Sakras Art Gallery

Sekuenca filmike

Vegėza

RTK

TOP CHANNEL

RTV 21

ALSAT

TV KLAN

KLAN KOSOVA

BOTA.AL

ALBANIAPRESS

ALBINFO

EXPRESS

KOHA DITORE

ZĖRI INFO

KOSOVA SOT

INSAJDERI

BOTA SOT

GAZETA METRO

GAZETA SINJALI

ALBANIAN POST

KALLXO COM

LAPSI.AL

ZEMRASHQIPTARE

KOSOVA PRESS

TELEGRAFI

EUROPA E LIRĖ

ZĖRI I AMERIKĖS

PSIKOLOGJIA

TRIBUNA SHQIPTARE

SHĖNDETI

DITURIA

PRESHEVA.COM

GJUHA SHQIPE

KOSOVARJA

RADIOPROJEKT

Tema tė tjera 2 - Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej (4)

Bhagwan Shree Rajneesh - OSHO

 Shqipėroi: Valdet FETAHU 

SOKRATI EDHE PAS 25 SHEKUJSH PRAPĖ DO TĖ HELMOHEJ (4)

 

Kapitulli i katėrmbėdhjetė i ligjėrimeve tė filozofit tė madh Indian, OSHO (marr nga libri “Sokrati edhe pas 25 shekujsh prapė do tė helmohej”, qė ėshtė nė pėrkthim e sipėr nga V. Fetahu), qė u mbajt nė Greqi prej datės 19/02/86 deri mė 15/04/86

      

 

  

KAPITULLI 14

 

Kjo ėshtė mendja juaj pėrsėri

 

 

 

            26 shkurt 1986 paradite

 

            Pyetja e parė

 

            I dashuri Osho,

            Disa tė rinj ne gjermani shpesh e pėrdorin kėtė moto: “Zoti nuk ekziston, por unė ende e urrej atė.” Ju lutemi koment!

 

            Pėrvoja e urrejtjes nuk ėshtė shumė larg nga dashuria. Ajo ėshtė dashuri qė qėndron nė krye tė saj.

            Njerėzit qė thonė: “Zoti ka vdekur, por ende e urrej atė”, nuk e kuptojnė se ēfarė janė duke thėnė, dhe ku do tė dalin.

            Nė radhė tė parė, Zoti kurrė nuk ka qenė, kėshtu qė Ai nuk mund tė vdes. E dyta, nėse nuk e keni dashur Zotin, ju nuk mund ta urreni. Nė urrejtjen e juaj, dashuria ende mbijeton, kjo mund tė pohohet vetvetiu. Dashuria do tė rishpallet nga urrejtja nėse Zoti do tė bėhet i gjallė pėrsėri.

            Kjo ėshtė mendja juaj pėrsėri.

            Zoti ėshtė projektim i juaj.

            Nėse e doni atė ose e urreni atė, nėse ju besoni nė tė, ose nuk besojnė nė tė, nuk ka rėndėsi - ai do ta dominojė jetėn tuaj. Nėpėrmjet dashurisė ai do ta dominojė jetėn tuaj, pėrmes urrejtjes, ndoshta mė shumė.

            Vetėm tė jeni tė lirė nga projektimet. Dhe kur tė ēliroheni nga projektimi, trillimi, gėnjeshtra, ju nuk do tė doni, nuk do tė urreni: tė gjitha ato emocione zhduken bashkė.

            Kjo ėshtė si, pėr shembull, kur ju bėni njė gabim nė llogaritje. Dy plus dy keni bėrė pesė... Kur keni ardhur tek rezultati se dy plus dy bėjnė katėr, e jo pesė, a do ta urreni numrin pesė? Rezultati ishte thjesht njė gabim, ju thjesht i harroni tė gjitha nė lidhje me tė. Dy plus dy ėshtė katėr. Ju keni ardhur tek njohja e vėrtetė, mashtrimi zhduket. Dhe tė gjitha marrėdhėniet me falsitetin e bėn atė tė vėrtetė, sepse si mund tė kanė lidhje me diēka qė ėshtė njė gėnjeshtėr? – njėjtė edhe me urrejtjen.

            Njėherė kam qenė i pyetur: “Osho, a e urreni ju Zotin?”

            Unė thashė: “ Jo, unė kurrsesi nuk e urrej atė. Ēėshtja e dashurisė nuk do tė dėgjohet; njėjtė edhe nuk e urrej atė, sepse aty nuk ėshtė askush pėr ta dashur apo urryer.” Sė pari ju duhet krijuar dikė, e mandej tė vazhdoni ta luani lojėn.

