Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Shkruan: Og MANDINO

TREGTARI MË I MADH NË BOTË (3)

      Ky libër me nderim i kushtohet tregtarit të madh V. KLEMENT STONIT (W. CLEMENT STONE) i cili ka gërshetuar dashurinë, përdëllimin dhe sistemin unik të shitjes në filozofinë e gjallë të suksesit,e cila motivon dhe orienton mijëra individë që për çdo vit të realizojnë në më shumë lumturi, të arrijnë shën­det më të mirë mendor dhe fizik, si dhe qetësi shpirtërore, fuqi e begati.

            KREU I TRETË

            Ishte dimër dhe në pyllin e ullinjve bënte acar i madh. Nga Jerusalemi, përmes të çarave të ngushta të Kidronit, vinte erë tymi, insensi dhe mishi të djegur nga tempulli, kurse ai kundërmim përzihej me aromë terpentine nga trungjet e terpentinës në pyll.

            Në një rrëpirë të zhveshur, pak më poshtë fshatit Betrag, prehej karvani i madh tregtar i Patrosit nga Palmira. Ishte vonë, sa që dhe hamshori i atij tregtari kishte pushuar së kulloturi kaçubat e ulëta të xhinës dhe ishte lëshuar në brezin e butë të dafinave.

            Në anën tjetër të vargjeve të gjata shatorësh të qetë trungjet e stërlashta të ullinjve. Ato krijonin pirg katërkëndësh që harkonin konturet e paqarta të deveve dhe gomarëve të ngjitur pothuaj njëri për tjetrin për të akumuluar ngrohtësi nga trupi i tyre. Përpos dy rojeve, të cilët ruanin në afërsi të qerreve bartëse, e vetme në kamp lëvizte hija e gjatë lëvizëse, e cila projektohej në murin e shatorrit të madh të Patrosit, bërë nga lëkurat e dhive.

            Në të Patrosi hapëronte hidhërueshëm andej-kën­dej, herë pas here duke u ndalur për t'u mërrolur dhe për të luajtur kokën kah djaloshi i cili trembshëm ishte gjunjëzuar pranë hyrjes në shatorr. Më në fund, ai uli trupin e sëmurë në qilimin e thurur me ar dhe i dha shenjë me sy atij djaloshi që të afrohej pranë.

            "Hafid, përherë të kam shikuar si tim bir. I habitur jam e i hutuar me lutjen tënde të çuditshme. Vallë, s'je i kënaqur me punën tënde?"

            Sytë e djaloshit ishin ngulitur në qilim. "Jo, imzot."

            "Ndoshta shtimi i madh i karvanëve tona e kanë bërë detyrën tënde, që të kujdesesh për kafshët tona, të rëndë?"

            "Jo, imzot."

            "Atëherë përsëritma bukur lutjen tënde. Po ashtu me fjalët tua sqaroi arsyet që qëndrojnë prapa një lutjeje të tillë të pazakonshme."

            "Dëshira ime është që të bëhem shitës i malli tuaj, në vend se të jem vetëm kujdestar i deveve tuaja. Dua të jem si Hadadi, Simoni, Kalebi e të tjerë, që po i lënë qerret tona bartëse dhe kafshët, të cilat mezi po zvar­rnisen nën peshën e mallit tuaj dhe po kthehen me flor­inj për ju dhe me florinj për vete. Gjakoj ta përmirësoj pozitën time përulëse në jetë. Si roje devesh, unë jam asgjë, porse si tregtar juaji mund të arrijë pasuri dhe sukses. "

            "Prej nga e di këtë?"

            "Shpesh ju kam dëgjuar të thoni se asnjë profesion tjetër apo ofertë s'i ofron rast njeriut më tepër se sa tregtia për t'u ngritur nga varfëria e thellë gjer te pasuria e madhe."

            Patrosi filloi pohueshëm ta luajë kokën, por në çast u rimendua dhe vazhdoi ta hulumtojë djaloshin. "A mendon ti se je në gjendje t'i kryesh punët ashtu si bën Hadadi dhe tregtarët tjerë?"

            Hafidi fuqishëm drejtoi shikimin në plakun dhe u përgjigj: "Shumë herë kam dëgjuar si Kalebi ju anko­hej në fatkeqësitë që e kishin sjellur gjer te zvogëlimi i shitjes dhe shumë herë ju kam dëgjuar ju si e përkuj­tonit se secili mund ta shesë tërë mallin nga depoja juaj për kohë të shkurtër po qe se do t'i përkushtohej mësimit të parimeve dhe ligjeve të shitjes. Nëse besoni se Kalebi, të cilin të gjithë e quajnë budalla, mund t'i përvetësojë këto parime, nuk mundem, vallë, dhe unë të arrijë atë dituri.

