Pėr disa perandorė bizantino-romak,
si psh. Konstandinit tė Madh, ne e patėm thėnė tė vėrtetėn, duke u
bazuar nė librin pėr jetėn e tij. Aty janė bijtė e tij, Kostandini i II,
Kostanci, Kostanci i II. I biri, Kostanci i II (Flavius
Julius Constantius) e mori pushtetin pas vdekjes sė babait, me 337, dhe
i vrau tė gjithė fėmijet e gjyshit tė tij, Kostanc Klorit, nga martesa e
dytė me Teodorėn, gjė qė na befason. Ai i la tė gallė tė gjithė ata qė
kishin gjakun e babait tė tij. Vėllanė e tij mė tė madh, Konstandinin e II,
e la tė qeverisė Britaninė, Galinė dhe Spanjėn, ndėrsa vėlllaun e tij mė tė
vogėl, Kostancin, e la tė qeverisė Italinė, Afrikėn dhe disa provinca tė
Ilirisė. Vetė u emėrua si perandor i Perandorisė Bizantine tė Lindjes, me
Kostantinopojėn.
Pėr para tij, kėshtu donte t`i lė tė udhėheqnin babai i tij, Kostandini i
Madh.
Nė mesin e kėtyre pernadorėve tė
pjesės sė parė ilire mund tė marrim pa dyshim Anastasin e I (Flavius
Anastasius), qė ishte njė pjesėtar i familjes sė madhe ilire senatoriake
nga Durrėsi, dhe njė punojės i oborrit senatorial qė manifestoi aftėsi tė
mėdha nė rioarganizimin e sistemit financiar, si njė administator i shquar
dhe energjik deri sa tė zgjidhet minister i financave nė oborin perandorak
dhe mė vonė edhe perandor i Perandorisė Bizantine, me 11 prill tė vitit 491,
i cili vdiē nė vitin 518. Kudoherė i ka mbajtur lidhjet e pashėputura me
Ilirinė dhe me vendlindjen e tij, Durrėsin.
Ndėr tė tjerė, Justiniani i I (Flavius Petrus Sabbatius
Iustinianus), 482-565, ėshtė njė tjetėr perandor i Perandorisė
Bizantine. Ai udhėhoqi qė nga viti 527 e deri sa vdiē, pas xhaxhait tė tij
ilir, Justini i I, qė e kishte marrė me vetė nga e motra si fėmijė, pėr ta
shkolluar nė Kostandinopojė. Justiniani i I kishte lindur nė fshatin Taurin,
afėr kėshtjellės Bedriana, afėr Shkupit, qė ishte kryeqytet i Dardanisė.
Midis ndėrtimeve tė Kėshtjellave nė tėrė Ilirinė, qė jo vetėm se i ndėrtoi
dhe restauroi mbi 100 copė, sė bashku me kėshtjellėn e Tyreanit (Tirana),
por ndėrtoi dy qytetet e njohtura, Justiniana Prima dhe Sekuda (afėr
Shkupit dhe afėr Ulpianės), e njėrėn nga ato nė vitin 527. Ndėr veprat e
tij mė tė njohura mbetet padyshim vepra e tij juridike, Corpus Juris
Civilis (Kodi i Ligjit Civil) e cila ėshtė shkruar nė vitet
528-534, qė u shpall nė vitin 534, i quajtur ndryshe Kodi i Justinianit, i
cili, edhe nė ditėt tona mbetet njė ndėr veprat mė tė shkėlqyera e tė rralla
legjislative. Ajo vepėr ka mbetur bazė e ligjeve tė shumė vendeve tė
njohura evropiane. Periudha nė tė cilėn ka udhėhequr Justiniani, pushteti i
perandorisė u bė mė i fortė se kurrė mė parė dhe nė Perandorinė Bizantine
lulėzuan ndėrtimet e mėdha e tė bukura edhe nė arqitekturė, ku u kryen mjaft
vepra tė shkėlqyeshme, ndėr to kisha Haja Sofia nė Konstandinopojė
dhe kisha Shėn Vitale nė Ravena tė Italisė.
