Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Kulturė 6 - VAJZA E LLASTUAR

Shkruan: Dedė PREQI

      

VAJZA E LLASTUAR

(Cikėl tregimi nga mėrgimi)

 

            Ėshtė kėnaqėsi e vėrtetė kur kemi shembuj tė mirė tė fėmijėve tanė nė mėrgatė, tė cilėt pėrveē frymės edukative e atdhedashurisė qė posedojnė, ata  kanė arritur tė kryejnė edhe profesione e shkolla tė rėndėsishme, nga tė cilat burojnė tė ardhurat e tyre tė frytshme pėr njė jetė mė tė begatshme, po ashtu, ata janė  tė integruar nė mėnyrėn mė tė mirė dhe tė mundshme nė vendet perėndimore, aty ku sot punojnė dhe jetojnė.

 

 

            Sa herė shkruhet diēka pėr mėrgimtarėt nuk ėshtė e tepėrt, sepse ata janė pjesė e ēmueshme e medaljes sė punės dhe lirisė e pavarėsisė sė Kosovės. Dikur shumė herėt ishin kohė tė vėshtira, kur ėndėrronim tė jemi tė lirė nė vendin tonė, duhej tė iknim gjėkundi ndoshta edhe pėr ta shpėtuar kokėn. U larguam pa dėshirėn tonė, atje larg atdheut dhe vendlindjes, por ja qė tani, tė ngarkuar me njė bagazh tė madh pėrjetimesh,  nuk janė tė pakta ngjarjet qė vargojmė dhe rrėfejmė pėr jetėn mėrgimtare dhe peripecitė e saj.

            Shpesh herė e pyesim vetėn, si kanė mundur mėrgimtarėt e hershėm tė jetojnė pa familje dhe ēfarė kuptimi ka jeta larg vendit tėnd dhe larg fryteve tua, sikur qė janė fėmijėt  dhe tė afėrmit qė tė rrethojnė, mirėpo  kushtet qenkan  ato tė cilat ta  diktojnė rrugėn e jetės dhe tė  obligojnė, deshe apo nuk deshe t’u nėnshtrohesh urdhrave tė saj nė pėrmbushjen e qėllimeve dhe detyrave, apo tė diēkahit me vlerė, duke i dhėnė  vetės obligim qė tė pėrqafosh  edhe tė pamundurėn.

            Pėrveē atdheut, fėmijėt dhe familja e ngushtė, janė pjesa mė e ngrohtė e jetės, pa tė cilėt nuk mendohet jeta, sepse janė tė vetmit nė botė qė i japin kuptim  ekzistencės dhe jetės normale. Sot kemi plot shembuj tė mirė qė na gėzojnė dhe na bėjnė tė ndjehemi krenar me pjesėn e madhe tė rinisė mėrgimtare, tė cilėt janė lindur e rritur larg atdheut tė tyre, por janė shembull i mirė i punės dhe sukseseve tė frytshme e pozitive, qė na jep me kuptue se rroli i prindėrve dhe kėshillat e mira janė  indikatorėt kryesor tė arritjeve tė tyre, dhe na bėjnė tė lumtur tė gjithėve.

            Ėshtė kėnaqėsi e vėrtetė kur kemi shembuj tė mirė tė fėmijėve tanė nė mėrgatė, tė cilėt pėrveē frymės edukative e atdhedashurisė qė posedojnė, ata  kanė arritur tė kryejnė edhe profesione e shkolla tė rėndėsishme, nga tė cilat burojnė tė ardhurat e tyre tė frytshme pėr njė jetė mė tė begatshme, po ashtu, ata janė  tė integruar nė mėnyrėn mė tė mirė dhe tė mundshme nė vendet perėndimore, aty ku sot punojnė dhe jetojnė.

