Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

http://www.tiranaobserver.al

RECETAT ME TË FUNDIT PËR TË KURUAR DHIMBJET E KOKËS GJATË VERËS (1)

     Dhimbja e kokës na mundon të gjithëve, dhe sipas shkencëtarëve në Harvard, gjysma prej nesh preket nga ajo të paktën një herë në muaj. Specialistët kanë zbuluar se përveç njerëzve kronikë, pjesa tjetër e popullsisë ka më shumë shqetësime gjatë muajve të vërës. Pasi në këtë kohë ekspozimi në diell është i madh, dhe kjo shkakton çrregullim.

            Dhimbja e kokës na mundon të gjithëve, dhe sipas shkencëtarëve në Harvard, gjysma prej nesh preket nga ajo të paktën një herë në muaj. Specialistët kanë zbuluar se përveç njerëzve kronikë, pjesa tjetër e popullsisë ka më shumë shqetësime gjatë muajve të vërës. Pasi në këtë kohë ekspozimi në diell është i madh, dhe kjo shkakton çrregullim. Megjithatë, pjesa më e madhe e dhimbjeve të kokës nuk shkaktohet nga ndonjë sëmundje. Për këtë specialistët shpjegojnë se çfarë i shkakton këto dhimbje dhe si duhet të trajtohen. Në suplementin e sotëm në “Tirana Observer” do të lexoni këshillat e mjekësisë moderne dhe asaj alternative, popullore për të njohur dhe kuruar dhimbjet e kokës.

            Shpesh çdo dhimbje koke trajtohet thjesht me një aspirinë dhe sapo dhimbja kalon, ashtu bie edhe interesimi për diagnostikimin e saktë të saj. Dhe dhimbjet e kokës kanë shkaktarë të shumtë, duke filluar nga ftohja, sinoziti e deri tek dhimbjet e forta të migrenës. Por disa mënyra të reja të trajtimit të dhimbjeve të kokës ofrojnë shpresa për të sëmurët. Një pamje e kompjuterizuar e trurit tregon reagimin e trurit kur njeriu provon dhimbje të migrenës, sëmundje e cila prek rreth 20 për qind të amerikanëve.

            Por problemi është se pacientë të tillë shpesh diagnostikohen gabim. Diagnostikimi i saktë ka shumë rëndësi, pasi vetëm kështu mjekët mund të ndërhyjnë në kohën e duhur për parandalimin e keqësimit të gjendjes shëndetësore. Por çfarë këshillojnë mjekët për të parandaluar dhe kuruar dhimbjet e kokës. Cila është dieta e përshtatshme për të shmangur faktorët rriskues. Cilat janë medikamentet që mund të mbahen në shtëpi dhe rastet kur duhet t’i drejtoheni mjekut. Këto e shumë të tjera në një speciale prej disa faqesh për të kuruar dhimbjet e kokës.

            Çka është kokëdhëmbja dhe si klasifikohen ato?

            Kokëdhëmbjë është dhembja që ndjehet në kokë apo pjesën e epërme të qafës. Është njëra nga dhimbjet më të zakonshme të trupit dhe ka shumë shkaqe.

            Si klasifikohen kokëdhembjet

            Kokëdhembjet kanë shumë arsye dhe në vitin 2007 Shoqata Ndërkombëtare e Kokëdhembjes është pajtuar për freskimin e sistemit të klasifikimit të kokëdhembjes. Për atë se shumë njerëz vuajnë nga kokëdhembjet dhe për atë se trajtimi i tyre nganjëherë është i vështirë, klasifikimi i ri ju mundëson mjekëve që të kuptojnë më mirë një diagnozë specifike për të ofruar mënyrë më të mirë dhe më efektive të trajtimit.

            Ekzistojnë tre lloje kategorish të kokëdhembjeve:

            - Kokëdhembjet primare.

            - Kokëdhembjet sekondare.

            - Cranial neuralgia, dhembje fytyre dhe kokëdhembjet tjera.

            Ç’janë kokëdhembjet primare?

            Kokëdhembjet primare përfshinë migrenën, tensionimi dhe kokëdhembjet pjesore, e gjithashtu edhe një variacion të tipave më pak të zakonshme të kokëdhembjeve.

