300keshilla2

Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegëza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkencë - 300 KËSHILLA SI TË KUJDESENI PËR TË GJITHA SËMUNDJET (2)

www.tiranaobserver.al

300 KËSHILLA SI TË KUJDESENI PËR TË GJITHA SËMUNDJET (2)

Specialistët e shëndetësisë kanë deklaruar se 35 për qind e sëmundjeve në trupin e njeriut shfaqen nga mungesa e njohurive. Jo pak herë është vërtetuar se janë vetë njerëzit ata që e dëmtojnë kolesterolin, që krijojnë probleme me mushkëritë, që acarojnë funksionimin e mëlçisë apo që nuk kujdesen aq sa duhet për mirëqenien organike.

KANCERI I PROSTATES

Këshilla për dietën që parandalon kancerin e prostatës

            141- Hudhrat janë parandaluese të mira për organizmin mashkullor nga ky lloj tumori.
            142- Qepët, merita e është e përbërësve që shkaktojnë dhe erën e rëndë.
            143- Djathi vegjetarian mund të eliminojë rrezikun e përhapjes së tumorit.
            144- Peshku, vitaminat e tij kanë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e organizmit.
            145- Arrat, sipas specialistëve, kanë vitaminë D.
            146- Domatet janë tepër të rëndësishme për konsum të përditshëm, parandalojnë kancerin e prostatës.
            147- Drithërat e ndryshme, të cilat kanë në përbërjen e tyre selen.
            148- Mishi, edhe në të gjendet seleni, por është e rekomandueshme të mos ekzagjerohet me përdorimin e tij.

KANCERI NË STOMAK

Si të evitoni kancerin në stomak

            149- Përdorni sa më shumë fruta dhe perime
            150-Evitoni nitratin dhe potasiumin. Këta përbërës nitrogjen njihen se janë shumë të dëmshëm dhe japin më shumë mundësi zhvillimit të kancerit të stomakut. Gjenden më së shumti në mish, sallam, salçiçe.
            151- Limitoni duhanin, ushqimet që përmbajnë djegës si dhe që janë shumë të kripësuara.
            152-Në vendet që tymoset shumë dhe që preferojnë ushqimet më shumë kripë është vërtetuar se kanë një nivel më të lartë të prekurve nga kjo sëmundje.
            153- Limitoni konsumimin e alkoolit. Alkooli mund të shkaktojë ndryshime në qelizat dhe mund të çojë drejt kancerit.
            154- Limitoni mishin e kuq. Konsumimi i sasive të mëdha të mishit të kuq, sidomos nëse është i skuqur, rrit mundësinë për zhvillimin e kancerit të stomakut.
            155- Vizitohuni tek mjeku nëse keni simptoma të ulcerës, si dhimbja e stomakut, djegia apo të vjellat.

KANCERI I LEKURËS

Këshilla për të shmangur rrezikun

            156- Eliminoni sa më shumë ekspozimin e rrezeve ultra vjollcë, sidomos në orët më të nxehta të ditës.
            157- Evitoni djegiet nga dielli.
            158- Përdorini kapele për të mbrojtur fytyrën e cila është e ekspozuar si në verë edhe në dimër nga dielli.
            159- Përdorni veshje dhe rroba mbrojtëse (mëngë të gjata, pantallona të gjata) kur e dini që do të qëndroni shumë në diell.
            160- Përdorini aparatura që u ndihmojnë të nxiheni (rrezet artificiale) që bllokojnë si rrezet UVA dhe ato UVB.

ASTMA

Si të luftoni astmën

            161-Këshillohet të pihen sa më shumë çajra me përzierje bimore, të nxehtë, pasi ato ndihmojnë në largimin e kollës.
            162-Duhet të shmanget pirja e cigares për sa kohë që të sëmurët kanë kollë, pirja e përkeqëson më tepër shëndetin.
            163-Këshillohet uji me mjaltë dhe limon, ndihmon në zbutjen e fytit.
            164-Këshillohet mbajtja pranë e 1 gote uji, lehtëson kollën, nëse kollitesh gjatë natës.
            165-Këshillohet të mos përdoren ushqime, si vezë, qumësht që
shkaktojnë astmë.