            Nëse do t'i zotëroje ato parime, cili do të ishte qël­limi yt në jetë?"

            Hafidi u hamend, pastaj tha: "Njerëzit në tërë vendin përsërisin se ju jeni tregtar i madh. Bota kurrë nuk ka parë perandori të tillë tregtare çfarë ju e keni ndërtuar duke iu falënderuar shkathtësisë suaj tregtare. Ambicia ime, o tregtar i pashoq, është që të bëhem edhe më i madh se ju, njeriu më i begatë dhe tregtari më i madh në botë."

            Patrosi tani u shtri dhe filloi ta analizojë fytyrën e re zeshkane. Kundërmimi i kafshëve akoma ndodhej në rrobat e tij, por ai rinor shprehte fort pak përulësi në sjelljen e tij. "E çdo të bësh me tërë atë pasuri të madhe dhe atë fuqi tmerruese e cila domosdo do ta përcjell atë?"

            "Do lë bëj atë që bëni edhe ju. Familja ime do të ketë privilegjet më të bukura të kësaj bote, kurse të mbeturat do t'i ndajë me ata që s'kanë."

            Patrosi me mohim luajti kokën. "Pasurinë, biri im, asnjëherë nuk duhet ta kesh qëllim në jetë. Fjalët tuaja janë bindëse, por janë megjithatë fjalë. Pasuria e vërtet është në zemër, e jo në kuletë."

            Hafidi s'u përmbajt dot: "Vallë, ju s'jeni të pasur, imzot?"

            Plaku i buzëqeshi guximit të Hafidit. "Hafid, kur kemi të bëjmë me pasurinë materiale, ekziston vetëm një dallimi i vetëm në mes meje dhe lypsarit më të mjerë para pallatit të Herodit. Ai lypsar mendon vetëm racionin e tij të pastajmë, kurse unë mendoj vetëm në racionin i cili do të më jetë i fundit. Jo, biri im, mos gjako pasuri e punë vetëm sa për të qenë i pasur. Kërko në vend të saj lumturinë, kërko të duash dhe të jesh i dashur, dhe, ç'është më e rëndësishmja, të arrish paqe shpirtërore dhe çiltëri."

            Hafidi edhe më tej insistoi: "Por këto gjëra janë të pamundshme pa florinj. Kush mund të ketë qetësi shpirtërore në varfëri? Si njeriu të jetë i qetë me bark të zbrazur? Si njeriu të shprehë dashurinë ndaj familjes nëse nuk ka mundësi t'i ushqejë, t'i veshëmbathë e t'u sigurojë kulm mbi kokë? Ju, ju vetë keni thënë se pasuria është e mirë kur u sjell gëzim të tjerëve. Përse atëherë ambicia ime që të jem i pasur nuk është e mirë? Varfëria është, ndoshta, privilegj, madje mënyrë e jetës për murgun në shkretëtirë, meqë ai ka për të mba­jtur vetëm veten dhe nuk ka për t'i pëlqyer askujt tjetër pos zotit të tij, por unë mendoj se varfëria është shen­jë e mungesës së zotësisë apo mungesës së ambicies. Kurse mua nuk më mungon asnjëri nga këto kualitete."

            Patrosi u mërrol: "Ç'e shkaktoi këtë vërshim të papritur të ambicies? Ti flet për mbajtjen e familjes, e fare s'ke familje, nëse nuk llogaritëm unë që të përvetësove pasi që mortja t'i mori nënën e babanë."

            Lëkura e nxirë nga dielli e Hafidit nuk mundi ta fshehë skuqjen në faqet e tij. "Gjersa qëndronim në Hebron, para se të niseshim këndej, e njoha çupën e Kallnehut. Ajo... ajo..."

            "Aha, tashi e vërteta doli në shesh. Dashuria, e jo idealet fisnike, e shndërruan rojën time të deveve në luftëtar të madh të gatshëm për t'u ndeshur me botën. Kallnehu është njeri fort i pasur. Vasha e tij dhe rua­jtësi i deveve? Assesi! Por vasha e tij dhe tregtari i pasur, i ri, i bukur... hë, kjo veç është çështje tjetër. Fort bukur, luftëtari im i ri, unë do të të ndihmoj ta fil­losh karrierën tënde si tregtar."

            Çuni ra në gjunjë dhe rrëmbeu sakon e Patrosit. "Imzot, imzot! Me ç'fjalë të shpreh falënderimin tim?"

            Patrosi u lirua nga shtrëngimi i Hafidit dhe u tërhoq një hap prapa. "Të kisha propozuar që tani për tani të përmbahesh nga falënderimet. Çfarëdo ndihme që të ofroj, do të jetë ajo si kokërr rëre në krahasim me bjeshkët që do të jesh i shtrënguar vetë t'i lëvizësh."