            Kokëdhembjet tensionuese janë më të zakonshmet nga të gjitha të kokëdhembjeve primare; gati 90 % e të rriturve kanë pasur apo do të kenë kokëdhembje të tillë. Kokëdhembjet tensionuese janë më të zakonshme tek gratë se sa tek burrat.

            Migrena është lloji i dytë më i zakonshëm i kokëdhembjeve të tipit primar. Migrena gjithashtu prek edhe fëmijët ashtu sikur edhe të rriturit. Para pubertetit si djemtë ashtu edhe vajzat preken nga migrëna, por pas pubertetit më shumë preken femrat se meshkujt. Mesatarisht 6 % të meshkujve dhe gati 18 % e femrave do të kenë migrenë.

            Kokëdhembjet pjesore janë një lloj i rrallë i kokëdhembjeve primare që prekin 0.1 % të popullatës. Mesatarisht 85 % e personave që vuajnë nga kokëdhembjet pjesore janë meshkuj. Mosha mesatare e atyre që vuajnë nga kjo kokëdhembje është 28-30 vjet. Mirëpo, kokëdhembjet e tilla mund të fillojnë qysh në fëmijëri. Kokëdhembjet primare ndikojnë në kualitetin e jetës. Disa njerëz kanë kokëdhembje herë pas here dhe që largohen shpejt gjersa disa të tjerë lodhen nga dhimbjet.

            Cilët janë kokëdhembjet sekondare?

            Kokëdhembjet sekondare janë ato që vinë si shkak i ndonjë problemi struktural në kokë apo në qafë. Ka një mori shkaqesh që shkaktojnë këtë tip të kokëdhembjeve duke filluar nga gjakderdhje në tru, tumoret apo edhe miningjitis dhe encefalitis.

            Cranial neuralgias, dhembjet e fytyrës dhe kokëdhembjet e tjera

            Neuralgjia do të thotë dhembje nervi (neur=nerve + algia=dhimbje).

            Cranial neuralgjia përshkruan një grup të kokëdhembjeve që ndodhin për shkak se nervat në kokë dhe qafën e sipërme marrin ndezje dhe kështu bëhen burim i dhimbjes së kokës. Dhimbjet e fytyrës dhe një mori shkaktarësh të tjerë të kokëdhembjeve përfshihen në këtë kategori.

            DHIMBJA E KOKËS!

            Dhimbja e kokës është një nga dhimbjet më të zakonshme, por edhe një nga më të nënvlerësuarat, madje edhe nga ata që vuajnë prej saj. Rreth 57 % të rasteve mjaftohemi duke marrë një analgjetik të përgjithshëm, duke gabuar në trajtimin e vetës. Pse ndodh kjo? Mbi të gjitha sepse nuk njohim tipin e dhimbjes së kokës dhe, si rrjedhojë, është e vështirë të gjendet kurimi i duhur. Përpara se të marrësh një tabletë, është e nevojshme të kuptosh gjithmonë së më çfarë dhimbjeje ke të bësh. Në këtë mënyrë, do të jesh në gjendje të ndërhysh me ilaçin përkatës.  Në vijim, do të gjeni një guidë të vogël për të dalluar dhimbjet më kryesore të kokës dhe një listë ilaçesh për kurimin e tyre. Dhe, për të kuptuar nëse pilula “juaj” është ajo e duhura, provoni të bëni një test të vogël: Migraine Act-Assessment of Current Therapy , i cili përmban katër pyetje të thjeshta por shumë themelore, të përgatitura nga një grup ekspertësh evropianë. Mes 150 dhimbjeve të kodifikuara të kokës, 12 janë format kryesore, nga të cilat më të përhapurat janë migrena, cefalea tensive dhe cefalea e përqendruar.

            Ja mënyra se si mund t’i dallojmë ato:

            Migrena – Një dhimbje e fortë dhe pulsante që godet vetëm një pjesë të kokës, keqësohet njëherësh me mundimet fizike (ndonjëherë mjafton një lëvizje e thjeshtë e kokës) dhe shoqërohet me marrje mendsh, të vjella, bezdisje nga drita, zhurma dhe erëra të veçanta. Kriza e provokuar nga një zgjerim i tepërt dhe i papritur i enëve të gjakut në kafkë, mund të zgjasë nga 4-72 orë dhe ka tendencë të rikthehet. Ata që janë me fat i lajnë hesapet një herë në gjashtë muaj, të tjerë çdo muaj dhe madje edhe çdo javë. Gratë vuajnë më së shumti nga një dhimbje e tillë.

