NĖ
VEND TĖ PARATHĖNIES
-Vėlla
Kadri:
-Tė falenderoj me gjithė qėnien time, qė mua ma
besove kėtė punė kaq tė brishtė dhe tė pėrgjegjėshme njėkohėsisht. Tė
falenderoj qė mė zgjodhe mua tė pėrgatis pėr shtyp kėtė kurorė vargjesh
shpirti, qė pasqyrojnė dhimbjen dhe brengėn e shpirtit tėnd tė madh...
-Ti nuk pėrdor, siē bėjnė tė tjerėt, stoli
zambakėsh a fletė jargavanėsh pėr tė ndryshuar faqen e jashtme tė vargut
tėnd. Sikur s`tė shkon stoli e rrejshme, sikur s`e do fjalėn e zbrazėt. Ti
pėr stoli ke zgjedhur shpirtin, ke zgjedhur zambakėt e dhimbjeve tė tua, ke
zgjedhur shpirtin e ēiltėr qė vuan e fal, qė s`di tė mallkojė; ke zgjedhur
shpirtin qė rron pėr tė tjerė...
Dhe kjo tė mjafton, mjafton qė nė ēdo varg, mjafton qė nė
ēdo strofė, qėnia jote qan e qesh; ndonjėherė qesh kur i qahet, ndonjėherė
qan kur i qeshet. Mė duket se ti, me atė urtėsinė tėnde tė pazakontė, herė
veten kėrkon tek shumėsi, e herė shumėsin brenda vetes. Vargjet e shkėputur:
O njeri ti qėnie e pėrsosur,
ktheju vetes ndashuri,
flasin ēuditėrisht pėr njė gjetje personale komunikimi. Kur
ti flet me njeriun, flet me veten tėnde, por flet njėkohshėm edhe me
shumėsin, sepse njeriu nė vargun tėnd pėrfaqėson njerėzimin, pėrfaqėson
shumėsin.
Megjithė tė metat qė gjen me tė drejtė tek njeriu i
sotem, ti, gjithashtu me tė drejtė, e quan tė pėrsosur.
Vet vlerėsimi aq dashamirės qė i bėhet njeriut,
dėshmon dashurinė tėnde tė pafundtė qė ke pėr njeriun si qėnie mė e dashur e
Krijuesit.
-Herė bėhesh njėjės e kritikon veset e shėmtuara tė
shoqėrisė moderne, e herė bėhesh shumės e thėrret
pėr paqe, ashtu siē thėrret shumėsi gjithmonė. Vargu nė
vijim thotė:
,,Dua tė tė marr nė perqafim
Kur dihet se rrugė e jetės ėshtė e gjatė dhe e
mundimshe, kur dihet se rrugė e jetės kėrkon bashkim, ti merr rrolin e
shumicės, ti flet me zėrin e tyre.
-Fjalėt: Zot, njeri, paqe, motėr, vėlla. Mik etj...
nuk janė veē fjalė tė tua, ato janė univerzale, janė fjalė tė shumėsit, me
gojėn e tė cilit ti i drejtohesh, herė vetes dhe herė tė tjerėve. Kur
kthehesh nė vendlindjen tėnde tė largėt, ti jo vetėm qė shpreh mallin e
pashuar pėr Ēegranin tėnd, por shpreh dhe krenarinė pėr historitė e tij,
shpreh dhe entuziazmin pėr dheun e lindjes. Vargjet:
s`di t`i shkruaj tė gjitha kėngėt,
pėr shekujt qė yjtė t`i vranė...
flasin shumė mė tepėr seē mund tė shkruaj unė mbi kėtė
letėr, flasin shumė mė tepėr nga heshtja yte e zhurmėt...
-Jeta nuk tė kurseu, por ti, edhe i zhytur gjer
poshtė dhimbjeve tė saj, edhe i shkelur sa e sa herė nga djallėzitė e saj,
pėrsėri klith pėr paqe; i thua vėlla, i thua mik, tė gjithė atyre, qė unė
nuk e di a e meritojnė.
Unė, duke i thyer rregullat e pashkruara tė njė kritike
letrare, mė shumė po flas me ty se sa pėr veprėn qė doli nė dritė. Ky ėshtė
njė pėrjashtim tepėr i natyrshėm, ngaqė tė njoh siē njoh vetveten, ngaqė mė
njeh siē njeh vetveten...
Tė njoh, dhe e di, se pėrpara se tė betohesh nė Zot
pėr tė mbetur njeri, ke qenė vet simbol i kėtij betimi, ke qenė personifikim
i asaj qėnie, qė ti ke zgjedhur si lajtmotiv pėr tė komunikuar me rrethin e
gjėrė, dhe pėr tė lutur edhe tė tjerėt, qė pėrpara se tė jenė tė bardhė a tė
zinjė, pėrpara se tė jenė tė kėtij apo atij besimi, tė jenė njerėz, tė jenė
njerėz...
-Shpirti yt ėshtė gjuha e vetme poetike, ėshtė arma e vetme
qė ti pėrdor pėr tė zbutur shpirtėrat e egėrsuar, pėr tė zbutur qėniet, qė
ti i quan tė pėrsosura.
Tė gjithė tė Zotit jemi,
Tė gjithė tė njejtė jemi...
-Nuk do tė them se i ngjan kėtij apo atij rilindasi, mė mirė
ngjaji vetvetes, kjo tė mjafton, kjo tė mjafton... Kur kujton Atdheun e
lashtė, i gjen edhe trazimet e shpirtit nė ēdo pjesė tė copėtuar tė tij...
Shqipėri nėn`e trazuar...
ēdo kėrkonte mė shumė ky varg pėr tė pasqyruar plagėt e
Atdheut. Ty tė dhemb zvetėnimi i shoqėrisė, tė dhemb degradimi i saj, por
kurrė s`bie nė pesimizėm. Pėrherė thua:
O njeri qėnie e pėrsosur
Ktheju vetes n`dashuri...
-Uroj qė tė vazhdojsh tė shkruajshė, po kaq urtėsisht, po
kaq ēiltėrsisht, pa drojė e pa dorėza...
Lebit Murtishi
10.04.2010
Bern
 |