Pyetja e katėrt
I dashuri Osho,
Unė e gjej veten duke
pritur qė dikush diku nė botė tė ngrihet dhe ta deklarojė veten e tij njė
dashamirės sė porosisė suaj, dikush qė ėshtė nė pozitė ta lehtėsojė qasjen
tuaj tek njerėzit.
Bota e politikanėve
duket aq larg ėshtė larguar nga ju pa asnjė lidhje pėr tė ndodhė;
inteligjenca duket e pėrmbajtur pėr tė folur, dhe ngurojnė pėr tė bėrė diēka
qė nė fakt mund ti involvojnė duart e tyre tė pista duket se janė njerėz
pa integritet.
Unė kam dėgjuar kur
keni thėnė se ēfarėdo qė ndodhė tash ėshtė pjesė e mėsimeve tuaja;
megjithatė, po mė duket se jam e lidhur
me idenė pėr njė pėrfundim tė lumtur. Unė nuk mund ta kem idenė se ju mund
tė vini dhe tė largoheni pėrsėri prej nesh pa vizionin e juaj qė
realizohet nga miliona njerėz.
Ju lutem koment?
Kjo ka qenė kėshtu nė
tė kaluarėn. Njerėz si unė kanė ardhur gjithmonė me njė vizion tė madh dhe
vdiqėn pa i kuptuar vizionet e tyre. Kjo nuk do tė ndodhė me mua pėr arsyen
e thjeshtė se kam zgjedhur kohėn e duhur dhe vendin e duhur. Ky hendek
brezash ėshtė kohė e duhur.E A E POLITIKAN[RZIT.TUR
DIK[
Buda ka punuar me
njerėz tė vjetėr, me tradita tė vjetra, me gjitha mendjet ortodokse, dhe
donin qė prej tyre tė krijonin rebel. Kėshtu ishte me Lao Ce kėshtu ishte me
Zaratustra. Ata nuk patėn mundėsi tė shohin se njerėzit tė cilėve iu flisnin
kanė qenė aq thellė tė rrėnjosur nė tė kaluarėn saqė ata nuk kanė mundur tė
lėvizin larg prej saj.
Ata kanė mund tė
dėgjojnė, ata kanė mund tė pėrkulen para tyre ata do ti adhurojnė
pėrgjithmonė dhe ata do ti mbajnė nė mend si profet tė mėdhenj, shpėtimtar
tė mėdhenj, si njerėz tė zgjuar ata do ti mbajnė ne zemrat e tyre si
kujtime tė dashura, por mė shumė se kėtė ata nuk mund tė bėjnė, pėr arsyen e
thjeshtė se ata nuk janė njerėz tė duhur.
Unė flas me njerėz tė
duhur tė cilėt e kanė kapėrcyer tė kaluarėn, tė cilėt kanė pėrfunduar tashmė
me tempuj, kisha, xhamia, sinagoga.
Mu kujtua njė
anekdotė e shkurtė.
Tre rabin kishin
biseduar, diskutuar e kujt ėshtė sinagoga mė ultramoderne. Tash sinagoga nuk
mund tė supozohet tė jetė ultramoderne
Rabini i parė tha: Nė
sinagogėn time ju mund tė tymosni, mund tė pini raki madje derisa unė mbaj
predikim ju mund tė luani me karta. Ėshtė liri absolute.
I dyti tha: Kjo
sėshtė kurrgjė, derisa unė predikoj, njerėzit e mi mund edhe tė ēojnė
dashuri. Tė gjitha kėto gjėra ata i bėjnė, sepse ata janė tė lirė me tė
vėrtetė tė lirė, pa ndalesa.
Rabini i tretė tha:
Kjo nuk ėshtė kurrgjė.
Tė dytė folėn
pėrnjėherė: Ēfarė mė tepėr mund tė lejohet
?
Rabin i tretė tha: Nė
sinagogėn time, nė derė ėshtė e shkruar me shkronja tė arta se nė ēdo festė
hebreje sinagoga do tė mbetet e mbyllur.
Nė tė gjitha kishat e
feve tė ndryshme, priftėrinjtė e tyre janė duke u pėrpjekur pėr tė mėsuar
psikoanalizėn, pėr tu bėrė terapistė. Ēuditshėm! Nė vend se ta lexojnė
Tevratin, nė vend se ta lexojnė Biblėn, ne vend se tė studiojnė Vedat. Ata
janė duke studiuar Zigmund Frojd-in, Jung-un dhe Adler-in. Pėr ēfarė? Ēfarė
ka ndodhur? Sepse tė rinjtė po rrėshqasin nga duart e tyre.