            Cefalea e përqendruar – Kjo është forma më e dhimbshme, por edhe më e rralla; ajo godet një në 1000 vetë, veçanërisht meshkujt. Është një dhimbje që zgjat pak, nga një çerek ore deri në tre orë, por mund të jetë e padurueshme. Cefalea e përqendruar godet syrin e mollëzat dhe goditjet e saj nuk janë kurrë të izoluara. Ato shfaqen në periudha dhe orë fikse: për shembull, gjatë çdo ndryshimi të stinëve dhe gjithmonë në mëngjes e në mbrëmje.

            Cefalea tensive – Ky është “rrethi klasik në kokë” (një lloj kaske therëse që e shtyp kokën) dhe nuk është kurrë shumë e fortë. Një dhimbje e tillë varet nga një shtrëngim i madh i muskujve të qafës apo të shpatullave, që shkaktohet nga qëndrimi jo i mirë, nga përtypja, por edhe nga stresi dhe lodhja. Thuhet se simptomat nuk janë gjithmonë të qarta dhe dhimbje të ndryshme të kokës mund edhe të bëhen së bashku. Atëherë, si mund të kuptojmë se cilit grup i përket dhimbja jonë? Nëse vuani shpesh, sistemi më i mirë është të mbani një ditar ku mund të shënoni numrin e goditjeve, frekuencën e tyre dhe tipin e dhimbjes. Më pas, këtë ditar mund ta çoni tek një specialist që ta shohë dhe të japë diagnozën e duhur. Në rast se dhimbja e kokës është rastësore dhe jo edhe aq e fortë, ditari nuk ka çfarë duhet, por një kurë është e nevojshme. Sado kronike apo kalimtare të jetë, çdo dhimbje koke ka ilaçin e saj “lehtësues”.

            Zgjidhja sipas masës

            Është shumë e rëndësishme të ndërhyhet shpejt, madje në disa raste edhe për të parandaluar. Një ndërhyje e tillë shërben jo vetëm për të ulur kohën dhe frekuencën e dhimbjeve, por edhe për të evituar që dhimbja të bëhet kronike. Nëse nuk kurohen, dhimbjet e përsëritura të kokës kanë prirje të shfaqen sërish dhe çdo herë me një intensitet më të madh. Mjekët japin edhe emrat e ilaçeve më efikase për këto dhimbje.

            Si t’i kurojmë dhimbjet e kokës që vijnë nga sëmundjet

            Dhimbja e kokës na mundon të gjithëve, dhe sipas shkencëtarëve në Harvard, gjysma prej nesh preket nga ajo të paktën një herë në muaj. Specialistët kanë zbuluar se përveç njerëzve kronikë, pjesa tjetër e popullsisë ka më shumë shqetësime gjatë muajve të vërës. Pasi në këtë kohë ekspozimi në diell është i madh, dhe kjo shkakton çrregullim. Megjithatë, pjesa më e madhe e dhimbjeve të kokës nuk shkaktohet nga ndonjë sëmundje. Për këtë specialistët shpjegojnë se çfarë i shkakton këto dhimbje dhe si duhet të trajtohen.

            Tensioni
 

            Kjo është dhimbja më e zakonshme dhe sjell pakënaqësi në kokë, lëkurë apo qafë, dhe shpesh lidhet me ngushtësinë e muskujve. Studimet tregojnë se ato zhvillohen gjatë pasdites, dhe shumë rrallë zgjasin më shumë së katër orë. Këto lloj dhimbjë kokë, që vijnë nga tensioni, sipas të dhënave, e kanë rreth 80 për qind e popullsisë. Më shumë vuajnë gratë se sa burrat, dhe rreth 3 për qind e të rriturve kanë dhimbje koke kronike nga tensioni, me kriza më shumë se 15 ditë në muaj. Personat që vuajnë nga kjo dhimbje koke ndjejnë një presion të lehtë rreth kokës, pra simptomën universale, por mund t’i dhëmbin edhe muskujt e qafës dhe shpatullave. Ato mund të shoqërohen edhe me stres. Shkaku ekzakt i kësaj dhimbje është i panjohur, por mund të përfshihen disa faktorë.

