KAPITULLI 14
Kjo ėshtė mendja juaj pėrsėri
26 shkurt 1986
paradite
Pyetja e parė
I dashuri Osho,
Disa tė rinj ne
gjermani shpesh e pėrdorin kėtė moto: Zoti nuk ekziston, por unė ende e
urrej atė. Ju lutemi koment!
Pėrvoja e urrejtjes
nuk ėshtė shumė larg nga dashuria. Ajo ėshtė dashuri qė qėndron nė krye tė
saj.
Njerėzit qė thonė:
Zoti ka vdekur, por ende e urrej atė, nuk e kuptojnė se ēfarė janė duke
thėnė, dhe ku do tė dalin.
Nė radhė tė parė, Zoti
kurrė nuk ka qenė, kėshtu qė Ai nuk mund tė vdes. E dyta, nėse nuk e keni
dashur Zotin, ju nuk mund ta urreni. Nė urrejtjen e juaj, dashuria ende
mbijeton, kjo mund tė pohohet vetvetiu. Dashuria do tė rishpallet nga
urrejtja nėse Zoti do tė bėhet i gjallė pėrsėri.
Kjo ėshtė mendja juaj
pėrsėri.
Zoti ėshtė projektim i
juaj.
Nėse e doni atė ose e
urreni atė, nėse ju besoni nė tė, ose nuk besojnė nė tė, nuk ka rėndėsi - ai
do ta dominojė jetėn tuaj. Nėpėrmjet dashurisė ai do ta dominojė jetėn tuaj,
pėrmes urrejtjes, ndoshta mė shumė.
Vetėm tė jeni tė lirė
nga projektimet. Dhe kur tė ēliroheni nga projektimi, trillimi, gėnjeshtra,
ju nuk do tė doni, nuk do tė urreni: tė gjitha ato emocione zhduken bashkė.
Kjo ėshtė si, pėr
shembull, kur ju bėni njė gabim nė llogaritje. Dy plus dy keni bėrė pesė...
Kur keni ardhur tek rezultati se dy plus dy bėjnė katėr, e jo pesė, a do ta
urreni numrin pesė? Rezultati ishte thjesht njė gabim, ju thjesht i harroni
tė gjitha nė lidhje me tė. Dy plus dy ėshtė katėr. Ju keni ardhur tek njohja
e vėrtetė, mashtrimi zhduket. Dhe tė gjitha marrėdhėniet me falsitetin e bėn
atė tė vėrtetė, sepse si mund tė kanė lidhje me diēka qė ėshtė njė
gėnjeshtėr? njėjtė edhe me urrejtjen.
Njėherė kam qenė i
pyetur: Osho, a e urreni ju Zotin?
Unė thashė: Jo, unė
kurrsesi nuk e urrej atė. Ēėshtja e dashurisė nuk do tė dėgjohet; njėjtė
edhe nuk e urrej atė, sepse aty nuk ėshtė askush pėr ta dashur apo urryer.
Sė pari ju duhet krijuar dikė, e mandej tė vazhdoni ta luani lojėn.
Rinia gjermane ėshtė e
zemėruar nė Zotin. Nga zemėrimi, nuk ka kuptim. Deklarata e tyre: Nuk ka
Zot, por unė ende e urrej atė, ėshtė absolutisht e qartė. Pjesa e dytė
ėshtė realiteti i tyre: ata janė duke e mohuar Perėndinė pėr shkak se ata e
urrejtėn atė. Por ky ėshtė paradoks. Ju nuk mund ta urreni dikė qė nuk
ekziston.
Ata thjesht janė nė
njė mėnyrė reaksionar, ata kanė lėvizur nė ekstremin tjetėr, sepse njerėzit
qė kanė besuar nė Zot e kanė mashtruar njerėzimin pėr gjenerata. Tė rinjtė -
jo vetėm nė Gjermani, por nė tė gjithė botėn ndjejnė se pas gjithė kėtij
mashtrimi, shfrytėzimi, gėnjeshtre, qėndron Zoti i trilluar, qė Zoti ka pėr
tu shkatėrruar.
Por ai nuk duhet tė
shkatėrrohet nga urrejtja, pėrndryshe do ta krijoni atė pėrsėri. Urrejtja
juaj nuk do ta shkatėrrojė atė, ajo do tju shkatėrrojė juve. Kjo ėshtė
diēka shumė e rėndėsishme pėr tu kuptuar.
