Kur thua se lutja ėshtė deklaratė pėr diēka qė ėshtė
ashtu, mos vallė dėshiron tė thuash se Zoti nuk bėn asgjė; se krejt ēfarė
ndodh pas lutjes ėshtė rezultat i veprimit tė asaj lutjeje?
Gabon nėse beson se Zoti ėshtė ndonjė qenie e gjithėmundshme
qė i dėgjon tė gjitha lutjet, thotė po nė disa prej tyre, jo nė tjerat,
ose ndoshta apo mė vonė pėr tė tjerat. Sipas cilave rregulla Zoti do tė
vendoste?
Gabon nėse beson se Zoti ėshtė ai i cili ka krijuar dhe i
cili vendos mbi tė gjitha gjėrat nė jetėn tėnde.
Zoti ėshtė vėshtrues, jo krijues. Zoti ėshtė gati tė tė
ndihmojė ta jetosh jetėn tėnde, por jo nė kėtė mėnyrė nė tė cilėn pret ti.
Roli i Zotit nuk ėshtė qė tė krijojė apo tė demolojė
rrethanat a kushtet e jetės tėnde. Zoti tė ka krijuar ty nė fytyrėn dhe
stilin e Zotit. Ti i ke krijuar tė tjerat pėrmes pushtetit tė cilin Zoti ta
ka dhėnė. Zoti e ka krijuar procesin e jetės dhe vetė jetėn, siē e di.
Megjithatė, Zoti ta ka dhėnė zgjedhjen e lirė qė me kėtė jetė tė bėsh
ēfarė ke dėshirė.
Nė kėtė kuptim, vullneti yt ėshtė ajo tė cilėn Zoti pėr ty e
ka dėshiruar.
Ti e jeton jetėn tėnde nė mėnyrėn nė tė cilėn e jeton dhe
unė nė kėtė nuk ngatėrrohem.
Ky ėshtė iluzion i madh tė cilin vetė e ke krijuar se gjoja
Zotit nė njė mėnyrė apo tjetrėn interesohet se ēfarė bėn ti.
Unė se kam dert ēfarė bėn ti, kurse ty kjo tė vjen rėnd ta
dėgjosh. Megjithatė, a tė intereson ty pėr atė se ēfarė bėjnė fėmijėt e tu
kur i nxjerr pėrjashta tė luajnė? Ėshtė ēėshtje rezultatit pėr ty se a
luajnė macja e miu apo lojėn fshehtas, pėr ty ėshtė krejt njė. Jo, nuk
ėshtė krejt njė, sepse ti e di se ata janė krejtėsisht tė sigurt. I ke qitur
nė rrethinėn tė cilėn e konsideron miqėsore e pėr tė cilėn mendon se ėshtė
krejtėsisht nė rregull.
Natyrisht, pėrherė ke pėr tė shpresuar se ata nuk do tė
lėndohen. E, po qe se lėndohen, ti do tė jesh aty qė tu ndihmosh, ti
shėrosh, tua mundėsosh qė pėrsėri tė ndihen tė sigurt, qė pėrsėri tė jenė
tė lumtur, qė ditėn tjetėr pėrsėri tė shkojnė pėr tė luajtur. Ditėn tjetėr
nuk do tė ketė rėndėsi pėr ty se cilėn lojė e kanė zgjedhur.
Do tu thuash natyrisht se cilat lojėra janė tė rrezikshme,
por nuk mund ti pengosh fėmijėt tė bėjnė gjėra tė rrezikshme. Jo pėrherė.
Jo pėrgjithmonė. Jo nė ēdo moment nga tash e deri nė vdekje. Janė tė urtė
ata prindėr qė kėtė e dinė. Megjithatė, prindi kurrė nuk pushon sė
brengosuri shkaku i rezultatit. Kjo ėshtė ajo dikotomia tė mos brengosurit
shumė pėr veprimin, por brengosja e thellė pėr rezultatin e cila ėshtė
afėr me tiparet e dikotomisė sė Zotit. Megjithatė, Zoti nė njė farė mėnyre
nuk ėshtė shumė nė merak pėr rezultatin. Jo pėr rezultatin pėrfundimtar. Kjo
pėr arsye se rezultati pėrfundimtar ėshtė i siguruar.