Tiberi i II- Kostandini, 540-582, (Flavius Tiberius Constandinus
Augustus) ishte poashtu me origjinė nga Iliria dhe mik i Justinit tė II
nga Iliria, i cili kishte pėsuar ērregullime nervore nė vitin 574, kėshtu qė
Tiberi ishte nė luftė tė shumėanshme dhe nuk mund tė pengonte migrimin dhe
dyndjen e sllavėve nė Ballkan, kėshtu qė nė vitin 582 u sėmur rėndė.
Trashėgimtar i tij u emėruar iliri tjetėr, Mavriki, i cili u bė
perandor i Perandorisė Bizantine nė gusht tė vitit 582.
Tė kėtillė qenė Valentini I, Valentini i II dhe Valentini i
III,
tė cilėt, janė tė shtjelluar mirė, por vetėm pak. Ky libėr nuk plotėson
nevojat e lexuesve, sikur autori nuk ka ditur mė tepėr. Edhe disa
personalitete janė ilustruar gabimisht dhe nuk janė kualifikuar nė pėrputhje
tė sė vėrtetės apo janė shtjelluar nė bazė tė mitologjisė greke, qė
ėshtė tėrėsisht e rrejshme.
Fotografia e
Hartės sė vjetėr tė Ilirisė, Trakės, Maqedonisė dhe Epirit
Kėshtu pėr Konstandinin e IV,
Progonati, qė kishte lindur mė 654 dhe sundoi Perandorinė Bizantine,
nė mes tė viteve 668-685, nuk e thotė askush tė vėtetėn. Ai ishte i familjes
Konstandiniane nga Iliria dhe zėvendėsoi tė atin Kostandini i II. Dihet se
ishte i prirur nė interesat e pėrgjithshme, kėshtu qė i theu arabėt qė e
kishin rrethuar Konstrantinopojėn.
Edhe Kostandini i V, Kopronimi, (718-775), qė ishte i biri i
Leonit tė III, nuk thuhet asgjė nga e vėrteta, madje as pėr pėrkatėsinė
kombėtare. As pėr Kostandinit X, Dukas, nuk thuhet ndonjė gjė
pėr pėrkatėsisnė e tij, i cili vdiq nė vitin 1067 dhe e zėvendėsoi mė 1059
perandorin Isak.
Madje as pėr Isakun e I, Komnen, (1005-1061) dhe Isakun e
II, Ėngjullin, (1155-1204), qė autorėt rrinė si tė pa gojė pėr
pėrkatėsinė iliro-pellazge, dhe tė cilėt janė pėrfshirė nė famljen e
perandorėve Komnenė,
ndėrsa nė enciklopedinė e Pasho Bakut thuhet se qenė perandorė tė
Perandorisė Bizantine.
Perandoria Bizantine ka qenė e
pėrfshirė nga teokracia greke qė kishte filluar tė forcohej dhe tė bėhej
kryesorja. Teokracia
ėshtė doktrinė sipas sė
cilės pushteti politik e civil drejtohen nga pushteti fetar dhe ushtrohet
nga persona, kasta dhe institucione fetatre, ku kombėsia e humbė vlerėn e
saj dhe identifikohet kryesisht me fenė. Nė teokracinė fetare tė
krishterimit ortodoks me Patrikanėn Ekumene tė Konstandinopojės Perandoria
Bizantine udhėhiqej nga perandorė, tė cilėt, mė shumė gjykonin nėn mendimet
fetare, se sa nė pėrkatėsinė e tyre kombėtare. Grekėt e rinj ishin
dinakė. Gjuha greke, enciklopedia dhe fjalori i tyre qe pėrhapur
kudo. Shkollat dhe fakulteti i Kosntandinopojės ishin bėrė tė njohur me
literaturėn e shkruar veēanėrsht nė kėtė gjuhė. Ajo qė quhej atėbotė
novelė, dhe ishte dominuar kryesisht nga greqishtja. Kjo ishte njė
filozofi kryesisht mistike me nuansa pak a shumė laike, qė ishte shytur
thellė nėn misticizmin fetar.
Pra, pėr Komnenėt, autori
thotė se janė me prejardhje nga fshati Komne, afėr qytetit
Erdirne, tė Turqisė europiane dhe autori i lė mė tutje pa e sqaruar
origjinen e familjes.