Njėherė Gautam Buda
kishte qenė duke kaluar nėpėr fshat. Njerėzit kishin qenė shumė kundėr tij,
sepse mėsimet e tija ishin aq tė reja dhe aq kundėr mėsimeve tė vjetra dhe
tė lashta. Ata e rrethuan atė, e abuzuan, duke pėrdorur fjalė ofenduese
kundėr tij.
Ai i dėgjoi nė
heshtje, dhe nė fund iu tha: Mė duhet tė mbėrri me kohė nė fshatin tjetėr.
Nėse e keni pėrfunduar krejt ēka keni dashtė tė thoni, unė mund tė shkoj.
Por nėse ju ka mbetur ende diēka, atėherė kur tė kthehem: prapė do tė ndalem
kėtu, dhe ju mund ta pėrfundoni krejt ēka doni tė thoni.
Dikush nga njerėzit e
pyeti: A nuk doni tė thoni asgjė pėr ne?
Buda tha: Jo, sepse
zemėrimi juaj, urrejtja juaj, do tju jep dėnim tė mjaftueshėm.
Kur jeni tė zemėruar,
ju e ndėshkoni veten tuaj. Ju digjeni, ju e shkatėrroni zemrėn tuaj dhe
kualitetin mė tė lartė tė saj, dhe ju jeni pėrplot me urrejtje. Ajo mund tė
jetė drejt Zotit
por mos harroni njė gjė: nėse keni aq shumė urrejtje ndaj
Zotit, ju nuk mund ta doni askėnd tjetėr. Njė zemėr e mbushur me urrejtje
nuk ėshtė me rėndėsi se ēfarė objekti ėshtė bėhet helmuese dhe harrohet
gjuha e dashurisė.
Kishte ngjarė qė njė
mistik i madh sufi, Hasan, duke ndenjur me Rabija al Adabija njė grua e
famshme nė historinė e njerėzimit. Ndoshta nuk ka grua tjetėr qė e ka
arritur atė lartėsi. Nė njė shoqėri tė bėrė nga burrat ku gratė janė tė
dėnuara, ajo duhet tė ketė qenė me pushtet tė madh, fuqi.
Hasani e kishte
pyetur: Mund ta huazoj kopjen tėnde tė KURANIT tė shenjėt? Unė nuk e sjella
timin sepse mendova se mund ta shfrytėzoj kopjen tėnde nė mėngjes kur
lutem.
Rabija i kishte thėnė:
Je i mirėpritur kjo ėshtė kopja ime.
Dhe posa e hapi Hasani
atė, u befasua, sepse myslimanėt nuk besojnė se Kurani mund tė pėrmirėsohet
pas, apo se ndonjė fjalė mund tė jetė e shkurtuar, e redaktuar, e shtuar
nuk ka redaktim: kjo ėshtė fjalė e Zotit, dhe ju nuk mund tė jeni mė tė
menēur se Zoti dhe Rabija e kishte kaluar njė rresht tė tėrė. Hasani nuk
mund tė imagjinonte se Rabija mund tė bėj njė gjė tė tillė.
Ai i tha Rabijės:
Dikush e ka prishur Kuranin tėnd. Ia ka humbur shenjtėrimin e tij.
Rabija i tha: Askush
nuk mund ta prek Kuranin tim, por nuk ėshtė i prishur. Unė e kam bėrė me tė
vėrtetė tė shenjėt. Vetėm shiko nė rreshtin qė e kam larguar aty
shkruante: Kur vini pėr ta parė djallin, urrejeni atė.
Hasani tha: Por ēfarė
gabimi ka aty? Ne duhet ta duam Zotin dhe ta urrejmė djallin.
Rabija i tha: Ti je
akoma vetėm njė intelektual - dashuria dhe urrejtja nuk janė pėrvoja tuaja
ekzistenciale. Unė kam dashuri, dhe zemra ime ėshtė plot me dashuri. Tash,
nė qoftė se djalli vjen para meje, unė nuk mund ta urrej atė. Nga ku do ta
nxjerr urrejtjen? Unė vetėm mund tė dua atė, kjo ėshtė e tėra qė mund ta
ndaj. Ėshtė e pamundur pėr mua qė ta urrej atė, dhe nėse ėshtė e pamundur
pėr mua, fjalia nė Kuran ėshtė e gabuar. Ajo ėshtė kundėr pėrvojės sime
ekzistenciale.