Edhe ky ėshtė iluzioni tjetėr i madh i njeriut: se rezultati
i jetės ėshtė i pasigurt.
Ky dyshim mbi rezultatin pėrfundimtar e ka krijuar armikun
tuaj mė tė madhin, e kjo ėshtė frika. Sepse, po dyshuat nė
rezultatin, atėherė patjetėr se dyshoni nė Krijuesin dyshoni nė Zotin. E
nėse dyshoni nė Zotin, duhet tė jetoni nė frikė dhe fajėsi gjithė jetėn
tuaj.
Po qe se dyshoni nė qėllimet e Zotit dhe nė aftėsinė e
Zotit qė ta prodhojė rezultatin pėrfundimtar si atėherė, kurdo qoftė, mund
tė relaksoheni? Si mund ta gjeni qetėsinė e vėrtetė?
Gjithsesi Zoti e ka aftėsi tė plotė qė qėllimet ti
kurorėzojė me rezultate. Ju nuk mundeni dhe nuk doni tė besoni nė kėtė
(megjithėse pohoni se Zoti ėshtė i gjithėfuqishėm) dhe ashtu nė imagjinatėn
tuaj patjetėr se do ta krijoni forcėn e barabartė me tė Zotit pėr tė mundur
ta gjeni mėnyrėn qė vullneti i Zotit tė pengohet. Pėr kėtė arsye nė
mitologjinė tuaj keni krijuar qenien qė e quani djall. Mandej e
keni sajuar se Zoti gjoja se ėshtė nė luftė me atė qenie (duke menduar se
Zoti i zgjidh problemet nė mėnyrėn nė tė cilėn ju i zgjidhni). Mė nė fund,
ju vėrtet keni trilluar se Zoti edhe mund ta humbasė atė luftė.
Krejt kjo thyen tėrė atė qė thoni se e dini mbi Zotin, por
kjo nuk ka rėndėsi. Ju e jetoni iluzionin tuaj, dhe sė kėndejmi e ndjeni
frikėn tuaj, gjithnjė nga vendimi juaj qė tė dyshoni nė Zotin.
Por, ēfarė nėse sillni vendim tė ri? Cili do tė ishte
rezultati?
Jua them kėtė: Kishit pėr tė jetuar ashtu siē ka jetuar
Buda. Siē ka jetuar Jezui. Siē ka jetuar ēdo shenjtor tė cilin e keni
nderuar.
Por, siē ka ndodhur me shumicėn e atyre shenjtorėve,
njerėzit nuk kishin pėr tju kuptuar. E kur do tė pėrpiqeshit tua sqaroni
ndjesinė tuaj tė paqes e qetėsisė, gėzimet tuaja tė jetės, ekstazėn tuaj tė
brendshme, ata do ti dėgjonin fjalėt tuaja, por nuk do ti ndienin. Ata do
tė provonin ti pėrsėritnin fjalėt tuaja, por kishin edhe pėr tė shtuar.
Ata do tė ēuditeshin sesi ju mund ta keni atė qė ata nuk
mund ta gjejnė. E atėherė do tė bėheshin xhelozė. Sė shpejti xhelozia do tė
shndėrrohej nė hidhėrim, dhe nė hidhėrimin e tyre ata do tė provonin tju
bindnin se ju nuk e kuptoni Zotin.
Dhe po qe se nuk do kishin sukses tju ndanin nga gėzimet
tuaja, ata do tė insistonin tju dėmtonin, aq i madh do tė ishte tėrbimi i
tyre. E nėse kishit pėr tiu thėnė se as ajo sėshtė gjė, se madje as vdekja
nuk do tė mund ta turbullojė gėzimin tuaj, e as ta ndryshojė tė vėrtetėn
tuaj, ata sigurisht se kishin pėr tju vrarė! E atėherė, kur do ta shihnin
qetėsinė me tė cilėn po e pranoni vdekjen, do tju shpallnin shenjtor dhe
prapė do tju donin.
