Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

Përktheu: Hasan HAMËZBALA

JU JENI MARGARITARI (2)

A e keni zbuluar, vallë, ndonjëherë faktin se asgjë të kësaj bote nuk mund ta posedoni? Ju vetëm ndieni se i keni – por po të njëjtat gjëra kanë qenë ku janë tash edhe para jush; para jush ato i ka poseduar dikush që tashmë nuk ekziston.

Njëherë ka ndodhur: mbreti e ka ftuar në darkë poetin e madh urdu, me emrin Galib. Së bashku me të ishin së paku edhe pesëqind të ftuar. Galibi ishte njeri i varfër, meqë poeti e ka të vështirë të jetë i pasur në sytë e huaj – i pasur është përbrenda, por ajo është krejt diçka tjetër.

Miqtë e këshilluan Galibin të blente rroba të reja, këpucë të reja, ndonjë shiezë të bukur – meqë gjithë ato që i kishte ai ishin të grisura, e kështu nuk do të dukej bukur në mesin e tërë atyre oborrtarëve të krekosur.

Por Galibi gjithë atyre iu përgjigj: “Nëse i siguroj gjithë këto gjëra, përbrenda do të ndihem shumë pakëndshëm, meqë unë kurrë nga askush nuk kam huazuar gjë – kam jetuar përgjithmonë me forcat e mia. Nuk do të ishte fare mirë t’i ndërroj shprehitë vetëm shkaku i një darke.”

Dhe kështu Galibi megjithatë ka shkuar në darkë – por në zhelet e veta. Kur rojeve ua ka treguar ftesën, ata e kanë shikuar, ia kanë vështruar rrobat e tij – të cilat kanë qenë rroba vetëm në kuptimin simbolik – kanë qeshur me zë, dhe i kanë thënë gjoja dashamirësisht: “Vallë, ti – ku e ke vjedhur ftesën? Mos u tall me ne, se edhe pak po u vakarrove para këtyre dyerve, të futëm në burg!”

Galibi nuk ka mundur t’i besojë asaj që ka ndier. “Unë jam i ftuar personalisht”, ka shpërthyer i revoltuar; “dhe nëse nuk më besoni, shkon deri tek perandori e pyeteni personalisht.”

“More mos dërdëllis”, ia hodhën rojtarët. “Secili lypsar i gjorë mendon se është i ftuar në këtë darkë të begatë – shumë kanë ardhur para teje me të njëjtin vetëbesim. Ik nga këtu gjersa akoma jemi në disponim. Mos na rri para sysh me ato zhele, se mysafirët – mysafirët e vërtetë veçsa nuk kanë arritur.”

Dhe kështu Galibi është detyruar të kthehet. Miqtë e tij kaherë e kanë ditur se çfarë ka për t’i ndodhur, ndaj që më parë i kanë siguruar gjithë ato që – sipas të gjitha gjasave – ka qenë e domosdoshme t’i ketë: rroba të reja, këpucë, shiezë të re dhe imtësira të tjera. Pasi që është veshur përsëri, Galibi është kthyer para portës së oborrit perandorak. Rojtarët nuk e kanë njohur në dukjen e re, ndaj me përulësi janë përkulur para tij, me fjalët drithëruese: “Urdhëroni, hyni zotëri!”

Galibi ka qenë poet në zë, ndaj edhe perandori ka qenë admirues i sinqertë i krijimtarisë së tij – dhe i ka lejuar të qëndrojë mu në afërsinë e tij. Të gjithë një afërsi të tillë e quanin nder të lartë.

Por, kur ahengu ka filluar, Galibi ka zënë të bëjë diçka skajshmërisht të pazakonshme – saqë edhe mbreti ka menduar se Galibi thjesht ka shkalluar - ky ka ushqyer sakon e vet, duke i thënë: “Hajt, e bukura ime, ha, ngopu! Se, ti ke kaluar nëpër portën oborrtare, e jo Unë!”

Ç’po bën, Galib?”, u nxeh mbreti. “Vallë, u trenove në pleqëri?!”

“Nuk jam trenuar”, tha Galibi plotësisht i qetë. “Kur kam ardhur në zhelet e mia, në derë nuk më kanë lënë të hyj. Tash kam ardhur në rrobat e reja – e në to ka qenë dashur patjetër të vij, se ato vetë nuk do të mund të vinin – përndryshe, po të mos ishin rrobat, mua akoma para hyrjes kishin për të më shutuar.”