Dimė fort mirė se familja Komneni dha mjaft burra shteti, ndėr ta, 6
perandorė tė perandorisė Bizantine, nga Aleksi Komnen deri mė Aleksin e II,
Komnen,
porse ata mbeten tėrėsisht pa u shpjeguar. As shkencėtarėt e huaj bizantinė,
si Camerun e Norwich, nuk i klasifikojnė mirė familjet e tyre, ndonėsa kanė
mjaft tė bėna tė biografisė e tė luftėrave tė shumta. Kėtu mund tė themi se
Pasho Baku nuk i ka pėrcjellur tė gjitha veprat qė kanė shkruar mbi ata
gjatė hartimit tė enciklopedisė sė tij dhe ata qė kanė pasur kėta perandorė
si temė tė shkrimeve, janė tė varur vetėm nga tė ashtuquajturit
shencėtar qė i kanė kosultuar...
Por, tė kthehemi njėherė ku e kemi
lėnė pa i shpjeguar nė pjesėn e IV. Dijetari Rilindas Sami Frashėri
thoshte se Ilirėt dhe Epirotėt rronin njėsoj e ishin si shqiptarėt e sotėm
pa ndonjė ndryshim dhe flisnin gjuhėn qė ne e flasim sot.
Ata ishin njė racė dhe flisin njė gjuhė, si shqiptarėt e sotėm, pra gjuhėn
shqipe. Epiri ishte njė emėrtim vendi, sipas ndasisė, dhe nuk ishte
njė emėrtim i veēantė, siē e bėjnė kėtė punė pseudoshkencėtarėt sot, mė sė
pari, tė ashtuquajturit grek, duke theksuar se janė dy popuj tė
ndryshėm. Pėr fat tė keq, edhe tė ndonjė studius i joni.
Epiri ndahej nga ilirėt e tjerė vetėm sa i pėrkiste regjionit
administrativė, por, pėrderisa e flisnin tė njėjtėn gjuhė, gjuhėn shqipe,
ishin nė popull e njė komb. Toskėt e gegėt gjithmonė kanė qenė i njėjti
komb. Epiri ėshtė emri i vjetėr i toskėrisė.
Qysh nga koha e ardhjes sė turqėve
nė kėto anė Epiri dhe njė pjesė e madhe e Greqisė kanė qenė shqiptare. Tė
ardhurit, u detyruan tė luftonin kundėr shqiptarėve, pėr ta marrė tėrėsisht.
Atėherė, nuk kishte greqi, si sot dhe ne e kemi parė hartėn
pėrkatėse, nė pjesėn paraprake, kur Epiri ekzistonte. Dijetari dhe filozofi
gjerman Lajbnic, nė letrėn e parė tė datės 24 janar tė vitit 1705,
thotė se gjuha e ilirėve tė lashtė mund tė ekzistonte nė Epir,
ndėrsa Edison L. Clark thotė se Epirotėt dhe ilirėt ishin fise
fqinjė, por tė njė gjaku, qė flisnin dialekte tė ndryshme tė sė njėjtės
gjuhė.
Epirotėt ndryshojnė nga grekėt e sotshėm, si nga gjaku poashtu nga gjuha.
Abdyl Frashėri thotė: Epiri ėshtė dhe do tė mbetet gjithmonė
shqiptar, ashtu siē e krijoi natyra (Zoti) dhe historia.
Ptolomejtė dhe Seleukėt nuk kanė gjė tė pėrbashėt as me grekėt as me
bullgarėt. Prej fillimit tė historisė kanė qenė burra shqiptarė. Nėmijė e
pesėqind vjet pas Pirro Burrit Epiri shkėlqeu me pellazgo-iliro-shqiptarin
Mihal Ėngjėlli, Komneni, i cili ishte guvernator i Temės sė
Pelloponezit dhe bėri ēmos pėr t`ia dhėnė kombit tė vet njė shtet,
prandaj shkoi nė Nikopojė tė shpallė veten e tij Despot tė Epirit dhe krijoi
Despotatin e Epirit, njė shtet i fuqishėm shqiptar, qė e kishte
kryeqytet Artėn. Gjatė 1500 vjetėve nuk ėshtė dėgjuar askund pėr
Helladėn. Kjo ėshtė koha kur ėshtė shpallur Despotati i Epirit, mė 1204
dhe nuk ka pasur helladė tė vjetėr. Por, le ta lėmė kėtė temė mėnjanė.