Sepse ėshtė nė natyrėn njerėzore tė duan, pastaj tė
rrėnojnė, e pastaj pėrsėri ta duan atė qė mė sė tepėrmi e ēmojnė.
Por pėrse? Pėrse ne kėtė e bėjmė?
Tė gjitha aksionet njerėzore, nė nivelin mė tė thellė, tė
ndezura janė me njėrėn prej dy emocioneve, me frikėn apo dashurinė.
Nė tė vėrtetė ekzistojnė vetėm dy ndjesi vetėm dy fjalė nė gjuhėn e
shpirtit: Ato janė skajet e kundėrta tė kontradiktės sė madhe polare tė
cilėn e kam krijuar kur e krijova Gjithėsinė dhe botėn tuaj siē sot e
njihni.
Ato janė dy rrotė alfa dhe omega tė cilat mundėsojnė
ekzistimin e sistemit tė cilin ju e quani relativitet. Pa ato dy
rrotė, pa ato dy ide mbi gjėrat, nuk do tė mund tė ekzistonte asnjė ide
tjetėr.
Ēdo mendim njerėzor dhe ēdo aksion njerėzor themelohet qoftė
mbi dashurinė qoftė mbi frikėn, nuk ekziston impuls tjetėr njerėzor dhe tė
gjitha idetė tjera janė derivat i kėtyre dyjave. Kėto thjesht janė versione
tė ndryshme trajta tė ndryshme tė sė njėjtės temė.
Mendo thellėsisht mbi kėtė dhe do tė shohėsh se ėshtė e
vėrtetė. Kjo ėshtė ajo qė unė e quajta Mendimi Protektor. Ky ėshtė mendimi
mbi dashurinė dhe mbi frikėn. Ky ėshtė mendim prapa mendimeve, i cili
ndodhet tej mendimeve. Ky ėshtė mendimi i parė. Kjo ėshtė forca mė e
rėndėsishme. Kjo ėshtė energji e njomė e cila vė nė lėvizje makinėn e
pėrvojės njerėzore.
Dhe kėshtu sjellja njerėzore prodhon pėrvojė tė sėrishme pas
pėrvojės sė sėrishme; pėr kėtė njerėzit duan, pastaj rrėnojnė, pastaj duan
sėrish; pėrherė ekziston vrulli nga njėra ndjesi tek tjetra. Dashuria
pėrkrah frikėn pėrkrah dashurinė pėrkrah frikėn...
... Kurse arsyeja ndodhet nė gėnjeshtrėn e parė gėnjeshtėr
tė cilėn ju e konsideroni si e vėrteta mbi Zotin se Zotit nuk mund ti
besohet; se nė dashurinė e Zotit nuk mund tė kihet besim; se Zoti ju pranon
me kusht; se, prandaj, rezultati i fundit ėshtė i dyshimtė! E, nėse nuk mund
tė keni besim nė dashurinė e Zotit se do tė jetė pėrherė aty, nė dashurinė e
kujt mund tė zini besė vallė? Nėse Zoti tėrhiqet atėherė kur ju nuk silleni
si duhet, a nuk do tė tėrhiqen, vallė, edhe vdekatarėt e rėndomtė?
Dhe kėshtu, nė ēastet kur shprehni dashurinė tuaj mė tė
lartė, ju e pėrshėndetni frikėn tuaj mė tė madhe.