Por, kjo secilit i ndodh: JU nuk ju njohin, por asnjëri nuk lë pa njohur rrobat tuaja. Për këtë, ju me aq ngulm vazhdoni që ta stolisni vetveten, e t’i zbukuroni rrobat tuaja.

Meditimi është i nevojshëm për të pushuar nga të tjerët. Ai është i domosdoshëm për t’u larguar nga sytë e huaj, nga pasqyrat që ju pasqyrojnë. Harrojini ato! Së paku disa minuta shikoni përbrenda – atëherë keni për të ndier dhembje dhe vuajtje të tmerrshme, meqë keni për ta kuptuar sesa të zbrazët që jeni. Por, nga ai moment lind transformimi: në atë moment fillon gjurmimi pas thesarit të brendshëm, pas asaj pasurie e cila ndodhet e ndryer në ju – derisa tëra thesaret e kësaj bote mbesin përjashta, dhe bëhen gjithnjë e më pak të rëndësishme nga çasti në çast.

Janë të shumëta thesaret e botës së jashtme, e vetëm një pasuri është në ju. Përjashta ekzistojnë drejtime e drejtime - qëllimi i brendshëm është njëkahor. 

Isai tha: “Mbretëria e atit është si tregtari i cili e ka pasur dyqanin dhe e ka hasur një margaritar. Tregtari ka qenë i arsyeshëm. E ka shitur dyqan dhe e ka blerë atë margaritar për vete.”

Tregimi shkon kështu: një njeri ka shkuar në një vend përtejdeti për të fituar pasuri. Ka grumbulluar shumë, është bërë tregtar i madh, por në çastin e fundit ka hasur në një margaritar. Pa hamendje, njeriu e ka shitur tregtoren dhe ka blerë margaritarin. Duke u kthyer në shtëpi me anije, stuhia e ka fundosur anijen, kurse njeriu fatlumësisht ka notuar gjer në breg – me margaritarin! Po ta kishte mbajtur atë pasurinë e madhe, ajo tash do të ndodhej në fund të detit. Kësisoji, tërë pasurinë e tij e ka sjellë në shtëpi.

Për këtë Isai thotë: se njeriu duhet ta blejë njëjësin për shumësin të cilin e ka poseduar më herët, kështu që asgjë nuk mund të jetë e humbur, madje edhe po qe se anija përmbytet. Njëjësi mund të të shpëtojë, por jo shumësi. Kur vdekja hyp në fuqi, e kur anija e jetës suaj zë të fundoset, po e patët atë margaritarin, ju mund të shpëtoni dhe të notoni deri në breg, por nëse e keni turmën në shpinën tuaj, ajo ka për të ju tërhequr në fund. Me margaritarin edhe mund të pezulloni, por me dyqanin jo - ai është vërtet tepër i rëndë.  

Isai tha: “Mbretëria e atit është si tregtari i cili e ka pasur dyqanin dhe e ka hasur një margaritar.”

Ka qenë i urtë, se teveqel është secili që njërin e ndërron me shumësin. Urti është t’i shesësh të gjitha gjërat për një të vetme. Margaritari është simbol për atë njërën, atë të brendshmen.

“Tregtari ka qenë i arsyeshëm. E ka shitur dyqanin dhe e ka blerë atë margaritar për vete.”

“A po kërkoni ju thesar i cili nuk shkatërrohet, i cili mbijeton, të cilin molëzat nuk e atakojnë e as krimbat s’e brejnë?”

Jini edhe ju të arsyeshëm si ai tregtari. Çdo gjë që fitoni në botën e jashtme në fund do të ju merret. A e keni zbuluar, vallë, ndonjëherë faktin se asgjë të kësaj bote nuk mund ta posedoni? Ju vetëm ndieni se i keni – por po të njëjtat gjëra kanë qenë ku janë tash edhe para jush; para jush ato i ka poseduar dikush që tashmë nuk ekziston. Së shpejti edhe ju më nuk do të jeni, kurse gjërat nuk kanë për të luajtur nga vendi, dhe sikur e presin të krisurin tjetër i cili do të pohojë: “Kjo është imja, kjo është vetëm imja!” Posedimet tuaja janë si ëndrrat: tash janë, tash nuk janë.

Njëherë ka ndodhur kjo ngjarje në jetën e mbretit Ebrahim... Një natë, e kanë zgjuar rrapëllimat nga kulmi i pallatit – dikush ka shëtitur nëpër kulm – ndaj mbreti me vëmendje ka pyetur: “Çfarë po ndodh atje lart? Kush është ai?

