Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

P. D. OUSPENSKY

Shqipëroi: Hasan HAMËZBALA

Ligjërata e tretë (2)

PSIKOLOGJIA E EVOLUCIONIT TË MUNDSHËM TË  NJERËZIMIT

( Hyrje në mësimet e Gurxhievit )

Duhet të kuptojmë dhe atë se njeriu, së paku kur është fjala për kushtet e brendshme, nuk i është lënë plotësisht ligjit të rastësisë. I janë instaluar shumë drita të cilat mund t’i ndjekë për të gjetur rrugën e vet, nëse këtë e dëshiron dhe nëse ka fat.

Duhet, përveç kësaj, të kihen edhe përgatitjet e caktuara. Njeriu duhet të jetë në gjendje të kuptojë atë që i thuhet.

Edhe së jashtmi, po ashtu duhet të gjendet në kushtet e duhura, duhet të ketë mjaft kohë për mësim dhe duhet të jetojë në rrethana të cilat mësimi i bën të mundshme.

Nuk mund të numërohen të gjitha kushtet e domosdoshme. Në to, ndërkaq, ndër të tjera, bën pjesë dhe shkolla. Kurse shkolla nënkupton kushte të atilla shoqërore e politike në vendin e caktuar ku ekzistenca e saj është e mundur, duke qenë se shkolla nuk mund të ekzistojë në çfarëdo kushtesh; për ekzistimin e shkollës janë të domosdoshme pak a shumë kushtet e mesme jetësore dhe niveli i caktuar i kulturës si dhe liritë personale. Koha jonë në këtë pikëpamje është veçanërisht e vështirë. Shkollat në lindje shumë shpejt avullohen. Në shumicën e vendeve ekzistenca e tyre është absolutisht e pamundur. Kurrfarë shkolle, ta zëmë, nuk do të mund të ekzistonte në Rusinë bolshevike, në Gjermaninë hitleriane, në Italinë musoliniane apo në Turqinë kemaliane.

Në librin tim “Modeli i ri i gjithësisë” kam cituar disa vargje që kanë të bëjnë me këtë temë nga “Kodi i Manu-it”.

Nga rregullat për Snatak-un (zotin e shtëpisë):

61. Nuk bën të jetohet në tokën të cilën e udhëheqin Sudrej-të, e as në atë të cilën e popullojnë të pafetë, as në atë të cilën e kanë përvetësuar heretikët e pazot, as në tokën në të cilën ka për së tepërmi njerëz të kastave të ulëta.

79. Nuk bën të shoqëroheni me renegatët, as me Kandalët, më të ulëtit prej njerëzve, as me Pukasët, as me budallenjtë, as me njerëzit krenarë, as me njerëzit e shtresës së ulët, as me Antravasajinët (varrtarët).

Kreu VIII

22. Mbretëria e populluar kryesisht me sudrej-të, e mbushur me njerëz të pazot dhe të privuar dy herë nga banorët e lindur, së frikti do të zhduket për fare, e goditur nga uria dhe sëmundjet.

Këto ide nga Kodi i Manuit janë shumë interesante, sepse na e japin bazën e cila na e mundëson që shanset e ndryshme shoqërore dhe politike t’i vlerësojmë nga pikëpamja e punës shkollore, dhe të shohim se cilat kushte vërtet janë progre-sive, e cilat sjellin vetëm asgjësimin e të gjitha vlerave të vërteta, megjithëqë bartësit e tyre shtiren kinse këto ide janë të avancuara dhe madje edhe ia dalin të mashtrojnë një numër të caktuar njerëzish të cilët mendjen nuk e kanë anë të fortë të tyren.

Shanset e jashtme, ndërkaq, nuk varen prej jush. Ne në masë të caktuar u shtrohemi rrethanave, megjithëse ndo-njëherë me vështirësi tejet të mëdha, mund ta zgjedhim vendin në të cilin dëshirojmë të jetojmë, por prapëseprapë nuk mund ta zgjedhim periudhën kohore dhe duhet të përpiqemi që në kohën në të cilën fati na ka vendosur, ta gjejmë atë që e dëshirojnë.