Nėse ju jeni plotė me
dashuri, urrejtja bėhet e pamundur.
Tė rinjtė nė mbarė
botėn janė tė zemėruar, plot urrejtje. Kjo po krijon probleme tė madhe pėr
ta. Ata po i urrejnė ato gjėra tė cilat e kanė torturuar njeriun, por ata po
harrojnė se me urrejtje po e helmojnė veten e tyre.
Unė nuk po ju them qė
t'i doni ato, unė thjesht po ju them se nuk ka nevojė tė ketė ndonjė
marrėdhėnie emocionale me gjėra tė cilat thjesht janė gėnjeshtra: Zoti,
djalli - thjesht gėnjeshtra, shpikje e mendjes sė njeriut dhe frikės sė tij.
Kėta njerėz mund tė
duken si tė ashtuquajtur fetare nėse janė kundėr fesė, ata janė duke folur
kundėr Zotit. Kjo nuk ėshtė e vėrtetė. Ata janė ende nė njė marrėdhėnie me
Perėndinė. Ata mund tė kenė ndryshuar nga dashuria nė urrejtje, por Zoti
ekziston. Pjesa e parė e fjalisė sė tyre ėshtė e palogjikshme, ajo nuk i
pėrshtatet pjesės sė dytė. Dhe pjesa e parė ėshtė vetėm intelektuale, pjesa
e dytė ėshtė emocionale.
Pjesa e parė ėshtė
vetėm nė kokė, dhe pjesa e dytė ėshtė nė zemėr, dhe sa herė qė shtrohet
pyetja e zgjedhjes, koka nuk mund tė zgjedh kundėr zemrės.
Zemra ėshtė
marrėdhėnia juaja me ekzistencėn.
Koka ėshtė marrėdhėnia
juaja me shoqėrinė.
Koka ėshtė e mbushur
me tė gjithė llojet e gėnjeshtrave tė cilat shoqėria i ka pėrdorur pėr tju
shfrytėzuar, por shoqėria nuk mund tė arrijė nė zemrėn tuaj.
Kjo ėshtė njė nga
privilegjet e madhe tuaja - qė duart, duart e shėmtuara tė shoqėrisė nuk
mund tė arrijnė nė zemrėn tuaj. Por tash ju vetė jeni duke bėrė qė: shoqėria
nuk mund tė krijojė urrejtje nė zemrėn tuaj, por ju jeni duke krijuar
urrejtje nė zemrėn tuaj pėr Perėndinė. Zoti nuk e meriton as urrejtjen, ai
thjesht nuk ekziston. Ju duhet tė jeni tė lirė, krejtėsisht tė lirė nga
Zoti. Dhe njė njerėzim i lirė nga Zoti pėr tė parėn herė do ta shijojė
lirinė e vėrtetė.
Nėse Zoti ėshtė kėtu
mbi kokėn tuaj, ju jeni vetėm njė krijesė e bėrė nga balta. Fjala angleze
human vjen nga fjala humus qė do tė thotė baltė. Adam vjen nga fjala
hebraishte humus: kjo do tė thotė baltė. Ju jeni bėrė vetėm me baltė,
kukulla tė bėrė nga balta.
Zoti ju ka dhėnė
dinjitet tė madh, dashuri tė madhe, respekt tė madh. Dhe njerėzit qė i kanė
predikuar kėtė Perėndisė pėr ju, ndoshta nuk janė nė dijeni pėr tė gjitha
pasojat e tij. Nėse Zoti ėshtė atje, atėherė pėr ēdo gjė tė mirė dhe tė keq
ai ėshtė pėrgjegjės. Ai ėshtė pėrgjegjės pėr djallin, ai ėshtė pėrgjegjės
pėr ēdo gjė qė ėshtė e keqe. Ai ėshtė pėrgjegjės pėr ēdo gjė qė shkon keq nė
ju. Ai ėshtė krijues - ai duhet tė ketė njohur mė tė mirė.