I panjohuri me zë të qetë ia ka kthyer: “Mos u brengos, ti vetëm fli – e kam humbur devenë, dhe krejt çfarë dëshiroj është ta gjej përsëri.”

Njeriu po thotë se e ka humbur devenë – dhe atë në kulmin e pallatit mbretëror?!

Ebrahimi ka qeshur me sqarimin e këtij njeriu: “More zbrit poshtë, teveqel i marrë! Kur ke dëgjuar që deveja humb në kulm, dhe atë në kulmin e pallatit mbretëror?! Shko tash ngadale në shtëpi dhe kërkoje nëpër vendet e zakonshme.”

Sakaq, kur është kthyer në krevat, mbreti nuk ka mundur t’i mbyllë as sytë, meqë ka qenë njeri që ka menduar thellësisht, ndaj në kokë ka zënë t’i lindë ideja tjetër: “Ndoshta ai njeriu i panjohur nuk qe fare i marrë, e ndoshta fjalët e tij janë simbolike. Zërin e kishte pasur aq bindës – “mos u brengos, ti vetëm fli” – ishte një qetësi e panjohur e një fuqi në zërin e tij.” Ebrahimi e ndiente se zëri nuk i ka takuar një të marri. Dhe i ra ndër mend: “Kur më tha se deveja i ka humbur në kulm, ai me këtë sikur dëshiroi të më tregonte diçka, meqë ngjyrën e zërit në atë moment e kishte aq të butë e depërtuese... Nesër në mëngjes do të urdhëroj që ky njeri të gjendet! Duhet ta shoh se kush është ai – ishte hyjnor apo ndonjë teveqel i zakonshëm, dhe se a ishte në kulm nga marrëzia apo të më transmetonte ndonjë porosi.”

Tërë natën mbreti është rrotulluar në krevat. Posa ka zbardhur, u ka urdhëruar oborrtarëve që ta gjenin njeriun e përshkruar me zërin karakteristik. Kryeqyteti ka qenë plotësisht i bastisur, gur më gur nuk kanë lënë, por prej atij njeriu “as shenjë as dokë” – meqë, si vetëm nga zëri do të mund të gjendej krijesa njerëzore? Vështirë, tepër vështirë.

Po atë të njëjtën ditë, ndërkaq, mu rreth mesditës, një varfanjak është lajmëruar para portës së pallatit, dhe me zë ligjërimtari i është drejtuar rojtarit: “Më le të hyj, meqë dëshiroj që për disa ditë të rri në këtë han. Më lejo që së paku një javë ditë të jetoj në këtë bujtinë.”

“Kjo nuk është bujtinë”, i tha rojtari, “dhe unë vërtet nuk di nga të erdhi ty ideja se kjo është bujtinë – kjo është selia e mbretit, pallat i tij.”

“Mor çfarë”, bëri me dorë varfanjaku, “po unë fare mirë e di se fjala është për bujtinën: njerëzit vijnë e shkojnë. Nuk është kjo rezidenca e askujt, prandaj më le që pak të flas me perandorin, meqë ai, siç duket, është naiv budalla.”

Reagimi i mbretit ka qenë i tmerrshëm; është hidhëruar kur i ka dëgjuar këto fjalë, por megjithatë e ka ftuar të hyjë. Kur rojet e kanë dërguar deri tek dhoma e Ebrahimit, mbreti nuk ka mundur të përmbahet: “Tregomë tash qartë – çfarë po flet ti ashtu?”

“Kur para disa vjetësh kam qenë në këtë pallat, këtu ka qenë një tjetër njeri, e ai ka qenë i ngjashëm me ty, meqë edhe ai ka menduar se ndodhet në rezidencën e tij personale. Mund ta përkujtosh!”

“Mos u bëj i marrë”, i tha perandori, “por edhe mos u sill në mënyrë të pakulturuar – ai njeri të cilin e ke takuar këtu ka qenë babai im, që tashmë është i vdekur.”

“Më lejo ta përfundoj” e luti varfanjaku. “Kur kam qenë të parën herë, nuk ke qenë. Tash je këtu, por ta dish këtë: kur të vij herën e tretë, ti më nuk ke për të qenë. Një i dhjetë ka për të qëndruar në vendin tënd – ndoshta ai do të jetë yt bir i cili me kryelartësi ka për të pohuar: “Kjo është rezidenca ime!” Por, ç’rezidencë është kjo? Njerëzit vijnë e shkojnë – bujtinë si çdonjë tjetër!”

