Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Ahmet QERIQI

www.radiokosovaelire.com

ASHTU, SIKUR ËSHTË SHKRUAR (1) 

      Efraimi ishte kthyer në kasollen e tij, të lyr me llaç. Kishte vetëm një dhomë, për veten, gruan, djalin dhe gomarin. Edhe pse i varfër ishte i lumtur. Pas dyzet vjet robërie në tokën e Faraonit, në Egjipt, ishte kthyer në Jude, së bashku me Mojsiun dhe hebrenjtë e tjerë. Nuk punonte më ditë e natë angari, sikur kishte punuar vetëm për një kothere buke, në Egjipt. Një kothere edhe ashtu nuk ishte e mjaftueshme, por e mbante shpirtin. Nuk i kishte borxh askujt.

            Varfanjaku Efraim, ishte duke pritur në rrugë për ta takuar Mojsiun, i cili qe nisur për në Malin Sinaj, ku fliste me Hyjin JAHVEH. E kishte vërejtur nga larg dhe në mend i silleshin fjalët e gruas së tij:

            -Shko, nuk është turp, pyete...

            -Mbase nuk është turp por, po më duket një pyetje koti, ia kishte kthyer gruas, i pavendosur për ta kryer porosinë.

            - Përse të jetë pyetje koti? Ai është profeti i Madh dhe i din të gjitha, le ta pyes Hyjin  e tij si do të vejë halli ynë, a do të kemi edhe ne ndonjë ditë të mirë e të begatë, apo kështu deri në fund do ta mbajmë jetën duke shitur dru me një gomar, që është bërë asht e lëkurë.

            Nga larg kishte vërejtur profetin, i cili mbante në dorën e majtë disa fleta të pergamenit. Leshrat e kokës dhe të mjekrës i derdheshin në gjoksin e bëshëm, ndërsa vështrimin e kishte hedhur drejt Malit ku do të ngjitej fill i vetëm me shkopin e tij të shenjtë, me të cilën kishte çarë rrugën mu në mes të Nilit...

            Asokohe edhe vetë Efraimi, kishte kaluar nëpër Lumin, Nil, kur Hyji i Mojsiut e kishte ndaluar ujin dhe izraelitët kishin ikur nga ndjekja e faraonëve...

            Në vendin ku parakalonte, Mojsiun e shikonin njerëzia. Disa iu kishin qepur prapa, disa i kërkonin lëmoshë, ndërsa ai ecte në rrugën e tij pa e kthyer kokën anash.

            Në kohën kur ishte afruar, Efraimi mori zemër dhe i doli para. E përshëndeti dhe kërkoi t’ia dëgjonte lutjen e tij.

            Mojsiu e njihte mirë dhe e dinte se Efraimi ishte një besimtar i përkushtuar, por shumë i varfër.

            -Shalom, i thirri duke e përshëndetur me dorë, për t’ia tërhequr vëmendjen profetit, që s’para e kthente kokën anash.

            -Shalom elohum, ia ktheu Mojsiu përshëndetjen dhe si për habinë e të gjithëve u ndal dhe ia dha dorën varfanjakut, Efraim.

            -Nuk do të bezdisja o mbret i besimtarëve, por nuk me shqitet ime shoqe. Ajo më përbeu në emrin e Hyjit tonë JAHV, të pyesësh ATË, se si do të vejë halli ynë, punojmë e rropatemi pa ndalur dhe gjithnjë e më të varfër jemi.

            -Do ta pyes, i tha Mojsiu dhe vazhdoi rrugën.