            Migrena
 

            Këto dhimbje koke shkaktohen nga enët e gjakut të trurit kur ato punojnë jo normalisht. Enët e gjakut të zgjeruara në kokë janë nxitësi i parë për dhimbjen e migrenës. Këto dhimbje prekin çdo moshë, por më shumë ato midis moshës 20 dhe 50 vjeç. Ekziston dhe një predispozitë gjenetikë. Një në 4 gra dhe një në 12 burra mund ta përjetojë këtë dhimbje. I sëmuri ndjen dhimbje e fortë në njërën apo të dyja anët e kokës. Kjo gjithashtu përfshin dhe dobësi në gjymtyrë, vështirësi në të folur, konfuzion, vjellje dhe ndjeshmëri. Në migrenën me aurë, e cila ndikon 10-20 për qind të të sëmurëve, ka çrregullime vizive, si vija zigzagu dhe zbardhje të shikimit. Dhimbja e kokës nga migrena shkaktohet nga zgjerimi i enëve të gjakut, por se çfarë e nxit këtë është ende e paqartë.

            Dhimbja e kokës nga alkooli

            Pirja e tepërt e alkoolit rezulton në një rritje të katërfishtë të sasisë së ujit të nxjerrë nga trupi, gjë që shkakton dehidratim dhe dhimbje koke. Ka me qindra kura të sugjeruara, që nga glikanxo dhe deri tek zinku. Ndërkohë që një tjetër dhimbje e cilësuar si dhimbja e kokës në fundjavë, shkaktohet nga mos pirja e kafeinës, gjë që zakonisht ndodh 12 orë pas filxhanit të fundit të kafes kur hapen enët e gjakut dhe shkaktojnë dhimbje. Është e lehtë të vetëdiagnostikohet, krahasoni filxhanët e çajit që pini gjatë orarit të punës me filxhanët e pira gjatë fundjavës.

            Dhimbja e kokës nga sheqeri dhe helmet

           
            Sheqeri i pakët në gjak mund të shkaktojë dhimbje koke. Ata që zgjohen në mëngjes me dhimbje koke mund ta kenë si reagim ndaj sasisë së pakët të sheqerit në gjak, të shkaktuar nga mungesa e ushqimit në stomak gjatë natës. Mund të jetë rezultat i sëmundjeve apo lëndëve kimike. Ekspozim i vazhdueshëm ndaj përbërësve të nitratit të potasiumit të ushqimeve, gjë që zgjeron enët e gjakut, mund të krijojë një dhimbje koke me goditje. Nitrati i potasiumit përdoret për të ruajtur mishin.

            Dhimbja e kokës nga orgazma

            Një në 100 persona rrezikon ta ketë dhimbje koke kur kalon orgazmën. Studimet kanë treguar se kjo është tre herë më e zakonshme tek burrat, kjo sipas kërkimeve në Universitetin e Mancesterit. Dhimbje të papritura dhe të forta gjatë kohës së orgazmës mendohen se vijnë nga ndryshimi i qarkullimit të gjakut. Por edhe pse është zbuluar një fenomen i tillë, ende shkenca dhe mjekësia nuk kanë arritur në ndonjë përfundim së si mund të evitohet kjo gjë. Thuajse të gjitha rastet janë të ngjashme, dhe karakteristikë e kësaj, është edhe pagjumësia.

            Dhimbja e kokës nga akullorja

            Shkencëtarët kanë zbuluar se dhimbja e kokës mund të shkaktohet edhe nga konsumimi i akullores. Dhimbja zakonisht fillon pak sekonda pas gëlltitjes së ushqimeve apo pijeve të ftohta dhe arrin kulmin 30-60 sekonda më vonë. Trajtimi i vetëm parandalues është të mbahet akullorja disa sekonda në goje për t’u ngrohur para se të kapërdihet. Ndërkohë që kur dhimbjet e kokës behën të përditshme, mund të vijnë nga reaksionet në trup si rezultat i pirjes së shpeshte të qetësuesve.