|
|
Olimpia ose Olimbia, princeshė ilire, e bija e mbretit ilir Neoptolem
tė Molosvė nė Epir, nėna e Aleksandrit tė Madh |
Mozaiku i Aleksit I Komneni |
Ne, do tė flasim pėr luftėrat e
shumta. Ato janė zhvilluar mbi ne. Ne, nuk kemi pasur nga t`u ikim. Jemi
bėrė sė pari viktima tė dhimbshme tė kėtyre luftėrave. Kushdo ēoftė
nga shkencėtarėt qė merren me kėto luftėra, kryesisht fetare, qė
zhvillohen mbi territoret tona, nuk mendojnė se kėto territore kanė qenė tė
banuara nga kombi ilir, dhe nuk e qajnė kokėn kush ka banuar kėtu, i
cili nuk mund tė zhduket nga historia sa ēel e mbyll sytė,
por janė tė pėrplasur nė tė gjitha anėt me luftėn, nė prirje tė feve
tė ndryshme, qė luftojnė nė radhė tė parė kundėr njėra-tjetrės, me burra
tanė tė shpėrndarė nė tė gjitha anėt. Nga luftėrat e shumta mbi trojet tona,
nga vdekjet mė shumė se lindjet, nuk kemi pasur mundėsi tė ngritemi si komb.
Nė kėtė periudhė tė luftėrave
kryesisht fetare nuk kemi pasur njė gjuhė tė shkruar, dhe, kur jemi
detyruar qė tė shkruajmė, e kemi bėrė nė kuadėr tė atyre qė kanė marrė
fatin e popujve tė okupuar dhe tė shkatėrruar nė duart e tyre; u
detyruan tė shkruajmė gjuhėt artificiale, si. p.sh. gjuhėn
latine, greke dhe sllave. Nė vijė tė kėtyre luftėrave mbi tokat tona, qė
janė mbushur me gjak tė pafajshėm iliro-shqiptar, me masakra tė tmerrshme
mbi familjet e e perandorisė bizantine, kryesisht ilire, por edhe nga
mbretėritė fqinjė, tė cilat ditėn tė shfrytėzojnė situatėn,
rastin dhe fenė, pėr tė plaēkitur
pjesėtarėt e kombit tė sakatuar ilir, tė ndarė nė pjesė.
Nė kėtė kohė ėshtė forcuar
mbretėria bullgare, duke u kthyer nė forcė dhune. Ajo i kishte
okupuar tokat tona deri nė Durrės, nė fund tė shekullit, pra nė vitin 989,
qė ishte njė port mjaft tė rėndėsishėm nė Adriatik, dhe mė pas kishte
filluar tė dėpėtojė edhe nė Bosnje e Dalmaci.
Tokat e bregdetit tė tė ashtuquajturės Perandori Bizantine po kėrcėnoheshin
me tė madhe. Aty banonte vetėm kombi ilir. Nuk kishte popull tjetėr.
Nė mes tė viteve 1000 deri nė
vitin 1004 perandori maqedonas, Basili tė I, shtiu nė dorė
tėrė pjesėn lindore tė gadishullit ilirik, pra siē thotė Norwich,
gadishullin ballkanik,
nė saje tė luftėrave fetare tė paskrupullta, qė ėshtė pikėrisht koha
e botimit tė fjalorit tė madh enciklopedik grek Sounda dhe futja e
gjuhės greke si gjuhė zyrtare. Harrohen me qėllim tė caktuar etnitė
tjera tė Perandorisė Bizantine, nė radhė tė parė etnia kombėtare ilire,
qė ka qenė nė tė vėrtetė baza e perandorisė Bizantie prej Kostandinit tė
Madh e kėndej; e kulturės sė saj fetare; e shtrirjes ilire prej tokavė tė
saj autoktone deri nė Azi e Afrikė. Kėto lufta tė Bazilit tė I zgjasin me
sukses pėr 32 vite, d.m.th. deri nė vitin 1018, mė moshėn e tij 60 vjeēare,
dhe Bullgaria kishte rėnė nė dorė tė tij. Perandori Bazili i I ishte
shpallur bullgaroktoni, pra shfarosėsi i bullgarėve, qė,
siē e thotė me tė drejtė Norwich, kishte qenė njė perandor i
jashtėzakonshėm dhe ushtria i ngjante njė lumi llave, qė pėr-paronte
ngadalė, por pa u ndalur, sepse ushtarėt nuk e donin, dhe asnjė
perandor nuk kishte hipur mė parė aq i vetmuar si ai.