            Rinia gjermane ėshtė e zemėruar nė Zotin. Nga zemėrimi, nuk ka kuptim. Deklarata e tyre: “Nuk ka Zot, por unė ende e urrej atė”, ėshtė absolutisht e qartė. Pjesa e dytė ėshtė realiteti i tyre: ata janė duke e mohuar Perėndinė pėr shkak se ata e urrejtėn atė. Por ky ėshtė paradoks. Ju nuk mund ta urreni dikė qė nuk ekziston.

            Ata thjesht janė nė njė mėnyrė reaksionar, ata kanė lėvizur nė ekstremin tjetėr, sepse njerėzit qė kanė besuar nė Zot e kanė mashtruar njerėzimin pėr gjenerata. Tė rinjtė - jo vetėm nė Gjermani, por nė tė gjithė botėn – ndjejnė se pas gjithė kėtij mashtrimi, shfrytėzimi, gėnjeshtre, qėndron Zoti i trilluar, qė Zoti ka pėr t’u shkatėrruar.

            Por ai nuk duhet tė shkatėrrohet nga urrejtja, pėrndryshe do ta krijoni atė pėrsėri. Urrejtja juaj nuk do ta shkatėrrojė atė, ajo do t’ju shkatėrrojė juve. Kjo ėshtė diēka shumė e rėndėsishme pėr t’u kuptuar.

            Njėherė Gautam Buda kishte qenė duke kaluar nėpėr fshat. Njerėzit kishin qenė shumė kundėr tij, sepse mėsimet e tija ishin aq tė reja dhe aq kundėr mėsimeve tė vjetra dhe tė lashta. Ata e rrethuan atė, e abuzuan, duke pėrdorur fjalė ofenduese kundėr tij.

            Ai i dėgjoi nė heshtje, dhe nė fund iu tha: “Mė duhet tė mbėrri me kohė nė fshatin tjetėr. Nėse e keni pėrfunduar krejt ēka keni dashtė tė thoni, unė mund tė shkoj. Por nėse ju ka mbetur ende diēka, atėherė kur tė kthehem: prapė do tė ndalem kėtu, dhe ju mund ta pėrfundoni krejt ēka doni tė thoni.”

            Dikush nga njerėzit e pyeti: “A nuk doni tė thoni asgjė pėr ne?”

            Buda tha: “Jo, sepse zemėrimi juaj, urrejtja juaj, do t’ju jep dėnim tė mjaftueshėm.”

            Kur jeni tė zemėruar, ju e ndėshkoni veten tuaj. Ju digjeni, ju e shkatėrroni zemrėn tuaj dhe kualitetin mė tė lartė tė saj, dhe ju jeni pėrplot me urrejtje. Ajo mund tė jetė drejt Zotit…por mos harroni njė gjė: nėse keni aq shumė urrejtje ndaj Zotit, ju nuk mund ta doni askėnd tjetėr. Njė zemėr e mbushur me urrejtje – nuk ėshtė me rėndėsi se ēfarė objekti ėshtė – bėhet helmuese dhe harrohet gjuha e dashurisė.

            Kishte ngjarė qė njė mistik i madh sufi, Hasan, duke ndenjur me Rabija al Adabija – njė grua e famshme nė historinė e njerėzimit. Ndoshta nuk ka grua tjetėr qė e ka arritur atė lartėsi. Nė njė shoqėri tė bėrė nga burrat ku gratė janė tė dėnuara, ajo duhet tė ketė qenė me pushtet tė madh, fuqi. 

            Hasani e kishte pyetur: “Mund ta huazoj kopjen tėnde tė KURANIT tė shenjėt? Unė nuk e sjella timin sepse mendova se mund ta shfrytėzoj kopjen tėnde nė mėngjes kur lutem.”

            Rabija i kishte thėnė: “Je i mirėpritur – kjo ėshtė kopja ime.”

            Dhe posa e hapi Hasani atė, u befasua, sepse myslimanėt nuk besojnė se Kurani mund tė pėrmirėsohet pas, apo se ndonjė fjalė mund tė jetė e shkurtuar, e redaktuar, e shtuar – nuk ka redaktim: kjo ėshtė fjalė e Zotit, dhe ju nuk mund tė jeni mė tė menēur se Zoti – dhe Rabija e kishte kaluar njė rresht tė tėrė. Hasani nuk mund tė imagjinonte se Rabija mund tė bėj njė gjė tė tillė.

            Ai i tha Rabijės: “Dikush e ka prishur Kuranin tėnd. Ia ka humbur shenjtėrimin e tij.”