Nėse Zoti ėshtė aty,
atėherė aty ėshtė vetėm njė kriminel, njė mėkatar i vetėm, dhe tė gjithė ju
jeni absolutisht tė pafajshėm. Ju jeni kukulla, dhe kukullat nuk mund tė
bien nė mėkat. Dhe nė qoftė se Zoti mund tju krijojė nė ēdo moment ai mund
tju shkatėrrojė. Ekzistenca juaj nuk ėshtė e sigurt, nuk merret kjo si e
dhuruar.
E Zoti ėshtė i
ēuditshėm, sepse si ai pėrjetėsinė kurrė nuk e krijoi. Vetėm para gjashtė
mijė vjetėsh, ai papritmas krijoi tėrė kėtė ekzistencė. Dhe pėr tėrė
pėrjetėsinė ēfarė ai bėri? Luanė karta i vetėm?
Dhe nė qoftė se ai
mund tju krijojė, atėherė ai ka fuqinė edhe tju shkatėrroj. Atėherė, ku
ėshtė qėllimi i evolucionit? Ēfarė ėshtė qėllimi i rritjes shpirtėrore?
Ēfarė ėshtė qėllimi pėr tu bėrė njė Gautam Buda? Kjo nuk ka rėndėsi. Njė
kukull mbetet njė kukull. Ajo mund tė jetė Zorba apo mund tė jetė Gautam
Buda, sepse ēdo gjė qė dėshiron aktori me kukulla, kukulla bėn.
Jo, njeriu me Zot nuk
mund tė jetė i lirė, njeriu nuk mund tė ketė pėrgjegjėsi, dhe njeriu nuk
mund tė mendoj pėr rritjen shpirtėrore.
Ēdo gjė ėshtė e
pakuptimtė pėr shkak tė Zotit, ēdo gjė e humb gėzimin e plotė, sepse ju jeni
Kukulla, dhe telat nuk janė nė vetė duart tuaja. Dikush tjetėr tėrheq telat
tuaja, e ju vallėzoni. Dikush i tėrheq telat tuaja, dhe ju qani. As lotėt
nuk janė tuajat, as buzėqeshja nuk ėshtė e juaja. Ēfarė ėshtė e juaj? Ju nuk
keni shpirt. Jeta atėherė bėhet njė ēėshtje shumė e pakuptimtė.
Por pa Zot, e gjithė
pėrgjegjėsia bie mbi ju. Atėherė ju jeni njė agjent i lirė, i pavarur. Dhe
ju keni qenė kėtu pėrgjithmonė, nė forma tė ndryshme, dhe ju do tė jeni kėtu
pėrgjithmonė, nė forma tė ndryshme. Askush nuk mund tju shkatėrrojė juve,
sepse askush nuk ju ka krijuar. Ju nuk keni njė fillim, ju nuk mund tė keni
njė fund.
Ēlirimi prej Zoti
ėshtė ēlirimi mė i madhe qė ka nevojė njeriu. Dhe ēlirimi prej Zotit ėshtė
ēlirim nga shumė gjėra tė tjera - ēlirim nga priftėrinjtė, ēlirim nga
teologėt tuaj fals, ēlirim nga kisha, tempulli, xhamisė. Kjo do tė sjellė
njė lehtėsim tė madh pėr ju. Por kjo nuk mund tė ndodhė nėpėrmjet reagimit -
jo pėrmes zemėrimit, por duke e kuptuar.
Unė nuk do tju mėsoj
tė zemėroheni, unė nuk do tju mėsoj tė urreni.
Unė vetėm ju mėsoj pėr
ta kuptuar tėrė situatėn, dhe nga kuptueshmėria ju do tė lulėzoni si njė
zambak uji.
Pastaj jeta ėshtė e
juaja. Ju mund tė bėni ēdo gjė qė ju doni tė bėni me tė. Atėherė ju jeni
krijues i jetės suaj. Ju nuk mund tė jeni krijues i ekzistencės - nuk ka
nevojė tė bėheni. Kjo ėshtė njė ide shumė diktatoriale, njė ide fashiste.
Ata qė besojnė nė Zot janė tė gjitha fashist, sepse Zoti i ka tė gjitha
fuqitė. Kjo nuk ėshtė demokratike, ju kurrė nuk e keni zgjedhur atė. Dhe
fuqia e tij ėshtė absolute, mbi jetėn tuaj, mbi vdekjen tuaj.