Duhet, prandaj, ta kuptojmë se madje edhe për fillimin e përgatitjeve për zhvillim nevojitet kombinimi i kushteve të jashtme dhe të brendshme, të cilat të gjitha arrihen vetëm në rastet e rralla.

Njëkohësisht duhet të kuptojmë dhe atë se njeriu, së paku kur është fjala për kushtet e brendshme, nuk i është lënë plotësisht ligjit të rastësisë. I janë instaluar shumë drita të cilat mund t’i ndjekë për të gjetur rrugën e vet, nëse këtë e dëshiron dhe nëse ka fat. Mundësia për ta gjetur është aq e vogël saqë elementi i fatit nuk mund të shkyçet.

Të provojmë tani të përgjigjemi në pyetjen në vijim: Çfarë e shtyn njeriun të dëshirojë të arrijë dije të re dhe të ndryshojë?

Njeriu në jetë është i rrethuar nga dy lloj ndikimesh. Kjo duhet të kuptohet tepër mirë dhe dallimi midis këtyre dy lloj ndikimesh duhet të jetë plotësisht i qartë.

Llojin e parë të ndikimit e paraqesin ndikimet dhe tërheqjet të cilat i ka krijuar vetë jeta: interesimi për shëndetin e vet, sigurinë, mirëqenien, kënaqësinë, argëti-min, mburrjen, krenarinë, famën etj.

Lloji i dytë përbëhet nga ndikimet e një rendi tjetër, që vihen në lëvizje nga idetë të cilat nuk na janë realizuar në jetë, e për nga origjina na vijnë nga shkollat. Këto ndikime, gjer tek njeriu, nuk depërtojnë drejtpërsëdrejti. Ato janë të hedhura në rrëmujën e përgjithshme të jetës, kalojnë nëpër shumë mendje të ndryshme dhe tek njeriu vijnë përmes filozofisë, shkencës dhe artit, me ç’rast përherë janë të përziera me ndikimet e llojit të parë dhe në princip tepër pak ta përkujtojnë atë çfarë kanë qenë në zanafillën e vet.

Njerëzit më së shpeshti nuk e shohin origjinën e ndryshme të ndikimeve të llojit të dytë, dhe shpeshherë i sqarojnë ashtu si të kishin origjinë të njëjtë me llojin e parë të ndikimeve.

Edhe nëse ndokush nuk di për ekzis-timin e dy lloj ndikimesh, ato në të ndikojnë dhe ai në një mënyrë apo në një tjetër reagon ndaj tyre. Mundet pak a shumë që të identifikohet me disa ndikime të llojit të parë e që fare të mos i ndjejë ndikimet e llojit të dytë, ose megjithatë mund ta tërheqin ky apo ai ndikim i llojit të dytë. Rezultati gjithsesi është tjetër fare.

Llojin e parë të ndikimeve do ta quajmë ndikimet A, kurse llojin e dytë ndikimet B.

Përderisa ndokush është krejtësisht nën pushtetin e ndikimeve A, apo të ndonjë ndikimi konkret A, kurse krejtësisht i painteresuar për ndikimin B, asgjë nuk i ndodh dhe mundësia e tij për zhvillim me çdo vit të jetës së tij zvogëlohet, që në vitet e caktuara, ndonjëherë edhe tepër herët, plotësisht të zhduket. Kjo do të thotë se njeriu vdes përderisa fizikisht ende është gjallë, si fara e cila nuk është në gjendje të mbijë dhe të bëhet bimë.

Por, po qe se njeriu, nga ana tjetër, nuk ndodhet plotësisht nën pushtetin e ndikimeve A, dhe po qe se ndikimet B e tërheqin dhe e shtyjnë të ndjejë e të mendojë, rezultatet e mbresave që ato prodhojnë do të mblidhen në të, do të tërheqin ndikime të tjera të llojit të njëjtë dhe do të rriten, duke zënë vend gjithnjë e më të rëndësishëm në mendjen e tij dhe në jetën e tij.