            Rabija i tha: “Askush nuk mund ta prek Kuranin tim, por nuk ėshtė i prishur. Unė e kam bėrė me tė vėrtetė tė shenjėt. Vetėm shiko nė rreshtin qė e kam larguar” – aty shkruante: “Kur vini pėr ta parė djallin, urrejeni atė.”

            Hasani tha: “Por ēfarė gabimi ka aty? Ne duhet ta duam Zotin dhe ta urrejmė djallin.”

            Rabija i tha: “Ti je akoma vetėm njė intelektual - dashuria dhe urrejtja nuk janė pėrvoja tuaja ekzistenciale. Unė kam dashuri, dhe zemra ime ėshtė plot me dashuri. Tash, nė qoftė se djalli vjen para meje, unė nuk mund ta urrej atė. Nga ku do ta nxjerr urrejtjen? Unė vetėm mund tė dua atė, kjo ėshtė e tėra qė mund ta ndaj. Ėshtė e pamundur pėr mua qė ta urrej atė, dhe nėse ėshtė e pamundur pėr mua, fjalia nė Kuran ėshtė e gabuar. Ajo ėshtė kundėr pėrvojės sime ekzistenciale.”

 

 

            Nėse ju jeni plotė me dashuri, urrejtja bėhet e pamundur.

            Tė rinjtė nė mbarė botėn janė tė zemėruar, plot urrejtje. Kjo po krijon probleme tė madhe pėr ta. Ata po i urrejnė ato gjėra tė cilat e kanė torturuar njeriun, por ata po harrojnė se me urrejtje po e helmojnė veten e tyre.

            Unė nuk po ju them qė t'i doni ato, unė thjesht po ju them se nuk ka nevojė tė ketė ndonjė marrėdhėnie emocionale me gjėra tė cilat thjesht janė gėnjeshtra: Zoti, djalli - thjesht gėnjeshtra, shpikje e mendjes sė njeriut dhe frikės sė tij.

            Kėta njerėz mund tė duken si tė ashtuquajtur fetare nėse janė kundėr fesė, ata janė duke folur kundėr Zotit. Kjo nuk ėshtė e vėrtetė. Ata janė ende nė njė marrėdhėnie me Perėndinė. Ata mund tė kenė ndryshuar nga dashuria nė urrejtje, por Zoti ekziston. Pjesa e parė e fjalisė sė tyre ėshtė e palogjikshme, ajo nuk i pėrshtatet pjesės sė dytė. Dhe pjesa e parė ėshtė vetėm intelektuale, pjesa e dytė ėshtė emocionale.

            Pjesa e parė ėshtė vetėm nė kokė, dhe pjesa e dytė ėshtė nė zemėr, dhe sa herė qė shtrohet pyetja e zgjedhjes, koka nuk mund tė zgjedh kundėr zemrės.

            Zemra ėshtė marrėdhėnia juaja me ekzistencėn.

            Koka ėshtė marrėdhėnia juaja me shoqėrinė.

            Koka ėshtė e mbushur me tė gjithė llojet e gėnjeshtrave tė cilat shoqėria i ka  pėrdorur pėr t’ju shfrytėzuar, por shoqėria nuk mund tė arrijė nė zemrėn tuaj.

            Kjo ėshtė njė nga privilegjet e madhe tuaja - qė duart, duart e shėmtuara tė shoqėrisė nuk mund tė arrijnė nė zemrėn tuaj. Por tash ju vetė jeni duke bėrė qė: shoqėria nuk mund tė krijojė urrejtje nė zemrėn tuaj, por ju jeni duke krijuar urrejtje nė zemrėn tuaj pėr Perėndinė. Zoti nuk e meriton as urrejtjen, ai thjesht nuk ekziston. Ju duhet tė jeni tė lirė, krejtėsisht tė lirė nga Zoti. Dhe njė njerėzim i lirė nga Zoti pėr tė parėn herė do ta shijojė lirinė e vėrtetė.

            Nėse Zoti ėshtė kėtu mbi kokėn tuaj, ju jeni vetėm njė krijesė e bėrė nga balta. Fjala angleze ‘human’ vjen nga fjala humus qė do tė thotė baltė. Adam vjen nga fjala hebraishte humus: kjo do tė thotė baltė. Ju jeni bėrė vetėm me baltė, kukulla tė bėrė nga balta.