KËMBËT

Këshilla për infeksionet në këmbë

            167-Mos i mbani këmbët në këpucë më shumë se tri orë.
            168-Trajtoji çdo ditë me ujë të ngrohtë, brenda së cilës duhet të keni hedhur vaj bajame ose rozmarinë.
            169- Gjatë verës është mirë që përdorni vetëm shapka ose sandale, në mënyrë që këmbët të ajrosen sa më shumë.
            170-Burrat janë më problematikë në sëmundjet e gishtave të këmbëve.
            171-Morthi, është sëmundje që u krijohet zakonisht atyre njerëzve që i veshin çorapet e lagura ose nuk u djersinë këmbët.

PAGJUMËSIA

Këshilla për të stimuluar gjumin:

            172. Ushtrimet ju ndihmojnë që të flini, por evitoni ushtrimet e shkurta para se të shkoni në shtrat.
            173. Një dush i ngrohtë para se të shkoni në shtrat do t’u vinte shumë në ndihmë.
            174. Evitoni konsumimin e pijeve që përmbajnë kafeinë (kafe, kakao dhe koka kola), sidomos natën vonë.
            175. Seksi para se të jetë koha për gjumë mund të jetë një mënyrë për të përafruar gjumin tuaj. Meshkujt mund të flenë pas seksit, ndërkohë që femrat mund të mbeten shumë energjike.
            176. Lexoni një libër derisa të ndiheni të përgjumur. Nëse nuk jeni në gjendje të flini, çohuni përsëri.
            177-Uluni dëgjoni pak muzikë ose vazhdoni të lexoni derisa të kalojë gjysmë ore. Atëherë gjumi me siguri që nuk do “t’u bëjë naze”.

ZBOKTHI

Këshilla për të luftuar zbokthin:

            178- Mos e hidh shampon drejtpërdrejtë
tek flokët, por hidheni në pëllëmbën e dorës përpara se të lani flokët. Kështu nuk acarohet tabani i flokëve.
            179-Përpiqu të mos përdorësh solucione që përmbajnë alkool për flokët pasi ai than lëkurën.
            180-Përpiqu t’i shmangesh stresit dhe të flesh gjumë të rregullt, pasi pagjumësia dhe stresi shtojnë zbokthin.
            181-Në rastin kur zbokthi është në sasi të vogla, mund të përdorni rregullisht një shampo të zakonshme kundër zbokthit, sa herë që lani flokët.
            182-Kur zbokthi është në sasi mesatare, duhet përdorur çdo dy ditë një shampo e veçantë që përmban lëndë që mbysin këpurdhat.
            184-Kur zbokthi është në sasi shqetësuese, është nevoja e përdorimit të një mjeti efektiv siç janë shampoja “Fungoral” apo trajtuesi i zbokthit “Gentinor”.

AKNET

Për të luftuar puçrrat në fytyrë:

            185-Mos ndërhyni me duar në puçrra ose pika të zeza, sepse janë shenja inflamacioni. Shtypja është e rrezikshme nëse ndërhyrja bëhet në mënyrë të gabuar. Kjo lloj traume nuk bën tjetër veçse përkeqëson gjendjen e lëkurës.
            186-Trajtoni fytyrën me produkte cilësore, me përbërës organikë si: Kamomil, kamfor, kalendula, etj.
            187-Përdorni fruta e ushqime të freskëta.
            188-Merrni vitamina A, C, E.
            189-Mos përdorni sapunë kundër yndyrës. Në këto raste gjëndrat reagojnë duke prodhuar yndyrë në sasi.
            190-Përdorni drithëra, vaj ulliri, kos, fruta, perime, prodhime deti.
            191-Pini shumë ujë (pa gaz). Është mënyra më e mirë për të hidratuar lëkurën.
            192-Kujdes nga flokët e gjatë. Në kushtet e një higjiene të keqe ato mund të jenë bartës bakteriesh dhe në kontakt me lëkurën keqësojnë gjendjen e saj duke stimuluar infeksionet.