Vetëm pas këtyre fjalëve, Ebrahimi ia ka njohur zërin! “Domethënë”, tha perandori i gëzuar, “ai i marri që kishte humbur devenë mbi kulmin tim – ai ke qenë ti, apo jo?”

Varfanjaku pohoi: “Po, unë jam ai i krisuri i cili e kërkon devenë aty ku s’e ka vendin, por ti je i krisur edhe më i madh nga unë – se, nëse veten e kërkon në rrobat që i bart, atëherë je më budalla se unë që e kërkoj devenë mbi pullaze!”

Në të njëjtin moment, plotësisht i befasuar me atë që ka dëgjuar, Ebrahimi është ngritur nga froni, dhe në kalim e sipër i ka thënë varfanjakut: “Ti, nëse do, qëndro sa ta kënda qejfi në këtë bujtinë, por unë shkova. Kam qëndruar këtu si budallai i fundit vetëm shkaku që kam besuar se kjo është rezidenca ime, vatra ime, shtëpia ime personale. Por, jo: tash e kam të qartë, dhe për këtë dua ta gjej atë vend i cili është krejtësisht imi – nëse veç nuk jam vonuar.”

Po atë ditë, Ebrahimi-mbret është shndërruar në Ebrahimin-mistik. Kur është bërë i njohur anë e mbanë vendit si njeri i cili përsosurisht është zgjuar, të gjithë kanë mundur ta shohin sesi ka shëtitur nëpër vendet larg kryeqytetit të tij personal! Dikur në po këtë kryeqytet e ka pasur pallatin – ka qenë në të gjithnjë derisa nuk e ka kuptuar se ka jetuar në bujtinë.

Kështu Ebrahimi vazhdonte të jetonte nëpër vendet e vetmuara dhe kurdo që njerëzit e takonin dhe e pyesnin se ku ndodhet qyteti, ai do t’i hutonte me përgjigjet e veta. Fjala “basti” do të thotë qytet, “vend ku njerëzit banojnë.” Kurdo që do ta pyesnin se ku ndodhej qyteti, ish-perandori me dorë do të bënte kah varret: “Vetëm shkoni drejt, dhe keni për të mbërritur tek basti që është i vërtetë – tek vendi “në të cilin njerëzit banojnë”.

Njerëzit do ta dëgjonin, dhe do të ktheheshin të ndezur nga tërbimi: “Po çfarë njeriu qenke ti? Të pyetëm si njerëz se ku është qyteti, kurse ti na dërgove në varreza – ku është çështja, tregona!”

Ebrahimi do t’ua sqaronte përmes gazit: “Eh, po duket sikur ne fjalëve iu japim kuptim krejtësisht të ndryshëm – se varri është rezidenca e vërtetë e njeriut; kur në të hyn, më nuk del dot nga ai. Ky është basti i vërtetë: nuk ka ndalime të shkurtra, nuk ka ndërrime adresash, nuk ka hyrje e pastaj dalje. Nuk jemi kuptuar. Ju, sipas të gjitha gjasave, keni kërkuar t’jua tregoj paralagjen e varrezave – qe ku e keni atje! Dhe më falni për keqkuptimin.”

“Koha e dikujt ka ardhur sot, e dikujt ka për të ardhur nesër, e dikujt pasnesër apo kushedi kur, por secili që është në këtë qytet, në këtë paralagje të varrezave, secili pret që nga para-basti të arrijë në basti. Ju po më pyesni për vendin ku njerëzit banojnë? Kjo është varreza, marghati, apo jo? Përjashta tij janë vetëm ata që e presin vdekjen, kurse brenda është vetë vdekja, se kurrgjë tjetër pos vdekjes nuk ka.”

Jeta është vetëm pritje e vdekjes; kështu duket. Çdo gjë na dërgon në këtë konstatim: jeta është përgatitje për vdekjen. Por, si jeta mund të jetë diçka momentale? Vallë, a do të mund të ishte e mundur që jeta të jetë vetëm ëndërr – e se kemi për t’u zgjuar në vdekje? Është këtu, e si të mos ishte, e pastaj vjen vdekja – dhe jetë vërtet nuk ka më! Kurse jeta duhet të jetë diçka e pafund, por, jo: nëse edhe ju lypni diçka që nuk kalon, atëherë jini si ai tregtari i arsyeshëm: shitni çdo gjë që keni grumbulluar! Shiteni shumësin dhe blijeni njëjësin, atë margaritarin e qenies së brendshme i cili nuk mund të përfundojë në fund të detit kurdo që jeta të përmbytet në stuhinë e vdekjes – se JU JENI AI MARGARITARI! Vetëm veten mund ta posedoni – kurrgjë tjetër nuk keni në duar. Të mashtroheni mundeni, por kjo është diçka tjetër.