            Zoti ju ka dhėnė dinjitet tė madh, dashuri tė madhe, respekt tė madh. Dhe njerėzit qė i kanė predikuar kėtė Perėndisė pėr ju, ndoshta nuk janė nė dijeni pėr tė gjitha pasojat e tij. Nėse Zoti ėshtė atje, atėherė pėr ēdo gjė tė mirė dhe tė keq ai ėshtė pėrgjegjės. Ai ėshtė pėrgjegjės pėr djallin, ai ėshtė pėrgjegjės pėr ēdo gjė qė ėshtė e keqe. Ai ėshtė pėrgjegjės pėr ēdo gjė qė shkon keq nė ju. Ai ėshtė krijues - ai duhet tė ketė njohur mė tė mirė.

            Nėse Zoti ėshtė aty, atėherė aty ėshtė vetėm njė kriminel, njė mėkatar i vetėm, dhe tė gjithė ju jeni absolutisht tė pafajshėm. Ju jeni kukulla, dhe kukullat nuk mund tė bien nė mėkat. Dhe nė qoftė se Zoti mund t’ju krijojė nė ēdo moment ai mund t’ju shkatėrrojė. Ekzistenca juaj nuk ėshtė e sigurt, nuk merret kjo si e dhuruar.

            E Zoti ėshtė i ēuditshėm, sepse si ai pėrjetėsinė kurrė nuk e krijoi. Vetėm para gjashtė mijė vjetėsh, ai papritmas krijoi tėrė kėtė ekzistencė. Dhe pėr tėrė pėrjetėsinė ēfarė ai bėri? Luanė karta i vetėm?

            Dhe nė qoftė se ai mund t’ju krijojė, atėherė ai ka fuqinė edhe t’ju shkatėrroj. Atėherė, ku ėshtė qėllimi i evolucionit? Ēfarė ėshtė qėllimi i  rritjes shpirtėrore? Ēfarė ėshtė qėllimi pėr t’u bėrė njė Gautam Buda? Kjo nuk ka rėndėsi. Njė kukull mbetet njė kukull. Ajo mund tė jetė Zorba apo mund tė jetė Gautam Buda, sepse ēdo gjė qė dėshiron aktori me kukulla, kukulla bėn.

            Jo, njeriu me Zot nuk mund tė jetė i lirė, njeriu nuk mund tė ketė pėrgjegjėsi, dhe njeriu nuk mund tė mendoj pėr rritjen shpirtėrore.

            Ēdo gjė ėshtė e pakuptimtė pėr shkak tė Zotit, ēdo gjė e humb gėzimin e plotė, sepse ju jeni Kukulla, dhe telat nuk janė nė vetė duart tuaja. Dikush tjetėr tėrheq telat tuaja, e ju vallėzoni. Dikush i tėrheq telat tuaja, dhe ju qani. As lotėt nuk janė tuajat, as buzėqeshja nuk ėshtė e juaja. Ēfarė ėshtė e juaj? Ju nuk keni shpirt. Jeta atėherė bėhet njė ēėshtje shumė e pakuptimtė.

            Por pa Zot, e gjithė pėrgjegjėsia bie mbi ju. Atėherė ju jeni njė agjent i lirė, i pavarur. Dhe ju keni qenė kėtu pėrgjithmonė, nė forma tė ndryshme, dhe ju do tė jeni kėtu pėrgjithmonė, nė forma tė ndryshme. Askush nuk mund t’ju shkatėrrojė juve, sepse askush nuk ju ka krijuar. Ju nuk keni njė fillim, ju nuk mund tė keni njė fund.

            Ēlirimi prej Zoti ėshtė ēlirimi mė i madhe qė ka nevojė njeriu. Dhe ēlirimi prej Zotit ėshtė ēlirim nga shumė gjėra tė tjera - ēlirim nga priftėrinjtė, ēlirim nga teologėt tuaj fals, ēlirim nga kisha, tempulli, xhamisė. Kjo do tė sjellė njė lehtėsim tė madh pėr ju. Por kjo nuk mund tė ndodhė nėpėrmjet reagimit - jo pėrmes zemėrimit, por duke e kuptuar.

            Unė nuk do t’ju mėsoj tė zemėroheni, unė nuk do t’ju mėsoj tė urreni.

            Unė vetėm ju mėsoj pėr ta kuptuar tėrė situatėn, dhe nga kuptueshmėria ju do tė lulėzoni si njė zambak uji.

            Pastaj jeta ėshtė e juaja. Ju mund tė bėni ēdo gjė qė ju doni tė bėni me tė. Atėherė ju jeni krijues i jetės suaj. Ju nuk mund tė jeni krijues i ekzistencės - nuk ka nevojė tė bėheni. Kjo ėshtė njė ide shumė diktatoriale, njė ide fashiste. Ata qė besojnė nė Zot janė tė gjitha fashist, sepse Zoti i ka tė gjitha fuqitė. Kjo nuk ėshtė demokratike, ju kurrė nuk e keni zgjedhur atė. Dhe fuqia e tij ėshtė absolute, mbi jetėn tuaj, mbi vdekjen tuaj.

