Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZËRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

NACIONALE

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRË

ZËRI I AMERIKËS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHËNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

https://nefertiti26.ru

HALUCINACIONET - PËRSHKRIMI DHE THELBI I SIMPTOMËS, SHKAQET, LLOJET (DËGJIMORE, VIZUALE, NUHATËSE, SHIJUESE, ETJ.), TRAJTIMI

(3)

       Gjatë seancave të hipnozës, një person mund të shohë halucinacione që vijnë nga aktivizimi i imagjinatës së tij. Si rregull, përmbajtja e tyre gjatë hipnozës shoqërohet me ripërjetimin e ngjarjeve të së kaluarës.

NXITËSIT E HALUCINACIONEVE

Droga dhe halucinacionet

Droga dhe halucinacionet, për fat të keq, nga afër kanë koncepte të lidhura. Të rinjtë po mendojnë se si të shkaktojnë halucinacione, duke u drejtuar kah droga. Varësia zhvillohet me shpejtësi! 60.5% e të varurve nga droga intravenoze kanë sëmundjet shoqëruese si hepatiti B, hepatiti C, infeksioni HIV, sifilizi. Shumë besojnë se përdorimi i drogave të lehta, siç është marihuana, është i padëmshëm, por ka raste kur përdorimi i marihuanës ka çuar në shfaqjen e skizofrenisë.

Në disa raste, pacienti nuk dëshiron të tregojë se çfarë halucinacionesh sheh. Prandaj, për të diagnostikuar gjendjen e tij reale, mund të kryhen një sërë teknikash që do të ndihmojnë në identifikimin e ndjeshmërisë ndaj shfaqjes së mashtrimeve perceptuese. Si rregull, ato përdoren zakonisht në periudhën fillestare të zhvillimit të dëlirit alkoolik ose diagnoza e halucinacioneve hipnagogjike te pacientët në spital.

-Simptoma e Lipmann - duhet të shtypni lehtë sytë përmes qepallave të mbyllura dhe të pyesni se çfarë sheh pacienti;

-Simptoma e Aschaffenburg - pacientit i jepet një telefon që nuk funksionon dhe i ofrohet të komunikojë me një bashkëbisedues imagjinar;

-Simptoma e Reichardt - pacientit i jepet një fletë bosh dhe i kërkohet të lexojë atë që sheh atje.

Halucinacione hipnotike

Gjatë seancave të hipnozës, një person mund të shohë halucinacione që vijnë nga aktivizimi i imagjinatës së tij. Si rregull, përmbajtja e tyre gjatë hipnozës shoqërohet me ripërjetimin e ngjarjeve të së kaluarës.

-Çfarë erë kaq e keqe?

-Nuk e di. Nuk ndjej asgjë…

Pothuajse secili prej nesh ka thënë dhe dëgjuar fjalë të ngjashme. Pse ndodh kjo? Në fakt ka disa përgjigje. Mund të jetë një zakon banal, kur një person përshtatet me një erë të caktuar, dhe tjetri e has atë, nëse jo për herë të parë, atëherë jashtëzakonisht rrallë. Gjithashtu, të gjithë njerëzit kanë shkallë të ndryshme ndjeshmërie ndaj stimujve të caktuar të nuhatjes. Disa mund të shijojnë aromën e lehtë të trëndafilave, ndërsa të tjerët e ndiejnë atë aq fort sa nuk përjetojnë kënaqësi, por neveri. Në një situatë tjetër, e rrallë por tingëllon si fenomen misterioz, shfaqen edhe fantazma.

Fjalë për fjalë, kjo është ndjenja e aromave që nuk janë aty. Nëse gërmoni më thellë, erërat “fantazmë” janë të një natyre të pacaktuar dhe janë objekt studimesh të shumta.

Cilat janë halucinacionet nuhatëse: dyshimi i thjeshtë, alarmi fillestar i çrregullimeve mendore apo një shenjë e një sëmundje të rënda?!