            Efraimi ishte kthyer në kasollen e tij, të lyr me llaç. Kishte vetëm një dhomë, për veten, gruan, djalin dhe gomarin. Edhe pse i varfër ishte i lumtur. Pas dyzet vjet robërie në tokën e Faraonit, në Egjipt, ishte kthyer në Jude, së bashku me Mojsiun dhe hebrenjtë e tjerë. Nuk punonte më ditë e natë angari, sikur kishte punuar vetëm për një kothere buke, në Egjipt. Një kothere edhe ashtu nuk ishte e mjaftueshme, por e mbante shpirtin. Nuk i kishte borxh askujt. Kur kishte punë te ndonjë i pasur, punonte, siguronte bukën për disa ditë, pastaj priste se ç’do të dërgonte Hyji nga qielli, ai Hyji i madhërishëm me të cilin fliste Mojsiu, të cilin  e donte dhe e nderonte. Vërtetë ishte i varfër, madje e dinte se njerëzia e thërrisnin Efraim varfanjaku, por nuk iu mbante mëri. I tillë ishte, sepse Hyji JAHV, ashtu e kishte përcaktuar dhe ai ishte tejet i bindur se gjithçka në këtë botë bëhej sipas vullnetit të Hyjit, pikërisht sikur e kishte shkruar ai. Duke u mbështetur në besimin e tij, i kishte ardhur rëndë ta pyeste Mojsiun, për të ardhmen, por ja që gruaja e tij, Dalila, nuk e linte të qetë, meqë e dinte se burri i saj e njihte Mojsiun.

            Ishte mbështetur në cungun përballë vatrës dhe nga lodhja e uria kishte filluar të dremiste, duke i drejtuar Hyjit  lutje me zë të ulët...

                                                     ***

            Dalila, ishte bija e David Hulit.

            Në rininë e saj kishte qenë njëra ndër femrat më të bukura të fisit të Hulëve. Në kohën kur kishte lëshuar shtat kishte tërhequr vëmendjen e rojtarit të pronave të orizit, ku ajo punonte me të ëmën. Nga shikimi i tij, ishte frikësuar aq, sa për pak që nuk kishte këlthitur, por e kishte përmbajtur veten. Nëna e saj, Sarah, e kishte vërejtur shikimin epshtar të rojtarit, që sillej poshtë e lartë me heshtën në dorë dhe shikonte mbarëvajtjen e punëve në orizore, ndërkohë që, në mbrëmje, rojtari me disa të tjerë i kontrollonin  punëtorët nëpër rrobat e shtatit, mos kishin vjedhur kokrra të orizit.

            -Mos shiko andej, i kishte thënë bijës me zë të ulët, duke mos e ngritur kurrizin. Dalila e kishte kuptuar qortimin e heshtur të së ëmës.

            Pas pak rojtari i kishte bërë me shenjë, Dalilës ta ndërpriste punën dhe të paraqitej para tij. Ajo e habitur kishte shikuar të ëmën, e cila i kishte dhënë leje. Punëtorët e tjera ishin trazuar, por asnjëra nuk kishte marrë guxim të shikonte kah rojtari.

            Ai ishte një burrë rreth të tridhjetave, shtathedhur dhe me një vështrim tinëzar. Ishte ulur në breg të Orizorës nën hijen e një hurmeje.

            Dalila po qëndronte para tij pa bërë zë me vështrimin e hedhur për tokë te këmbët e tij.

            -Si të quajnë, e pyet me një zë joshës.

            Ajo kishte shqiptuar emrin e saj me një gjysmë zëri.

            Rojtari po e vështronte tërë epsh, pa e fshehur qëllimin e tij.

            -Ti dhe ajo gruaja, që mbase është nëna jote jeni punëtoret më të zonjat, por jeni më të varfrat. Të gjithë të tjerët vjedhin nga disa kokrra në ditë dhe i fusin gjithandej  nëpër rrobat ku ne nuk i gjejmë dot, ndërsa ju dyja, nuk merrni as edhe një kokërr të vetme.

            Dalila e shikonte me një ndjenjë të turbulluar, por nuk kishte nxjerrë zë nga goja.

            -Kurdo që të jem unë në roje, merr kokrra orizi dhe futi nëpër rrobat. Do të bëhem sikur të kontrolloj, por nuk të zbuloj. Duhet ta mbash shpirtin. Dhe për këtë që të thashë, po i tregove edhe nënës sate, do të ndëshkoj.

            -E kuptove?

            -Po tha ajo me gjysmë zëri.

            -Shko tani, i tha duke mos ia ndarë sytë krejt derisa ajo ishte futur në rresht dhe kishte filluar të punonte.

