|
Miq tė Shėndetit Natyral, u harrova nė punė, por
mos kujtoni se ju kisha harruar. Nė radhė tė parė ju falėnderoj pėr dėshirėn
e treguar se prisni shkrime tė tjera nga Shėndeti Natyral. Po vazhdoj
menjėherė mė shkrimin e radhės: pėrsėri pėr shėndetin e zemrės.
Tė gjithė keni lexuar besoj pėr vlerat e
jashtėzakonshme tė lėngut tė shegės. Por ajo qė nuk dini, sepse ėshtė
zbulimi mė i fundit, ėshtė se, kur lėngu i shegės pėrdoret njėkohėsisht me
hurmat e Arabisė - ky ėshtė njė kombinimi i pėrsosur kundėr sėmundjeve tė
zemrės. Recetėn do ta gjeni nė fund tė shkrimit.
Profesor Michael Aviram i Fakultetit Rappaport
tė Mjekėsisė dhe Qendra Mjekėsore Rambam nė Haifa tė Izraelit, kanė studiuar
pėr vite me radhė fuqinė e kombinimit tė shegės dhe hurmave tė Arabisė
kundėr arteriosklerozės (formimi i pllakėzave dhe ngurtėsimi i arterieve).
Pėr rreth 30 vjet, Aviram dhe ekipi i tij janė
pėrqendruar nė parandalimin e arteriosklerozės - qė mund tė shkaktojė
infarkt tė zemrės ose hemorragji cerebrale (goditje nė tru). Aviram ka
shkruar dhe ka botuar mbi 450 punime shkencore dhe ka qenė ndėr tė parėt i
cili identifikoi fenomenin e quajtur oksidim i kolesterolit. Mė parė kam
bėrė njė shkrim ku tregoj se nė vetvete kolesteroli nuk ėshtė aq i dėmshėm
sa e trumbetojnė, madje ėshtė i domosdoshėm, pėrderisa e prodhon vetė
organizmi ynė, por OKSIDIMI I KOLESTEROLIT ėshtė shkaktari kryesor i
arteriosklerozės.
Oksidimi mund tė shkaktohet nga elemente qė u
ekspozohemi ēdo ditė: tymi i duhanit dhe tymrat industrialė, bakteret,
viruset, ndotja, rrezatimi, kimikatet nė ushqime, detergjente, parfume etj.
Aviram studioi mbi 100 fruta, perime, pije dhe
verėra, pėr tė mėsuar mė shumė nė lidhje me pėrfitimet shėndetėsore tė
llojeve tė ndryshme tė antioksidantėve. Ai zbuloi se shega dhe hurmat e
Arabisė e mbronin zemrėn jashtėzakonisht. Por kur ato kombinohen tė dyja,
atėherė efekti mbrojtės i tyre bėhet mjaft i fuqishėm.
Aviram dhe ekipi i tij e dinin se antioksidantėt
natyrorė nė shegė dhe nė hurmat e Arabisė mund ta ngadalėsojnė procesin e
oksidimit dhe tė ulin rrezikun e sėmundjeve tė zemrės, sepse hurmat e
Arabisė dhe shega pėrmbajnė lloje tė ndryshme tė antioksidantėsh fenolikė.
Por kur kėto dy fruta bashkohen, ato bėhen edhe mė tė dobishme.
Hurmat e Arabisė pėrmbajnė antioksidantė
fenolikė, tė cilėt eliminojnė radikalet e lira, duke penguar kėshtu
oksidimin dhe duke nxitur largimin e kolesterolit nga qelizat arteriale.
Lėngu i shegės pėrmban antioksidantė polifenolikė, tė cilėt ulin stresin
oksidativ nė mėnyrė tė jashtėzakonshme.
Gjatė hulumtimeve tė mėparshme, Aviram dhe ekipi i tij kishin
zbuluar se lėngu i shegės aktivizon njė enzimė tė quajtur PARAOXONASE (PON),
e cila shpėrbėn / tret kolesterolin e oksiduar nė gjak. Kjo do tė thotė se
lėngu i shegės jo vetėm parandalon oksidimin, por edhe eliminon pasojat e
shkaktuara nga kolesteroli i oksiduar, pėrfshirė arteriosklerozėn.
Por prisni! Mos i hidhni bėrthamat e hurmave tė
Arabisė!
Prova mė e fundit e kryer nga Aviram dhe kolegėt
e tij ekzaminoi efektet e kombinimit tė trefishtė: lėngu i shegės, tuli i
hurmave tė Arabisė dhe bėrthamat e kėtyre hurmave. Testet zbuluan se
kombinimi i trefishtė ofronte mbrojtje maksimale.
Kur lėngu i shegės, hurmat e Arabisė dhe
bėrthamat e kėtyre hurmave bashkohen, stresi oksidativ ulej me 33% dhe
kolesteroli arterial ulej me 28%.
Qė ti siguroni kėto rezultate, Aviram dhe
kolegėt e tij rekomandojnė njė gjysmė gotė me lėng shege me 3 hurma arabie.
Pėr tė pėrfituar edhe dobitė shėndetėsore tė
bėrthamave tė hurmave tė Arabisė, shėndeti natyral do tju rekomandonte
bluarjen e bėrthamave tė hurmave tė Arabisė dhe pastaj lėngu i shegės,
hurmat e Arabisė dhe bėrthamat e bluara tė bėhen nė formėn e njė pureje (smoothie)
nė blender. Pėrndryshe, konsumoni vetėm lėngun dhe shegės me tulin e hurmave
tė Arabisė.
Ju uroj jetė sa mė tė shėndetshme!
|