Po e rikujtoi edhe njėherė se pikėrisht nė kėtė kohė ishte bėrė i njohur
Fjalori Enciklopedik Sounda, ndėrsa greqishtja e kishte marrė
tretmanin e gjuhės zyrtare prej Herakliut e kėndej, pra vendin e
gjuhės sė shtetit, duke e lėnė latinishten qė tė mbijetonte nė
mjediset ushtarake dhe nė disa raste ceremoniale.
Pėr kėtė shkak dhe jo rastėsisht, grekėt pėrplaseshin shumė pėr
dominim, qė prej Herakliut e deri nė Bazilin e II.
Nė kėtė pėrpjekje dhe nė kėtė
luftė po merrnin pjesė iliro-shqiptarėt, tė cilėt, ishin lėnė nė njė
pozitė sekondare nė tėrė Perandorinė Bizantine, pasi qė luftėrat fetare
qenė luftėrat nė tė cilat gjithashtu merrnin pjesė. Atėbotė, iliro-shqiptarėt
fshiheshin pas grekėve, siē fshihej vetė edhe Bazili i I, siē quhej
nė ato luftėra shfarosėsi i bullgarėve, por qė ishte
maqedonas, nė familjen e madhe maqedonase tė Perandorisė
Bizantine.
|
|
Leka i Madh (Aleksandri), nė vitet 356-323 |
Monumenti i mbretit Pirro Burrit tė Epirit, tė vendosur nė Parga tė
Thesprotisė |
A ishte maqedonas Leka i Madh,
qė fliste atėbotė gjuhėn greke?
Jo, pra. Ai ishte i kombėsisė sė atėhershme shqiptare, d.m.th. iliro-maqedone,
dhe pėr kėtė figurė tė madhe pėrlahen disa kombe pėr ta pėrvetėsuar, por
nėnėn e tij, Olimpinė, nga Epiri, nuk e shdėrrojnė nė ndonjė
komb tjetėr, madje as greke, siē nuk mund ta shdėrrojnė nė grek
Pirro Burrin, mbretin tonė tė Epirit, qė na quajti bij tė
shqipes dhe fliste pa dyshim gjuhėn shqipe, sepse ishte iliro-epirot,
siē ishte familja dhe vet Leka i Madh (Aleksandri). Familja e madhe
Burri e mbajti me mija vite Zvicrėn tė gjallė nėpėr duar, dhe nė ēdo
Kanton e nxuar me disa ndryshime tė vogla politike Flamurin dy krerėsh,
ndėrsa Leka i Madh (Aleksandri) bėri mirė atėherė me iliro-maqedonėt,
qė na i la nė Pamir tė Taxhikistanit, sė bashku me dy rajonet
e Afganistanit dhe Pakistanit, qė tė flasin sot gjuhėn e
paharruar pellazgo-ilire. Na duhet tė mendojmė, se ēfarė ka dashur tė na
thotė Leka i Madh pas mija vjetėsh.
Maqedonasit nuk ishin
sllavo-maqedonė tė bullgarisė, sepse nė fakt, nuk e kuptonin
gjuhėn sllave tė Cirilit dhe Metodit, por pjesa dėrmuese e Madedonisė
ishin iliro-maqedonė, pra shqiptarė tė besimit tė krishterė,
qė e kishin vendosur gjuhėn greke si gjuhė zyrtare nė Perandorinė Bizatine,
prandaj i luftonin rrebtė bullgarėt, si armikun mė tė vendosur tė
Perandorisė Bizantine, bashkė me kėtė gjė, armikun e vendosur tė
shqiptarėve, pra, tė fesė sė krishterė ortodokse, sepse ata qenė pėr njė
luftė fetare, ndėrsa mė vonė, nėn sundimin osmanė, pjesa mė e madhe e tyre
ndėrruan fenė nė fe muslimane sunite, dhe njė pjesė e jona
shqiptare mbeti nėn pėrkatėsinė maqedone, qė sot flasin sllavo-meqedonisht.