            Mirėpo, a ėshtė befasuese, nėse kemi  edhe raste tilla tė cilat nuk mundemi t'i lėmė anash pa i pėrmendur, sepse nė mesin e kėsaj cilėsie njerėzore mund tė gjejmė edhe njė pėrzierje tė sė mirės me tė keqėn, e qė ekziston nė tė gjitha qeniet njerėzore dhe depėrton nė thellėsitė e jetės  e bėhet e dukshme. Prandaj, ne do tė kapemi pėr fijet e asaj pjese tė tregimit, por ndoshta mund tė gabojmė nėse paragjykojmė, apo e akuzojmė dikė, pse ashtu ndodhi ?…

Ø          Sidoqoftė, gjeturia e tė akceptuarit tė rrėfimit nga Sadushi, ėshtė origjinale, por jo e kėndshme, jo vetėm pėr rrėfyesin, por edhe tė tjerėt, sidomos  pėr origjinėn e vajzės, e cila e ka prejardhjen nga ai  fshat historik, qė ka pėrjetuar masakra tė tmerrshme gjatė luftės sė fundit qė shkaktojė regjimi serb i Millosheviqit nė Kosovė dhe po nė atė vend, duke ekzekutuar 45 civil shqiptarė tė pafajshėm, me ē’rast e ngriti nė kėmbė tėrė Bashkėsinė Ndėrkombėtare dhe botėn, pėrmes ambasadorit amerikan William Walker.

 

 

            Djaloshin S. nga Peja e njoha rastėsisht dhe e takova nė Banknow tė Luzernit, kur kisha nevojė tė kėshillohem pėr njė kredit tė vogėl, me tė cilin mbetėm miq dhe sa herė qė botoja ndonjė shkrim nė ndonjė portal dhe nė gazetėn Bota Sot, ai ishte i pari qė mė jepte ndonjė lajm dhe kritikė miqėsore. Njė ditė djaloshi mė thirri nė telefon dhe mė tha tė gjejmė kohė pėr njė kafe, nėse ėshtė e mundshme sa mė shpejtė, me njė moto qė nuk dispononte durim, i cili mėzi priste tė mi thotė gjėrat, tė cilin e kishin kapluar dhe e mundonin nga njė pėrshtypje e keqe, qė kishte pėrjetuar gjatė njė ahengu nė vendpunimin e tij.

            Vendtakimin e kishim si ēdo herė, nė njė restorant afėr liqenit dhe pasi e muarėm nga njė kafe me tėmbėl, djaloshi nisi me rrėfimin e tij, jo tė zakonshėm, sikur bisedat e mėhershme, qė bisedonim edhe pėr sportin, por me pėrshtypjen e parė e vėrejta se diēka e mundonte, sepse nuk dispononte durim pėr  tė nisė me rrėfimin e tij, i cili menjėherė mė pyeti, ēka thua ti, nėse do tė mė vizitoje njė ditė nė burg?...  Unė qesha dhe i thash, me siguri se je lodhur nga puna dhe po kėrkon pushim, ashtu nė fillim mendova se po shagaret, sepse po sa ishte beqar shpeshherė kur bisedonim pėr vajzat shqiptare mė thoshte, disa vajza shqiptare e meritojnė grabitjen edhe nėse do tė dėnohesha …

            Po, po, do ta them njė rrėfim shumė interesant, qė veprimi dhe sjellja e njė vajze shqiptare mė ka bėrė tė mos ndihem ai qė jam, besoj se edhe ti nuk do tė pajtoheshe me gjestet e tilla, nėse i thua vetės shqiptarė. Nė vendin e punės ku punoj unė, nė njė sallė ishte  organizuar njė aheng i thjeshtė me pije tė ndryshme, ku kishte edhe disa filiala tjera mė tė vogla me punėtorė tė tė gjitha kombeve tė ndryshme. Qė nė fillim mė bie nė sy njė vajzė shtat-hedhur dhe bukuria e saj i joshi dhe tė tjerėt, por me qė janė tė qarta ndjenjat tona shqiptare  e njoha se ajo i pėrket kombit tim dhe e pėrshėndeta, duke e pyetur, nga cili vend vini nga Kosova, e cila u pėrgjigj shkurt se vjen nga Reēaku dhe u largu me ngadalė nga shoqėria ime.

