Nxėnėsi:
Osho, Re e Bardhė e mrekullueshme, pse ne jemi kaq tė
lumtur tju kemi pranė vetes dhe pse ne jemi me ty?
Osho:
Pse pyetjet janė pėrherė tė papėrgjigje. Mendja jonė
mendon se, kurdo qė ne tė pyesim pse, pėrgjigjja pėr kėtė duhet tė vijė. Kjo
paraqet njė nga mburravecėsitė mė karakteristike tė mendjes. Asnjė pse
nuk e ka gjetur sepse-nė e as qė ka pėr ta gjetur ndonjėherė. Jeta
ekziston lidhur me kėtė nuk ka pse.
Nėse pyetni dhe nėse jeni kokėfortė pėr kėtė, ndoshta edhe
mund tė krijoni pėrgjigje por ajo pėrgjigje ka pėr tė qenė e krijuar pėr
formė. Ajo nė tė vėrtetė edhe nuk do tė jetė pėrgjigje. Tė pyeturit shpesh,
nė esencė, vetvetiu ėshtė skajshmėrisht absurd.
Druri ėshtė nuk mund tė pyetni pse. Qielli ekziston nuk
mund tė pyetni pse. Jeta gufon, lumi rrjedh, retė udhėtojnė nėpėr qiell; e
ēka ju duhet kėtu pse-hi.
Mendja pyet pse, pėrgjigjet sepse. Ėshtė shumė kureshtare;
dėshiron tė dijė pse-hin e gjithkujt dhe tė gjithēkahit. Por, kjo nė tė
vėrtetė, ėshtė sėmundja mė e rėndė e mendjes, dhe kjo sėmundje ėshtė diēka
qė nuk mund tė kėnaqet shkaku se edhe po tė pėrgjigjeni nė njėrin pse,
pse-hi tjetėr automatikisht ka pėr tu lajmėruar. Secila pėrgjigjje vetėm sa
krijon edhe mė shumė pyetje. Kurse mendja nuk do tė jetė e kėnaqur gjithnjė
derisa nuk iu jepet ndonjėfarė pėrgjigje supreme, por jo: tė tillė nuk mund
tė ketė. Nėn pėrgjigjen supreme nėnkuptoj diēka pas sė cilės mė fare nuk
mund tė ketė pyetje serike. Por mundėsia pėr kėtė nuk ekziston. Ēkado qė tė
jetė pėrgjigjja, pse-ja megjithatė ka pėr tė mbijetuar.
Kjo ėshtė tėrėsia e pėrpjekjeve absurde tė tė gjitha
filozofive: pse ėshtė kjo botė? Filozofėt pastaj janė ulur dhe kanė menduar
e menduar dhe kanė krijuar teori turlifare: paj Zoti e ka krijuar po: pse
e ka krijuar? E pastaj edhe pak teori... dhe, nė fund, pėrfundimisht:
ēėshtė Zoti?
Prandaj, gjėja e parė tė cilėn duhet ta dini ėshtė kjo:
duhet ta njihni vetė kualitetin e mendjes qė pa ndalim pyet pse. Ashtu si
gjethet lindin nga druri, po ashtu edhe pyetjet lindin nga mendja e preni
njė gjeth, dhjetė tė tjera rriten, d.m.th. pėrgjigjeni nė njė pse, edhe
dhjetė tė reja, deri atėherė pse-he tė padukshme, do tė rriten nė sekondė.
Dhe ju mund tė mblidhni shumė pėrgjigje, por pėrgjigje tė vėrtetė nuk mund
tė ketė. E nėse pėrgjigje tė tillė nuk ka, mendja vazhdon tė pyesė, e
palodhur nė kėrkimin e saj.
Dhe shkaku i kėsaj; gjėja e parė qė dua tė ju them ėshtė:
mos u bėni tepėr kryeneē lidhur me pse-nė.
Pse kėmbėngulim gjithaq? Pse duam tia dimė shkakun? Pse
dėshirojmė tė depėrtojmė nė secilėn gjė dhe tė arrijmė gjer nė esencėn e
saj? Pse? Sepse po ditėt secilėn pse, po gjetėt pėrgjigje pėr ēdo gjė, ju
bėheni zotėruesi i ēdo gjėje. Atėherė me gjėrat e njohura mund tė
manipuloni. Por, atėherė gjėrat nuk janė misterioze nuk ka frikėnderim,
nuk ka mahnitje. Ju, pėrmes pėrgjigjes, kinse e keni mėsuar atė e me kėtė
e keni vrarė fshehtėsinė.