Pa Zot, njė barrė e
madhe sa Himalajet do tė ēlirohet nga gjoksi juaj. Ju do ti ndjeni krahėt
qė dalin nga ju, pėr herė tė parė, gėzimin e krijimit tė jetės suaj, duke e
bėrė atė ashtu siē dėshiron ajo, sepse nuk ka askush qė i ka dėrguar dhjetė
urdhėresat. Nuk ka askush qė tju thotė se kjo duhet tė bėhet, e kjo nuk
duhet tė bėhet. Nuk ėshtė askush qė ju ti bindeni.
Ēlirimi nga Zoti do tė
sjellė njė gjė e ēuditshme: nuk do tė ketė teist, nuk do tė ketė ateist,
sepse ateist ėshtė thjesht njė reagim teist. Pėr herė tė parė, njerėzimi
mund tė jetė njė, nuk ka ndarje. Ēka i ndan tė gjitha religjionet? Vetėm
detajet e vogla, detajet e pakuptimta, nė lidhje me idenė e tyre tė Zotit.
Por nėse nuk ka Zot,
tė gjithė ato dallime zhduken. Atėherė njeriu mund ti afrohet mė afėr
njeriut, bėhet mė intime me qenie e tjera njerėzore, dhe ne mund tė krijojmė
njerėzim e jo nė imazh tė dikujt tjetėr. Ne mund tė krijojmė njerėzim nė
pėrputhje me shpresat tona, nė pėrputhje me dėshirat tona, ne mund ta
krijojmė njeriun nė atė mėnyrėn qė duam njeriu tė jetė.
Kur Zoti mungon,
njeriu bėhet kreator.
Dhe kjo ėshtė dhuratė
e tillė sa qė asnjė dhuratė nuk mund tė jetė mė e madhe se kjo.
Por kjo nuk do tė
ndodhė me zemėrim dhe urrejtje dhe mosbesim. Tė gjitha kėto gjėra janė
provuar dhe dėshtuar. Kjo mund tė ndodhė vetėm pėrmes tė kuptuarit - vetėm
duke i parė tė gjithė gjėrat si njė trillim. Pėr njė moment ju e kuptoni se
ėshtė njė trillim i krijuar nga frika - me Zotin zhduket e tėrė ushtria e
priftėrinjve dhe murgjish e murgeshash, dhe tė gjitha tė pakuptimtat qė ata
kanė krijuar.
Isha nė Nepal
pikėrisht para se tė vijė kėtu. Njė murg i vjetėr budist i bukur, prijės i
tė gjithė budistėve nė Nepal, baras me njė Papė vetėm nga kureshtja kishte
ardhur tė mė dėgjoj, dhe pastaj ai vazhdonte tė vinte.
Por si bindja i
gjymton njerėzit? Kur unė i dėshiroj tė gjithėve mirėseardhje me duar tė
palosura
Kjo ėshtė njė nga gjėrat mė tė bukura qė ka ardhur nga Lindja. Kjo
do tė thotė, Unė pėrkulem para hyjnisė suaj kushdo qė jeni ju. Pamja e
jashtme e juaj nuk do tė thotė asgjė; brenda ju jeni njė qenie hyjnore e
pėrjetshme. Unė pėrkulem me duart e palosur.
E pse me duart e
palosur? Kjo gjithashtu ka njė domethėnie filozofike. Mendja e njeriut ėshtė
e ndarė nė dy hemisfera, djathtas dhe majtas. Ato nuk janė nė ndonjė
komunikim me njėra-tjetrėn, ato nuk e dinė se ekziston tjera. Njėra ėshtė
verbale, gjuhėsore, e dyta ėshtė joverbal, aktive. Dhe duart janė vazhdime
tė mendjes. Dorėn e djathtė ėshtė e lidhur me mendjen e majtė, kjo ėshtė
pjesa aktive. Dora e majtė ėshtė e lidhur me mendjen e djathtė.
Duke i bashkuar kėto
dy duar do tė thotė, Me tėrėsinė time, me totalitetin tim, me mashkullin
tim dhe me femrėn time, me mendjen time dhe me zemrėn time, unė pėrkulem
para dinjitetin tuaj. Ka shumė mėnyra pėr ti mirėpritur njerėzit, por unė
nuk mendoj se ka ndonjė mėnyrė tjetėr qė ėshtė mė e mirė, e cila ka disa
domethėnie shpirtėrore.
Vazhdon...
(1)
(2)
(3)
(5)
(6) |