            Gëzimi i Hafidit shpërtheu sakaq dhe ai pyeti: "Vallë, s'do t'mi mësoni principet dhe ligjësitë të cilat do t'më shndërrojnë në tregtar të madh?"

            "Jo. Asgjë më tepër se sa që rininë tënde të her­shme e bëra të pabrenga e të lehtë duke të përkëdhelur. Shpeshherë më kanë kritikuar pse djalin tim të përvetë­suar e gjykova me jetën e rojës së deveve, por unë besoja se, nëse në ty ndizej zjarri i vërtetë, ai më në fund do të shpërthente në sipërfaqe... dhe se ti, kur do të ndodhe kjo, do të ishe burrë edhe më i madh, duke iu falënderuar viteve tuaja të punës së mundimshme. Sonte lutja jote më ka bërë të lumtur meqë zjarri i ambicies shkëlqen në sytë tu, kurse fytyra jote ndriçon nga dëshira e flakët. Kjo është mirë dhe gjykimi im është treguar i drejtë, por ti teksa duhet të dëshmosh se  prapa fjalëve tuaja nuk qëndron vetëm ajri."

            Hafidi heshtte, kurse plaku vazhdoi: "Tani duhet t'ma dëshmosh mua, por është edhe më e rëndësishme t'ia dëshmosh vetvetes, se je në gjendje të durosh jetën e tregtarit, sepse fati që ke zgjedhur nuk është i lehtë. Vërtet, shumë herë më ke dëgjuar të them se shpër­blimet janë të mëdha nëse njeriu sukseson, porse ato shpërblime janë të mëdha vetëm sepse numër i vogël njerëzish suksesojnë. Shumica i nënshtrohen dëshpërimit dhe dorëzimit, duke mos kuptuar se veç disponojnë tërë armatimin që është i nevojshëm për arritjen e pasurisë kolosale. Shumë të tjerë me çdo pengesë, në rrugën e tyre, ndeshen me frikë e dyshim dhe atë e mar­rin si armik, gjersa, në të vërtetë, ato pengesa janë miq dhe ndihmëtarë.

            Pengesat janë të domosdoshme për sukses, sepse në tregti, si në të gjitha profesionet e rëndësishme, fitorja vjen tek pas shumë betejash dhe disfatash të panumërta. E, megjithatë, secila betejë e secila disfatë, mprehin shkathtësitë dhe fuqitë tuaja, guximin dhe qëndrueshmërinë tënde, aftësinë dhe vetëmohimin tënd, ndaj ashtu çdo pengesë është bashkëluftëtar që të dety­ron të jesh më i mirë... ose të tërhiqesh. Çdo pengesë është rast për të shkuar para. E nëse ua kthen shpinën, nëse u ikën, nëse i hedh ato, ke hedhur ardhmërinë tënde."

            Djaloshi pajtueshëm luajti kokën dhe sikur deshi të thoshte diç, por plaku ngriti dorën dhe vijoi: "Nëpërmjet tyre, ti lëshohesh në profesionin më të vetmuar në botë. Madje dhe targa mbledhësit më të përbuzur kthehen në shtëpitë e tyre në muzg, kurse legjionet romake kanë kazermën që e quajnë shtëpi. E ti do të presësh shumë perëndime dielli larg prej të gjithë miqve dhe njerëzve tu të dashur. Asgjë nuk mund t'i sjellë njeriut vuajtjen e vetmisë aq fuqishëm si kalon nëpër muzg përskaj shtëpisë së njerëzve të njohur dhe kur sheh, nëpër dritën e llambës që buron nga brenda, si familja e bashkuar e ndajnë gjithë së bashku bukën e darkës. Vërtet, në ato periudhëza të vetmisë do të ndeshesh me tundime, vazhdoi Patrosi. Mënyra si i përballon ato sprova, në masë të madhe ndikojnë në karrierën tënde. Kur je në rrugë vetëm me kafshën tënde, të përmbushë ndjenja e çuditshme dhe  shpeshherë tmerruese. Perspektivat tona dhe vlerat tona shpesh mbeten përkohësisht të harruara, e ne bëhemi të ngjashëm me fëmijët, duke ëndërruar për sigurinë dhe dashurinë e të dashurve tanë. Atë që e hasim si zëvendësim, e ka mbyllur karrierën e shumëve, duke përfshirë këtu mijëra e mijëra për të cilët është menduar se kanë dhunti të madhe për artin e të shiturit. Edhe për më tepër, nuk do të ekzistojë askush që investon apo të ngushëllon kur nuk shet asgjë, nuk do të jetë askush tjetër, pos atyre që dëshi­rojnë të të ndajnë nga qesja jote me të holla."