Mendja ėshtė vrasės, kriminel vrasėsi i tėra fshehtėsive.
Me ēkadoqoftė qė ėshtė jo e gjallė, mendja ndihet mirė, por me tė gjallėn,
me tė freskėtėn, pranė diēkahi qė pėlcet nga jeta mendja ndihet jokėndshėm,
pasi qė diēkahi tė gjallė mendja nuk mund ti bėhet zotėrues i plotfuqishėm.
Jeta ėshtė gjithnjė pasiguri pėr mendjen. Ardhmėria me gjėra tė freskėta nuk
mund tė jetė e sigurt, meqė mendja juaj se di se ku ka pėr ta dėrguar ajo
gjė dhe kah ka pėr ta udhėhequr pėrgjithėsisht. Sakaq, me gjėnė e vdekur,
krejt ėshtė e sigurt, krejt ėshtė e pėrcaktuar. Ju atėherė e keni mirė. Nuk
brengoseni. Krejt ėshtė e qartė.
Tė bėhet ēdo gjė skajshmėrisht e qartė, kjo ėshtė nevoja mė
e thellė e mendjes shkaku se mendja i frikėsohet jetės. Mendja e krijon
shkencėn vetėm qė ta shkatėrrojė mundėsinė pėr jetė. Mendja pėrpiqet tė
gjejė sqarime, e dikur kur marrėzia mendore ngopet me sqarimet, fshehtėsia
ėshtė zhdukur.
Ju pyetni, e kur ta merrni pėrgjigjen mendja ėshtė
siguruar. Por, ēka keni arritur pėrmes kėsaj? Nuk keni arritur kurrgjė;
sakaq: pėr kėtė diēka keni humbur e keni humbur fshehtėsinė (misterin).
Fshehtėsia ju bėn tė pasigurt, sepse ajo ėshtė diēka mė e
madhe se ju, diēka me tė cilėn nuk mund tė manipuloni, diēka qė nuk mund ta
shfrytėzoni si gjėsend, diēka qė ju tejkalon dhe ju zotėron, diēka para sė
cilės jeni tė zhveshur dhe tė dobėt, diēka para sė cilės thjesht zhdukeni.
Fshehtėsia ju jep ndjenjėn e vdekjes; prandaj pėr kėtė aq
shumė gjurmohet pas pėrgjigjeve pse kjo? Pse ajo? Kėtė gjithsesi mbajeni
nė mend.
Por, mos mendoni se unė po u iki pyetjeve tuaja. Vetėm po ju
flas gjėra lidhur me mendjen se pėr ēarsye ajo pėrgjithėsisht pyet. Nėse
nė ju ruhet ndijimi i fshehtėsisė, unė do tju pėrgjigjem, sepse kėsisoji
pėrgjigjja nuk ėshtė e rrezikshme; pėrkundrazi, atėherė kjo sjell dobi.
Atėherė ēdo pėrgjigjje ēon kah fshehtėsia mė e madhe, atėherė kualiteti i
pėrgjithshėm i tė pyeturit dhe tė pėrgjigjurit rrėnjėsisht ndryshon. Atėherė
ju pyetni, por jo qė vetes ti siguroni mbrojtjen nė trajtė sqarimi, veēse
pėr tu fundosur mė thellė nė fshehtėsinė. Atėherė kureshtja nuk ėshtė e
natyrės mentale, veēse ēdo gjė bėhet hulumtim hulumtimi mė i thellė i
mundshėm i qenies.
A po e vėreni dallimin? Po qe se me kėmbėngulje kėrkoni
pėrgjigjen edhe pas sqarimit, atėherė kjo ėshtė keq, dhe unė do tė jem i
fundit qė do tjua plotėsoj kėtė sepse nė kėtė mėnyrė edhe unė vetė do tė
bėhem armiku juaj, se gjėrat rreth jush po i mbys me sqarime. Teologėt madje
edhe nga Zoti krijuan gjė tė vdekur sė tepėrmi e kanė sqaruar; pėr kėtė
arsye sot Zoti ėshtė i vdekur. Njerėzimi nuk e ka vrarė, por predikuesit. Aq
shumė e kanė shpjeguar sa asnjė fshehtėsi nuk ka mbeur.