Perceptimi dhe përcaktimi i natyrës së aromave, janë funksionet kryesore të nuhatjes që na japin informacion për botën përreth nesh. Gjithashtu, shqisa e nuhatjes na ndihmon të marrim sinjale të caktuara e të nevojshme, për të ruajtur funksionet seksuale, ushqimore, mbrojtëse dhe orientuese. Një person mund të perceptojë dhe njohë mbi 10,000 aroma të ndryshme. Por në të njëjtën kohë, ndjeshmëria ndaj një arome të veçantë mund të ndryshojë në varësi të faktorëve si mjedisi, humori, gjendja hormonale e trupit etj. Si shembull - shkalla e ndjeshmërisë ndaj disa erërave mund të rritet gjatë shtatzënisë.

Dihet që erërat kanë një efekt të drejtpërdrejtë tek ne. Disa erëra (të këndshme dhe të pakëndshme) ndikojnë në nivelin e presionit arterial dhe intrakranial, frekuencën e rrahjeve të zemrës, oreksit, temperaturës së lëkurës dhe parametrave të tjerë.

Ka shumë shkaqe të çrregullimeve të nuhatjes: nga respiratorët, infeksionet virale, para dëmtimit të trurit etj, që përcaktojnë edhe humbjen e plotë, të pjesshme apo specifike të nuhatjes (anosmia). Manifestimet e këtyre shkaqeve janë gjithashtu të ndryshme. Një ndjenjë e rritur e nuhatjes quhet hiperosmia, dhe një ndjeshmëri e zvogëluar quhet hiposmi. Perceptimi pervers i erërave quhet disosmi. Gjithashtu, ekziston edhe koncepti i fantosmisë - halucinacionet nuhatëse.

Çfarë është dhe cilat janë arsyet e shfaqjes së halucinacioneve të tilla, ne do të shqyrtojmë më tej.

Cilat janë erërat fantazmë?

Përafërsisht 14% e grave ndjejnë erë fantazmë që në javët e para të shtatzënisë. Gjithashtu, njerëzit që janë subjekt i shpërthimeve emocionale, shpesh hasin në një fenomen të ngjashëm. Për shembull, nëse një person ka një aromë të lidhur me një ngjarje të caktuar të rëndësishme në jetën e tij, ai mund ta ndjejë atë me kujtime ose trazira të forta emocionale.

Hunda si tregues i sëmundjes

-Punonjësit e Akademisë Amerikane të Neurologjisë thonë se erërat e pakëndshme fantazmë mund të jenë pararojë e një goditjeje në tru.

-Era e ushqimit të djegur apo të prishur, sipas ekspertëve nga qendra mjekësore për diagnozën dhe trajtimin e dhimbjes së kokës, në New York City, mund të paralajmëroj një sulm të afërt të migrenës.

-Sipas rezultateve të një studimi, në të cilin morën pjesë më shumë se 3000 vullnetarë të moshës 57 deri në 85 vjeç, shkencëtarët nga Universiteti i Çikagos zbuluan se me dëmtim të zgjatur të funksionit të nuhatjes, rreziku i vdekjes në 5 vitet e ardhshme rritet me 3.37 herë.

-Ekspertët në Shkollën Mjekësore të Harvardit përcaktuan se, humbja e plotë ose e pjesshme e nuhatjes, mund të jetë një shenjë e zhvillimit të sëmundjes Alzheimer në një fazë të hershme.

-Shkencëtarët australianë besojnë se njerëzit me nuhatje të dobët janë psikopatë të mundshëm. Një përfundim i tillë bazohet në faktin se, pamundësia për të njohur normalisht erërat, lidhet drejtpërdrejt me një çrregullim mendor që konsiston në mungesën e ndjeshmërisë, vrazhdësisë dhe sjelljes antisociale.

Duke kuptuar ekzistencën e një problemi, një person më shpesh i drejtohet një otolaringologu për ta zgjidhur atë. Dhe ky është vendimi i duhur, sepse një specialist i tillë do të ndihmojë për të përjashtuar praninë e çrregullimeve të tjera të nuhatjes të shkaktuara nga bajamet kronik, sinusiti, sinusiti frontal dhe një sërë sëmundjesh të tjera të ORL. Gjithashtu, nuk do të jetë e tepërt të vizitoni një dentist dhe një gastroenterolog, pasi problemet me dhëmbët dhe çrregullimet në sistemin e tretjes, mund të janë shkaqe të çrregullimeve të nuhatjes.