            MIGRENA DHE DHIMBJET E KOKËS

            Migrena dhe dhimbjet e tjera të kokës nga presioni dhe sinuset janë sëmundje serioze që prishin cilësinë e jetës tuaj. Simptomat e migrenës janë dhimbje koke me trokitje, ndjeshmëri ndaj zhurmave, ndaj dritës, përzierje, marrje mendsh dhe vjellje. Migrena nis kur qeliza të trurit që janë hiperaktive urdhërojnë ngushtimin e enëve të gjakut në sipërfaqen e trurit dhe me lëshimin e substancave të cilat bëjnë pulsimin të dhimbshëm. Jo të gjitha dhimbjet e kokës janë njësoj. Dhe simptomat ndryshojnë nga njëri lloj në tjetrin. Migrena është sëmundje që nuk i dihen shkaqet me saktësi.

            Por cilët janë faktorët që e ngacmojnë migrenën?

            Stresi emocional – është një nga faktorët më të zakonshëm që shkakton migrenën, gëzimi, frika, tensioni, ankthi të gjitha këto janë kandidatë për një episod migrenë. Lodhja gjithashtu shkakton tension në muskuj dhe ngushton enët e gjakut që mund të rëndojnë migrenën.

            Ushqimi – 30% e migrenave shkaktohet prej substancave që konsumohen me ushqimin, disa lloje djathërash, alkooli, nitrati (tek sallam, proshutë, hotdogs, etj.) dhe monosodium glutamate (tek ushqimet kineze zakonisht).

            Kafeina – Pirja e tepruar e kafeinës, ose ndërprerja e menjëhershme e saj shkakton migrenë. Enët e gjakut mësohen me praninë e kafeinës dhe kur ndërpritet krijohet një ngushtim i tyre. Në disa raste kafeina përdoret për kurimin e migrenës.

            Ndryshimi i kushteve atmosferike – stuhitë, ulja e presionit atmosferik, erërat e forta, ose ndryshimi i lartësisë mbi nivelin e detit mund të shkaktojnë migrenë. Lodhja e madhe; mosngrënia e një vakti; prishja e orarit të gjumit, etj.

            Zbuloni të vërtetën me anë të testit, nëse është pilula e duhur:

            Për të kuptuar nëse kura që ndiqni është më e përshtatshmja, përgjigjuni me “po’ ose “jo” pyetjeve të mëposhtme:

            • A funksionon ilaçi që përdorni në mënyrë të vazhdueshme dhe për pjesën më të madhe të dhimbjeve?

            • A të zhduket dhimbja brenda dy orëve?

            • A jeni në gjendje të ktheheni në gjendje normale brenda dy orëve pas marrjes së ilaçit?
            • A ndiheni aq “të mbrojtur” nga trajtimi që bëni sa të mund arrini të planifikoni aktivitetet tuaja të përditshme?

            Në rast se i jeni përgjigjur tri pyetjeve me “po”, atëherë terapia që po bëni është e duhura. Përkundrazi, në rast se keni dhënë dy herë përgjigjen “jo”, pilula nuk është e përshtatshme për dhimbjen tuaj. Në këtë rast, është më mirë të drejtohesh tek një mjek për të përcaktuar tipin e dhimbjes së kokës dhe kurën përkatëse.

            9 këshilla kundër dhembjes së kokës

            Shpesh çdo dhimbje koke trajtohet thjesht me një aspirinë dhe sapo dhimbja kalon, ashtu bie edhe interesimi për diagnostikimin e saktë të saj. Dhe dhimbjet e kokës kanë shkaktarë të shumtë, duke filluar nga ftohja, sinoziti e deri tek dhimbjet e forta të migrenës. Por disa mënyra të reja të trajtimit të dhimbjeve të kokës ofrojnë shpresa për të sëmurët. Një pamje e kompjuterizuar e trurit tregon reagimin e trurit kur njeriu provon dhimbje të migrenës, sëmundje e cila prek rreth 20 për qind të amerikanëve. Por problemi është se pacientë të tillë shpesh diagnostikohen gabim. Diagnostikimi i saktë ka shumë rëndësi, pasi vetëm kështu mjekët mund të ndërhyjnë në kohën e duhur për parandalimin e keqësimit të gjendjes shëndetësore.

      Vazhdon....

 (2)