E ēka ėshtė atėherė Zoti nėse nuk ka asnjė thėrrmijė
fshehtėsie nė jetė? Nėse ai ėshtė vetėm teori pėr tė cilėn mund tė
diskutojmė, nėse ai tashi ėshtė vetėm doktrinė tė cilėn mund ta analizojmė,
vetėm besim tė cilin mund ta pranoni apo ta hidhni, atėherė ju jeni mė tė
mėdhenj edhe se Zoti dhe... kėshtu Zoti nė mendjen tuaj ka mbetur vetėm copė
e mobilies sė vjetėr gjė e vdekur.
Kurdo qė tju flas, mbajeni mend kėtė: Ēfarėdo qė tju them
- ajo nuk guxon tė jetė diēka qė do ta pėrvetėsoni nė formė sqarimi, ajo nuk
guxon tė jetė si hulumtim juaji, veēse e kundėrta fjalėt e mia duhet tė
jenė cytje qė edhe mė thellė tė hyni nė fshehtėsi, qė me entuziazėm mė tė
fortė tė niseni nė kėrkim.
Pėrgjigjet e mia kanė pėr tė zgjuar nė ju pyetje shumė mė tė
thella dhe nė njė moment keni pėr tė ardhur gjer tek pika kur tė gjitha
pyetjet serike kanė pėr tu ndalur. Dhe kjo nuk do tė ndodhė shkaku se do
ti dini tė gjitha, sepse nė instancėn e fundit secila pėrgjigje ėshtė e
kotė, pa vlerė. Atėherė fshehtėsia ka pėr tė qenė totale. Atėherė ajo ka pėr
tė qenė gjithkund nė ju, rreth jush. Atėherė keni pėr tu larė nė tė. Keni
pėr tu bėrė vetė qenia e fshehtėsisė sė madhe. Dhe vetėm tani dyert kanė
pėr tu hapur.
Tashi mė nė fund mund tė pėrgjigjem se pėrse jam me ju.
Sė pari: unė nuk jam me ju pėr herė tė parė kemi qenė sė
bashku edhe mė herėt. Jeta ėshtė tejet e lidhur nė thellėsi. Ajo ėshtė si
lumi, si tėrėsia. Ne e ndajmė nė tė kaluarėn, nė tė tashmen dhe nė tė
ardhmen, por kjo ndarje ekziston vetėm sepse ėshtė e dobishme pėr ne. Jeta
vetvetiu nuk ėshtė e ndarė. Rrjedha e jetės ėshtė njėkohore.
Gangu i cili ėshtė nė burim, Gangu i cili vėrshon nėpėr
Himalaje dhe Gangu i cili derdhet nė oqean ėshtė vetėm njė lumė. Kjo ėshtė
njėkohėsi. Burimi dhe gryka, fillimi dhe fundi, kėto nuk janė dy gjėra tė
ndara kėto janė njė rrjedhė e pandėrprerė. Kjo sėshtė as e kaluara as e
ardhmja. Kjo ėshtė tash-mėria e pėrjetshme. Kuptojeni kėtė sa mė
thellėsisht qė tė jetė e mundur.
Keni qenė me mua. Edhe tash jeni. Kjo nuk ėshtė ēėshtje e sė
kaluarės. Nėse mund tė jeni tė qetė, nėse mund ta lini mendjen anash, nėse
mund tė jeni re e bardhė sė paku pėr njė ēast, pa mendime, vetėm me qenė, tė
gjitha keni pėr ti ndier qartė.
Keni qenė me mua, edhe tash jeni, me mua edhe keni pėr tė
qenė. Ekzistenca jonė e pėrbashkėt nuk ėshtė ēėshtje kohe.
Njėri njėherė e ka pyetur Jezuin: Po flet pėr Avramin qė
kur e njeh ti? meqė ka ekzistuar jazi prej mė shumė se njė mijė vjetėsh
nė mes tyre. Thuhet se Jezui nė atė rast ka dhėnė pėrgjigjen e vet sigurisht
mė misterioze. Ka thėnė: Unė isha para Avramit... Unė isha para Avramit...
Koha ėshtė zhdukur.
Jeta ėshtė tashmėri e pėrjetshme. Kemi qenė kėtu edhe
tash edhe gjithmonė, gjithmonė e jetė. Forma tė tjera, pamje tė tjera,
natyrisht; situata tjetėrfare por, kemi qenė kėtu edhe tash edhe gjithnjė
edhe gjithmonė.