VESHET

Si të luftoni infeksionin e veshëve:

            193-Trajtimi fillimisht i infeksionit konsiston në pastrimin apo bërjen lavazh të kanalit të veshit dhe kjo ndihmon në heqjen dhe shpërndarjen e grumbullit të infeksionit të mbledhur në zona të caktuara.
            194-Më pas nëpërmjet një fitili, deri në mesin e veshit, arrihet që të shpërndahet i gjithë pezmatimi i mbledhur.
            195-Njëkohësisht duhet bërë edhe trajtimi mjekësor në të cilin hidhen antibiotikët në vesh për të trajtuar dhe kuruar zonën në të cilën më parë ishte mbledhur pezmatimi dhe që kishin çuar në ënjtjen e veshit.
            196-Është e rëndësishme që të shmanget marrja e ilaçeve qetësuese vetë në farmaci, pa rekomandim, sepse ato nuk ndikojnë në përmirësimin e situatës, vetëm sa mund ta rëndojnë dhe më shumë.

AROMA E KEQE

Këshilla për të ulur aromën e pakëndshme të frymëmarrjes:

            197-Përdorni gjatë ditës majdanoz të freskët.
            198-Përdorni shpëlarës antibakterial.
            199-Duhet të konsumoni të paktën dy herë në ditë kos të freskët.
            200-Duhet të shpëlani gojën me sodë.
            201- Duhet të përdorni vaj mesteje.
            201- Të konsumoni farat e koprës.
            202-Të konsumoni gjatë ditës çimçakiz me manjolia.

SYTË

Si të mos i dëmtojmë sytë kur jemi para kompjuterit:

            203-Sfondi përtej ekranit të mos jetë asnjëherë krejt i errët.
            204-Të mos ketë reflekse në ekran.
            205- Kontrasti dhe drita e ekranit të rregullohen në vlera mesatare.
            206- Ekrani duhet të jetë rreth 50-60 cm larg syve.
            207- Mundësisht të përdoret filtër për ekranin kundër reflekseve.
            208- Të shpluhuroset shpesh ekrani.
            209- Gjatë punës para kompjuterit është mirë që disa herë në orë të shkëputet shikimi nga ekrani përreth një minutë.
            210- Të rrotullohen sytë në ambientin përreth ose të paktën çdo një orë të bëhet një pushim prej 15 minutash.

STRESI

Disa teknika për të shmangur stresin e panevojshëm:

            211- Menaxho kohën. Programimi dhe organizimi i kohës suaj mund t’ju bëjë më shumë produktivë.
            212- Strategjitë për të përballuar. Përpiqu të dallosh mënyrat e sjelljes që ndikojnë në stres dhe gjej mënyrat për t’i reduktuar.
            213- Krijo një stil jete. Balanco detyrimet duke i dhuruar vetes kohën e mjaftueshme për t’u qetësuar. Ushqehu mirë, mos pi duhan dhe limito sa të mundesh konsumin e alkoolit.
            214- Mbaj afër miq të mirë: Njerëzit që kanë një rrjet të fortë shoqëror që i mbështet dhe që janë shumë të aftë të përballojnë ndryshimet e jetës.
            215- Ndrysho mënyrën e të menduarit. Thuaju “stop” mendimeve që të shkaktojnë stres.
            216-Zgjidhi problemet duke punuar dhe krijo intimitet me orenditë e zyrës apo shtëpisë, që të jenë sa më të këndshme për syrin.