Nëse nuk ka më asnjë dyshim se aromat e perceptuara janë fantazmë, duhet të konsultoheni me një neurolog ose psikiatër. Specialisti i parë do të ndihmojë në identifikimin e shenjave shtesë të dëmtimit të sistemit nervor qendror, i dyti - për të përcaktuar praninë e çrregullimeve mendore. Nga konstatimi i tyre, pacientëve mund t'u përshkruhet elektroencefalografia, kompjuteri ose rezonanca magnetike e kokës. Procedurat e diagnostikimit do të ndihmojë në identifikimin e çdo çrregullimi në punën e trurit.

Halucinacionet e nuhatjes mund të jenë simptomë e ndonjë sëmundjeje serioze.

Pse ka erëra?

Halucinacionet nuhatëse quhen fantosmia. Një person ankohet për praninë e vazhdueshme të aromave të pakëndshme, enët e njohura fillojnë të marrin erë squfuri, nxjerrin erën e dekompozimit. Aromat e këndshme i ndjekin njerëzit më rrallë.

Shkaktarët kryesorë të halucinacioneve të nuhatjes janë droga, medikamente të caktuara ose substanca psikotrope, çrregullime mendore ose neurologjike. Ndonjëherë problemi përkeqësohet nga një reagim ndaj aromave të pakëndshme - pështymë, humbjen e oreksit.

Erërat obsesive fillojnë të ndjekin një person në sfondin e lesioneve të trurit:

-Lëndimi traumatik i trurit;

-hemorragjitë;

-Tumoret beninje dhe malinje;

-Lezionet infektive të qelizave të trurit.

Fantosmia shpesh shfaqet me epilepsi, hipokondri, çrregullime të personalitetit. Kur mposhtet lobi i përkohshëm i trurit, pacienti skizofrenik fillon të ndjekë erën e kalbjes. Ndonjëherë halucinacionet e nuhatjes ndodhin për shkak të dëmtimit të mukozës së hundës.

Erërat e njerëzve të sëmurë përndiqen në mënyra të ndryshme. Për disa, kjo është era e benzinës, të tjerë ankohen për praninë e vazhdueshme të aromës së këndshme ose një erë që nuk mund të diferencohet.

Një person sheh erë - çfarë duhet bërë?

Te halucinacione të nuhatjes, është e nevojshme kontrollohet infeksioni i mukoza së hundës, të kontrollohet flora për ndjeshmëri ndaj antibiotikëve, prania e patogjenëve mykotikë etj. Nëse të gjitha rezultatet janë normale, kërkohet konsultimi i një psikoterapisti dhe një neurolog.

Shpesh njerëzit nuk kërkojnë ndihmë mjekësore, ata i konsiderojnë halucinacionet e nuhatjes si një të metë të vogël. Por fantosmia kërkon diagnozë të kujdesshme dhe trajtim afatgjatë. Sa më shpejt të identifikohet shkaku i sëmundjes, aq më të mëdha janë shanset për ta eliminuar me sukses atë.

A keni ndjerë ndonjëherë erë që njerëzit e tjerë përreth jush nuk i kanë nuhatur? Nëse kjo ndodh rregullisht, atëherë mund ta keni fantosmia - një gjendje e lidhur me nuhatje të vazhdueshme. Nuk keni dëgjuar kurrë? Jo e frikshme. Tani për tani ne do t'ju tregojmë se çfarë është, pse ndodh dhe kush është në rrezik.

Çfarë është fantosmia

Njerëzit që përjetojnë fantosminë mund të nuhasin tymin, kimikatet ose (më e keqja nga të gjitha) aty ku nuk ka fare aromë. Ndonjëherë ajo ndërhyn në jetën dhe funksionimin normal aq shumë sa një person duhet t'i drejtohet kirurgjisë.

Por, nëse keni menduar se të nuhasni aromën e bozhureve të lulëzuara gjatë kalimit pranë një trëndafili, nuk është aq e keqe. Është e dobishme të dini se erërat e "fantosmikëve" janë më shpesh të pakëndshme. Ujërat e zeza? Pastrues tualeti? Çdo opsion është plotësisht i mundur.