Po qe se rezultatet gjer tek të cilat na çojnë ndikimet B bëhen mjaft të fuqishme, ato bashkëngjiten (njësohen) dhe në njeriun formojnë atë që quhet qendra magnetike. Menjëherë duhet ta bëjmë të qartë se fjala “qendër” në këtë rast nuk do të thotë e njëjta gjë si kur fjala është për qendrën “intelektuale” apo atë “motorike”, domethënë qendrat që i përkasin esencës. Qendra magne-tike ndodhet në personalitetin dhe ajo thjesht është grupi i interesimeve të cilat, kur të bëhen mjaft të fuqishme, shërbejnë në masë të caktuar si faktor udhëheqës dhe kontrollues. Qendra magnetike orienton interesimet e dikujt në kahjen e caktuar dhe ndihmon që ai orientim edhe të ruhet. Njëkohësisht, ajo vetë nuk mund të bëjë shumë. E domosdoshme është shkolla. Qendra magnetike nuk mund ta zëvendësojë shkollën, por mund të ndihmojë që të shihet nevoja për shkollën; mund të ndihmojë që ndokush shkollën të fillojë ta kërkojë, ose që ta njohë nëse e takon dhe që të mos e humbas. Sepse s’ka asgjë që më lehtë mund të humbet sesa shkolla.

Të poseduarit e qendrës magnetike paraqet kërkesën e parë, megjithëse e heshtur, të cilin shkolla e parashtron. Nëse njeriu pa qendër magnetike, apo njeriu me qendrën magnetike të vogël, gjegjësisht të dobët, apo ai me disa qendra magnetike, domethënë i cili njëkohësisht interesohet për më shumë gjëra që s’lidhen dot në mes veti, kur vjen në kontakt me shkollën, ai për këtë nuk do të jetë i interesuar, ose menjëherë ka për t’u bërë kritik, para se çfarëdo qoftë të ketë mundur të mësojë, ose interesimi i tij shpejt ka për t’u zhdukur sapo të ndeshet me vështirësitë e para të punës shkollore. Kjo është mbrojtja kryesore e shkollave. Pa këtë shkollat do të mbusheshin me llojin krejtësisht të gabuar të njerëzve, të cilët menjëherë do ta devijonin mësimin shkollor. Qendra e vërtetë magnetike jo vetëm që njeriut i ndihmon ta njohë shkollën, porse gjithashtu i ndihmon që ta përvetësojë mësimin shkollor që është i ndryshëm edhe nga ndikimi A edhe nga ndikimi B, e të cilin mund ta quajmë ndikimi C.

Ndikimi C mund të transmetohet vetëm nëpërmjet rrugës gojore, me studim të drejtpërdrejtë, me sqarimin dhe shembullin.

Kur ndokush vjen në kontakt me ndikimin C, e po qe se edhe është në gjendje që ta përvetësojë, për të thuhet se në një pikë të veten, do të thotë në qendrën magnetike, çlirohet nga ligji i rastësisë. Që nga ai çast qendra magnetike në të vërtetë e ka përmbushur detyrën e vet. E ka sjellë njeriun gjer tek shkolla ose i ka ndihmuar në hapat e tij të parë drejt saj. Që prej atij momenti e tutje idetë dhe mësimet e shkollave zënë vendin e qendrës magnetike dhe lehtas fillojnë të depërtojnë në pjesë të ndryshme të personalitetit, kurse me kohë edhe në esencë.

Mbi shkollat, mbi organizimin e tyre, mbi aktivitetet e tyre mund të mësojmë shumë në mënyrë të rëndomtë, duke lexuar e studiuar periudhën historike kur shkollat kanë qenë më të dukshme e më të qasshme.

Ka, ndërkaq, edhe disa gjëra të lidhura me shkollat që mund të mësohen vetëm në vetë ato. Shpjegimi i rregullave shkollore dhe i parimeve zë vend shumë me rëndësi në mësimin shkollor.

            Vazhdon...

(1)            (3)