Kryepeshkopi kėtu nė
kėtė ishull tė bukur mė ėshtė kėrcėnuar pėr pothuajse gjatė gjithė kohės sa
kam qenė kėtu - qė nga fillimi - se ai do ta bėj njė marshim proteste kundėr
meje. Por unė e di se ai nuk mund ta bėj njė marshimi proteste kundėr meje,
sepse nė kishėn e tij vetėm pak zonja tė moshuara shkojnė pėr ta dėgjuar
atė. Dhe ai do tė dukej si njė klloun me zonjat e vjetra duke protestuar nė
rrugė kundėr meje. Ai ėshtė nė pritje tė dikujt
por askush nuk po i vije.
Pėrkundrazi, tė rinjtė
e ishullit qė nuk kanė kurrfarė lidhje me mua vetėm shikone shėmtinė e
kryepeshkopit dhe deklaratėn e tij, dhe mashtrimin e deklaratave tė tij. Ai
ėshtė vazhdimisht nė kontakt me kryeministrin dhe politikanėt tjerė: Ky
njeri duhet menjėherė tė depėrtohet, tė largohet nga kėtu, pėrndryshe ai do
ta korruptojė rinin tanė. Ai do ta shkatėrrojė moralin tonė, ai do ta
shkatėrroj fenė tonė.
Ju keni qenė pėr
dymijė vjet kėtu. Njė moral tė madh keni krijuar, dhe njė religjion tė madh
keni krijuar si mund tė shkatėrrohet nga njė njeri i cili ėshtė vetėm njė
turist pėr katėr javė kėtu
Tė rinjtė e ishullit,
tė cilėt nuk kanė lidhje me mua - nuk e di se kush janė ata - janė tubuar,
sepse ėshtė njė fyerje nė ishullin. Ata kanė mbledh nėnshkrime pėr mua
kundėr Peshkopi - i cili po thotė se orgji seksuale janė duke ndodhur dhe
mijėra njerėz bashkohen ēdo mėngjes dhe ēdo mbrėmje, se ju nuk jeni duke
dėgjuar njė fjalim, kjo ėshtė njė komunikatė qė flet vetėm gėnjeshtra.
Gjenerata e re veē
ėshtė larguar nga duart e tyre.
Vetėm formalisht ata
janė tė krishterė, hindusė, mysliman - por vetėm formalisht. Ata nuk kanė
fanatizėm kundėr tė gjithė kėtyre ideologjive ose pėr kėto ideologji, ata
thjesht nuk janė tė interesuar. Ata janė indiferentė. Kjo ėshtė koha e duhur
kur njerėzit mund tė jenė tė pakushtėzuar - kur nė marrėveshje me veten e
tyre ata janė tė gatshėm tė hedhin tė gjitha mbeturinat.
Unė mund tė ndihmojė
ata qė tė hedhin atė nė njė mėnyrė mė shkencore nė mėnyrė qė ajo tė mos
kthehet nga dera e pasme, nė mėnyrė qė asgjė tė mos mbetet nė disa qoshe tė
mendjes sė pavetėdijshme tuaj. Sepse edhe njė pjesė e vogėl e saj nė mendjen
tuaj tė pavetėdijshme do tė jetė e mjaftueshme - kjo pėrsėri do tė fillojė
tė rritet, ai pėrsėri do tė pėrhapet nė jetė tuaj. Ajo duhet tė jetė
pastruar krejtėsisht jashtė.
Ju duhet tė jeni
absolutisht tė freskėt, njė tabula rasa, njė rasė e pastėr nė tė cilėn asgjė
nuk ėshtė shkruar nė kėtė mėnyrė ju jeni tė lirė tė shkruani ēfarė tė doni
poezitė tuaja, kėngėt tuaja, pėrvojat tuaja.
Unė nuk do tė dėshtoj
pėr arsyen e thjesht se ėshtė koha e duhur.