Po tė shikojmė pak mė
kronologjikisht. Edhe grekėt e rinj, qė ishin mjaft dinakė dhe tė
pa shpirt, dallojnė diametrialisht prej pellazgėve hyjnorė.
Tė gjithė pjesėtarėt e popullatės
sė Epirit kanė qenė iliro-epirotė, pra shqiptarė. Nė kohėn e
vonė, kur ėshtė njohur Epiri pėr tė dytėn herė, nėn Perandorinė Bizantine,
ka qenė tėrėsisht pjesė e fesė sė krishterė, por, ajo si gjithmonė,
ka mbetur pjesė ilire. Dihet, se Paleologėt (Paleologus)
kanė qenė njė dinasti e vonė iliro-shqiptare nga Epiri, e
fundit nė Perandorinė Bizantine, e cila u pėrpoq nė tė gjitha pikat
tė harmonizojė fenė e krishterė nė mes Lindjes e Pėrėndimit,
pra Vatikanit tė Romės dhe Patrikanės Ekumene tė Kostandinopojės,
pėr tė shpėtuar perandorinė Bizantine nga rėnia dhe pėr tė shpėtuar kombin
ilir nga shpėrputhje e feve, qė vinin nga tė gjitha anėt, nė radhė tė
parė, rreth perandorisė dhe mbrenda perandorisė.
Nė kėtė periudhė ishin zgjuar sllavėt e Ballkanit, pėrmes
luftėrave, tė cilėt ishin martuar me pjesėtarė tė familjes perandorake,
Peleologėve, prandaj kishin ngritur kokė princat e tyre, Stefan
Uroshi i II, Millutini apo Stefan Uroshi i III, Deēanski dhe Stefan Dushani,
pra bij tė lindur nga bijat Paleologėve.
Paleologėt
kanė bėrė pėrpjekje pėr tė sunduar Perandorinė Bizantine prej vitit 1259 nėn
Mikelin e VIII, Paleologun (qė ndonėse e shėnojnė gabimisht autorėt
Mihali i VIII)
e deri nė vitin 1453, kur jep shpirt familja e tyre me perandorin
Kostantini i XI, Paleologun, gjatė vrasjes mizore tė Sulltan
Mehmeti tė II, e marte, 29. Maj 1453,
me shqiponjėn me dy kokė, si simbol e stemė tė familjes
perandorake epirote tė Paleologėve,
pra shqiptare. Ata qenė pjesė e fesė sė krishterė ortodokse dhe ėshtė
etiketuar disa herė nga Vatikani si e Lindjes, si fe tjetėr nga
feja e krishterė romake, me grekėt brenda, qė i luftonin apo i shfrytėzonin
kėto luftėra pėr dominimin e tyre sipas pėrkatsisė fetare apo nga ndasitė
fetare...
Siē dihet, njerėzit tanė nuk i
lexojnė librat e shumta tė historisė apo shkencat, tė cilat, i pėrcjellin
pjesėrisht symbylltas, pra nuk dinė tė lexojnė midis rreshtave, ku nuk ka
asgjė tė shkruar. Ata nuk e kuptojnė sa duhet tekstin, se lerė mė kontekstin
e nėntekstin. Pra, e kuptojnė historinė nga ata qė na i thonė kėto
gjėra qindra herė, mbjellin e korrin gjėrat e nevojshme pėr t`i pėrgaditur
nė kuzhinėn serbo-greke, sikur ato janė mė tė mirat dhe nuk i sjellin nė
kokė prapavijat e tyre. Mjerisht, vrapojnė pėr tė marrė gjėra tė
nevojshme prej armiqve tanė mė tė urryer, serbo-grekėve, e pėr tė na i
dhėnė kėto gjėra nėpėr gjumin shumėvjeēar. Kur shkruan, flet dhe na godet
njė grek, nuk do mend se e njėjta gjė na vjen njėsoj nga serbi.