*****
Sepse, gjėja e parė pėr tė cilėn brengoseni posa tė thoni
Unė tė dua ėshtė se a do ta dėgjoni atė tė njėjtėn (edhe pėr ju). E
nėse e dėgjoni tė njėjtėn gjė, atėherė menjėherė filloni tė brengoseni se do
tė mund ta humbisni dashurinė tė cilėn sapo e keni gjetur. Dhe kėshtu i tėrė
aksioni bėhet reaksion nė mbrojtje kundėr humbjes qoftė edhe derisa
pėrpiqeni ta mbroni veten nga humbja e Zotit. Por, sikur ta dish se Kush
Je Ti se je qenia mė e shkėlqyeshme, mė e shndritshme tė cilėn Zoti
ndonjėherė e ka krijuar kurrė mė nuk kishe pėr tu frikėsuar. Se kush
vallė do tė mund ta hidhte atė madhėshti tė ēuditshme? Madje as Zoti nuk do
tė mund ta vinte re gabimin nė krijesėn e tillė.
Por ti nuk di se Kush Je dhe mendon se je shuamė mė
pak. E prej nga ajo ty se ti je shumė mė pak nga madhėshtia qė je? Prej disa
njerėzve, fjalės sė tė cilėve u beson nė ēdo aspekt. Prej nėnės tėnde dhe
babait tėnd.
Ata janė njerėz tė cilėt tė duan mė sė shumti. Pėrse ata
kishin me tė gėnjyer? Megjithatė, a nuk tė kanė thėnė ata vallė se je sė
tepėrmi i kėtillė, dhe jo sa duhet i atillė? A nuk tė kanė nxitur ata vallė
se duhet tė jesh i qetė? A nuk tė kanė fashitur ata nė ēastet e entuziazmit
mė tė madh? Dhe a nuk tė kanė shtyrė qė tė heqėsh dorė nga disa mendime tuat
mė tė egra?
Kėto janė disa nga porositė tė cilat i ke pranuar dhe,
megjithėqė nuk janė nė harmoni me kriteret, prandaj edhe nuk janė porosi
nga Zoti, kanė mundur tė jenė sepse kanė ardhur nga zotat e botės suaj.
Prindėrit e tu tė kanė mėsuar se dashuria ėshtė e kushtėzuar
ti kushtėzimet e tyre i ke ndjerė shumė herė dhe atė pėrvojė e ke bartur
nė marrėdhėniet e tua personale dashurore.
Kjo ėshtė pėrvoja tė cilėn e zbaton edhe ndaj meje.
Nga pėrvoja e tillė i nxjerr pėrfundimet e tua pėr Mua.
Pėrbrenda kėtij kuadri ti e flet tė vėrtetėn tėnde: Zoti ėshtė Ai qė tė do
thua por nėse i thyen urdhrat e tij ai ka me dėnuar me persekutim tė
pėrhershėm dhe mallkim tė pėrjetshėm.
Se, a nuk e ke ndjerė vallė persekutimin e prindėrve tė tu
personalė? A nuk e njeh vallė dhembjen e mallkimit tė tyre? E si atėherė
mund ta marrėsh me mend se me mua do tė jetė tjetėr ndryshe?
Ke harruar sesi mund tė jetė ajo tė jesh i dashur pa
kushte. Ty nuk tė kujtohet pėrvoja e dashurisė sė
Zotit. Prandaj pėrpiqesh ta paramendosh sesi ėshtė dashuria e Zotit, duke e
sajuar atė sipas dashurisė qė e sheh nė botė.
Ti nė Zotin ke projektuar rolin e prindit dhe sė andejmi e
ke trilluar njė Zot i cili gjykon dhe shpėrblen apo tė dėnon, dhe kėtė e
bazon nė marrėdhėnien e tij ndaj qėllimeve tė tua. Por ky ėshtė tė kuptuarit
e thjeshtėzuar tė Zotit, i themeluar mbi mitologjinė tuaj. Kjo nuk ka
kurrfarė lidhjeje me atė se Kush Unė Jam.