            Dalila, nuk kishte folur.

            Më kot ishte munduar nëna e saj të mësonte arsyen përse rojtari e kishte ndarë dhe çfarë i kishte thënë.

            -Ti, po fsheh diçka moj bijë,  i kishte thënë më në fund dhe e kishte shtrënguar fortë në gjoks. Tregoji nënës sate, është më mirë për ty dhe për mua.

            -Po ai më ka thënë, që as ty të mos tregoj.

            -Po ti fol moj bijë, po ku rrëfej unë e mjera për ty. Kë kam tjetër veç teje?

            Dalila kishte hezituar për pak çaste, por pasi e kishte përqafuar fortë të ëmën i kishte treguar.

            -Ndoshta është njeri i mirë. Ai më tha, “shpirtin, duhet mbajtur disi”.

            -Ai të ka thënë të vjedhësh moj bij!

            -Të gjithë vjedhin nga pak, ajo Dila e Makut, madje mbush gjoksoret. I kam parë edhe gratë tjerë ku fusin nga një grusht oriz jo më disa kokrra.

            -Po sikur, ta bëjë me qëllim?

            -Përse do ta bënte?

            -E bën sepse është njeri i lig. Ti mashtrohesh, merr disa kokrra, i fut diku në rrabet dhe ai, në fillim nuk  të zbulon, pastaj, një ditë të befason dhe për të mos kamxhikosur ai kërkon një shërbim tjetër, moj bijë...

            Dalila kishte stepur. Mornica të ftohta ia kishin kapluar shtatin. Nuk e kishte paramenduar një kurth të tillë.

                                                     ***

            Ditët kishin kaluar dhe Dalila nuk kishte marrë asnjë kokërr orizi, përveç sasisë, të cilën e merrte për punën që bënte në orizore, së bashku me të ëmën. Rojtari kishte përcjellë me kujdes lëvizjet e saj, por nuk kishte zbuluar asgjë të dyshimtë. Një ditë sërish e kishte ndaluar dhe e kishte pyetur sesi ia dilnin të mbijetonin me orizin, që merrnin. Dalila nuk kishte folur por e kishte shikuar me habi, në përpjekje për të mësuar qëllimin e rojtarit, i cili ishte shumë i ashpër me fshataret e tjera, ndërsa ndaj saj kishte një sjellje krejtësisht tjetër.

            Ti je bija e David Hulit?

            Dalila kishte pohuar me kokë, por përmendja e emrit të babait, i cili ishte mbytur shumë vjet më parë e kishte shqetësuar.

            Babai yt ka punuar me babanë tim. Ishin shokë, por pësuan nën gurët e Piramidës, gjatë ndërtimit... ti mbase nuk e di, ke qenë shumë e re...

            Dalila nuk kishte folur, por kishte fituar bindjen se rojtari nuk kishte qëllime të këqija.

            -Dëgjo unë nuk jam i martuar. Jam për disa vjet  më i moshuar se ti, por...

            Dalila ishte larguar pa bërë zë. Sapo ishte kthyer në shtëpi kishte treguar së ëmës, ndërsa ajo kishte sjellë në kujtesë ditën e kobshme, kur e kishin lajmëruar se tre punëtorë i kishte shtypur guri i madh, që e kishin sjellë nga Habeshi, gjatë përpjekjeve për ta vendosur në murin anësor të Piramidës së Madhe.

            -Ai të ka kërkuar dorën moj bij, si thua, të pëlqen?

            -Nuk di, kishte thënë dhe kishte vazhduar vjeljen e kallinjve të orizit.

            -Duket se nuk ka qëllim të keq. E ka provuar sjelljen tënde dhe tani beson se nuk vjedh.

            Dalila nuk kishte folur. Në mendje i sillej vërdallë biseda me rojtarin, të cilit nuk ia dinte as emrin, ndërsa ai e kishte njohur qysh moti, por nuk kishte bërë zë.