Greko-serbėt janė njėsoj: antishqiptarė, dhe anasjelltas. Prore
luftojnė tė dytė kundėr nesh, duke na i futur nė kėtė mes elementin e tretė-
turqit. Kur nuk bėnė numri njė, provon numri dy, dhe nėse nuk na
trullosin dy tė parėt, na e servojnė tė tretin-turqit. Qė tė tretė na varen
prej koke, sa nuk shohim mirė dhe nuk e dimė se, iliro-pellazgėt, pra
ne, kemi qenė qė kur nė kėto troje, qė nga krijimi i hapėsirės me njerėz,
mija mileniume, e deri nė ardhjen e grekėve nė kėtė hapėsirė,
turko-sllavėve e serbo-turkėve. I katėrti, na ėshtė bota pėrėndimore.
Ajo i bluan ato qė ia ka dhėnė greku, rusi, bullgari dhe serbi nė tryezėn e
vet tė punės dhe nuk ka vend ku tė lėjė apo ta shohė tė vėrtetėn. Aq
mė pak, ne nuk dijmė tė vėtetėn, sepse hyjnė qindra mija libra tė
greko-serbėve, bullgarėve, rusėve, italianėve, anglezėve dhe amerkanėve,
frankėve, portugezo-spanjollėve, tė cilat, janė kryesisht libra tė dobėta.
Me gojėn tonė i pėshpėrisim paqavuret greko-serbo-rusėve dhe na duket sikur
po themi tė vėtetėn. Pra, ende kemi mbetur mbrenda kurthės...
Ata nuk e kuptojnė se iliro-pellazgėt
kurdoherė kanė qenė tė lidhur me Zotrat, me besimin e Zotrave, se janė bijtė
e Zotit nė tokė; qė qysh nė flamur e nėpėr luftėra tė shumta anė e kėnd
botės e lidhin veten me shqiponjėn, pra, me Zotin, me krahėt e
shqiponjės; me yllin dhe yjet e pamatur, qė njėri ndėr ta, Dielli, ėshtė
ylli mė i vogėl; me rrufenė, gjallesat e me dhinė- qė di tė mbijetojė edhe
nėpėr shkrepat mė tė rrebta, por njėra, dhia Aigina, ka ditur ta rritė
Zeusin, Zotin mashkulll tė parė, pas Amazonave pellazge, pas Selėve tė
Epirit dhe Sellen, zotreshėn e parė tė Sellėve; me gjarpėrinjt etj...
Monedhė e perandorit Genti, me prejardhje ilirie, ndėrsa nė faqen e dytė
ka Shqiponjėn me dy krerė, qė sipas mitologjisė pėrfaqėson djalin e mbretit
Troas, Ganimedin nga Troja, dhe mbishkrimin DARDANION
Dihet, se flamuri kombėtar nuk
ėshtė siē e kanė dokumetuar autorėt shqiptarė,
se shqiponja me dy kokė (bycephale) ėshtė shumė e lashtė. Ajo
daton qė nė shekujt e IV-II para erės sonė. Haset shpesh nė
mėnyrė grafike, nėpėrmjet sendesh e zbukurimesh, tek Ilirėt, fiset Hitite,
popuj e shtete tė Mesdheut, nė Shqipėri, nė Austri, Gjermani, Danimarkė,
Zvicėr, Ballkan, Serbė e Rusė, etj.
Flamuri shqiptarė e ka prejardhjen nga shekulli i II pas Krishtit, kur
perandori ilir romak Genti nxori monedhėn e vet, nė tė cilėn
ėshtė varianti mė bindėsi i shqiponjės me dy krerė, ku shkruhet edhe emri
DARDANION. Dardanion ėshtė Dardania e Turqisė sė sotme. Ajo ėshtė
para-ardhėse e Dardanisė kosovare.
Nė faqen tjetėr, ajo e ka shqiponjėn me dy krerė. Ėshtė simboli ynė i
parė. Shqiponja e pėrcjell urdhėrin e Zotit dhe e rrėmben
Ganimetin, sipas mitologjisė, pėr ta dėrguar nė qiell.
Pėr tė tjerat, do tė shohim nė
shkrimin tjetėr...
(I)
(II)
(III)
(IV)
(VI) |