Individėt janė trillim. Jeta ėshtė e pandarė. Ne nuk jemi
ujdhesė, por kontinent. Kjo njėherė duhet tė ndihet. Dhe njėherė kur ta
ndieni, koha zhduket, hapėsira bėhet e parėndėsishme. Pėrnjėherėsh keni
dalur edhe jashtė kohės edhe jashtė hapėsirės. Atėherė vetėm jeni thjesht
ekzistoni.
Dikush e ka pyetur Budėn: Kush je ti? Dhe Buda ėshtė
pėrgjigjur: Unė nuk i takoj asnjė klase. Unė vetėm jam, por si takoj asnjė
klase.
Pikėrisht tash mund ta keni xixėn e kuptimit. Nėse nuk jeni
mendim, cili jeni atėherė? Ku ėshtė koha? A ka, pra, farė tė kaluare? Farė
tė ardhmeje? Jo. Pra, pikėrisht ky moment ėshtė pėrjetėsi e tėrė. I tėrė
procesi kohor ėshtė nė tė vėrtetė vetėm njė tash i gjatė, i gjatė,
sakaq i tėrė procesi ėshtė vetėm njė kėtu e madhe.
Prandaj, kur pyetni se pėrse jam kėtu, apo pėrse jeni kėtu,
kjo ėshtė vetėm shkaku se tjetėrkund nuk mund tė jemi. Nuk mund tė jem
kurrkund gjetiu. Nuk mund tė jeni kurrkund gjetiu. Pėr kėtė jemi sė bashku.
Ndoshta ju mu tashi kėtė nuk mund ta shihni. Kėtė lidhshmėri
nuk e keni mjaft tė qartė, shkaku se e pavetėdijshmja juaj nuk ėshtė mjaft e
pastėr, shkaku se nuk e njihni veten nė plotninė tuaj. Njė tė dhjetėn e
vetėdijes suaj personale e njihni, pjesa tjetėr prej nėntė tė dhjetave ėshtė
e fshehur nė errėsirė tė plotė.
Ju jeni si mali qė vetėm pak rrahishte keni tė ēelur. Krejt
pak drunj keni prerė dhe tashi nė atė ēeltinė jetoni. Por, aty, pranė jush,
menjėherė pas ēeltinės, fillon pylli i pashkelur, xhungla. Ju se dini ku
ėshtė kufiri. Aq shumė u frikėsoheni errėsirės dhe egėrsirave nga xhunla sa
gati asnjėherė nuk e lėshoni ēeltinėn tuaj tė kultivuar. Por, mos harroni se
edhe rrahishta juaj e vogėl ėshtė vetėm njė pjesėz e xhunglės sė madhe ju
e njihni vetėm njė pjesė tė vetes.
Unė ju shoh si errėsirė tė plotė, si pyll tė pashkelur. Dhe
kurdo qė shoh njė individ nė totalitetin e tij, nė atė pėrceptim tė gjithė
individėt tjerė janė tė gėrshetuar, shkaku se ajo xhungėl e madhe nuk ėshtė
e parcelizuar. Nė atė errėsirė tė plotė kufijtė humbasin njėri nė tjetrin
dhe tė gjitha bėhen njė.
Ju jeni kėtu. Nėse orientohem sė tepėrmi nė njė individ
posaēėrisht, unė me kėtė e fokusoj veten. Por, madje edhe atėherė, madje
edhe i fokusuar, unė pandėrprerė ndiej kufijtė tuaj sesi pėrzihen mė kufijtė
e tjerė. Pėr arsye tė caktuara, rrallė ndonjėherė, unė ju marr si diēka tė
individualizuar, por nė realitet jo. Kur nuk jam i fokusuar, unė vetėm
shikoj dhe atėherė ju fare nuk jeni vetėm shikimi i zbrazėt. Atėherė nuk
jeni mė, nuk ekzistoni. Kufizimet tuaja pėrzihen me tė huajat. Dhe kjo nuk
ėshtė kėshtu vetėm me gjininė njerėzore edhe me drunjtė, edhe me gurėt
edhe me qiejt... me gjithēka dhe me gjithkė pikėtakoheni. Kufijtė janė njė
trillim i madh i mendjes; pra, veēoria e individit po ashtu ėshtė e
trilluar.
Vazhdon...
(2) |