Urdu Bazar zbuloi farkëtarin e ashtuquajtur Masri Lat dhe i cili e
kishte djalin me emrin Guri. Nëna e tij quhej Sundari, por ai e shqiptonte
Sunari.
Masri Lat vërtetonte të gjitha të dhënat që
pohonte Kumkumi. Sundari ishte e lindur më 1900: kishte lindur dy djem, prej
të cilëve njëri quhej Masri Lat. Pesë vjet pas vdekjes së burrit të vet,
është martuar për të dytën herë. Kjo nuk ishte martesa e lumtur dhe më në
fund Masri Lat erdhi në përfundim se njerku kishte shpërdorur të hollat e
familjes. E kishte akuzuar në gjyq më 1950 dhe kishte sjellë si dëshmitar
nënën vet. Sakaq, ajo befas vdes para fillimit të gjykimit.
Kjo në hollësi të tëra nga jeta Sundarit, të
cilat Kumkum i përshkruante, u vërtetua nga hulumtues të pavarur. Nuk mund
të vërtetohej kurrfarë motivi i rrejshëm për refinimin e komunikimit, e as
që dy familjet ishin më parë në lidhje.
Ishte djalë
Gnanatileka Badevitane - e lindur më 1956 në
Shri Lanka. Kur i kiste dy vjet, për çudinë e prindërve të saj, pohoi se
kishte nënë dhe baba tjetër të cilët ishin nga jeta e saj e mëparshme. Ajo
plotësisht dhe saktë e përshkruante fshatin e saj të lindjes Talavakete,
larg 25 km. Po ashtu, sillte emrat e dy vëllezërve të vet të mëhershëm dhe
të disa motrave. Ajo vetë, siç thoshte, ishte djalë.
Priftit, që dëgjoi rrëfimin e Gnanatilekës,
kërkonte ta gjente familjen që ajo e përshkruante. Pesmbëdhjet muaj para
lindjes së Gnanatilekës kishte vdekur një prej fëmijëve të tyre, dhe atë
djaloshi me emrin Tilekaratne, kurse më 1961 u morën vesh që Gnanatileka të
takohet me ata njerëz në Talavakel. Dhe vërtetë, Gnanatileka njohu shtatë
persona nga familja e Tilekartneut, si dhe dy banorë të fshatit, që i takoi
në një grumbull njerëzish. E përqafoi miqësisht nënën e vet të mëparshme
(nga jeta e kaluar) dhe mësuesin e dikurshëm, të cilin e donte shumë shkaku
i mirësisë së tij. Sipas disa anëtarëve të familjes, tregonte të njëjtat
prirje dhe antipati si dikur Tilekrateu.
As në këtë rast, Stivensoni nuk mundi të gjejë
motiv për mashtrim, as të zbuloj kontakte të mëhershme në mes të familjeve.
Gnanatileka sigurisht e fliste të vërtetën.
|