Mund të mashtroheni me iluzionet se posedoni shtëpi të madhe, gruan e këtillë apo burrin e atillë, sesi keni fëmijë, por krejt kjo është vetëmashtrim i kulluar; herët apo vonë kjo ëndërr ka për t’u zhdavaritur si fatamorganë. Mund ta posedoni ekskluzivisht vetveten, se ajo është diçka që kurrë nuk ka për t’u zhdukur. Qenia është e përjetshme, e pafund, dhe ajo është juaja pa kufizim kohor. Vetëm qenia juaj individuale nuk mund të ju merret.

Këtu qëndron i tërë dallimi në mes të kërkimit të kësobotshëm dhe të atij shpirtëror: religjioni e kërkon vetëm atë që është e përjetshme, gjersa e përbotshmja bredh vetëm pas asaj që është kalimtare. Kjo botë ekziston në kohë, gjersa religjioni është i pakohë. T’i shikojmë faktet: kurdo që i mbyllni sytë dhe mendimet ju zhduken, koha humb, zhduket, nuk ekziston. Koha zhduket me zhdukjen e mendimeve, por posa të ringjallen mendimet, lajmërohet koha.

Gjithkund rreth jush ndodhet oqeani i kohës, gjersa në ju është ujdhesa e pakohësisë. Këtë ujdhesë kurrfarë batice nuk mund ta fundosë.

Për këtë shkak, të gjithë të urtit e kësaj bote thonë se, posa ta tejkaloni kohën, jeni kthyer në shtëpi, keni hyrë në vete.

Njëherë ka ndodhur: një varfanjak ka punuar në fabrikë, dhe pasi që vërtet nuk ka pasur mjet tjetër transportues, në punë ka ardhur dhe nga puna është kthyer – me gomar.

Ndërkaq, problemi ka ekzistuar në atë se nga puna është kthyer tepër vonë, dhe kurdo që është kthyer, kurdo që ka arritur në shtëpi, gruaja e tij ka qenë e tërbuar sa më e tërbuar nuk mund të bëhej.

“Provo”, i tha ai një ditë, “që së paku ta kuptosh problemin tim: “kurdo që buria shpall fundin e orarit të punës, gomari automatikisht niset për në shtëpi. Madje, edhe nëse vonohem dy apo tre sekonda, ai nuk ka për të pritur – kurse ti e di mbase se ç’tollovi krijohet në portën dalëse. Të gjithë do të dëshironin që përnjëherësh të arrijnë në shtëpi, dhe kurdo që lirohem nga kjo bela, gomari veçse është nisur për shtëpi. Më së shumti që mund të më presë është një apo dy minuta, dhe nëse gjatë kësaj kohe nuk i kërcej mbi shpinë, ai shkoi! Përndryshe, nëse rastësisht nuk arrij – e kjo ndodh më së shpeshti – atëherë më duhet që kur të mundem të arrij këmbë-këmbë.”

I kënaqur me fjalët e veta, ai iu kthye gruas me zërin e njeriut me ndjenjë drejtësie: “A e ke tash të qartë se pse po vonohem? A po e kupton se ku është çështja?”

“Si jo”, ia ktheu gruaja dashakeqe. “Madje edhe gomari po e di se kur është koha që të kthehet në shtëpi!”

Pra, edhe gomarët e marrë e dinë se kur duhet kthyer në shtëpi – kurse ju ende nuk jeni të vetëdijshëm se ku në të vërtetë ndodhet shtëpia juaj. Bredhni, trokitni nëpër dyert e huaja plotësisht të mbuluar me vetëharresë. Prandaj, nëse diku e keni pakëndshëm, ajo ndjenjë nuk ju përsëritet pa arsye. Vazhdoni të udhëtoni nga skaji në skajin tjetër të botës – por prej nga ajo marrëzi e zhvendosjes: nga një qytet në tjetrin, nga i dyti në të tretin, dhe kështu deri në vdekje? Çfarë kërkoni ju kështu? Posa që ndonjëri mbledh mjaft para, menjëherë niset për në udhëtim. Njerëzit punojnë si robër, mundohen pambarimisht, dhe atëherë e blejnë biletën dhe ashtu sorollaten nëpër botë – përse? Çfarë fitojnë me tëra ato mundime?

Vazhdon...

1          3