Kur kėshtu keni krijuar sistem tė ri mendimtar mbi Zotin,
themeluar mbi pėrvojėn njerėzore nė vend se mbi tė vėrtetat shpirtėrore, ju
keni krijuar atėherė njė realitet krejtėsisht tė ri rreth dashurisė. Ky
ėshtė realitet i themeluar mbi frikėn, i rrėnjėzuar nė idenė e sė
tmerrshmes, tė Zotit hakmarrės. Mendimi juaj Protektor ėshtė i gabueshėm,
por ta mohosh kėtė mendim do tė thotė ta rrėzosh gjithė teologjinė tuaj. Dhe
megjithėqė teologjia e re e cila do ta zėvendėsonte do tė ishte vėrtet
shpėtimi juaj, ju nuk mund ta pranoni, meqė ideja mbi Zotin tė Cilit
nuk duhet frikėsuar, i Cili nuk ka pėr tė gjykuar, dhe i Cili nuk ka arsye
pėr tė dėnuar, thjesht ėshtė shumė e madhėrishme pėr tu pranuar pėrbrenda
koncepteve tuaja qofshin ato edhe mė tė lartėsuarat mbi atė se Kush dhe
Ēfarė ėshtė Zoti.
Ai realitet dashurie i themeluar mbi frikėn dominon nė
pėrvojėn tuaj tė dashurisė; nė tė vėrtetė e krijon atė. Se ju, jo vetėm qė
veten e shihni sesi merrni dashuri tė kushtėzuar, por ju veten e shihni sesi
e jepni nė tė njėjtėn mėnyrė. Dhe megjithėqė pėrmbaheni dhe tėrhiqeni dhe
prapė i qitni kushtet tuaja, njė pjesė juaja e di se ajo nuk ėshtė dashuri e
tillė siē ajo vėrtet ėshtė. Megjithatė, duket sikur jeni tė pafuqishėm ta
ndryshoni mėnyrėn me tė cilėn e ofroni. Vetvetes i thoni se atė e keni bėrė
nė mėnyrė tė rėndė dhe qofshi tė mallkuar nėse pėrsėri e sillni veten nė
situatė qė tė jeni tė lėnduar. E vėrteta ėshtė, ndėrkaq, se do tė jeni tė
mallkuar nėse nuk silleni nė situatė tė tillė.
(Sipas mendimit tėnd personal, tė gabuar, mbi dashurinė e
gjykon vetveten qė kurrė pastėr tė mos e shijosh. Pėr kėtė shkak,
gjithashtu, vetveten e gjykon me atė qė Mua kurrė tė mos mė njohėsh ashtu
siē Unė vėrtet jam. Gjersa nuk mė njeh, e nuk do tė mundesh qė pėrgjithmonė
tmė mohosh, gjithsesi vonė do tė vjen ēasti i Pajtimit tonė).
Ēdo veprim qė ndėrmerr qenia njerėzore bazohet mbi dashurinė
apo frikėn, e jo thjesht nė marrėdhėnien. Vendimet qė ndikojnė nė punėn,
veprimtarinė, nė politikėn, religjionin, arsimimin e rinisė suaj, temat
sociale tė shteteve tuaja, qėllimet ekonomike tė shoqėrive tuaja, zgjedhjet
qė vendosin pėr luftėn, paqen, sulmin, mbrojtjen, kryengritjet agresive;
vendimet qė diēka tė merret apo jepet, tė mbrohet apo humbet, tė bashkohet
apo ndahet ēdo zgjedhje e veēantė e lirė tė cilėn ndonjėherė e ndėrmerrni
rrjedh prej njėrės nga vetėm dy mendimet e mundshme qė ekzistojnė:
mendimet mbi dashurinė dhe mendimet mbi frikėn.
Frika ėshtė energji e cila redukton, mbyll, shtrėngon,
pėrzė, fsheh, ngėrēon (shkakton ngėrē), dėmton.
Dashuria ėshtė energji e cila zgjeron, hap, dėrgon, zbulon,
ndan, shėron.