            Pa Zot, njė barrė e madhe sa Himalajet do tė ēlirohet nga gjoksi juaj. Ju do t’i ndjeni krahėt qė dalin nga ju, pėr herė tė parė, gėzimin e krijimit tė jetės suaj, duke e bėrė atė ashtu siē dėshiron ajo, sepse nuk ka askush qė i ka dėrguar dhjetė urdhėresat. Nuk ka askush qė t’ju thotė se kjo duhet tė bėhet, e kjo nuk duhet tė bėhet. Nuk ėshtė askush qė ju t’i bindeni.

            Ēlirimi nga Zoti do tė sjellė njė gjė e ēuditshme: nuk do tė ketė teist, nuk do tė ketė ateist, sepse ateist ėshtė thjesht njė reagim teist. Pėr herė tė parė, njerėzimi mund tė jetė njė, nuk ka ndarje. Ēka i ndan tė gjitha religjionet? Vetėm detajet e vogla, detajet e pakuptimta, nė lidhje me idenė e tyre tė Zotit.

            Por nėse nuk ka Zot, tė gjithė ato dallime  zhduken. Atėherė njeriu mund t’i afrohet mė afėr njeriut, bėhet mė intime me qenie e tjera njerėzore, dhe ne mund tė krijojmė njerėzim e jo nė imazh tė dikujt tjetėr. Ne mund tė krijojmė njerėzim nė pėrputhje me shpresat tona, nė pėrputhje me dėshirat tona, ne mund ta krijojmė njeriun nė atė mėnyrėn qė duam njeriu tė jetė.

            Kur Zoti mungon, njeriu bėhet kreator.

            Dhe kjo ėshtė dhuratė e tillė sa qė asnjė dhuratė nuk mund tė jetė mė e madhe se kjo.

            Por kjo nuk do tė ndodhė me zemėrim dhe urrejtje dhe mosbesim. Tė gjitha kėto gjėra janė provuar dhe dėshtuar. Kjo mund tė ndodhė vetėm pėrmes tė kuptuarit - vetėm duke i parė tė gjithė gjėrat si njė trillim. Pėr njė moment ju e kuptoni se ėshtė njė trillim i krijuar nga frika - me Zotin zhduket e tėrė ushtria e priftėrinjve dhe murgjish e murgeshash, dhe tė gjitha tė pakuptimtat qė ata kanė krijuar.

            Isha nė Nepal pikėrisht para se tė vijė kėtu. Njė murg i vjetėr budist i bukur, prijės i tė gjithė budistėve nė Nepal, baras me njė Papė – vetėm nga kureshtja kishte ardhur tė mė dėgjoj, dhe pastaj ai vazhdonte tė vinte.

            Por si bindja i gjymton njerėzit? Kur unė i dėshiroj tė gjithėve mirėseardhje me duar tė palosura… Kjo ėshtė njė nga gjėrat mė tė bukura qė ka ardhur nga Lindja. Kjo do tė thotė, “Unė pėrkulem para hyjnisė suaj kushdo qė jeni ju. Pamja e jashtme e juaj nuk do tė thotė asgjė; brenda ju jeni njė qenie hyjnore e pėrjetshme. Unė pėrkulem me duart e palosur.”

            E pse me duart e palosur? Kjo gjithashtu ka njė domethėnie filozofike. Mendja e njeriut ėshtė e ndarė nė dy hemisfera, djathtas dhe majtas. Ato nuk janė nė ndonjė komunikim me njėra-tjetrėn, ato nuk e dinė se ekziston tjera. Njėra ėshtė verbale, gjuhėsore, e dyta ėshtė joverbal, aktive. Dhe duart janė vazhdime tė mendjes. Dorėn e djathtė ėshtė e lidhur me mendjen e majtė, kjo ėshtė pjesa aktive. Dora e majtė ėshtė e lidhur me mendjen e djathtė.

            Duke i bashkuar kėto dy duar do tė thotė, “Me tėrėsinė time, me totalitetin tim, me mashkullin tim dhe me femrėn time, me mendjen time dhe me  zemrėn time, unė pėrkulem para dinjitetin tuaj”. Ka shumė mėnyra pėr t’i mirėpritur njerėzit, por unė nuk mendoj se ka ndonjė mėnyrė tjetėr qė ėshtė mė e mirė, e cila ka disa domethėnie shpirtėrore.

 

            Vazhdon...

 

  (1)    (2)    (3)               (5)    (6)