            Nuk i bėri shumė pėrshtypje pėrshėndetja e ime edhe unė u shoqėrova me shoqėrinė time tė punės, me tė cilėt i cakėrronim gotat dhe bisedonim, duke improvizuar ndonjė lojė amatore me shakaja tė rėndomta.  Dhe, duke qenė koshientė pėr atė qė mė ndodhi se,  pse ajo si njė vajzė shqiptare dhe ishim ndėr tė gjithė ata punėtorė vetėm ne dy shqiptarė, si tė mos e vėreja se kjo sjellje ėshtė nė disfavorin tonė, dhe nuk ishte fjala pėr kurrfarė strategjie, por pėr ēfarė qėllimesh merr pėrsipėr ta luaj atė rrol ajo vajzė, e cila nuk vonoi shumė i shoqėroi disa meshkuj, qė flisnin gjuhėn serbe, sidomos kur u dehėn dhe filluan me sha nė gjuhėn e tyre, sikur qė e kanė traditė gjithherė.

            Pasi u shtjerrėn disa shishe alkooli, aty filloi edhe loja e vallėzimi, ku dalloheshin ata tė cilėt e kishin kaluar limitin dhe njė ndėr ata ishte edhe ajo vajza shqiptare, e cila ishte e veshur me njė fustan tė shkurtėr dhe nė mėnyrė provokative, duke vallėzuar dhe kėnduar sė bashku me tre serbėt, tė cilėt e kishin rrethuar sikur ujqit delen dhe secili ia fuste duart vend e pa vend, duke shfryer  epshet e tyre me gjeste  shtazarake, vetėm se nuk kishin guxim  tė kryejnė edhe atė  aktin e fundit…

            Mė beso, mė thoshte bac, pėrsėri fillonte djaloshi tė tregonte rrėfimin e tij, i cili ishte skuqur nga turpi qė e kishte kapluar dhe vazhdoi…. Ah, sikur ta kisha pas njė automatik, nuk do tė pėrmbahesha pa e zbrazur, duke ditur se ēka kanė vepruar kėta njerėz me shqiptarėt, sa motra e nėna tona i kanė dhunuar, sa vėllezėr na i kanė masakruar dhe lloji i njėjtė po na e pėrkujton tė kaluarėn e popullit tonė dhe po vepron nė ditėt e sotme.

            Pasi pėrfundoi ahengu, tė cilin do ta urrej pėrherė, nuk dita se ēka tė ndėrmarr mė urgjente, e thirra numrin e ndihmės sė shpejtė nga Kantonspitali, me ē’rast nuk vonuan shumė dhe erdhėn e muarėn vajzėn e dehur dhe tė lodhur, tė cilėn e kishin rrokur tre serbėt pėr krahėsh dhe donin ta futshin nė kerrin e tyre, pėr tė shfryer edhe ato epshet e fundit, qė i kishin kursyer deri nė ato momente pėr vajzėn shqiptare.

            Njėri prej tyre nga serbėt mė kėrcėnoi dhe deshi tė mė sulmonte, as qė iu tremba dhe mbas disa pėrplasjeve tė tyre erdhėn disa njerėz tė sigurimit, tė cilėt na larguan nga vendi i ngjarjes. Dhe pas njė kohe tė shkurtėr tė gjitha ia shpjegova shefit kryesor tė Bankės, i cili heshti dhe nuk e zgjati bisedėn, pasi qė tha se, do tė merr masa disiplinore me punėtorėt e tillė. Dhe vazhdoi djaloshi, duke rrėfyer pėrfundimin e rrėfimit.

            Nuk munda tė mos shkoi deri nė Kantospital, aty ku pas pak vajza shqiptare do tė qetėsohej dhe do tė kthjellėt nga alkooli, tė cilėn e gjejė duke fjetur. Mbas pak orėsh, ajo zgjohet dhe hyra nė dhomėn e saj, ku merrte disa lėngje me ushqim dhe nuk kisha durim duke u zbrazur me njė fjalor dhe ton jo normal.  - Besoj se tani jeni e vetėdijshme se ēfarė keni vepruar dhe nuk mundėm pa tė pėrkujtuar rrėnjėt dhe prejardhjen tėnde, vendin dhe rrethin nga jeni, atėherė veprimet e juaja sot janė tė turpshme, tė cilat e turpėrojnė  gjakun e  gjithė martirėve tė Reēakut dhe gjithė shqiptarėve kudo qė janė. Ajo, vetėm heshti dhe filloj tė qajė