Ekspertët thonë se me fantosminë ndihet era, edhe pse rregullisht, por jo përgjithmonë. Episodet mund të shkaktohen nga stresi, zhurma ose një ndryshim në rrjedhën e ajrit që hyn në vrimat e hundës. Mjaft e çuditshme, shkruan Lorenzo Stafford i Universitetit të Portsmouth në rubrikën e tij për The Conversation, disa nga "fantosmikët" kanë një parandjenjë për ta.

“Për shkak se ndjenja jonë e nuhatjes dominon, çdo pjatë që një person konsumon gjatë një episodi fantazmë do të jetë e mbushur me veti shije për të. Ky shembull tregon se sa fuqishëm mund të ndikojnë simptomat e fantosmisë në cilësinë e jetës së një personi. AT raste ekstreme ato mund të çojnë në mendime vetëvrasëse”, shton Stafford.

Parosmia, arosmia dhe hiperosmia

Njerëzit me fantosmi, thonë mjekët, shpesh raportojnë parosmi - një gjendje në të cilën aroma aktuale zëvendësohet nga një tjetër. Pra, për këtë person, një trëndafil mund të ketë erë si kanellë, kanella mund të ketë erë si limoni, limoni mund të ketë erë si trangull, e kështu me radhë. Por më shpesh, mjerish edhe erërat e këndshme perceptohen këtu si diçka të pakëndshme. Kjo do të thotë, trëndafilat nuk kanë erë si kanellë (dhe sigurisht jo si trëndafila) por, për shembull, si ngjitës ose goma makinash.

“Fantosmia dhe parosmia njihen si çrregullime cilësore të nuhatjes, pra kushte në të cilat cilësia e nuhatjes ndryshon. Përkundrazi, çrregullimet sasiore ndryshojnë forcën e aromës. Për shembull, arosmia - humbja e nuhatjes, ose hyperospia - rritja e ndjenjës së nuhatjes në një nivel jonormal“, shkruan Lorenzo Stafford. Ai vëren se rrallë dikush e ndesh veçmas fantosminë, pasi më shpesh ajo shoqërohet me një lloj çrregullimi sasior ose cilësor të nuhatjes.

Kush është në rrezik

Si rregull, përvoja e parë e fantosmisë ndodh midis moshës 15 dhe 30 vjeç, më shpesh tek gratë sesa tek burrat. Fantosmia gjithashtu gjendet shpesh te pacientët me depresion, migrenë, epilepsi. Fantosmia është me të vërtetë më e zakonshme se çrregullimet e tjera të nuhatjes, por në përgjithësi, 0.8-10% e popullsisë së botës e përjeton atë.

Shkencëtarët pranojnë se ende nuk e dinë se çfarë e shkakton saktësisht fantosminë. Por sugjerohet se kjo është disi e lidhur me rajonet qendrore të trurit, duke përfshirë ato që kontrollojnë emocionet, ose me rajonet e tij periferike që janë të përfshira në zbulimin e aromave.

Si të merreni me fantazinë

Disa pacientë thonë se trajtimi i hundës me pika uji të kripur, mund të ndikoj në lehtësim. Mjekët i trajtojnë me përbuzje deklarata të tilla, pasi të dhënat shkencore për këtë çështje aktualisht janë të pamjaftueshme. Ata gjithashtu thonë se nëse fantosmia është një simptomë, nevojitet një ilaç që mund të korrigjojë problemin themelor dhe të ndihmojë.

Në situata ekstreme dhe vetëm pas ekzaminimit mjekësor, pacientit mund t'i ofrohet (në mënyrë kirurgjikale) heqja e llambës së nuhatjes, pjesë e medullës së nuhatjes që ndodhet në sipërfaqja e poshtme lobi frontal. Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se ky është një operacion shumë i rrezikshëm, i cili, për më tepër, do të çojë në një humbje të plotë të aftësisë nuhatëse të njërës vrimë të hunde, kështu që praktikohet jashtëzakonisht rrallë.