            Më vonë kishte mësuar se rojtari quhej, Shloma i biri i  Ezaut, që kishte qenë shok me babanë e saj. Nuk kishte njeri tjetër në shtëpi. Nëna i kishte vdekur gjatë kthimit nga Egjipti dhe atë e kishte rritur daja i tij, pronari i orizores, ku punonte.

            Dalila  e kishte pëlqyer Shlomën dhe kishte menduar të futej dhëndër brenda, meqë  rronte me dajën.

            Sarah  kishte pranuar  që bija e saj të martohej me Shlomën dhe pa vonuar ishte kryer ceremonia e pëlqimit, ndërkohë që kishin filluar edhe përgatitjet për martesë.

            Shloma ishte më i moshuar, por ishte punëtor dhe mjaft i pashëm.

            Por fati qe shkruar ndryshe. Hyji nuk kishte dashur që çifti i martuar të kishte fat në jetë. Vetëm dy maj pas martesës, Shlomën e kishin rrëmbyer valët e lumit, gjatë një stuhie në përpjekje për ta ndaluar ujin që kishte vërshuar, në orizore.

            Atë ditë të kobshme, Dalilës iu kishte këputur diçka në zemër. Lajmi për vdekjen e bashkëshortit e kishte tmerruar. Kishte qarë me zë dhe disa herë i kishte rënë të fikët. Edhe Sarah ishte mjeruar për fatkeqësinë e së bijës dhe dhëndrit që e kishin pasur shtyllën e shtëpisë.

            Fatkeqësia nuk kishte ndalur me aq. Një vit më vonë kishte vdekur edhe nëna e saj, Sarah. Dalila kishte mbetur kërcure.

            Daja i dhëndrit ishte treguar zemërmirë dhe i kishte ndihmuar, por ajo nuk e merrte dot veten. Vdekja e papritur e burrit dhe e së ëmës i kishin lënë vragë të pashërueshme në jetë. Ishte tërhequr. Nuk fliste me askënd. Qante, vuante dhe e luste Hyjin që edhe asaj t’ia merrte shpirtin. Edhe pse e re kishte rënë nga shëndeti. Ishte tharë e terur, aq sa dukej për shumë vjet më e moshuar.

            Nuk mendonte të martohej, më, meqë i dukej se do ta tradhtonte dashurinë e parë.

            Kalonin ditët, muajt, vitet dhe ajo i kishte mbushur të tridhjetat, kur kishte takuar Efraim varfanjakun. Ai kishte dëgjuar për fatkeqësinë e saj, meqë kishte pasur një lidhje miqësie me dajën e Shlomës.

            Efraimi, kishte vetëm një kasolle dhe një gomar, me të cilin barte dru dhe bënte tregti të imët nëpër fshat. Rronte shkujdesur. Nuk rruhej dhe rrallë  pastronte hiramët e gjatë, të cilët i shkonin zvarrë për tokë. Mirëpo ishte njeri shpirtmirë dhe nuk i kishte bërë askujt keq. Të gjithë e donin dhe e mëshironin. Madje rabini, Isak, shpeshherë e kishte marrë si shembull të një besimtari të përkushtuar, i cili edhe pse i varfër kryente të gjitha obligimet fetare dhe kurrë nuk qahej për varfërinë e tij. Nuk pranonte lëmoshë edhe kur nuk kishte bukë për të ngrënë.

            Dalila, duke qene se mendonte që kishte humbur gjithçka dhe për të mos mbetur dyerve të botës, ishte martuar me Efraim varfanjakun dhe Hyji iu kishte falur një djalë, Davidin, të cilin e kishin pagëzuar me emrin e babait të Dalilës.

            Ajo e kishte ditur se Efraimi nuk kishte kurrfarë pasurie veç një kasolle të mbuluar me kashtë dhe një gomar, me ndihmën e të cilit nxirrte bukën e gojës. As Dalila nuk kishte trashëguar ndonjë pasuri, meqë daja i burrit të parë, nuk ia kishte dhënë mirazin sipas ligjit, për shkak se Shloma nuk kishte trashëguar pasuri të veten, por kishte jetuar në bashkësi me familjen e dajës së tij....

            Vazhdon...

     (2)