Ekzistenca ėshtė me
mua, e vjetra dhe e kaluara ėshtė tashmė e vdekur - ajo thjesht ka nevojė
pėr njė shtytje tė vogėl dhe ajo do tė shkojė nė varr. Puna ime nuk ėshtė e
vėshtirė siē ishte pėr Budėn, pėr Konfucin. Puna ime nuk ėshtė e vėshtirė
siē ishte pėr Sokratin, Pitagorėn, Heraklitin. Ėshtė shumė e thjeshtė, sepse
ajo ishte tashmė duke ndodhur, edhe pa mua. Pa mua ajo mund tė marrė pak mė
shumė kohė, nuk mund tė bėhet nė mėnyrė shkencore, dhe disa gjurmė tė vjetėr
mund tė mbeten dhe tju ndjekin dhe tjua prishin tė ardhmen tuaj.
Ajo qė unė e quaj
meditim ėshtė thjesht njė metodė e pastrimit tė zemrės suaj krejtėsisht nga
e gjithė e kaluara, dhe duke ju dhėnė njė lindje tė re. derisa nuk jeni
rilindur si njė fėmijė, i pafajshėm, aty ka rrezik. E kaluara ėshtė e gjatė
dhe e rėndė, por mund tė arrijė tė ju pėrsėri. Ajo po bėn ēdo pėrpjekje.
Peshkopėt,
priftėrinjtė dhe kardinalėt po vazhdojnė me studimin e psikologjisė,
psikoanalizės, terapisė, ky ėshtė njė fenomen i ēuditshėm. Pse? - Vetėm pėr
tė kuptuar se ēfarė po ndodh e re me tė rinjtė e tė rejat dhe ēka mund tė
bėjnė ata pėr tė parandaluar tė ndodhė. Pėr tė kuptuar mendjen e re, ata
janė duke u pėrpjekur pėr ti studiuar tė gjitha shkencat e reja qė janė
zhvilluar nga mendja.
Kam jetuar pėr disa
vjet nė njė vend nė Indi ku ishte kolegji mė i madh i krishterė nė Azi:
Kolegji Teologjik Leonard. Aty kishte tre mijė student nga e gjithė Azia
mbar. Pėr tu bėrė misionar kursi zgjaste gjashtė vjet. Sikur dikush qė
bėhet inxhinier, dikush bėhet mjek, dikush bėhet profesor, ata bėheshin
misionar. Me njė plan-program gjashtė vjeēar, hap pas hapi ēdo gjė ishte e
programuar.
Drejtori ishte shok i
imi dhe mė ftoi pėr ta parė sesa bukur e kishin krijuar ata njė kampus. U
ndala nė njė klasė ku ata mėsonin se si ata tė japin predikime. Unė u
befasova kur pashė se edhe kjo ishte pjesė e mėsimit. Mėsuesi iu tregonte
atyre nė atė moment qė ju duhet tė ngrini dorėn, nė atė moment qė ju duhet
tė shikoni lart nė Zotin, nė atė moment qė ju duhet tė flisni me forcė dhe
autoritet, dhe nė atė moment qė ju duhet tė pėshpėritni, dhe nė atė moment
qė ju duhet ta goditni tavolinėn.
E pyeta drejtorin: A
mendoni se Jezusi ka qenė nė ndonjė kolegj teologjik?
Ai tha: Jo, ai ska
qenė nė asnjė kolegj teologjik.
I thashė: Kjo ėshtė
arsyeja pse kjo ėshtė e sigurt! pėrndryshe kėta tre mijė student do tė
ishin tė kryqėzuar. Kjo e tėra ėshtė aktrim tė gjithė e dinė se ata kanė
pėr ta ushtruar atė pikė pėr ta ngritur dorėn e tyre
Unė i thashė: Kjo
ėshtė marrėzi. Feja nuk ėshtė diēka qė ju mund ta mėsoni si lėndėt tjera.
Ajo ėshtė diēka qė ju e pėrjetoni, dhe kur keni diēka pėr tė thėnė
automatikisht e gjeni gjestin e duhur; ju nuk keni pėr ta kėrkuar atė. Ju e
gjeni shprehjen e duhur kur ka aty diēka tė vlefshme pėr tė thėnė. Ju po i
mashtroni kėta tre mijė nxėnės. Tėrė jetėn e tyre ata do tė mendojnė se janė
fetar.
Dhe kjo nuk ishte e
vėrtetė vetėm nė lidhje me studentėt.