LINDJET PARA KOHE

Disa këshilla për kujdesin ndaj fëmijëve prematurë:

            217- Mbajtja e temperaturës së trupit në shifrat normale.
            218- Ushqyerja e kujdesshme sipas mundësive dhe nevojave të fëmijës.
            219- Ruajtja nga sëmundjet dhe infeksionet.
            220- Temperatura e fëmijës duhet ruajtur në limitin 36-37 gradë.
            221- Temperatura e ambientit ku qëndron fëmija duhet 23-25 gradë.
            222- Në stinët e nxehta temperatura nuk duhet t’i kalojë 27 gradë.
            223- Dhoma e fëmijës duhet të ketë lagështirë të mjaftueshme.
            224- Ajri i dhomës ku rri fëmija duhet të ndërrohet vazhdimisht.
            225- Veshjet dhe mbulesat nuk duhet ta shtrëngojnë fëmijën.

USHQIMI ME QUMESHT

Këshilla për nënat që kanë fëmijën në gji:

            226- Jepini fëmijës sasinë e nevojshme të qumështit.
            227- Jepini fëmijës qumësht nga të dy gjiret.
            228- Të vegjlit duhet të pinë shpesh por pa e tepruar.
            229- Gjatë pirjes krijojini foshnjës mundësi të pushojë nga pak.
            230- Nëna që ka fëmijën në gji duhet të marrë sa më shumë lëngje.
            231- Ushqimi i nënës duhet të sigurojë elementet e nevojshme.
            232- Sa më shumë të pijë fëmija, aq më tepër qumësht prodhon gjiri.
            233- Fëmijës deri në gjashtë muaj nuk i jepen ushqime jo të lëngshme.
            234- Nëna që ka fëmijën në gji duhet të shmangë stresin, shqetësimet.

GASTRITI

Këshilla për të evituar:

            235-Mos përdorni alkool.
            236-Mos përdorni duhan.
            237-Mos përdorni në mënyrë sistematike aspirina, ibrufen , naporxen etj.
            238-Mos përdorni në mënyrë të sistematike kortizonë.

RËNIA E FLOKËVE

Kujdesi që duhet të tregoni për të parandaluar fenomenin:

            239-Kontrolloni stresin.
            240-Mbani një dietë të shëndetshme.
            241-Pini të paktën 2 kilogramë ujë në ditë.
            242-Konsumoni fruta, perime, me anë të së cilave merrni vitaminat, proteinat dhe mineralet e nevojshme.
            243-Evitoni sa më shumë konsumimin e yndyrnave shtazore duke i zëvendësuar me ato vajore.
            244-Evitoni ushqimet e skuqura.

ULÇERA

Ushqimet që kurojnë sëmundjen:

            245-Banania jo e pjekur. Ajo favorizon shërimin e ulcerës gastroduodenale të lehtë.
            246-Duhet të ndiqet një ushqim i ekuilibruar, i pasur në zarzavate dhe fruta që të kenë vitamina C, e njohur kjo për mbrojtjen e mukozës së stomakut.
            247-Në të kundërtën duhen kufizuar proteinat shtazore dhe dhjamërat.
            248- Mishi, peshku ose veza duhen marre vetëm një herë në ditë.
            249-Duhet përdorur çaji nga bima e njohur e Bar-Bletës.

CERMA /PËRDHESI

Këshilla për të lehtësuar dhimbjet e sëmundjes:

            250- Këshillohet pirja sa më shumë e ujit dhe lëngjeve të ndryshme për të lehtësuar nxjerrjen e acidit urik nga trupi.
            251-Duhet pasur parasysh se, nëse vuajmë nga sëmundjet e zemrës, duhet të këshillohemi me mjekun për sasinë e lëngjeve që konsumojmë.
            252-Rënia në peshë është e rëndësishme për të pakësuar rrezikun e shfaqjes së sëmundjes.
            253-Sasia e proteinave në ushqim ndikon në një farë mënyre në sasinë e acidit urik në gjak.
            254-Por edhe një dietë koncize nuk mund të sjellë uljen e acidit urik në gjak në të njëjtën mënyrë si mjekimi.