Frika mbulon trupat tanė nė rroba, dashuria na e mundėson tė
qėndrojmė lakuriq. Frika rrėmben dhe mbėrthen ēdo gjė qė kemi, dashuria jep
krejt ēka kemi. Frika mbėrthen, dashuria liron. Frika kafshon, dashuria
zbut. Frika atakon, dashuria toleron.
Ēdo mendim njerėzor, fjalė apo vepėr bazohet nė njėrin apo
emocionin tjetėr. Aty nuk keni zgjedhje, se nuk keni ēfarė tjetėr tė
zgjidhni. Por keni zgjedhje tė lirė mbi kėtė se cilin nga ato dy emocione do
ta zgjidhni.
Kur Ti kėtė e flet duket lehtė, porse nė ēastet e
vendimit, shpeshherė peshoren e mbizotėron frika. Pse kjo ėshtė kėshtu?
Ju kanė mėsuar tė jetoni nė frikė. Ju kanė folur mbi atė se
mbijetojnė vetėm mė shkathėtit, se fitojnė mė tė fuqishmit dhe se suksesojnė
(arrijnė sukses) vetėm mė tė menēurit. Sė tepėrmi pak ėshtė folur mbi
madhėshtinė e atyre qė mė sė shumti duan. Dhe kėshtu ju gjakoni kah ajo
qė tė jeni mė tė shkathėtit, mė tė fuqishmit, mė tė menēurit nė kėtė apo
nė atė mėnyrė edhe po qe se veten e konsideroni diē mė pak se kjo nė
cilėndo situatė, i frikoheni humbjes, sepse ju ėshtė thėnė se tė jesh mė pak
do tė thotė tė humbasėsh. Dhe kėshtu, natyrisht, i zgjidhni veprimet e
themeluara mbi frikėn, sepse ashtu ju kanė mėsuar. Por unė jua mėsoj kėtė:
Kur e zgjidhni veprimin tė cilin e nxit dashuria, atėherė do tė mbėrrini
mė tepėr sesa mbijetesa, mė tepėr sesa fitorja, mė tepėr sesa suksesi i
thjeshtė. Atėherė ju do ta ndjeni lavdinė e plotė tė atij qė Vėrtet Jeni dhe
tė cilėt mund tė jeni.
Pėr ta arritur kėtė duhet ti hidhni mėsimet e mėsuesve tuaj
botėrorė qėllimmirė, por gabimisht tė informuar dhe ti dėgjoni mėsimet e
atyre, urtia e tė cilėve vjen nga burime tjera.
Nė mesin tuaj ka shumė mėsues tė tillė, siē gjithmonė ka
pasur, sepse Unė nuk kam pėr tju lėnė pa ata tė cilėt do tju dėftojnė,
kėshillojnė, udhėzojnė dhe pėrkujtojnė pėr ato tė vėrteta. Megjithatė,
pėrkujtuesi mė i madh nuk ėshtė askush pėrjashta jush, porse zėri
pėrbrenda jush. Ai ėshtė vegla e parė me tė cilin unė shėrbehem, sepse
ėshtė mė i kuptueshmi.
Zėri i brendshėm ėshtė zėri mė
i fuqishėm me tė cilin flas, sepse ėshtė edhe mė i afėrti me ju. Ai ėshtė
zėri qė ju tregon se a ėshtė ēdo gjė tjetėr e vėrtetė apo e rrejshme, e
drejtė apo e gabuar, e mirė apo e keqe siē ju atė kishit pėr ta definuar. Ai
ėshtė radar i cili e pėrcakton rrugėn, timonier anijeje, e hap rrugėn nėse
ju kėtė ia lejoni. Ai ėshtė zė i cili ju tregon pikėrisht tash se a
janė fjalėt tė cilat i dėgjoni fjalė dashurie apo fjalė frike. Me kėtė masė
ju mund ti pėrcaktoni se a janė ato fjalė tė cilave duhet falur vėmendjen
apo shpėrfillur.
Vazhdon...
(1)
(2)
(4)
|