Në mjekësi dhe psikologji, termi "kacosmia" (gjithashtu, dysosmia, parosmia) nënkupton një lloj iluzioni afektiv - shtrembërim, erëra imagjinare, një lloj shkeljeje të shqisës së nuhatjes nën ndikimin e stresit, eksitimit, frikës, një të papriture etj.

Megjithatë, pothuajse të gjithë ekspertët vërejnë dy faktorë të rëndësishëm, së pari, ky fenomen, për fat të keq, nuk është studiuar praktikisht (as natyra e tij, as diagnoza e saktë) deri më sot dhe, së dyti, vështirë se dallohet nga halucinacionet nuhatëse (ndonjëherë në përgjithësi, shkrihet me to).

Për më tepër, shfaqja e iluzioneve të nuhatjes shpesh lidhet edhe arsye mjekësore, pa ndërlidhje me psikikën e njeriut, si pasojë e sëmundjeve të zakonshme - kariesit, bajameve, sinusit në formë kronike ose akute, llojeve të ndryshme patologjike të traktit gastrointestinal etj.

Në të njëjtën kohë, nga pikëpamja e psikiatërve dhe psikologëve, shkaqet e iluzioneve të nuhatjes apo halucinacioneve (erë e pakëndshme myku, uthull, kalbje etj.) qëndrojnë në fushën e patologjisë dhe flasin për acarim të gabuar të receptorëve si rezultat i procesi patologjik në zonën e projeksionit të nuhatjes kortikale. Dhe, para së gjithash, për shkeljen e grepit të gyrusit parahipokampal, i cili është përgjegjës për formimin e disa momenteve të sjelljes që lidhen me zonën e emocioneve dhe instinkteve.

Nuk mund të përjashtohet fakti që çrregullimet e nuhatjes (iluzionet e nuhatjes) ndodhin shpesh në rrjedhën e sëmundjeve të ndryshme që nuk lidhen me lezione të sistemit nervor, kjo vlen për hipotiroidizmin, diabetin, skleroderman etj.

Mjekët e përgjithshëm janë të vetëdijshëm për shfaqjen e parosmisë, shfaqjen e ndjesive të pazakonta imagjinare, iluzionet e nuhatjes gjatë ekspozimit ndaj irrituesve standardë të nuhatjes në lezionet inflamatore të nazofaringit, gjatë rikuperimit të nuhatjes së reduktuar (me sëmundje).

Fenomeni i iluzioneve të nuhatjes, sipas mjekëve, fillon pas sëmundjeve të ftohjes (veçanërisht atyre virale), pasi aftësia për të nuhatur bie ndjeshëm, por para sëmundjes (gjatë periudhë inkubacioni) shfaqet gjithmonë dukuria e hiperosmisë (rritje e mprehtë e ndjeshmërisë së nuhatjes).

Mjekët thonë se shkaku i ndjesisë së rritur të nuhatjes, në fillim të sëmundjes, paraqet një lloj efekti kompensimi të vetëdijes, duke nxitur kërkimin e mjeteve të nevojshme për shërim.

Si rregull, shtrembërimet e aromave dhe iluzionet e nuhatjes lindin krejtësisht papritur, perceptimi ndryshon papritmas dhe një person fillon të nuhasë erën e djegur në aromën e frutave të agrumeve (një rast i zakonshëm) ose shijen e squfurit në erëza me erë të athët. Së bashku me shtrembërimin (iluzionin) e perceptimit të nuhatjes shfaqen edhe iluzione të shijes.

Fenomenet e perceptimit iluziv të erërave quhen gjithashtu anestezi kemoreceptore (mërzi) ose hiperestezi (përkeqësim), ato mund të ndodhin në periudha të ndryshme, disa - në mënyrë periodike (në fillim cikli menstrual, pas ndonjë një dëmtimi traumatik të trurit, ndonjëtronditje të rëndë nervore etj.).

Gjithashtu, periudha kur një person përpiqet të ndalojë pirjen e alkoolit, përdorimin e drogës, pirjen e duhanit (ose të uritur), karakterizohen nga çoroditje të mprehta e iluzione të nuhatjes. Njerëzit duhet të mësojnë t’i riperceptojnë erërat e njohura më parë.