OSTEOPOROZA

Këshilla për të luftuar sëmundjen që në fëmijëri:

            255-Për të luftuar shfaqjen e osteoporozës është e nevojshme ajo që hamë. Për këtë duhet të ndiqet një dietë ushqyese e balancuar me një përbërje kalorike, të përshtatshme me nevojat fiziologjike të individit.
            256-Dieta duhet të përmbajë një gram proteinash për çdo kile të organizmit tonë.
            257-Duhet të përmbajë një përbërje të duhur yndyrash dhe karbohidratesh që nuk duhen të jenë më tepër se 55-60% të kalorive totale. Po që duhen marrë çdo ditë.
            258-Po ashtu rekomandohen sasi të larta kalciumi, potasi, magnezi dhe sasi të pakta sode.
            259-Vitamina D është nga ana tjetër një përbërës i rëndësishëm për asimilimin e kalciumit dhe për këtë duhet marrë me dietë apo me tableta.
            260- Përveç kësaj vitaminat: A, C, E, K dhe minerale të tjera si fosfori, fluori, hekuri, zinku dhe bori janë të nevojshëm për një metabolizëm normal të kockave dhe mund të merren falë një ushqyerjeje të larmishme dhe korrekte.
            261-Së fundmi rekomandohet eliminimi i alkoolit, kafeinës dhe pijeve të gazuara. Këto të fundit duket se e rrisin më shumë riskun për fraktura te gratë që i konsumojnë.

LEMZA

Këshilla për të ndaluar lemzën e shpeshtë:

            262-Duhet të pish ujë ose të hash një lugë sheqer sapo të zëre lemza.
            263-Faktori psikologjik arrin të ndalojë lemzën si p.sh me anë të tërheqjes së vëmendjes, bën që të ndalojë shtëllunga e ajrit.
            264- Ndalesa e frymëmarrjes, pirja e ujit të ftohtë me gllënka të vogla, vendosja në qafë e një cope akulli, vendosja e një borse akulli në bark, gudulisja e hundës për të provokuar një teshtimë, marrja e frymës thellë, duke ndjekur një ritëm të rregullt janë disa nga mënyrat e ndalimit të lemzës.
            265- Lemza mund të zërë edhe një fëmijë të porsalindur dhe mund të ndalohet duke e marrë në krah, i mbështet kokën në shpatull dhe i bie lehtë në kurriz, në mënyrë që t’ia nxjerrsh ajrin që ndoshta i ka dilatuar stomakun ose ezofagun.
            266-Një mënyrë tjetër është edhe frymëmarrja dhe nxjerrja në një qese letreje. Në këtë mënyrë rritet sasia e CO2 në organizëm.
            267-Mjekët kryesisht rekomandojnë ngrënien e një luge sheqer pa ujë.

VARIÇET

Këshilla për personat që vuajnë nga sëmundja:

            268- Përdorni xhel freskues për këmbët.
            269- Mos mbani këpucë me taka më shumë se 4 pond.
            270- Mos përdorni këpucë të sheshta plotësisht.
            271- Përdorni produkte bimësh jeshile me kërcell.
            272- Mos hiqni nga menyja orizin.
            273- Përdorni vazhdimisht grurin.
            274- Mos qëndroni ulur për më shumë se një orë në të njëjtën pozicion.
            275- Mos i mbani këmbët e kryqëzuara.
            276- Mos mbani pasha të rënda.
            277- Përdorni korse najloni në mbrëmje.