            "Unë do të jem i vëmendshëm dhe do t'i kem parasysh rekomandimet tua."

            "Atëherë, eja t'ia fillojmë. Tani për tani nuk do të jap asnjë të vetmen këshillë. Qëndron këtu para meje si fik i papjekur. Gjithnjë derisa fiku nuk është pjekur, nuk mund të quhet fik, e ti, gjersa nuk ke arritur njo­huri e përvojë, nuk mund të quhesh tregtar."

            "Si t'ia filloj?"

            "Në mëngjes duhet t'i lajmërohesh Silviut në vagonët transportues. Ai ka për të ndarë, në llogarinë tënde, një nga shtofërat tonë më të mirë. Ai është i thu­rur nga qimet e dhisë dhe u përballon madje dhe shirave më të fuqishme. Kurse i ngjyrosur është me ngjyrë të kuqe nga bima rrëzore, ashtu që ngjyra e saj gjithmonë do të jetë e qëndrueshme. Nën tegel të qepur nga ana e brendshme, do të gjesh një yll. Ai është shen­jë e Toles, firma e të cilit prodhon shtofërat më të bukur në botë. Pranë atij ylli është shenja ime, rrethi në katror. Të dy këto shenja të njohura janë dhe të nderuara anë e mbanë këtij vendi, kurse ne kemi shitur metra të panumërta shtofi të këtillë. Me hebrenjtë kam tregtuar vetëm aq sa kam mundur të mësoj si ata e qua­jnë këtë pjesë. Kjo tek ata quhej abeyah.

            Merr atë shtof dhe një gomar e nisu që me ag për  Betlehem, fshat nëpër të cilin karvani ynë kaloi para se të arrinte në këtë vend. Asnjë nga tregtarët tanë atje nuk shkon asnjëherë. Ata thonë se ajo për ata është humbje kohe meqë njerëzit aty janë aq të varfër, por megjithatë, unë atje, para shumë vitesh, në atë mes barinjsh kam shitur qindra shtofëra. Ndalu në Betlehem gjersa nuk e shet atë shtof."

            Hafidi, me miratim, luajti kokën, duke tentuar më kot të  fsheh shqetësimin e vet. "Me çfarë çmimi ta shes stofin,  imzot?"

            "Unë do ta bëj ngarkesën prej një dinari të argjendtë pranë emrit tënd në regjistrim tim kryesor. Kur të kthehesh, të ma dorëzosh një dinar të argjendtë. Ndale tërë atë që merr më tepër si provizion tëndin,  dhe ashtu në të vërtetë, ti vetë caktoja çmimin atij shtofi. Mund të shkosh në tregun që ndodhet në hyrjen jugore të qytetit, ose mund të vizitosh çdo shtëpi në tërë qytetin i cili, i sigurt jam, i ka mbi një mijë. Për çdo rast mund të supozojmë se një shtof atje do të shitet,  apo jo?"

            Miratueshëm Hafidi prapë luajti kokën me mendimet e përqendruara në ditën e ardhshme. Patrosi lëshoi butësisht dorën e tij mbi supin e djaloshit. "Nuk vë askënd në vendin tënd gjersa nuk do të kthehesh. Nëse zbulon se nuk ke prirje për këtë profesion, unë do të të kuptoj, dhe ti nuk guxon të mendosh se je koritur. Kurrë mos u turpëro për shkak të asaj se ke provua e nuk ke patur sukses, sepse asnjëherë nuk ka përjetuar pasukses, asnjëherë asgjë s'ka provuar. Pas kthimit tënd, unë më hollësisht do të të pyes mbi përvojat tuaja. E atëherë do të vendos si të vazhdoj të të ndihmoj t'i realizosh ëndrrat tuaja të pazakonshme."

            Hafidi u përkul dhe u nis të shkojë, por plaku akoma s'e kishte përfunduar. "Biri im, ekziston një mësim të cilin duhet ta mbash në mend tani kur po fillon këtë jetë të re. Ta kesh përherë në mendje, e do t'i zotërosh dhe pengesat në shikim të parë të papërballueshme, të cilat padyshim se kanë për t'u paraqitu (ashtu si çdo njeriu ambicioz) në rrugën e përparimit.'

            Hafidi priste. "Urdhëro, imzot!"

            "Pasuksesi asnjëherë nuk ka për të tejkaluar nëse vendosmëria jote për sukses është mjaft e fuqishme."

            Patrosi iu afrua më afër djaloshit. "A e kupto plotësisht domethënien e fjalëve të mija?"

            "Po, imzot."

            "Atëherë, m'i përsërit!"

            "Pasuksesi kurrë s'do të më tejkalojë nëse vendosmëria ime për sukses është mjaft e fuqishme."

            Fund i kreut të tret

 (1)      (2)