Nga ana tjetër, fakti që fenomeni i iluzioneve të nuhatjes nuk është studiuar sa duhet, shumë ekspertë besojnë se aroma i referohet koncepteve të realitetit, pasi përmban molekula që veprojnë në analizuesit e nuhatjes - receptorë që janë të aftë për të shkaktuar një "përgjigje" të vetëdijes, por në të njëjtën kohë në nivelin e kalimit të një reaksioni biokimik.

Kjo është një teori mjaft interesante, por si të gjitha teoritë për shfaqjen e iluzioneve të nuhatjes, ajo është e diskutueshme. Dhe, megjithatë, ka shumë shembuj që vërtetojnë se iluzionet e erërave lindin në mendje absolutisht të shëndetshëm dhe pa devijime terapeutike të njerëzve.

Për shembull, ka një numër të madh njerëzish që nuhasin praninë e kripës në ushqim. Edhe pse, siç e dini, kripa është një produkt pa erë, megjithatë, ndërgjegjja e këtyre njerëzve është aq e “shënjestruar” për ta ndjerë atë, saqë ata e ndjejnë vërtet.

Ka koncepte - "erë frike", "erë urrejtjeje" që nga mjekët ato interpretohen si një erë e veçantë djerse e lëshuar nga një person në gjendje stresuese. Psikologët e quajnë këtë fenomen iluzioni i nuhatjes.

Në fakt, analizuesi i nuhatjes (receptorët) është një grup strukturash shqisore komplekse përgjegjëse për perceptimin, transportimin dhe analizën e aromave që hyjnë në kanalet e hundës, ndërkohë që janë të lidhura pazgjidhshmërisht me ndjesi shije. Sidoqoftë, vetë natyra e erërave mund të provokojë shfaqjen e ndjesive iluzore, domethënë fenomenin e iluzioneve të nuhatjes.

Procesi kompleks i perceptimeve të gabuara të ndjesive të nuhatjes (iluzionet e nuhatjes) shoqërohet, në një masë më të madhe, jo me erën natyrore që buron nga burimi, por me gjendjen aktuale të shëndetit të njeriut (nuk po flasim për devijime mendore).

Psikologët hasin shumë shpesh në një fenomen të tillë kur u afrohen njerëz që thonë se një substancë e njohur dhe e këndshme dje (parfum, deodorant, sapun) mban erë "të gabuar" dhe japin një shembull të hulumtimit të tyre.

Disa njerëzve iu kërkua, që fillimisht të nuhasin aromën e ujit të kolonjës "korrekte" (ata ranë dakord për aromën) dhe më pas, nga disa kolonja absolutisht identike, ta zgjedhin atë që mbante erë "korrekte". Në 99 nga 100 raste, ata zgjodhën atë që mbante erë të gabuar.

Ky është një shembull tipik i një iluzioni nuhatës të provokuar nga një gjendje specifike e një personi në një moment të caktuar (nga një tronditje, pakënaqësi, zhgënjim, etj.).

Psikologët thonë se një person i percepton aromat në dy mënyra - natyrore, reale dhe imagjinare, pasi çdo erë shkakton imazhe shoqëruese në mendje që lidhet me ngjarjet e së kaluarës.

Ndjesia e nuhatjes, si asnjë tjetër, është e lidhur me psikikën njerëzore.

Dukuritë e çoroditjes, iluzionit ose dobësimit të shqisës së nuhatjes mund të mos shfaqen për një kohë të gjatë dhe të shfaqen gradualisht, pas një kohë, në plotni. Edhe te personi i shëndetshëm, në kushte të caktuara, mund të paraqitet kjo dukuri në rastet e abuzimit të shpeshtë me alkoolit, nga stresit akut, nga depresionit, gjatë një shtatzënie të vështirë, gjatë menopauzës, gjatë marrjes së barnave etj.

Çdo iluzion nuhatës është një mashtrim i ndjesisë, i cili, për fat të keq, mund të kalojë lehtësisht nga format e shtrembërimeve të zakonshme në ato të dhimbshme.

Fund

(1)      (2)    (3)