Njėri nga misionarėt e
krishterė mė tė mėdhenj bashkėkohor, ishte Stanley Jones. Ai e shfrytėzoi
rastin pėr tė ardhur nė Indi kur ishte nė turne botėrore. Ne u miqėsuam
shumė. Ai e kishte zakon ti shkruante fjalimet nė karta tė vogla dhjetė
apo dymbėdhjetė apo pesėmbėdhjetė karta, pika tė ndryshme nė ēdo kartė dhe
ai i mbante ato karta nė tavolinė. Kur e pėrfundonte kartėn e parė, ai e
largonte kartėn e parė, mandej vinte e dyta
Ai ishte duke qėndruar
me njė mik. Ai ishte njė burrė i moshuar, njė mik i Mahatma Gandit dhe i
respektuar nė tė gjithė botėn si njė udhėheqės i madh shpirtėrore. Unė vetėm
i pėrzija kartat e tij.
Ai filloi
dhe kur
shikoi nė karta tha: Oh Zot. Ku ėshtė karta ime e parė? unė i kisha
fshirė numrat.
Ai filloi ta kėrkojė
kartėn e tij, dhe njerėzit qeshnin dhe thanė: Ēfarė lloj predikimi ėshtė
ky?
E para ai ishte shumė
i zemėruar, dhe tha: Kush e ka bėrė kėtė?
Unė i thashė: Unė e
kam bėrė kėtė.
Por, tha ai: unė
kam menduar se jeni mik i imi.
Unė i thashė: Unė jam
mik i juaj dhe kjo ėshtė arsyeja pse unė kam bėrė atė. Doja qė ajo tė jetė e
qartė pėr ju se tė gjitha punėn tuaj misionare janė thjesht mashtrim. Ju nuk
keni asgjė pėr tė thėnė, ju keni vetėm njėzet fjalime tė pėrgatitura. Dhe ju
vazhdoni me ato kartat ... Kjo nuk ėshtė pėrvoja juaj, pėrndryshe, ju nuk do
tė shqetėsoheshit nė lidhje me kartat. Ju duhet tė flisni nga zemra juaj,
nga pėrvoja juaj. Dhe Unė i thashė atij: Mos harroni, kur ta vizitoni
qytetin tim unė nuk do tė ju lejojė tė pėrdorin kartat.
Kjo ishte hera e
fundit qė ai vizitoi qytetin. Ai kurrė nuk u kthye mė. Pa kartat ai ishte
absolutisht nė humbje, ēfarė tė bėjė, ēfarė ka pėr tė thėnė - gjithēka ishte
e shkruar nė karta.
Pėrvojat religjioze
janė tė shkruara nė zemrat tuaja.
Papa kurrė asnjė fjalė
tė vetme nuk e ka folur spontanisht; tė gjitha janė tė pėrgatitura nga
sekretarėt. Ju mendoni se Papa ėshtė duke folur, ju mendoni se Papa ėshtė i
pagabueshėm ... ju duhet mė tepėr tė mendoni se sekretarėt e Papės janė tė
pagabueshėm. Papa i shkretė ska asgjė tė bėjė me kėtė. Tė gjitha ato
fjalime janė tė pėrgatitura nga sekretarėt, ai thjesht i pėrsėrit ato.
Gjenerata e re ėshtė
mjaft tė zgjuar. Ata e kanė larguar veten nga duart e vjetra. Unė mund ti
ndihmoj vetėm edhe pak.
Sokrati ka thėnė se
funksioni i njė mėsuesi ėshtė si i njė nėne. Ai ka tė drejtė. Fėmija ėshtė
i gatshėm dhe dėshiron tė dalė nga barku i nėnės, mamia thjesht e ndihmon
fėmijėn qė do tė lindur sa mė qetė qė tė jetė e mundur, nė mėnyrė qė as nėna
e as fėmija tė mos jenė tė dėmtuar. I tėrė arti i njė nėne, nė njė nivel
shpirtėror, ėshtė puna e njė mjeshtri.
Mos u brengosni
Bota ėshtė e gatshme
pėr mirėseardhjen e njeriut tė ri.
Ekzistenca ėshtė e
gatshme ta pėrkrah njeriun e ri nė ēdo mėnyrė tė mundshme. Kėtė smund ta
parandalojnė as politikanėt, e as nuk munden tė ashtuquajturit intelektualėt
tuaj ta parandalojnė kėtė. Nuk ka asnjė forcė qė mund tė ndalojė njeriun e
ri tė shfaqet.
Koha pėr njeriun e ri
ka ardhur.
Njeriu i vjetėr ka
dėshtuar plotėsisht duke e parė se nuk ka gjasa tė krahasohet me tė renė.
Vazhdon...
(1)
(2)
(4)
|