DHËMBËT

Si të shmangim kariesin dhe infeksionet

            278-Duhet të zgjidhni një pastë dhëmbësh cilësore. Pasi ajo lehtëson lëvizjen e pllakëzave bakteriale dhe ka substanca freskuese dhe kurative.
            279- Duhet të përdoret çdo ditë fija pastruese e dhëmbëve, duhet të kalohet rreth çdo dhëmbi në mënyrë që të përshkojë sipërfaqen e tij.
            280- Ushqimi duhet të jetë i zgjedhur me kujdes.
            281-Duhet të konsumoni ushqime që kanë karbohidrate.
            282- Molla është një ndër frutat më të këshillueshme nga dentisti për dhëmbët, sipas rekomandimeve duhet të hahen jo më pak se dy të tilla në ditë.
            283-Karotat duhet të përdoren çdo ditë, sipas specialistëve ato bëjnë mirë për zmaltin e dhëmbëve.

KUJTESA/ALZAIMER

Dhjetë këshilla për të mbajtur në fortë kujtesës:

            284-Lexoni libra. Në këtë mënyrë jo vetën që do të vini trurin në lëvizje duke imagjinuar periudha të ndryshme kohore dhe kultura, por do të keni histori interesante për të treguar.
            285-Luani lojëra. Lojërat janë mënyra më e mirë për të sfiduar trurin. Kështu fjalëkryqet. Lojërat elektronike përmirësojnë shpejtësinë dhe kujtesën e trurit, pasi të gjitha mbështeten tek matematika.
            286-Përdorini dorën e kundërt. Kalojeni ditën duke bërë gjëra me dorën që nuk e përdorni, si dhe mbajeni orën në dorën e kundërt të që kujtoheni për të.
            287-Mësoni numrat e telefonit.
            288-Hani edhe për trurin tuaj. Kjo do të thotë se duhet të përqendroheni tek vajrat e peshkut, salmoni, arrat, bajamet dhe vaji i ullirit.
            289-Ndahuni nga rutina. Ndryshoni dyqanin ku jeni klient, hani gjëra që si keni ngrënë më parë, frekuentoni lokale që s’keni qenë më parë, pasi kjo do ta bëjë trurin tuaj të zgjohet nga zakoni dhe të jetë përsëri vigjilent.
            290-Kaloni nga një rrugë e ndryshme. Kaloni apo udhëtoni në rrugë të ndryshme, kjo e ndihmon trurin të stërvisë kujtesën.
            291-Mësoni një aftësi të re. Në këtë mënyrë kujtesa hyn më shumë në punë kur mësoni gjëra të reja, që më parë si bënit dot.
            292-Bëni lista. Bërja e listave ju ndihmon që t’i lidhni artikujt njëri me tjetrin. Në këtë mënyrë ju luani me kujtesën tuaj, sa herë që listoni ushqimet, fjalët, veprimtaritë e ditës.
            293-Zgjidh një mjeshtëri të re. Gjeni diçka që ju pëlqen dhe që nuk kushton shumë. Fotografitë me aparat dixhital, mësimi i pikturës, mësimi i një instrumenti muzikor, mësimi i stileve të ndryshme të gatimit, të kërcimit, e bëjnë trurin që të jetë në aktivitet gjatë gjithë kohës.

MENOPAUZA

Ushqimet dhe dieta që duhet të ndiqet gjatë kësaj periudhe:

            294- Përdorimi larmi ushqimesh, por që gjithnjë të jenë sa më të freskëta .
            295- Përdorni sa më shumë fruta e zarzavate.
            296- Filloni vaktin me sallatë ose me supë me zarzavate.
            297- Pakësoni vaktet me mish (jo më shumë se 3 herë në javë) dhe zëvendësojini ato me ushqime me zarzavate.
            298- Ulni përdorimin e yndyrnave gjatë përgatitjes së ushqimeve.
            299- Pakësoni sa më shumë që të jetë e mundur përdorimin e ëmbëlsirave.
            300- Hani fruta, por jo menjëherë.

Fund

(1)